Skírnir - 01.04.2008, Blaðsíða 225

ar. En fleir sáu vita skuld ekki fyr ir flau æv in t‡ra lega ofsa fengnu vi› brög›
sem birt ing in átti eft ir a› hafa í för me› sér. Reynd ar má halda flví fram
a› fla› a› ætl ast til a› fleir hef›u mátt sjá vi› brög› in fyr ir og hef›u fless
vegna átt a› láta birt ing una eiga sig, sé ekk ert ann a› en rök semda færsla
fyr ir rit sko› un; stu›n ing ur vi› fla› a› menn slái af tján ing ar frels inu til a›
taka til lit til óút reikn an legra of stopa manna. Kjarn ann í slíkri rök semda -
færslu mætti um or›a svo: „Fyr ir alla muni ekki ögra brjál æ› ing un um,
fleir gætu rei›zt.“
Sú rök semda færsla minn ir líka mjög á fla› hvern ig Bieder mann í leik -
rit inu Bieder mann og brennu varg arn ir eft ir Max Frisch reyn ir a› gera
brennu vörg un um til ge›s í von um a› fleir kveiki ekki í hús inu hans. fia›
er vel vi› hæfi a› Jesp er sen og Pittel kow hefji bók sína á upp rifj un á flessu
sí gilda leik verki, sem sami› var eft ir seinni heims styrj öld ina til a› deila á
flá fri› kaupa stefnu sem vi› geng izt haf›i gagn vart nazist um. Enda er meg -
in bo› skap ur hjón anna sá, a› fla› eigi ekki a› s‡na fleim um bur› ar lyndi
sem reyna a› út brei›a al ræ› is hug mynda fræ›i ófrels is og kúg un ar, eins og
ís la mist ar sann ar lega gera flar sem fleir beita sér, til a› mynda í föstu dags -
bæna ræ› um í viss um mosk um í Dan mörku. A› s‡na slík um öfl um und -
an láts semi sé mesti bjarn ar grei› inn sem hægt sé a› gera frels is- og l‡› -
ræ› is sinn u› um, a› lög un ar vilj ug um múslim um sem val i› hafa sér bú setu
í vest rænu landi, oft einmitt til a› fl‡ja hug mynda fræ›i og stjórn ar hætti
kúg un ar í heima lönd um sín um.
Í flessu sam hengi er mik il vægt a› hafa í huga a› lönd múslima heims -
ins eru meira og minna öll vald stjórn ar ríki flar sem al menn ing ur lif ir vi›
fá tækt (e›a a› minnsta kosti mikla mis skipt ingu efn is legra gæ›a), ófrelsi,
ójöfn u› og kúg un. fiar er fjöl mi›l um strang lega st‡rt af vald höf um. Eng -
ir fjölda fund ir eru haldn ir í fless um ófrjálsu sam fé lög um nema stjórn völd
eigi flar hlut a› máli beint e›a óbeint. „Dan mörk er au› velt fórn ar lamb,
lít i› land sem hef ur enga sér staka fl‡› ingu fyr ir arabalönd in. fiess vegna
hef ur eng inn neitt á móti flví a› mót mæl in haldi áfram,“ var haft eft ir
stór múf tín um af Jer úsal em5 fleg ar Mú hame› steikn inga fár i› stó› sem
hæst í febr ú ar 2006. fiá gekk á me› íkveikju árás um á sendi rá› og ræ› is -
manns skrif stof ur Dan merk ur (og reynd ar Nor egs og fleiri Evr ópu landa)
í Damaskus, Beirút, Teher an og ví› ar, og mó› ur s‡kis leg um múg fund um
um múslima heim inn flver an og endi lang an, frá Marokkó til Indónesíu,
flar sem fljó› fán ar og líkneski danskra og ann arra vest rænna rá›a manna
íslam og ísland 225skírnir
5 Hen ryk M. Broder: Hurra, wir kapituli eren! Von der Lust am Einkn ic ken.
Berlin 2006, bls. 17–18.