Skólavarðan - 01.12.2002, Blaðsíða 13

Úr lögregluríki í lýðræði
Ida gekk í menntaskóla á Spáni og segir Spánardvölina hafa ver-
ið mjög spennandi tímabil. „Við upplifðum það að sjá Spán breyt-
ast úr lögregluríki í lýðræði. Sem útlendingar þurftum við að gæta
þess að standa svolítið fyrir utan það sem var að gerast, en á þess-
um árum var mikill hiti í fólki. Í skólanum voru kennararnir allir
hugsjónamenn og uppteknir af frelsishugtakinu. Svo var sumt, sem
okkur finnst alveg eðlilegt, gjörsamlega tabú, eins og til dæmis
kynfræðsla. Hún var reyndar kennd en okkur nemendum var sagt
að við mættum alls ekki segja frá því heima. Ég rifjaði upp atvik í
spænsku 300 með nemendum mínum sem þeim fannst svo fárán-
legt að þeir veltust um af hlátri. Það átti sér stað þegar ég var
sautján ára. Ég sat á torgi með kærastanum mínum og við vorum
að kyssast þegar óeinkennisklæddur lögreglumaður vatt sér að okk-
ur og ávítti okkur fyrir athæfið. Þá höfðu einhverjir séð til okkar og
hringt í lögregluna!“
Þegar Ida var tvítug fór hún aftur til Danmerkur og þaðan til
Hollands, þar sem hún hóf spænskunám í háskólanum í Leiden.
Þaðan lauk hún meistaraprófi auk þess að taka uppeldis- og
kennslufræði. Í Leiden kynntist hún manninum sínum og fluttist
árið 1988 til Íslands. Ida byrjaði að læra íslensku í Námsflokkunum
í Reykjavík en söðlaði svo um og fór að kenna þar í staðinn;
hollensku, spænsku, dönsku og matreiðslu. Hún sótti síðan um
sem spænskukennari í MH en fékk ekki stöðuna það árið (1989) og
skráði sig í íslensku fyrir útlendinga í HÍ, tók stöðupróf og komst
inn á annað ár. Ida fór að kenna við MH árið 1991.
Hefur mikið breyst í tungumálakennslu á þessum rúma áratug frá
því þú fórst að kenna?
„Já, kennslan hefur breyst töluvert mikið. Þá var prófað úr les-
efni og nemendur látnir þýða bókartexta beint en nú er lögð
áhersla á lesskilning og ritun, auk hlustunarprófa og málfræði-
kunnáttu. Samkennari minn, Guðrún Tulinius, er einn af höfund-
um námskrárinnar í spænsku sem mér finnst mjög góð. Með þeim
breytingum sem hafa orðið á kennsluháttum eru nemendur
óhræddir við að fara fyrr af stað en áður var og tala.“
Slegist um fartölvurnar
„Það sem ég hef hins vegar mestan áhuga á núorðið er nýting
tölvu í tungumálakennslu,“ segir Ida. „Endurmenntun tungumála-
kennara er reyndar mikið að breytast og fólk er hætt að fara á þessi
stuttu námskeið til að ná sér í punkta. Þess í stað sækir það meira í
lengri námskeið og þá oft erlendis, en þar er margt mjög bitastætt í
boði. Hér á landi var haldin mjög fín ráðstefna í fyrra, Alternative
Approaches to Language teaching, sem ég græddi mikið á að sækja.
Ég hefði líka áhuga á að komast á þverfaglegt námskeið í tungu-
málum, það væri gaman ef boðið væri upp á slíkt. Svo eru UT ráð-
stefnurnar frábærar. Ég er á námskeiði fartölvuleiðtoga um þessar
mundir en það er bara í eitt skipti. Þegar maður er búinn að kenna
í nokkur ár fer mann að langa að bæta við sig og breyta til. Við
erum að byggja upp stórt fartölvuver við skólann og auðvitað
finnst sumum að það gangi of hægt þegar slegist er um tölvurnar!
En tíminn er fljótur að líða. Í fyrra voru keyptir tugir fartölva til
skólans og að ósk kennara var haldið námskeiðið „dreifmennt“ á
vegum Endurmenntunarstofnunar um notkun þeirra í kennslu.
Fólk var misánægt með þetta námskeið en ég held að það megi að
hluta til skrifa á óöryggi, það gengur ekki átakalaust að snúa öllu á
hvolf og gera hlutina öðruvísi en maður er vanur. Svo bilar tölvan
rétt áður en maður fer inn í kennslu og þá verður maður foxillur!
Mér fannst ég læra hvað það er mikilvægt að vera sveigjanlegur og
reiðubúinn að tileinka sér nýja hluti og ég er gífurlega hrifin af því
að nota Netið í kennslu, það er mikill þekkingarbrunnur. Þar er að
finna forrit, texta, dagblöð og hvaðeina sem kennarinn vill nota í
kennslu.“
Netblaðið Tabula
Ida tekur dæmi af verkefni í spænsku 200 þar sem tölvan er nýtt
á skemmtilegan hátt. „Ég lét nemendur mína fara inn á heimasíðu
IKEA á Spáni og skoða hvað var í boði. Þau áttu að velja og kaupa
húsgögn - ekki í alvöru auðvitað! - og skila svo ýmist munnlegri
eða skriflegri skýrslu um verslunarleiðangurinn. Ég hef líka oft lát-
ið nemendur mína skrifa stutta texta þar sem þeir velja sér við-
fangsefni tengt Íslandi og nota meðal annars Netið í heimildaleit.
Textarnir eru svo settir inn á „Tabula“, sem er netblað nemenda.
Tilgangurinn með blaðinu er að skapa vettvang fyrir ritunarverk-
efni nemenda í tungumálum. „Slóðin að Tabulu er
http://www.mh.is/~semey/tabula og Ida ætlar ekki að láta staðar
numið hér. „Við erum að fara að setja upp heimasíðu fyrir
spænskudeildina og fyrsti hluti hennar fer í loftið eftir áramót.
Þetta er mikil forritunarvinna og ég setti Tabulu upp í Frontpage
sem var mikið föndur. En þegar maður er búinn að gera þetta einu
sinni verður það miklu auðveldara næst. Og um leið og þetta er
komið á Netið er lítið mál að gera breytingar. Næsta skref er að
láta nemendur læra að búa til heimasíðu.
Málið er að þegar nemendur vita að verkefnin sem þeir eru að
vinna fara á Netið þá vanda þeir sig meira! Þetta gerir vinnu jafnt
nemenda sem kennara sýnilega,“ segir Ida að lokum
keg
Neikvæð umræða
er aðal óvinur
dönskunnar
Góður árangur nemenda í Álftamýrarskóla í dönsku
hefur vakið athygli, ekki síst vegna þess að danskan á
í vök að verjast andspænis yfirráðum enskunnar. Eru
tilraunir til að telja nemendum trú um að danska sé
þess virði að læra hana ekki bara dauðadæmdar?
Erna Jessen, dönskukennari í Álftamýrarskóla, er á
öðru máli.
„Ég leyfi aldrei umræðu um að danska sé óþörf eða leiðinleg,“
segir Erna, „slíkar athugasemdir eru aðal óvinur dönskunnar. Það
er mjög auðvelt að koma í veg fyrir svoleiðis tal þegar maður er
sjálfur jákvæður gagnvart faginu. Ég hef markvisst unnið að því að
nemendur mínir skilji hve mikilvægt er að kunna norrænt mál og
lagt mig fram um að gera þá jákvæða gagnvart dönsku og Dan-
mörku.“
Hefur mikið að segja að kennarinn tali málið skamm-
laust
Erna bjó í Danmörku í sex ár en fluttist aftur til Íslands þjóðhá-
tíðarárið 1974 og hefur kennt dönsku við Álftamýrarskóla allar
götur síðan. „Ég hef aldrei kennt annað en dönsku hér á landi og
finnst það alltaf jafn skemmtilegt! Mér finnst reyndar ekki nógu
mikið hafa breyst í tungumálakennslunni en þetta er allt að koma,“
segir Erna sem er ein af fjórum sem sömdu nýju námskrána í
dönsku fyrir grunnskólann. „Áður þurftu nemendur bara að geta
lesið málið sér til gagns en nú er lögð áhersla á að geta talað, á
menninguna og að þetta er lifandi mál sem við erum að fást við.
Ferðalög og tölvunotkun, ekki síst Netið, kalla á allt aðrar áhersl-
ur. Ég er alltaf með ítarefni úr daglegu lífi og því sem er að gerast
núna, auk þess höfum við nokkrum sinnum verið með nemenda-
skipti sem eru eins og vítamínsprauta fyrir fagið. Þá læra nemend-
Tungumálakennsla
15