Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.1997, Blaðsíða 22

Hj uknmarfræ ðingar
Töluverð umrœða hefur að undanfórnu átt sér stað um þátttöku hjákrunarfrœðinga
í auglýsingum og hvers konar auglýsingar sé við hœfi að birta í Tímariti
hjúkrunarfrœðinga. Stjórn barst fyrirspurn um þátttöku hjákrunarfræðinga í auglýsingum
og ritstjóra Tímaritsins barst fyrirspurn um birtingu auglýsinga á barnamat í blaðinu. Leitað
hefur verið álits ýmissa aðila sem þessi mál varðar og birtast svör þeirra hér.
Þátttaka hjiíLknmarfræðinga í auglýsingum
Siðanefnd Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga fjall-
aði, að beiðni stjórnar félagsins, um þátttöku hjúkr-
unarfræðinga í auglýsingum. Oljóst hefur verið af
hvaða tilefni hjúlcrunarfræðingar mega auglýsa vöru
eða þjónustu. Öskaði ritstjóri Tímaritsins, Bryndís
Kristjánsdóttir, eftir skýrum reglum um þetta.
Svar siðanefndar um þátttöku hjúkrunarfræðinga
í auglýsingum er dagsett 18.4/97 og undirritað af
Olöfu Astu Olafsdóttur, formanni siðanefndar. Svar-
ið er hirt hér í heilu lagi:
„Fyrir tæpu ári Itarst erindi til siðanefndar frá
stjórn Félags hjúkrunarfræðinga J)ar sem óskað var
eftir leiðheiningum um Jjátttöku hjúkrunarfræðinga í
auglýsingum. Tilefni þessa var m.a. hréf frá ritstjóra
Tímarits hjúkrunarfrœðinga Jjar sem kom fram að
mjög væri á reiki við hvaða tækifæri hjúkrunarfræð-
ingar mega auglýsa vöru eða Jjjónustu og einnig hvers
konar Jjjónustu. Beðið var um skýrar reglur um
Jjetta mál.
Siðanefnd hefur fjallað um Jjetta málefni á nokkr-
um fundum m.a. í tengslum við endurskoðun og
þróun íslenskra siðareglna og telur siðanefnd að ekki
sé hægt að setja skýrar reglur um þetta efni. Siða-
nefnd telur ekki rétt að taka frumkvæði og ábyrgð af
hjúkrunarfræðingum með því að setja sérstakar regl-
ur um við hvaða tækifæri inegi eða megi ekki auglýsa
vörur eða Jjjónustu.
I aljjjóðasiðareglum hjúkrunarfræðinga er ekki
rætt sérstaklega um auglýsingar en í drögum að siða-
reglum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga, sein
lagðar verða fram til samjjykktar á fulltrúajjingi 15.-
16. maí næst komandi, segir svo í 7. grein:
Hjúkrunarfræðingur hagar svo störfum sínum að
hann sé stétt sinni til sóma. Hann varast að nota
starfsheiti sitt í auglýsingaskyni og skal ekki njóta
lilunninda frá skjólstæðingi sínum.
Ljóst er að fólk getur verið í vafa um hvort fylgja
eigi boðum siðareglna skráðra og óskráðra. A tiltekin
siðaregla við? Er manni skylt að breyta eftir reglu
þegar önnur regla býður manni að gera annað? Hvað
ætli til dæmis hafi legið að baki siðferðilegri ákvörð-
un hjúkrunarfræðinga og annarra aðila í heilhrigðis-
stétt um að taka þátt í mólkurauglýsingu í sjónvarpi,
sem sýnd hefur verið reglulega að undanförnu?
Þarna er verið að auglýsa hollustu mjólkur í þeim til-
gangi að efla heilhrigði. Væntanlega var það ekki
ætlunin að auglýsa sjálfan sig eða ákveðið fyrirtæki
og jafnvel fá laun fyrir?
Páll Skúlason tekur fram í bók sinni Siðfrœði (let-
urbreyting ÞR) sem kom út árið 1990, að siðaregla
eigi að hjálpa til við að standast þá freistingu að
hugsa fyrst í eigin þágu. Hún eigi að auðvelda leiðina
til að komast að niðurstöðu í erfiðum siðferðilegum
áhtamálum Jjannig að styttri tími fari í að reikna út
tap eða ávinning við siðferðilega ákvörðun. Ennfrem-
ur skrifar Vilhjálmur Arnason í bók sinni Siðfrœði
lífs og dauða: Erfiðar ákvarðanir í heilbrigðisþjón-
ustu (leturbreyting ÞR), sem kom út árið 1993, að
þegar siðferðileg ákvörðun sé tekin sé aðalmálið að
virða almenn verðmæti, mannréttindi og lífsgildi en
taka jafnframt mið af einstökum aðstæðum. Siða-
regla sé til varnaðar og viðmiðunar og leysi mannlega
dómgreind og ábyrgð aldrei af hólmi.
Siðanefnd telur að siðaregla sem segir: Hjúkrun-
arfræðingur varast að nota starfsheiti sitt í auglýsinga-
158
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2.TBL. 73.ÁRG. 1997