Ráðunautafundur - 15.02.1989, Blaðsíða 214

-206-
RÁÐUN AUT AFUNDUR 1989
Eftirlit og reglur um búfjárafurðir
til verndunar neytendum
Páll A. Pálsson
Tilraunastööinni á Keldum
Dýralæknum er með sérstökum lögum falið eftirlit með búfjárafurðum, og þá fyrst og
fremst héraðsdýralæknum.
Dýralæknar voru lengi vel fáir og áttu örðugt með að sinna lögboðnum
eftirlitsstörfum. Síðustu áratugina hefur þetta þó færst í betra horf.
Núgildandi lög um dýralækna (lög nr. 77/1981 og lög nr. 69/1982) kveða á um
skyldur og réttindi dýralækna. Eru þar tilgreind eftirlitsstörf með starfsemi
sláturhúsa, heilbrigðisskoðun sláturafurða, eftirlit með búum sem selja mjólk og með
mjólkurstöðvum.
Sláturhúsum hefur fækkað mjög síðustu þrjá áratugina, en jafnframt hefur
vinnuaðstaða og búnaður þeirra allur batnað að mun. Ýmis vandamál í sambandi við
vinnubrögð og vinnuafköst eru þó en óleyst. Sláturpeningur hér á landi er yfirleitt
heilbrigður og sjaldgæft að hann sé haldinn sjúkdómum sem hættulegir eru mönnum.
Mengun og lyfjaleyfar í sláturafurðum hér á landi virðast ekki neitt vandamál.
Með sérstakri reglugerð um mjólk og mjólkurvörur nr. 35, 1986, sem og með
áðurnefndum lögum um dýralækna ber héraðsdýralæknum að hafa eftirlit með búum
þar sem mjólk er seld sem og mjólkurstöðvum.
Héraðsdýralæknar geta skorið úr um það hvort aðstæður til mjólkurframleiðslu séu
viðhlítandi, og hverra úrbóta sé þörf, eða hvort hætta beri sölu mjólkur. Gæði
mjólkur virðist hafa batnað. Júgurbólga er algengt vandamál. Notkun sýklalyfja gegn
þeim sjúkdómi er almenn, en hefur ekki komið nema að takmörkuðu gagni til lengri
tíma litið.
Lyfjaleifar í mjólk voru nokkurt vandamál fyrrum, en mjög horfa þau mál nú til
betri vegar, vegna áróðurs og refsiaðgerða mjólkurbúanna.
Dýralæknar dreifa og ávísa lyfjum fyrir dýr samkvæmt sérstökum lagaákvæðum.
Nauðsynlegt er að sýna mikið aðhald og varasemi við afhendingu dýralyfja því röng
notkun þeirra getur verð hættuleg og jafnframt valdið óbeinu tjóni og erfiðleikum á
markaði fyrir búfjárafurðir.
Héraðsdýralæknar leitast við með eftirlitsstörfum sínum að tryggja það að hráefni
matvæla berist á markað ómengað og óskemmt.