Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.12.2015, Blaðsíða 50

Menning
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.12. 2015
Vulnicura er hin myrka hlið
Vespertine, skuggahliðin – á
eftir gleði og von, sem
gegnsýrir Vespertine, koma
vonbrigði og biturð, sárs-
auki og reiði. Vulnicura er
plata ársins, besta plata Bjarkar í mörg ár
og með því besta sem hún hefur gert ef ekki
það besta.
Á In the Light of Air er
tónverk sem Anna Þorvalds-
dóttir samdi fyrir banda-
rísku samtímatónlistarsveit-
ina ICE. Þetta er
draumkennt verk þar sem
áferð hljóma er í lykilhlutverki, hugmyndir
fléttast saman í samfelldan fíngerðan tónavef
með þungri undiröldu, sefandi tónlist þrung-
in spennu.
Hljómsveitin asdfhg er
reyndar ekki hljómsveit og
nafnið var eiginlega hálfgert
slys. Steingervingur er þó
ekkert slys, heldur mjög
frumleg og spennandi skífa, tónlistin stund-
um varla nema þrusk, hvísl, brak og brestir
– mjög efnileg sveit.
Dulvitund er aukasjálf
Akureyringsins Þóris Ósk-
ars Björnssonar. Tónlistin á
Lífsins þungu sporum er
darkwave, hægfara pönkuð
raftónlist með textum sem
kafa í vonleysi og örvæntingu og snúa ekki
úr því kafi ótilneyddir. Skemmtileg plata, ef
nota má það orð um svo dramatíska tónlist.
Flestir myndu eflaust
flokka Einar Scheving sem
djassara fyrst og fremst, en
hann á fleiri liti á litaspjald-
inu eins og hann hefur
sannað í gegnum tíðina og
sannar enn á skífunni Intervals. Víst er
djass yfir og undir og allt um kring, en Ein-
ar teygir formið í allar áttir.
Hljómsveitin Fufanu er
einkar skemmtileg og
spennandi rokksveit á tón-
leikum. Hljómsveitin sækir
innblástur til níunda áratug-
ar síðustu aldar en mat-
reiðir allt á sinn einstaka og frumlega hátt
eins og heyra má á breiðskífunni Few More
Days To Go.
Gunnar Jónsson Collider
hefur gefið út skemmtilegar
smáskífur á netinu, ef kalla
má stafrænar útgáfur smá-
skífur. EP-platan Ape-
shedder sver sig í þá ætt;
frábær bræðingur af dynjandi keyrslu,
brotakenndum hljómum og sveimkenndum
langlínum.
Það hefði svosem ekki átt
að koma á óvart að þeir Jón
Ólafsson og Árni Grétar
Futuregrapher gætu gert
góða plötu þegar þeir legðu
saman, en líklega hefur ein-
hver hissað sig á því að þeir gætu gert plötu
sem væri jafn tilraunakennd og heyra má á
Eitt.
Á Howl, sólóskífu Krist-
ínar Önnu Valtýsdóttur, er
tónverk en þó varla tónlist,
frekar innsetning eða óhlut-
bundið tónverk þar sem
klifun, síendurteknar dáleið-
andi strófur vekja óvenjuleg hughrif – „þetta
á ég ekki eftir að hlusta á aftur“ hugsar
maður, en samt er hún alltaf á fóninum.
Hiphop er ekki bara hip-
hop, til eru ótal afbrigði,
stefnur og straumar. Á skíf-
unni … is Whack fer Þórð-
ur Ingi Jónsson, sem kallar
sig með Lord Pusswhip, í
ýmsar áttir. Hann fær ýmsa gesti á skífunni,
sem gerir hana óneitanlega býsna fjöl-
breytta, en bestur er hann einn..
Markús Bjarnason heldur
úti hljómsveitinni Markús &
The Diversion Sessions og
gaf út skífuna The Truth
the Love the Life. Á plöt-
unni er fjölbreytt kæruleys-
islegt rokk sem er þó ekki flutt af neinu
kæruleysi – það er bara yfir plötunni andi
tilgerðarleysis og einlægni.
Á plötunni Söngvar elds
og óreiðu með Misþyrm-
ingu er ekki „bara“ svart-
málmur: hér er keyrt af
krafti, en líka slegið af þeg-
ar við á, flóknar kaflaskipt-
ingar notaðar til að skapa spennu og stíg-
andi og svo rokkað út í eitt þegar við á.
Frábær skemmtun.
Mr. Silla, Sigurlaug Gísla-
dóttir, hefur komið víða
fram, en sendi loks frá sér
sólóskífu á árinu og sú skífa
er líka fyrirtak. Tónlistin á
Mr. Silla er fjölbreytt og
fjölskrúðug, textarnir snúnir og söngurinn
innblásinn að vanda, allt frá lágværu hvísli í
hástemmda raddfimleika.
Nordic Affect-tónlistar-
hópurinn hefur glímt við
allskyns tónlist, gamla og
nýja, og á disknum Clock-
working eru sex glæný
verk eftir fimm íslensk tón-
skáld og þau eru öll afbragð, sérstaklega tit-
ilverk plötunnar og svo verk eftir Önnu Þor-
valdsdóttur. Framúrskarandi útgáfa.
Því hefur verið haldið
fram að Pink Street Boys
sé háværasta hljómsveit
landsins og þó það sé hugs-
anlega eitthvað fært í stíl-
inn, er ljóst að fáar sveitir
standa henni á sporði í rokkfjöri á tón-
leikum. Platan Hits #1 nær að fanga fjörið
að miklu leyti, skilar hamagangi og hávaða.
Þetta hefur verið gott ár
fyrir íslenskt rapp og bjart
framundan. Hér fyrir ofan
er Lord Pusswhip sem er á
jaðrinum, en Shades of
Reykjavík koma sér kirfi-
lega fyrir vinstra megin við miðju með SOR.
Aðal sveitarinnar er hve rappararnir í henni
eru ólíkir, hver með sinn stíl og allir góðir.
Henrik Björnsson stofnaði
hljómsveit til að spila músík
sem hann langaði til að
heyra, útúrfössað klif-
unarkennt rokk með leti-
legum söng. Singapore
Sling-plöturnar eru orðnar nokkrar og sú
besta var að koma út, Psych Fuck, framhald
The Tower Of Foronicity.
Á Ask The Deep sýnir
Sóley Stefánsdóttir að af
þjáningu getur sprottið feg-
urð, að úr djúpinu er hægt
að draga birtu. Í textum
plötunnar má heyra angist
og örvæntingu, en í þeim er líka von og
styrkur – þetta er plata um fjötra en líka
plata um lausn.
Anton Kaldal Ágústsson
hefur fengist við raftónlist
býsna lengi og verið ötull í
að kynna hana, bæði sína
tónlist en ekki síður tónlist
annarra. Tonik Ensemble er
verkefnið hans og á Snapshots nær hann að
steypa saman raftónlist og allskyns óraf-
magnaðar pælingar á metnaðarfullan hátt.
Vagina Boys vöktu tals-
verða athygli á árinu,
reyndar aðallega fyrir það
að þeir koma fram grímu-
klæddir, en það má ekki
draga athyglina frá mús-
íkinni sem er einkar skemmtileg, húmorísk
raftónlist. Á Icelandick má líka heyra einkar
skemmtilega spretti með súrum textum.
Plötur ársins
MÖNNUM VARÐ TÍÐRÆTT UM ÞAÐ Á ÁRINU AÐ PLÖTUÚTGÁFA VÆRI AÐ LEGGJAST AF Á ÍSLANDI, EN ÞAÐ ER ÖÐRU NÆR. ÁRNI MATTHÍASSON
VALDI TUTTUGU PLÖTUR ÚR ÞVÍ HÁLFA ÞRIÐJA HUNDRAÐI SEM KOM ÚT AF ÍSLENSKUM PLÖTUM Á ÁRINU, EN FÆSTAR REYNDAR Á FÖSTU FORMI.
1. Il racconto dei racconti/Sagnasveigur
„Sagnasveigur er mikið sjónarspil, litrík en
líka drungaleg og stórkostlegar furðuskepn-
ur koma við sögu sem ættu að fá hárin á
mörgum áhorfandanum til að rísa.“ – HSS
2. Relatos salvajes/Hefndarsögur „Hefnd-
arsögur eru æsilegt ferðalag, rússíbanareið
um sálarkirnuna þar sem aldrei er logn-
molla.“ – KBL
3. Star Wars: The Force Awakens „Ég
hló, ég grét, ég saup hveljur. Ég sat þögull
í losti, ég fagnaði hástöfum. Mátturinn
vaknar ber byrðina sem henni hefur verið
falin á hendur mjög vel.“ – SGS
4. Whiplash „Klippingin er hröð og áhrifa-
mikil í spennuþrungnustu trommuatriðunum
og myndatakan kyndir undir spennunni.“
– HSS
5. Hrútar „Stígandi hrynjandi í magnaðri
tónlist sem kallast á við knýjandi þögn í
hljóðrás myndarinnar setur dramatískan
punkt yfir i-ið í þessari átakamiklu frásögn
um baráttu upp á líf og dauða.“ – HJST
6. Fúsi „Líkt og áður er framvinda þess-
arar nýjustu myndar Dags Kára hispurs-
laus, án allrar tilgerðar og mörkuð ein-
staklega mannlegu skopskyni.“ – HJST
7. Still Alice „Moore sýnir hvernig Alice
fer aftur, framsögn hennar breytist og
hreyfingar og skerpan hverfur úr andliti
hennar, aldrei í stökkum heldur smám sam-
an í þessari áhrifaríku mynd um einn erf-
iðasta sjúkdóm okkar tíma.“ – KBL
8. Birdman „Sagan í Birdman er svo sem
ekki flókin en útfærslan á henni og þá sér-
staklega kvikmyndatakan gerir hana að
fyrsta flokks bíóupplifun.“ – HSS
9. Inside out „Boðskapur sögunnar á ef-
laust að vera sá að engin sé gleði án sorg-
ar, enda sorg og gleði systur, og hún er
einnig góð áminning um að halda í gleðina
og njóta lífsins.“ – HSS
10. Cartel-land „Gerð myndarinnar hefur
ekki verið hættulaus, en útkoman er sér-
lega áhrifarík.“ – KBL
Auk þessara tíu mynda voru eftirfarandi á
lista yfir þær bestu: Mad Max: Fury Road, Eve-
rest, Stille hjerte, Krigen, Sweet Mickey for
President, Þrestir, Mediterranea og The Marti-
an.
Tilvitnanir eru úr dómum gagnrýnenda sem
eru Helgi Snær Sigurðsson (HSS), Hjördís Stef-
ánsdóttir (HJST), Karl Blöndal (KBL) og Stefán
Gunnar Sveinsson (SGS).
Tekið skal fram að upptalningin nær yfir þær
myndir sem frumsýndar voru hér á landi á
árinu en ekki framleiðsluár þeirra.
Kvikmyndir
ársins
MARGAR GÆÐAMYNDIR VORU SÝNDAR Í BÍÓHÚSUM LANDSINS Á ÁRINU.
HELGI SNÆR SIGURÐSSON, EINN GAGNRÝNENDA MORGUNBLAÐS-
INS, VALDI TÍU AF ÞEIM BESTU SEM GAGNRÝNDAR VORU Í BLAÐINU.
21
43