Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 34

Þjóðmál haust 2013 33
Áþessu ári eru 65 ár frá fyrsta áætlunar­flugi milli Íslands og Bandaríkjanna og
60 ár frá upphafi Atlantshafsflugs Loftleiða
(síðar Flugleiða/Icelandair) milli Evróupu
og Ameríku um Ísland .
Hinn 25 . ágúst 1948 hélt Geysir, önnur
millilandaflugvél Loftleiða, í fyrsta áætlun­
arflugið til Bandaríkjanna og á nýársdag
1953 kynntu Loftleiðir ný og lág flugfar­
gjöld á flugleiðinni yfir Atlantshaf .
Þetta var upphafið að miklu ævintýri . Á
fá um árum urðu Loftleiðir undir stjórn Al­
freðs Elíassonar og félaga eitt þekktasta flug­
félag ið í Atlantshafsflugi . „We are slower but
we are lower,“ auglýstu Loftleiðir og buðu
upp á ódýr ari fargjöld en áður höfðu þekkst
á þessari flugleið með eldri og hæggengari
flug véla kosti en stærri flugfélög notuðu .
Óhætt er að segja að þessi valkostur hafi
slegið í gegn . Næstu tvo áratugi jókst hlut deild
Loftleiða í Atlantshafsfluginu jafnt og þétt
uns hún var orðin 3,8% og Loftleiðir orðið
stærsta fyrirtæki landsins með 1 .300 manns í
vinnu, þar af um 600 víða um heim .
Saga Loftleiða er stóra ævintýrið í ís lenskri
flugsögu — og hún vekur jafnan mik inn
áhuga og aðdáun útlendinga . Ef allt væri með
felldu ætti Loftleiðaævintýrið að vera djásnið í
sögu Icelandair . Ekkert í sögu fyrirtækisins er
betur fallið til að auka hróð ur þess á alþjóða­
vettvangi en ævintýrið um Loftleiðir .
Eftir sameiningu íslensku flugfélaganna,
Loftleiða og Flugfélags Íslands, árið 1973
hafa stjórnendur Flugleiða (Icelandair) hins
vegar markvisst reynt að gera sem minnst
úr afreki Loftleiðamanna, svo sem sjá má
í þeim bókum og sjónvarpsmyndum sem
fyrirtækið hefur fjármagnað . Það segir sína
sögu að stjórnendur fyrirtækisins töldu
sér ekki fært að koma að gerð hinnar vel­
heppnuðu heim ildar kvikmyndar Sigur geirs
Orra Sigur geirs sonar um Alfreð Elíasson .
Á tímabili voru stjórnendur Flugleiða
jafnvel staðráðnir í því að hætta öllu flugi
vestur um haf, en afskipti íslenskra stjórn­
valda komu í veg fyrir það .
„Ef einhver maður á heiður skilið fyrir
að Atlantshafsfluginu var haldið áfram, þá
er það Steingrímur Hermannsson,“ sagði
Alfreð Elíasson í ævisögu sinni . Steingrímur
Jakob F . Ásgeirsson
Upphaf áætlunarflugs
til Bandaríkjanna — og
„sjálfsmynd“ Íslendinga