Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1994, Blaðsíða 40

Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 70. árg. 1994
40
Sigríður Halldórsdóttir, forstöðumaður heilbrigðisdeildar Háskólans á Akureyri
Háskólinn á Akureyri og
„námsskrárbyltingin"
Ég heyrði fyrst til Patriciu Moccia árið 1989
þegar hún var einn af aðalfyrirlesurunum á ráð-
stefnu um umhyggju í Denver í Colorado. Hún
hreif ráðstefnugesti með sér með ferskum, hug-
djörfum hugmyndum sínum um hjúkrun og
hjúkrunarkennslu. Síðar las ég greinar eftir hana
og þær höfðu sömu áhrif á mig. Ég dreg saman í
sex liðum það sem fram kemur í viðtalinu og
fjalla um það eins og það snýr að mér sem for-
stöðumanni heilbrigðisdeildar Háskólans á Akur-
eyri.
1. Að fá að vera gagnrýnin(n): Ég sá hug-
dirfsku Pat f nýju ljósi þegar ég sá að hún
var nokkuð róttæk á sínum yngri árum. Það
rennir stoðum undir þá skoðun mína að var-
ast að bæla nemendur. Við eigum að örva
sjálfstæði þeirra og frumkvæði, efla sköpunar-
hæfileika þeirra, baráttuvilja og hugsjónir. Við
eigum að ýta undir gagnrýna hugsun þeirra
og kenna þeim að setja gagnrýni sína fram á
málefnalegan hátt. Aðeins með því móti höf-
um við sinnt hlutverki okkar sem kennslu-
stofnun, sem gegnir því hlutverki að mennta
hjúkrunarfræðinga fyrir næstu öld.
2. Námsskrárbylting í hjúkrunarfræðinámi:
Um tíma mótaðist nám mjög af atferlisstefn-
unni þar sem nám er skilgreint sem ytri
breyting og öll innri breyting á nemandanum
vanmetin. Ég hef aldrei verið hrifin af mikilli
atferlismarkmiðagerð, þó að ákveðnir kostir
fylgi því að kennari geri sér og nemendum
sínum grein fyrir því sem hann hefur upp á
að bjóða. Hins vegar tel ég að alla kennslu í
háskóla eigi að miða við fullorðinsfræðslu, þar
sem kennarar og nemendur vinni saman, á
jafnréttisgrundvelli, að því markmiði að nem-
endur fái sem mest út úr náminu. Ég tel að
drottnun kennara yfir nemendum sé mjög
neikvæð og að slík andleg valdbeiting sé iðk-
uð meira en við erum tilbúin að horfast í
augu við. Nám á ekki að vera auðmýkjandi
reynsla fyrir nenrandann heldur uppbyggjandi.
3. Opnun skólanna: Hugmyndir um að nem-
endur í hjúkrunarfræði séu undir handleiðslu
við ýmis störf úti í samfélaginu finnst mér
aðlaðandi. Þetta er þróunin í Háskólanum á
Akureyri. Nemendur okkar hafa haldið fyrir-
lestra á ráðstefnum og fyrir ýmsa aðila, s.s.
hjálparsveitarmenn, grunnskólanemendur, OA
samtökin (Overeaters Anonymus) o.fl. Þeir
hafa skrifað fræðslubæklinga og fræðslugreinar
í dagblöð og tímarit og þeir hafa gefið út
vegleg tímarit. Að læra að gefa af sér til sam-
félagsins er að mínu mati mikilvægur þáttur í
því að vera í háskóla.
4. Að þjálfa verklaginn hugsuð með hjartað á
réttum stað: Nú er það ofurtraust á bóklegu
námi, sem rfkti um tíma, á undanhaldi.
Hjúkrunarfræðinám er nám hjarta, hugar og
handa og ef eitthvað af þessu þrennu er
minnkað er verið að gera lítið úr hjúkrunar-
námi. Við í Háskólanum á Akureyri erum
sannfærð um að nemendur þurfi góðan tíma
f verklegu námi. Að þjálfa fólk til að takast á
við hið óvænta er ekki létt verk og mikilvægt
er að leiðbeinendurnir séu færir um það sjálf-
ir. Það gengur ekki að mínu mati að kennar-
ar séu að kenna verkleg námskeið án þess að
vera starfandi við hjúkrun. Allflestir hjúkrun-
arkennarar við Háskólann á Akureyri eru
jafnframt með stöðu við Fjórðungssjúkrahúsið
eða Heilsuverndarstöðina.
5. Staða hjúkrunar á Islandi í samanburði við
Bandaríkin: Það kemur fram í viðtalinu að
hjúkrunarfræðingar eru almennt betur mennt-
aðir í Bandaríkjunum en áður var, að gróska
er í hjúkrunarrannsóknum og að fleiri hjúkr-
unarfræðingar séu virkir í stjórnmálastarfí. Á