Skólavarðan - 01.05.2006, Blaðsíða 5

5
SKÓLAVARÐAN 4.TBL. 6. ÁRG. 2006
Þegar manni er boðið að skrifa pistil í
tímarit á borð við Skólavörðuna verður
maður fyrst voða rogginn og glaður
því manni liggur jú svo margt á hjarta.
Það er svo margt tengt uppeldi og
menntunarmálum sem maður hefur
velt vöngum yfir. En svo þegar komið
er að skrifunum er um svo margt að
velja að það eina sem kemst á blað er
„æ-i“. Sem heilinn vinnur strax úr og fer
að draga fram vangaveltur um aga.
Agalaus þjóð?
„Við erum svo agalaus þjóð.“ Æ ofan í æ
heyrist þetta – við erum svo agalaus að við
erum næstum því agaleg. Mig grunar að
flestir tengi aga við stjórnun, sbr. heraga,
skýrar reglur og skýr viðurlög. En með aga
viljum við leiðbeina börnum um hvað er
rétt og rangt í hegðun, hvaða reglur gilda
í samskiptum og veita þeim þannig öryggi.
Með aga er settur rammi.
Er klisjan um agaleysið hér sönn eða
er hún hentug afsökun fyrir okkur þeg-
ar okkur finnst reglurnar og viðmiðin
þrengja að okkur? Og erum við þá ekki
komin í hring, þ.e. klisjan verður sönn
því það hentar okkur? Biðraðamenning
hér er léleg því við erum svo agalaus. Við
keyrum of hratt því við erum svo agalaus.
Við flokkum ekki sorpið því við erum svo
agalaus. Líkt og það sé bara eitthvert
ástand sem kom hingað með víkingunum
sem flúðu líklega kónginn því þeir þoldu
ekki agann.
Tilslakanir
Oftar en ekki berst agaleysið í tal um
leið og rætt er um unglinga. Þeir eru víst
sérstaklega agalausir. Sem segir jú mikið
um þá sem eiga að setja unglingum reglur.
Við foreldrar, og fullorðnir yfirhöfuð,
erum góð í að gera tilslakanir. Einn
góðan veðurdag náðist að því er virtist
samkomulag um að laugardagar væru
nammidagar. Snilldarbragð til að efla
tannheilsu og bæta mataræði. Nú virðast
laugardagar vera þeir dagar sem á að
ganga nammiganginn í stórverslunum og
háma sem mest í sig. Svo má alveg borða á
öðrum dögum líka við flest tækifæri sem
gefast. Jafnvel hafa laugardagsnammið
það vel útilátið að það dugi vel fram
að næsta laugardegi. Svona svipað og
helgarskilgreining alkanna, helgin byrjar
seinnipart miðvikudags og lýkur seint á
sunnudagskvöldi. Ekki misskilja mig, viss
sveigjanleiki er góður. Það koma til dæmis
afmæli og heimsóknir til ömmu og afa
sem alltaf eiga mola.
Annað dæmi eru reglur um útivistartíma
sem þó hafa verið settar í lög. Allir virðast
nokkuð sammála um að þær séu góðar
og að það skipti máli að halda þær. Samt
örlar enn á því að foreldrar telji sig nú
bara ráða þessu því þannig var það þegar
þeir voru ungir og náðu samt alveg að
plumma sig vel, sakaði ekkert. Eitt það
sérkennilegasta sem ég hef heyrt í mínu
starfi var frá stjórnanda í sveitarfélagi
einu sem sagði: „Útivistarreglur eiga bara
ekki við hér hjá okkur.“ Verst að enginn
upplýsti alþingismenn um það þegar þeir
samþykktu barnaverndarlögin árið 2002.
Eru reglurnar bara þarna sveimandi
í kringum okkur? Við grípum til þeirra
ef hentar og ef þær henta ekki þá bara
vitum við ekki af þeim. Svo stynjum við yfir
agaleysi.
Enn eitt dæmi er notkun reiðhjóla-
hjálma. Lögin segja að börn skuli nota
reiðhjólahjálma til fimmtán ára aldurs.
Nú þegar farið er að vora sést að það eru
ekki margir sem telja sig þurfa að fylgja
Hildur Björg Hafstein
GESTASKRIF
Agi eða æ-i
Er klisjan um agaleysið sönn eða er hún hentug afsökun
þegar okkur finnst reglurnar og viðmiðin þrengja að
okkur? Og erum við þá ekki komin í hring, þ.e. klisjan
verður sönn því það hentar okkur?
LJ
ó
sm
yn
d
f
rá
h
ö
fu
n
d
i
Nú virðast laugardagar vera
þeir dagar sem á að ganga
nammiganginn í stórverslun-
um og háma sem mest í sig.
Svo má alveg borða á öðrum
dögum líka við flest tækifæri
sem gefast. Jafnvel hafa laugar-
dagsnammið það vel útilátið
að það dugi vel fram að næsta
laugardegi. Svona svipað og
helgarskilgreining alkanna,
helgin byrjar seinnipart mið-
vikudags og lýkur seint á
sunnudagskvöldi.