Kennarablaðið - 01.04.1900, Blaðsíða 3

99
Évaö veldur afíti^alc^sinu?
f5essi spurning stendur í nánu sambandi við það atriði, er
hr. Árni Pálsson ritaði um í síðasta blaði „Kennarabi." Hann
talar þar um áhugaleysi unglinganna, og það víst ekki að
ástæðulausu. Að vísu munu margir vilja benda á aðsóknina
að gagnfræðaskólunum, kveönaskólunnm, búnaðarskólunum,
sjómannaskólanum og öðrum mentastofnunum og álíta haná
bera vott um alt annað en áhugalóysi unglinga á því að leita
sór mentunar. Sumir líta jafnvel hornauga til mentafýsnar
þeirrar, sem lýsir sér í þessari aðsókn, telja hana óholla fyrir
þjóðfóiagið. Um það atriði skal ekki rætt að þessu sinni,
heldur skal það að eins tekið fram, að vór getum eigi skoðað
þetta sem neina óbrigðula sönnun fyrir því, að mentunaráhug-
inn sé almennur. Aðgætandi er, að margir þeirra, sem sækja
skóla þessa, gera það ekki af mentafýsn eingöngu, heldur til
þess að búa sig undir einhverja sérstaka stöðu í lífinu. Öllum
þessum mönnum verðum vér að sleppa. Og hvað skyldu
hinir svo vera margir, þeir,- sem ganga á skóla að eins til
þess að svala mentaþrá sinni? Það er ekki gott að segja.
En svo mikið er óhætt að fullyrða, að það er mjög lítill hluti
allra fermdra unglinga. Og hvað gera þeir, sem ekki ganga á
skólana? Lang-flestir þeirra hugsa ekki hið minsta um að
halda við því, sem þeir höfðu numið í æskunni, heldur eru
búnir að týna því mest-öllu að fám árum liðnum.
Mentunar-áhuginn getur því verið alt annað, — hollur
eða óhollur, nytsamur eða skaðlegur —, almennur er hann
ekki.
Hvað veldur því ?
Yér höfum fyrir oss fi’ásagnir eldri manna um það, hvernig
þeir lærðu t. d. að skrifa. Peim var ekki haldið mikið til
náms í æskunni, lærðu ekkert nema lestur og kver. En þegar
þeir tóku að þroskast, fór þá að langa til að læra meira. Og
þeir lærðu meira. Þeir fengu enga tilsögn, engar forskriftir til
að skrifa eftir; en þeir náðu í umslög utan af 'brófum frá
„lærðum" mönnum og höfðu utanáskriftirnar sór til fyrir-