Norðurslóð - 30.06.1993, Blaðsíða 4

4 — NORÐURSLOÐ
Aannan dag hvítasunnu,
31. maí s.L, voru liðin 150
ár frá því að sá prestur
fæddist er síðastur sat Tjörn í
Svarfaðardal. Þessi maður var
Kristján Eldjárn Þórarinsson en
hann var prestur í Tjarnar-
prcstakalli frá árinu 1978 og til
1917 eða í tæpa fjóra áratugi.
Verðugt er að minnast þessara
tímamóta með nokkrum orðum hér
í Norðurslóð, en varðandi frekari
fróðlcik er lesendum bent á afmæl-
isrit Tjarnarkirkju frá árinu 1992.
Kristján var af prestum kominn.
Afi hans og nafni, Kristján Þor-
steinsson, var prestur á Tjörn
1843-1846 er hann flutti í Velli
hvar hann sat til æviloka, 1859.
Faóir Kristjáns, Þórarinn, var
lengst af prófastur í Vatnsfirði, en
þjónaði áður Ytri-Bægisá hvar
Kristján fæddist 31. maí 1843.
Móðir Kristjáns var Ingibjörg
Helgadóttir.
Kristján ólst að miklu leyti upp
hjá afa sínum á Völlum og hefur
greinilega líkað vel við dalinn og
fólkið því hann sótti þangað norð-
ur er Tjarnarprestakall losnaði
Sr. Kristján Eldjárn Þórarinsson og Petrína Sofiia Hjörleifsdóttir ásamt
börnum sínum, frá vinstri: Þorbjörg, Ingibjörg, Þórarinn, Ólöf og Sesselja
krýpur framan við fóður sinn.
Sr. Jón Helgi Þórarinsson:
fagnaóar. Ræðumaöur þótti hann
góður. Hér verður fátt upp talið af
störfum hans þó margt mætti
nefna. Það sem hæst ber og mun
væntanlega halda merki Kristjáns
lengst á lofti er bygging nýrrar
kirkju á Tjörn er var vígð 5. maí
1892. Kristján bar fjárhagslega
ábyrgð á þeirri byggingu þó svo að
söfnuðurinn eignaðist hana síðar.
Bygging Tjarnarkirkju var geysi-
legt þrekvirki fyrir lítt efnaðan
prestinn og segir meira um vilja
prests og einuró en mörg oró. Um
þennan þátt má lesa nánar í áður-
nefndu afmælisriti Tjarnarkirkju er
gefið var út 1992 í tilefni 100 ára
afmælis kirkjunnar.
Arið 1900 fauk Upsakirkja og
varð að byggja nýja kirkju. Hefur
Kristján vafalaust komið þar ná-
lægt þó svo aó hann hafi ekki borið
fjárhagslega ábyrgó á þeirri smíði.
Með lögum frá 1907 var Tjarn-
arprestakall lagt niður og samein-
að Vallaprestakalli. Þessi breyting
skyldi þó ekki koma til fram-
kvæmda fyrr en prestur léti af
embætti. Þegar Kristján sá fram á
að jörðin yrði seld falaðist hann
150 ára afmæli séra Kristjáns
Eldjárns Þórarinssonar á Tjörn
1878. Aður hafði hann setiö á
skólabekk sunnan heiða um árabil,
varð stúdent frá Lærða skólanum í
Rcykjavík 1869 og Prestaskólan-
um lauk hann 1871. Sama ár vígð-
ist hann til Staðarprestakalls í
Grindavík og þjónaði því þar til
hann flutti sig aó Tjörn.
Hinn 33 ára gamli klerkur var
ógiftur er hann kom í Svarfaðardal
á ný en úr því rættist brátt. Heima á
prestsetrinu á Völlum (sem er
gegnt Tjörn eins og allir vita sem
Svarlaðardal þekkja) var um þær
mundir heimasæta að nafni Pctrína
Soffía Hjörleifsdóttir, er hafði m.a.
verió til mennta bæði í Reykjavík
og Kaupmannahöfn. Þau Kristján
og Petrína felldu hugi saman og
gcngu í hjónaband 1881. Bjuggu
Obbinn af Eldjárnsætt samankominn undir kirkjuveggnum á Tjörn.
þau á Tjörn meðan bæði lifðu en
Petrína lést 1916 og Kristján í
september 1917.
Kristján þjónaði tveimur annex-
íum, Urðum og Upsum, auk
heimakirkjunnar. Hann var al'ar
vel látinn af sínum sóknarbörnum
og á mannamótum hrókur alls
Sparisjóður
Svarfdæla
Dalvík - Árskógi - Hrísey
sendir sumarkveðjur til allra
byggða Ut-Eyjafjarðar
og óskar starfsfólki
og viðskiptavinum öllum
gæfu og gengis við leik
og störf sumarsins.
Hittumst heil að hausti
Sparis j óðurinn
® 61600 Dalvík ® 61880 Árskógi ® 61785 Hrísey
eftir henni og keypti jörðina árið
1915. Hafa niðjar hans búið þar
óslitið síóan.
Kristján lést á Tjörn 16. september
1917, tæpum fjórum mánuðum
eftir að hann fékk lausn frá emb-
ætti, síðasti presturinn er sat á
Tjörn. Var hann jarðsettur í Tjarn-
arkirkjugarói við hlið konu sinnar.
I tilefni 150 ára afmælis Kristj-
áns komu niðjar hans saman í Svarf-
aðardal um hvítasunnu. Að morgni
31. maí var helgistund í Tjarnar-
kirkju þar sem Kristjáns og Petrínu
var minnst sem og barna þeirra. Af
þessu tilefni var einnig gróðursett
reyniviðarhrísla við leiði þeirra
hjóna, sem er fast við kirkjuna.
A þessum tímamótum minnast
söfnuðir hins gamla Tjarnarpresta-
kalls langrar og góðrar þjónustu
séra Kristjáns Eldjárns Þórarins-
sonar í tæpa fjóra áratugi mcó
virðingu og þakklæti. Blessuð sé
minning hans.
Hvenær
verður ætt
að ætt?
Hvenær verður ætt til? Þessari
spurningu var varpað frani á
ættarmóti Eldjámsættar sem
haldið var að Húsabakka um
Hvítasunnuhelgina. Sumir vildu
svara því þannig að ætt væri til
orðin þegar fjölskylduboðin
breyttust í ættarmót. Og til að
hafa tímasetninguna nákvæma
væri þá ætt formlega orðin að ætt
þegar fyrsta ættarmótió er haldið
meö pompi og prakt; prentuðu
niðjatali og öllu tilheyrandi.
Samkvæmt þeirri skilgreiningu
mun Eldjámsætt formlega hafa
orðið til síóastliðna hvítasunnu-
helgi. Ættamafnið Eldjárn hefur
hins vegar verió notað af fjöl-
skyldunni síðan 1918.
Tilcfni ættarmótsins var 150
ára afmæli ættföðurins Kristj-
áns Eldjáms Þórarinssonar sem
var sem kunnugt er prestur á
Tjörn. Hann stóð að byggingu
Tjarnarkirkju sem enn stendur
og hélt fyrir sitt leyti upp á 100
ára al'mæli sitt í fyrra. Kona
Kristjáns var Petrína Soffía
Hjörleifsdóttir og áttu þau
saman 5 börn sem komust til
fullorðinsára. Aðeins tvö barn-
anna, Þorbjörg og Þórarinn,
eignuðust afkomendur og cr
því ætt þessi fremur fámenn
(en að sama skapi góðmenn).
Ættarmótið þótti takast hið
besta. Til lciks voru mættir all-
llestir núlifandi afkontcndur
gömlu prcsthjónanna á Tjörn
þrátt fyrir norðanhraglanda og
nístingskulda. Mótið hófst með
svarfdælskum marsi á Grund-
inni við undirleik Hafliða á
Uróum. Annað kvöldið var
veisla scm konur í Tjarnarsókn
stóðu fyrir. Létu þær ágóðann
renna óskiptan til Tjarnar-
kirkju. Mótió endaði svo mcó
minningarathöfn í Tjarnakirkju
að morgni annars í hvítasunnu
cn það var einmitt á hvítasunn-
unni fyrir röskum 100 árum að
kirkjan var fyrst vígð. Við at-
höfnina minntist séra Jón Helgi
Þórarinsson fyrirrennara síns,
séra Kristjáns. Endapunkturinn
var síðan sá að Hjörtur Þórar-
insson gróðursetti reynitré á
leiði afa síns og ömmu. hjhj
UTBOÐ
Svarfabardalshreppur óskar eftir tilbobum í
byggingu félagsheimilis og íþróttahúss á
Húsabakka í Svarfaðardal.
Verkib tekur til byggingar 1. áfanga.
Byggingunni skal skila uppsteyptri og fullfrá-
genginni utan (einangrabri ab utan og plötu-
klæddri).
Stærb hússins er um 570 m2.
Verktími er til 15. júlí 1994, en byggingin skal
vera uppsteypt og lokuð þann 1. desember
1993.
Útboðsgögn verba afhent hjá oddvita Svarfab-
ardalshrepps frá og meb mánudeginum 28.
júní 1993 gegn kr. 10.000,- skilatryggingu.
Tilbob verba opnub í Húsabakkaskóla
föstudaginn 9. júlí kl. 1 600.
Oddviti Svarfabardalshrepps
Hóli
Sími: 96-6 15 37
Fax: 96-6 13 32