Þjóðmál - 01.09.2014, Blaðsíða 33

32 Þjóðmál haust 2014
Tímaritið Saga birtir venjulega ekki rit-dóma um þýddar bækur . Frá því var
þó vikið vorið 2007, þegar Geir Sigurðsson
birti ritdóm þar um bókina Maó: Sagan
sem aldrei var sögð eftir þau Jung Chang og
Jon Halliday . Dómur hans var raunar ekki
venjulegur ritdómur, heldur ítardómur,
13 blaðsíður að lengd . Og hann birtist,
skömmu áður en íslensk þýðing bókarinnar
kom út, þótt Geir minntist þar á, að hún
væri á leiðinni .1 Mikið virðist hafa legið við .
Geir er ekki sagnfræðingur að mennt, heldur
heimspekingur, og er sérgrein hans kínversk
heimspeki . Stundaði hann nám í tvö ár,
2001–2003, við Renmin-háskóla í Beijing
og naut þá námsstyrks frá kínverskum
stjórnvöldum . Þegar Geir skrifaði grein-
ina, var hann lektor í kínverskum fræðum
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
Villt sagnfræði og spillt
Nokkrar athugasemdir við ritdóm Geirs Sigurðssonar í
tímaritinu Sögu um ævisögu Maós
Geir Sigurðsson, sérfræðingur í kínverskri heimspeki og um skeið for stöðumaður
Konfúsíusar stofnunar innar í Háskóla Íslands, birti vorið 2007 langan ítardóm í
Sögu um ævisögu Maós eftir Jung Chang og Jon Halliday, sem þá var væntanleg
á íslensku . Þessi dómur var afar harður og ósanngjarn . Þau Chang og Halliday
unnu afrek með riti sínu, sem var tíu ára verk . Þau töluðu við hátt í 400 manns,
könnuðu fjölda skjalasafna og efni á kínversku, rússnesku, ensku og öðrum
málum og unnu upp úr efninu læsilega og fróðlega bók . Efnislegar athugasemdir
Geirs eru smávægilegar og í rauninni helst um skilgreiningar og orðalag: Hvort
var kínverski kommúnistaflokkurinn stofnaður 1920 eða 1921? Taldist skothríð
á Luding-brúnni 1935 skærur eða orrusta? Hvort talaði Maó mállýsku sína lítt
breytta eða staðalkínversku með sterkum hreim? Aðalatriðið er, að Maó var
miskunnarlaus fjöldamorðingi, sem bar ábyrgð á því, að sjötíu milljónir manna
hið fæsta týndu lífi . Chang og Halliday eru vissulega óvinveitt honum, eins og
ævisagnahöfundar Hitlers og Stalíns eru flestir óvinveittir söguhetjum sínum .
Þau taka sér stöðu við hlið fórnarlambanna frekar en böðulsins . Illvirki Maós má
hins vegar frekar rekja til marx-lenínisma hans en kínverskrar hefðar .