Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.1998, Blaðsíða 32

Bryndís Kristjánsdóttir
blaðamaður og fyrrverandi ritstjóri
Tímarits hjúkrunarfræðinga með
meiru
Hín hlíðín:
AiíÁHt
hiúkrunar
Hvað gera hjúkrunarfræðingar þegar þeir kom-
ast á eftirlaun? Án efa jafn margt og misjafnt og
þeir eru margir. En a.m.k. einn þeirra hefur lagt
fyrir sig leiklist og það er hún María Guðmunds-
dóttir, fyrrverandi deildarstjóri hjartadeildarinnar á
Reykjalundi. María lét af störfum fyrir þremur
árum, þegar hún varð sextug, en hún er samt
ekki alveg hætt að vinna því nú er hún í hluta-
starfi með næringarfræðslu fyrir hjartasjúklinga.
„Þetta er svo lítið sem við fáum í lífeyrisgreiðslur," útskýrir
María. „En ég var þó alveg tilbúin til að hætta að vinna
þegar ég varð sextug, enda búin að vinna stanslaust síðan
ég útskrifaðist 1957. Það er svo mikið álag á hjúkrunar-
fræðingum að þeir eru flestir orðnir það slitnir um sextugs-
aldurinn að þeir vilja hætta að vinna."
Áður en við snúum okkur að hinni hlið Maríu er rétt að
kynna hana aðeins nánar ef það eru einhverjir sem þekkja
hana ekki en María var m.a. ritari stjórnar Hjúkrunarfélags-
ins í ellefu ár; érin 1962-1973.
„Það er nú dálítið skemmtileg saga á bakvið það hvernig
ég fór í stjórnina," segir María. „Vinkona min, Guðrún
Guðnadóttir, var í uppstillinganefnd og hún kom til mín þar
sem ég lá á spítala og var á leið í smáaðgerð. Það var búið
að gefa mér lyf fyrir aðgerðina og ég var orðin mjög
afslöppuð og syfjuð þegar hún spurði mig hvort ég vildi ekki
fara í stjórnina. Ég vildi bara fá að sofna svo til að losna við
hana sagði ég já. Þegar ég vaknaði aftur eftir aðgerðina
sagði hún mér að það væri búið að kjósa mig í stjórn.“
Strax að námi loknu fór María á heimaslóðirnar, Akur-
eyri, þar sem hún fór að vinna sem deildarstjóri á lyflækn-
isdeild - en var ekki erfitt að taka að sér svo ábyrgðarmik-
ið starf nýkomin úr skóla?
„Jú, víst var það erfitt. En þegar ég var við nám voru
nemarnir notaðir miklu meira sem vinnukraftur en gert er nú
og við lærðum svo mikið á því að umgangast sjúklingana.
Þá fengum við okkar þjálfun inni á stofnunum en á hana
168
Ólafía Hrönn Jónsdóttir og María í hlutverkum sínum i
kvikmyndinni Perlur og svín.
finnst mér skorta í náminu núna. Ég fann það líka hversu
mikils virði þessi reynsla var þegar ég fór síðan til starfa á
sjúkrahúsi í St. Þaul í Minnesota í Bandaríkjunum, þar sem
ég var í tvö ár. Ég vann þar á gjörgæsludeild og fann að ég
var mikið betur undir það búin að takast á við tilvik sem
upp komu á deildinni heldur en bandarísku stöllur mínar,
því ég hafði hlotið miklu meiri þjálfun á stofnun en þær. En
þær voru kannski klárari í fræðunum heldur en ég.“
Stofnaði göngudeild á Kleppi
María fór að starfa við ungbarnaeftirlitið á Heilsuverndarstöð-
inni þegar heim kom en árið 1969 var hún ráðin til starfa á
Kleppsspítalann gagngert til að koma þar á fót göngudeild.
„Fyrst vorum við með örfáa sjúklinga en mjög fljótt óx
fjöldinn en ekki var bætt við starfsfólki eða aðstöðu sam-
fara fjölguninni. Ég man að við fórum sjálfar á milli fyrir-
tækja til að finna vinnu handa göngudeildarsjúklingunum
úti á hinum almenna vinnumarkaði en slík vinna var varla til
\þá. Og ég man alltaf hvað ég var stolt þegar einn verk-
stjórinn sagði mér eftir að hann hafði verið með sjúklinga í
vinnu í nokkurn tíma: „Heyrðu, María. Ég held að þetta
fólk, sem þú sendir mér, sé einhverjir bestu starfsmenn
sem ég er með.“ Og við fórum líka á flakk út um sveitir til
að reyna að koma fólki í vinnu á sveitabæjum víðs vegar
um landið. Stundum tókst það og stundum ekki.“
Síðan lá leið Maríu á Reykjalund, eða árið 1969, og þar
hefur hún unnið síðan.
„Það má segja að ég sé búin að vinna við endurhæf-
ingu í 30 ár,“ segir María. „Reykjalundur er jú endurhæfing-
arstofnun og þar vann ég lengst af á endurhæfingardeild
fyrir gigtarsjúklinga og við hæfingu fyrir börn og unglinga.
Þegar hjartadeild var oþnuð árið 1990 þá tók ég við henni
og vann þar þangað til ég lét opinberlega af störfum."
Perlur og svín
Þá er komið að því að kynnast hinni hlið Maríu, þ.e.a.s.
leikkonunni Maríu. Hvernig stóð á því að hún fór að leika?
„Vinkona mín er í leikfélagi Mosfellsbæjar og ég var eitt-
hvað að gantast við hana og sagði sem svo: „Aldrei er mér
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 74. árg. 1998