Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.1997, Blaðsíða 35

EFTIR GUDRUN SIMONSEN - BJÖRG EINARSDÓTTIR ÍSLENSKAÐI
— )rfver vdr AánV
9. Kafli
EFTIR VETUR KEMUR VOR
„I Austurlöndum hitti ég aðeins tvö virkileg karl-
menni,“ skrifaði Stafford lávarður í skýrslu til neðri
deildar breska þingsins 1855. „Omar Pascha, yfir-
hershöfingja Tyrkja og - Florence Nightingale.“
„Hvaðan fær þessi kona kraftinn?“ skrifaði her-
presturinn og þúsund þjala smiðurinn séra Osborne.
„Við hljótuin að spyrja okkur sem daglega verðum
vitni að því hverju hún fær áorkað. Hún býður öllum
hættum byrginn og lyftir grettistökum. Hún er hug-
prúð líkt og herforingi, hefur stjórnvisku á við for-
sætisráðherra og úthald engu líkt.“ Hann bætir við:
„Ungfrú Nightingale er fáguð og siðmenntuð ung
kona. Hvort hún er falleg, um það get ég ekki borið.
Við sem hrærumst undir áhrifavaldi hennar erum
ekki dómbær á það. Hún hefur fögur augu og indælt
bros, þægilega rödd og hún hefur kímnigáfu! En her-
mennirnir þekkja best nærgætnina og hlýjuna sem
fylgir höndum hennar. „Nú vitum við í raun hvað
dýrhngur er,“ segja þeir. Ef einhver hefði sagt þeim
að þakið hefði lyfst af húsinu og hún stigið upp til
himna, þar sem hún stóð, hefðu þeir ekki undrast.
Þeir trúa því statt og stöðugt að hún geti verið sam-
tímis á mörgum stöðum. Ef drottningin félli frá
myndu þeir gera hana að drottningu - um það eru
þeir einhuga!“
En það voru ekki allir einhuga um Florence og
það sem nefnt liafði verið Nightingalevaldið. Hún átti
sér andstæðinga, hka meðal kvennanna í eigin fylgd-
arliði. Hún beitti járnaga og ekki voru allar færar um
að hlíta honum.
I jafnvonlausri stöðu og við vorum þróast mann-
leg samskipti oft þannig að sumir verða englum lík-
astir en aðrir djöflum. Sem betur fer voru margir í
englalíki í okkar hópi! Þeir voru þyngdar sinnar
virði ígulli og gerðu allt sem íþeirra valdi stóð til að
bœta ástandið! En við urðum að setja mjög strangar
umgengnisreglur. Engin mátti fara inn í sjúkrasal-
ina eftir klukkan átta á kvöldin eða vera ein á gangi
utan spítalans og engin mátti eigna sér „uppáhalds-
sjákling“ til að sinna aukalega og betur en öðrum.
Engin mátti neyta meira víns en samkomulag var um
og tekið fram í starfssamningnum.
Florence hélt þétt um stjórnartaumana. Vel er
hægt er að ímynda sér stöðuna, fjörutíu konur meðal
ljögur til fimm þúsund karla við jafnömurlegar og
sérstakar aðstæður og þarna ríktu. Fallgryfjur og
freistingar voru allt um kring.
Mér var Ijóstfrá upphafi, þegar við lögðum af stað
að heiman, að einungis fáar kvennanna voru hœfar
til hjúkrunarstarfa. Einnig að aðeins fáeinar skildu
hversu mikinn vanda við vorum að takast á hendur.
Margar þeirra áttufullt ífangi með að stjórna sjálf-
um sér og gerðu sér ekki grein fyrir gildi góðs aga og
reglufestu. I reynd varð ég að líta eftir þeim eins og
börnum allan sólarhringinn. Kjör okkar voru óblíð,
við lifðum við sama kost og hermennirnir, höfðum
lítið sem ekkert vatn og fengum mjög litla hvíld; sorg
og örvœnting blasti alls staðar við. I kránum
umhverfis sjákrahúsið flaut hins vegar brennivínið í
stríðum straumi. Það varð mörgum því miður ein-
asta huggunin en því voru þeir vanastir heiman að.
Ekki er öllum gefið að taka áföllum án þess að œðr-
ast og oft þótti mér ég hafa meiri fyrirhöfn af þessum
fjörutíu konum en hermönnunum fjögur þúsund.
Enda þótt konurnar héldu ekki alltaf fyrirmæh
eða hlýddu fyrirskipuðum aga, var það kannski ekki
verst. Annað var mun lakara. Ekki er til nein afsök-
un fyrir allri smásmyghnni og andúðinni sem mynd-
aðist á milli óhkra trúarhópa í fylgdarliðinu. Úfar
voru með þeim frá fyrsta degi.
Eg hika ekki við að halda því fram að mestu
vandamálin, sem ég glímdi við meðan ég dvaldist
þarna austur frá, voru vegna klíkuskapar og bak-
mœlgi og alls konar leiðinda sem þessar svokölluðu
„kristnu“ fylgdarkonur mínar gerðu sig sekar um.
Mér fannst einna líkast því að ég stœði mitt á milli
mótmœlenda og kaþólikka þar sem brigslin og
hrópin gengu á víxl.
TlMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2.TBL. 73.ÁRG. 1997
171