Skólavarðan - 01.12.2007, Blaðsíða 4

4
LEIÐARI
SKÓLAVARÐAN 8.TBL. 7. ÁRG. 2007
Forsíðumynd: Þjóðlegur verðlaunahafi á Degi íslenskrar tungu
í Borgarleikhúsinu.
Auglýsingar: Stella Kristinsdóttir
stella@ki.is / sími 595 1142 eða 867-8959
Prentun: Svansprent
Skólavarðan, s. 595 1120 (Kristín)
Laufásvegi 81, 101 Reykjavík
EFNISYFIRLIT
Formannspistill: Mikil óánægja með framhaldsskólafrumvarpið 3
Leiðari: Afsláttur á menntun og allsber þúsaldarmarkmið 4
Gestaskrif: Fagleg umhyggja 5
Kjaramál: Launaseðlar og félagsgjöld 8
Námsgögn: Bína fer í leikskóla og nýtt íslenskt myndalottó 10
Menntastefna og framkvæmd: Er PISA að pissa í skóinn sinn? 11
Forvarnir: Guli borðinn 16
Námsferð: Tungumálakennsla fullorðinna af erlendum uppruna 18
Ráðstefna: Fjölþjóðleg kímni á öskudagsráðstefnu 20
Útlönd: Nordplus og nýsköpunarsamstarf 20
Bók: Hundrað ára skólasaga 22
Haustþing: Vallaskólaleiðin kynnt 23
Forvarnir: Heil og sæl! 24
Skýrsla: Gæði kennaramenntunar 26
Bók: Í jólabókaflóðinu minnum við á bókina um Sævar 26
Þróunarverkefni: Matslisti Gerd Strand 28
Námskeið: Eldur og ís: Fjölskyldusögur 28
Smiðshöggið: Kennarar funda um fagvitund 30
Afsláttur á menntun og allsber þúsaldarmarkmið
Ritstjóri: Kristín Elfa Guðnadóttir kristin@ki.is
Ábyrgðarmaður: Eiríkur Jónsson eirikur@ki.is
Umsjónarmaður félagatals: Sigríður Sveinsdóttir
sigridur@ki.is / sími 595 1115
Hönnun: Zetor ehf.
Ljósmyndir: Jón Svavarsson, nema annars sé getið
Menntafrumvörp hafa litið dagsins ljós og sýnist sitt hverjum. Á
sama tíma birtast PISA niðurstöður, undirbúningur kjarasamninga
og kennaraþings er í fullum gangi og jólin að koma. Það er
nóg að gera hjá kennurum. Einhvern veginn hljómar orðið
„menntafrumvörp“ eins og meinvörp en tíminn á eftir að leiða
í ljós hvort sá skilningur verður ofan á eða hinn: Að frumvörpin,
orðin að lögum, reynist hin besta lækning á veiku skólakerfi. Það
er margt gott í frumvörpunum. Kennarar, ráðherra (eða ráðseti)
og ráðuneyti fóru í mikla vinnu sem ekki var alltaf auðveld. Verði
frumvörpin að lögum hefur vinnan skilað nokkrum árangri fyrir
nemendur og skólastarf í landinu en betur má ef duga skal. „Það
er miklu oftar talað um kennara en við kennara,“ sagði Sigurður
Viktor Úlfarsson á bloggsíðu 2. desember sl. Það má til sanns vegar
færa en er að breytast. Það voru kennarar og forystumenn þeirra
sem sátu með embættismönnum í nefndum um endurskoðun
leik-, grunn- og framhaldsskólalaga og um kennaramenntun
auk annarra nefnda sem settar voru á fót vegna tíu punkta
samkomulagsins. Þá var talað við og hlustað á kennara og farið
eftir mörgu sem þeir lögðu til. En ekki nógu mörgu.
Kennarar og nemendur eru sérfræðingar um skólamál
rétt eins og foreldrar eru sérfræðingar um sín eigin börn.
Leikskólakennarar eru upp til hópa ánægðir með lögverndun
starfsheitis síns í kennaramenntunarfrumvarpinu og þykir margt
gott í leikskólafrumvarpinu, gagnrýna þó ýmislegt eins og að
áður hafi stjórnendur samrekinna leik- og grunnskóla þurft að
hafa kennararéttindi á báðum skólastigum en nú dugi annað
leyfið. Grunnskólakennarar gagnrýna sömuleiðis nokkra þætti
í því frumvarpi sem að grunnskólanum snýr sérstaklega svo
sem lögbindingu 180 daga skólaársins og að kennararáð skuli
aflögð en fagna orðum ráðherra um hækkun kennaralauna í
tengslum við lengingu kennaramenntunar. Þrátt fyrir að grunn-
skólakennarar séu ekki ýkja úfnir vegna frumvarpsins eru þeir
ekkert sérstaklega glaðir heldur og gengið var framhjá mörgum
bestu tillögum kennara hröðum skrefum - þær er því ekki að finna
í frumvarpinu. Hvað varðar framhaldsskólann er ljóst að eyru
frumvarpshöfunda hafa ekki verið stillt oft á tíðni þess skólastigs
þegar frumvarpið var samið. Kennarar gagnrýna skerðingu náms,
gerbreytt einingakerfi, hvernig farið er með málefni fjar- og
dreifnáms og námsráðgjafar og að lítt skuli dregið úr gjaldtöku
sem mikil áhersla var lögð á til að auka jafnrétti til náms. Af þessum
þáttum er það skerðing náms sem kennurum svíður mest enda í
blóra við áherslu sem lögð er á menntun í opinberum umræðum
Kristín Elfa Guðnadóttir
Lj
ó
sm
y
n
d
:
K
ri
st
já
n
V
a
ld
im
a
rs
so
n
í samfélaginu og kröftug andmæli framhaldsskólakennara við
öllum hugmyndum um slíkt. Ef samfélagið kýs að spara við sig í
menntun þegnanna á það að nefna hlutina sínum réttu nöfnum
í stað þess að pakka þeim inn í skrautorðapappír. Það er ekki
jólagjöfin sem nemendur og kennarar óska sér í ár.
Þegar aðstoð við þróunarlönd var skilgreind á sínum tíma voru
menn mjög bjartsýnir. Á skömmum tíma átti að hala þessi lönd upp
á tuttugustu öldina (þar sem þau voru náttúrulega allan tímann)
og umbylta kjörum fátækra, vannærðra og stríðshrjáðra. Smám
saman var slegið af kröfunum. Nú eru markmiðin ekki háleitari
en svo að vonandi takist að mæta grunnþörfum heimsbúa áður
en langt um líður. Ég óttast að afsláttur af menntunarkröfum
sigli eftir sömu á. Af þúsaldarmarkmiðunum sem eiga að nást árið
2015 fjalla tvö sérstaklega um menntun. Þau eru svohljóðandi:
Að tryggja menntun á grunnskólastigi fyrir öll börn, bæði stúlkur
og drengi. Að jafna stöðu kynjanna í skólum og auka almenn
réttindi kvenna. Þetta eru grundvallaratriði sem þó skortir mikið
á að náist. Ef við ætlum að slá enn af kröfum höfum við varla
önnur úrræði en að lengja tímann, breyta til dæmis árinu 2015
í 2030. Markmiðin sjálf eru svo strípuð að þau er ekki hægt að
afklæða frekar.
Kristín Elfa Guðnadóttir.
Ég bendi á tvo vefi þar sem fólk getur fræðst um þúsaldar-
markmið og menntafrumvörp, 2015.is og nymenntastefna.is.
Báðir eru nýir og mikill metnaður lagður í verkið – virkilega
flottir vefir. Ég hvet lesendur vefjanna til að vera vakandi fyrir
tvennu: 1. Hversu dapurlegt það er að þúsaldarmarkmiðin
skuli virðast háleit. 2. Auknu eftirliti í námi sem talið er eitt af
höfuðeinkennum á innreið gróðahyggjunnar í skólastarf.