Helgarpósturinn - 26.02.1982, Blaðsíða 20

20
Föstudagur 26. febrúar 1982 helgarpústurinn
eftir Guðlaug Bergmundsson
Streep, Melvyn Douglas. Leik-
stjóri: Jerry Schatzberg.
Joe Tynan er ungur öldunga-
deildarþingmaður i Washing-
ton, og eins og svo margir á
þeim bæ, á hann sér þann
draum æðstan að ná á toppinn,
auk þess sem hann leggur fram
frumvarp til hjálpar atvinnu-
lausum, svona rétt til að sýna
lit.
Joe Tynan er frjálslyndur
maður. Og hvernig kemst
frjálslyndur maður áfram i
stjórnmálunum? Jú, hann er
fremstur i flokki þeirra, sem
berjast gegn þvi að nátttröll frá
tima kynþáttaaðskilnaðar kom-
ist til æðstu valda og metorða.
Joe Tynan vinnur sem sagt
eins og skepna, heldur framhjá
konu sinni með aðstoðarstúlku
sinni, og vanrækir fjölskylduna,
sem býr einhvers staðar fyrir
utan Washington. Joe Tynan er
þvi ekki heima nema um helgar
og þó ekki allar.
JoeTynantekstaðkoma iveg
fyrir að svertingjahatarinn
Anderson komist i hæstarétt, og
tekur sú barátta tvo þriðju
sjóbissness og það vita allir, og
ekki er Alda að deila á það, þvi
Joe Tynan tekur þátt i þeim leik
á fullu. Hins vegar er kúltúr-
leysi hins nýja ameriska þing-
manns sýnt á afar skemmti-
legan hátt. Melvyn heitinn
Dogulas leikur hér gamlan
skrögg, hálfruglaðan að þvi er
höfundar myndarinnar vilja
meina, sem á það til að slá um
sig með tilvitnunum i franska
klassikera. Að sjálfsögðu skilja
hinir ekki bofs og hrista bara
hausinn.
Að hætti standardframleiðslu
frá Hollywood er ekki hægt að
setja neitt út á tæknilegu hlið-
ina, nema hvað allt er óskap-
lega ófrumlegt i alla staði.
Eins og með fleiri ameriskar
myndir, á ég bágt með að sjá
hvaða tilgangi hún þjónar utan
heimalandsins. Hún er aðeins
fallegur spegill fyrir amerisku
þjóðina, sem segir við sjálfa
sig: Ferlega erum við liberal að
stöðva helvitis negrahatarana.
Svo vita þeir náttúrlega ekk-
ert hvað er að gerast við bak-
dyrnar. —GB
V/GDÍSÍASÍ
Kvikmyndir
Listasafn alþýðu hefur nú sett
upp sýningu á verkum Vigdisar
Kristjánsdóttur vefara, en hún
lést snemma á siðasta ári, þá 76
ára gömul. Umsjón með sýning-
unni hefur haft Hrafnhildur
Schram listfræðingur og er hún
öll hin vandaöasta. Nær 40 verk
prýöa veggi safnsins, auk
A þessu timabili sýnir Vigdis
bæöi heima og erlendis, fer i
kynnisferðir til fjölmargra
landa og stundar málaralist og
vefnað jöfnum höndum. Af
helstu sýningum á verkum
hennar má nefna ; einkasýningu
i Sýningarsalnum að Hverfis-
götu 8-10, 1958, yfirlitssýningu i
vinnuteikninga. Þá er brugðið
upp á skerm æviatriðum og
listferli Vigdisar, en hún fékk
snemma áhuga á myndlist.
A árunum 1920-24 stundaði
Vigdis myndlistarnám i
Reykjavik og var það i kvöld-
skóla Stefáns Eirikssonar og
Rikharðs Jónssonar. Þá sótti
hún tima I oliumálun hjá Guð-
mundi Thorsteinssyni (Muggi),
siöasta árið sem hann kenndi.
1926 tók hún þátt i Samsýningu
islenskra listamanna i Reykja-
vik og 1930 sýndi hún vefnaðar-
verk á Heimilisiðnaðarsýningu
sem haldin var i höfuðborginni.
Tvær greinar lista toguðust á i
lifi Vigdisar og 1930 hefur hún
nám i píanóleik viö Tónlistar-
skólann i Reykjavik og heldur
siðan tfl Þýskalands.Þardvaidi
hún Ieitt ár við tónlistarnám, en
stundaði jafnframt myndlist
sina. Ibyrjun fimmta áratugar-
ins innritast hún i Handiða- og
myndlistarskólann og lýkur
þaðan teiknikennaraprófi árið
1945. Þá heldur hún til Kaup-
mannahafnar, á Konunglega
Akademiið og dvelur I 6 ár við
nám hjá Kræsten Iversen og
siöan nemur hún myndvefr.að
við Statens Kvinnelige Industri-
skole i Osló (1953-55).
tilefni af 65ára afmæli iistakon-
unnar (Bogasal Þjóðminja-
safnsins, 1969) og „Norræn
vefjalist” á listahátiö 1974.
Vigdis hafði að baki óvenju
litrikan listferil og átti ekki auð-
velt með að gera upp á milli
hinna ýmsu greina. Tónlistin
átti itök i henni og erfitt var að
velja milli vefnaöar og málara
listar. Þó er margt sem bendir
til þess, að hún hafi valið rétti-
lega listvefnaðinn. Það sést best
á þessari yfirlitssýningu í Lista-
safni ASt.
Næmtauga Vigdisar fyrir fin-
gerðum hlutum, sprottnum úr
náttúrunni, þjóðsögum og ævin-
týrum, viröist mér hafa fundið
sig einkar vel i myndvefnaði,
þar sem margslungnir og blæ-
brigðarikir þræðir ná að tjá
rómantiska lifssýn hennar. Vig-
dis mun sjaldan hafa gert sig
ánægða með þá liti einvörð-
ungu, sem fengust á venjuleg-
um markaði, enda var hún
brautryðjandi i jurtalitun vef-
bands. Þannig jók hún til muna
litbrigði verka sinna og færði
þau nær náttúrunni, sem hún
var jafnan i náinni snertingu
við.
Ég tel að á þvi leiki enginn
vafi, að lita- og efnisvali Vigdis-
anförnum sex eða sjö mánuðum
og hef ekki gert annað siðastliðna
fjóra mánuöi”.
Verk Steinunnar eru aöallega
unnin úr leir, sem hún mótar á
vinnustofu sinni, en aðstööu til
hrábrennslu hefur , hún annars
staðar i bænum. Endanleg
brennsla fer hins vegar fram i
ofni i garðinum heima hjá henni.
Auk leirsins notar hún svo gips,
dálitið af járni og gleri og ýmsa
aðskotahluti. Hún segist mundu
vilja nota gler meira en hún gerir,
en það sé erfitt vegna aöstöðunn-
ar.
Mennirnir I myndum Stednunn-
areru gjarna með alls kyns rör
og vimet og mæla á lfkamanum
og virðast þvi ekki gefa sérlega
upplifgandi mynd af mannskepn-
unni. Steinunn segir þó,að hún liti
ekkert endilega á verk sin sem
depressif. ,jÉg held að það fari
eftir þvi hvernig þú skoðar þau”,
sagði hún.
En hvers vegna er henni sam-
skiptaleysiö miili mannanna
svona hugleikið?
„Af þvi, að mér finnst það orðiö
svo áberandi I seinni tið. Ég held,
að ég sé ekki að halda fram, aö
þetta þurfi aö vera svona, heldur
að það þurfi það ekki. En auð-
vitað er þetta ekki alltaf svo, þvi
maður ýkir i þessum úrfærslum ”.
— Hafa þessi verk þin eitthvað
hjálpaö þér sjálfri?
,,Maður fær alltaf vissa útrás
Steinunn og Draumurinn: útfærsla verksins birtist henni I draumi.
Steinunn Þórarinsdóttir sýnir á Kjarvalsstööum:
UM MANNINN, SAMSKIPTI
OG SAMSKIPTALEYSI
myndarinnar. Þá er fjölskyldu-
lifið komið i rúst og allt bendir
til.aðhver fari i sina áttina. Joe
notar þvi siðasta þriðjung
myndarinnar til að redda þeim
málum og má ekki tæpara
standa. Þaö er ekki fyrr en
fimm sekúndum fyrir leikslok,
að allt fellur i ljúfa löð, frammi
fyrir æpandi skrilnum, og
áhorfendur vikna.
Ekki veit ég hvað hefur vakið
fyrir Alan Aldaj- þegar hann
Gvu hva éo er líbó!
Laugarásbió:
Tæling Joe Tynan (The
Seduction of Joe Tynan).
Bandarisk, árgerö 1979. Hand-
rit: Alan Alda. Leikendur: Alan
Alda, Barbara Harris, Meryl
skrifaði handritið að mynd
þessari, ef tilgangurinn hefur
verið annar en sá, að fá að vera
á tjaldinu svo tii allan timann.
Efnið er nauðaómerkilegt, eða
skulum við frekar segja efnis-
meðferðin. Myndin segir okkur
svo sem ekkert nýtt. Stjórnmái i
Ameriku eru fyrst og Jremst
Myndlist
eftir Halldór Björn Runólfsson
Steinunn Þórarinsdóttir mynd-
listarmaður hefur hreiörað um
sig I gömlu reiöhjólaverkstæði,
þar sem hún hefur dundaö viö
eins konar höggmyndagerð á
undanförnum mánuöum. Af-
raksturinn af vinnu sinni ætlar
hún svo aö sýna á Kjarvals-
stööum og opnar sýning hennar á
laugardag. Þetta er önnur einka-
sýning Steinunnar, en sú fyrri var
haldin I Suðurgötu 7 áriö 1979.
Helgarpóstsmenn litu inn til
Steinunnar i vikunni og var hún
fyrst beðin að segja frá sýning-
unni.
,,Ég verö með ellefu verk á sýn-
ingunni og þau eru öll tengd
þemanu um manninn”, sagöi
hún. „Þetta eru verkum manninn
sem einstakling, einnig um sam-
skipti hans við annað fólk, og
samskiptaleysi.
Mörg verkanna i Suðurgötunni
voru um mig. Þessi eru það lika,
en i viðara samhengi. Sum þeirra
eru þó mjög persónuleg.
Ég hef unnið þessi verk á und-
við að skapa hluti, og min viðhorf
hafa breyst. En verkin hafa
örugglega mikið að segja þar sem
þau eru töluverður partur af líf-
inu”.
— Þú sagöir áðan að þú hafir
eingöngu gert þetta siðustu fjóra
mánuðina. Er hægt að lifa af
þessu?
,,Ég fékk þriggja mánaða
starfslaun, sem hjálpuðu mikið.
Þetta er það mikið handverk, að
þaö tekur sinn tima. Og núna er
ég alveg á kúpunni.
Mér hefur ekki tekist að lifa af
þessu, og ég held, að það sé erfitt.
Flestir listamenn eru með önnur
störf samhliöa”.
Hjálmar H. Ragnarsson stjórnar Háskólakórnum af miklum móö.
Háskólakórinn til Irlands
Háskólakórinn stendur i stör-
ræöum um þessar mundir. Um
þessa helgi heldur hann þrenna
tónleika i Félagsstofnun stúdenta
viö Hringbraut. Fyrstu tónleik-
arnir eru i kvöld, fötudag, kl.
20.30, aörirtónleikar á morgun kl.
17.00og loks á sunnudag kl. 20.30.
Stjórnandi kórsins er Hjálmar H.
Ragnarsson tónskáld.
„Þetta eru tónleikar með is-
lenskri tónlist eingöngu,” sagði
hann I samtali viö Helgarpóstinn.
„öll verkin, utan tvisöngvanna,
eru yngri en tiu ára, og þjóðlaga-
útsetningarnar eru frá þessu ári.
Sum verkin eru frá þvi i febrúar
og þess vegna alveg blaut úr
pennanum.”
Enþað eru diki eingöngu þessir
tónleikar sem biöa kórsins, þvi
hann er senn á förum til Irlands,
þar sem sungið verður i öllum
helstu borgum og háskólum
landsins. Auk þess mun kórinn
koma fram i útvarpi og kynna is-
lenska tónlist og islenskt tónlist-
arlif. Efnisskrá tónleikanna ytra
verður hin sama og verður á tón-
leikunum um þessa helgi.
Kórinn heldur utan hinn 4. m ars
og verður dvaliö á Irlandi i eina
viku. Kórfélagar hafa að mestu
leyti sjálfir aflað fjár til feröar-
innar með alls kyns fjáröflunar-
aðgerðum. Gefin voru út styrkt-
arkort og auglýsingablað með
menningarlegu efni. Auk þess
fengust styrkir frá menntamála-
ráðuneyti, borgarráði og háskól-
anum.
Efnisskrá tónleikanna i Félags-
stofnun stúdenta er mjög fjöl-
breytt. Þar er að finna islensk
þjóðlög, tvisöngva úr þjóðlaga-
safni Sr. Bjarna Þorsteinssonar,
ogönnurþjóölög.semHjálmar H.
Ragnarsson hefur útsett. Útsetn-
ingar þessar hafa ekki áður
heyrst opinberlega. önnur verk
eru; Heyr himna smiður eftir
Þorkel Sigurbjörnsson, Gamalt
vers eftir Hjálmar H. Ragnars-
son,Tvö kórlögi minningu Benja-
mins Brittens eftir Atla Heimi
Sveinsson, og er það frumflutn-
ingur, Á þessari rimlausu skegg-
öld eftir Jón Asgeirsson, Fimm
mansöngvar úr Kantötu IV eftir
Jónas Tómasson, Tveir madri-
galar eftir Atla Heimi og Corda
Exotica eftir Hjálmar H. Ragn-
arsson, og er þetta frumflutning-
ur verksins.
ar, uppbyggingu verka hennar
og úrvinnslu, hafi betur -hentað
vefnaöur en málaralist. Þar
fann hún ólikar lausnir á
aöskiljanlegustu vandamálum
listtjáningar sinnar og notaði
ýmsa kosti s.s. myndvefnaö,
krossvefnað og röggvavefnaö.
Þegar sýningin er athuguð,
sést vel að Vigdis hefúr farið
eigin leiðir i' iist sinni. Fátt
bendir til þess, að hún hafi oröið
fyrir miklum áhrifum frá þeim
stefnum, sem efstar voru á
baugi i' heimslistinni. Hvergi er
að sjá neina togstreitu milii
óhlutbundinnar og figúrativrar
iistar i' verkum hennar. Hún
notar alls konar stilbrigði jöfn-
um höndum, án þess að myndir
hennar tapi nokkru sinni
persónulegum blæ.
List Vigdi'sar ber vott um
djúpa virðingu fyrir gróand-
anum, öllu þvi sem hrærist,
hvort heldur er i náttúrunni eða
sögu þjóöarinnar. Með þessari
sýningu gefst nýrri kynslóð
tækifæri á aö kynnast verkum
þessarar sérstæðu listakonu.
„List Vigdisar ber vott um
djúpa viröingu fyrir gróand-
anum”, segir Halldór Björn um
sýningu Vigdisar.