Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 128

126 Þjóðmál SUmAR 2010
draga ályktun af þessum ummælum varðandi
stöðu annarra stjórnvalda en ekki bara Seðla­
bankans .
Þessi ummæli Sturlu Pálssonar vekja ein­
fald lega þessa spurningu: Hvað hefði orðið
ef Seðla bankinn og önnur stjórnvöld hefðu
gert nákvæmlega það sem rannsóknarnefndin
áfellist þau fyrir að hafa ekki framkvæmt?
Hefði verið betra eða verra fyrir Ísland ef krón­
an og bankarnir hefðu fallið fyrr? Var unnt
að ætlast til að embættismenn í Seðlabanka,
Fjármálaeftirliti og samstarfsnefnd ráðuneyta
og þessara stofnana tækju slíka ákvörðun?
Höfðu stjórnmálamenn nægjanlega sterk rök
til að fella bankana í þeim tilgangi að koma í
veg fyrir að verra hlytist af síðar?
Höfundur hefði mátt leita svara við lykil­
spurningum af þessu tagi eða tefla fram rökum
með og móti . Skýrslan skilar auðu um þetta,
svo óskiljanlegt sem það er . Ennfremur hefði
verið gagn að umfjöllun um þá stóru spurn ingu
hvort rökrétt samhengi sé í vanrækslu dóm um
nefndarinnar vegna athafna og athafna leys is á
árinu 2008 og þeirri niðurstöðu að bönk un um
hafi ekki verið viðbjargandi eftir 2006 .
Höfundur kemst að þeirri niðurstöðu að í
raun og veru séu stjórnmálaflokkar 20 . aldar­
innar allir í rúst . Það er sama ályktun og for­
sætisráðherra dró af úrslitum nýafstaðinna
sveitarstjórnarkosninga án þess þó að vilja
axla ábyrgð á svo alvarlegri stöðu eigin flokks .
Fróðlegt verður að sjá hvort ályktanir þessara
langreyndu gerenda og rýnenda í íslensk
stjórnmál verða að áhrínsorðum .
Bækur og ritgerðir um skýrslu rann sókn­
arnefndar Alþingis má skrifa með almennum
og gagnrýnum rannsóknaraðferðum vísinda
eða blaðamennsku . Þær má líka skrifa eins og
skýrslan sé trúarrit um heilagan sannleika sem
ólíkir trúarhópar geta þó túlkað hver eftir sínu
höfði . Það er eins og höfundur hafi ekki að
fullu gert upp við sig, á þeirri viku sem hann
hafði til umráða, hvora leiðina hann vildi fara .
Bók Styrmis Gunnarssonar er vitaskuld ekki
ætlað að segja aðra sögu en þá sem skrifa má á sjö
dögum . Að því leyti er ósanngjarnt að gagnrýna
það sem ekki er unnt að ætlast til að menn leysi
á svo skömmum tíma . Það breytir ekki hinu að
höfundur hefði getað skrifað verulega góða bók
með því að gefa sér betri tíma .
Þegar skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis kom út, fyrir rúmlega mánuði, voru við­
brögð fréttamanna, álitsgjafa og stjórnmála­
manna merkilega fyrirsjáanleg . Skýrslan kom í
mörgum bindum, á þúsundum blaðsíðna, og
hluti af henni er um 500 blaðsíður af andmælum,
þótt af einhverjum ástæðum hafi verið horfið frá
því að prenta þau með . En þrátt fyrir þennan
gríðarlega umfangsmikla texta, sem bæði geymir
ýtarlegar upplýsingar um flókna hluti og alls
kyns persónulegar skoðanir nefndarmanna á
álitamálum, þá áttu fréttamenn, álitsgjafar og
stjórnmála menn ekki í neinum erfiðleikum með
að meta skýrsluna á leifturhraða .
Sama dag og skýrslan kom út gátu álitsgjafar,
bloggarar og stjórnmálamenn því hreyknir lýst
yfir því, að svo ótrúlegt sem það væri, þá staðfesti
skýrslan allt sem þeir hefðu sagt . Bætti hugsanlega
heldur í .
Ríkissjónvarpið efndi til langs frétta skýr inga­
þáttar um skýrsluna, sama kvöld og hún kom út .
Sá þáttur varð vitaskuld ákaflega hjákátlegur og
greinilega byggður upp eftir því sem fordómar
einstakra fréttamanna höfðu sannfært þá um að
skýrslan yrði . Aukaatriði fengu aðalsess þáttarins
en aðalatriði hurfu í skuggann . Nefndarmenn
sátu fyrir svörum hjá þáttastjórnendum sem
lítið sem ekkert höfðu getað lesið í skýrslunni
Helgarsprok Vef­Þjóðviljans
um bók Styrmis