Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1999, Blaðsíða 34

Valgerður Katrín Jónsdóttir
Viðtal við Inger Margrethe Holter, hjúkrunarforstjóra og dósent við Háskólann í Ósló
se-tjA -sjúklÍKAÍnx í öiaÁvim
Það er alltaf hvetjandi að fá til landsins erlenda gesti
sem hafa einhverju að miðla okkur frá sínu heima-
landi og því heilbrigðiskerfi sem þeir búa við og frétta
af nýjum og athyglisverðum viðhorfum. Einn siíkur
gestur er dr. Inger Margrethe Holter, hjúkrunar-
forstjóri og dósent við Háskólann í Ósló sem kom
hingað til landsins í nóvember til að sitja málþing
deildarhjúkrunarforstjóra sjúkrahúsanna sem haldið
var á Grand Hótel í Reykjavík. Hún flutti tvo fyrirlestra
á málþinginu, sá fyrri nefndist „The Norwegian
Health Care System" og hinn síðari „Transforma-
tional Leadership". Fundargestir gerðu góðan róm
að máli hennar og Tímarit hjúkrunarfræðinga náði tali
af henni í fundarhléi.
„Það sem ég var að tala um hér í morgun voru þær
breytingar sem orðið hafa í norska heilbrigðiskerfinu," segir
Inger Holter. Hún segir að áherslan sé lögð á mikilvægi
þess að sjúklingurinn fái góða þjónustu innan heilbrigðis-
kerfisins, eða eins og hún kallar það „the patient first
program". Þetta viðhorf sé auðvitað ekki nýtt af nálinni, en
nýjungarnar felast í því að heilbrigðisyfirvöld hafa sett fram
stefnu í 10 liðum þar sem reynt verður að bæta þjónustu
við sjúklinga. Inger segist hafa rætt um hlut hjúkrunar-
fræðinga í þessum breytingum og framlag þeirra varðandi
þessa stefnu. „Þessu fylgir áherslubreyting, aðaláherslan
er ekki lengur á störf þeirra sem vinna við heilbrigðis-
þjónustuna, svo sem lækna og hjúkrunarfræðinga, heldur
á þá þjónustu sem sjúklingar fá.“
Hún segir að þrátt fyrir tækniframfarir og nýjungar í
læknisfræði og lyfjameðferð séu sjúkrahúsin enn skipulögð
og þeim stjórnað eins og þegar fyrstu röntgentækin komu
til sögunnar. „Við erum með hátæknibúnað á sjúkrahús-
unum en samt erum við með biðlista fyrir aðgerðir, okkur
skortir starfsfólk og getum þar af leiðandi ekki veitt
sjúklingum nógu góða þjónustu. Við þurfum að leita orsak-
anna fyrir þessu hjá stofnununum sjálfum og skipulagi
þeirra. Ef til vill væri skortur á hæfu fólki til starfa minni ef
skipulag og stjórnarhættir væru öðruvísi, en það fjallaði ég
um í seinni fyrirlestrinum, nýjar áherslur í stjórnun.'1
Hún bætir við að breytingar hafi orðið á fjármögnun
sjúkrahúsanna að undanförnu, nú fái sjúkrahúsin ákveðna
fjárhæð fyrir hvern sjúkling sem fer í meðferð, það sé því
fjárhagslegur ávinningur sjúkrahúsanna að meðferðin taki
sem skemmstan tíma og verði sem árangursríkust. Fylgj-
ast þurfi með því að sjúklingurinn hljóti þá þjónustu sem
34
hann þarfnast á hverjum tíma og að heildarmeðferðin taki
sem skemmstan tíma. Helst þurfi ákveðinn hópur lækna
og hjúkrunarfólks að sjá um sama sjúklinginn frá því hann
leitar aðstoðar þar til eftir að meðferð lýkur. Líta þurfi á
ferlið í heild sinni, tímabil fyrir aðgerð, veru á sjúkrahúsi,
dvöl á sjúkrahóteli og eftirmeðferð.
Kanna þarf hvort ferð sjúklingsins milli hinna mismun-
andi hjúkrunarsviða gangi eðlilega fyrir sig, eða hvort
sjúklingurinn þurfi ef til vill að bíða of lengi eftir einhverri
þjónustu. Er rétt þjónusta og starfsfólk til staðar fyrir
sjúklinginn á hverjum tíma? Hefur tímanum fyrir aðgerð
verið varið í að fræða sjúklinginn um hvað aðgerðin hafi í
för með sér, hverjar séu helstu hættur og hvernig sé best
hægt að komast í gegnum það tímabil sem fylgir í
kjölfarið?
„Við þurfum að nota þekkingu okkar og menntun sem
hjúkrunarfræðingar á mun árangursríkari hátt og við verð-
um að hafa sterka sjálfsvitund sem hjúkrunarfræðingar,"
segir hún. „Hjúkrunarmenntun er komin á háskólastig,
flestir hjúkrunarfræðingar eru með BA-próf í hjúkrun,
margir með meistarapróf og sumir komnir með doktors-
próf og við erum að vinna ýmiss konar rannsóknir á sviði
hjúkrunar. Við þurfum því að láta rödd okkar heyrast og við
þurfum að hafa hjúkrunarstjórnendur sem eru með sterka
hjúkrunarvitund. Góður stjórnandi þarf að vera eins- og
hljómsveitarstjóri, hann þarf að leggja áherslu á að hvert
hljóðfæri njóti sín og stilla svo hópinn saman eins og stóra
hljómsveit. Við vinnum stórmerkileg störf, hvað gætu
sjúkrahúsin gert án okkar? Það er sífellt verið að gera
athyglisverðar læknisfræðilegar aðgerðir en yfirleitt er
Tímarit hjúkrunarfræðinga ■ 1. tbl. 75. árg. 1999