Tíminn - 01.04.1922, Blaðsíða 4

50
T í M I N N
AlMerjamiót í. S. í.
Með því að stjórn Iþróttasambands íslands
(I. S. I.). hefir falið Glím,ufélaginu Armann að
halda allsherjar leikmót fyrir alt land árið 1922,
auglýsist hér með að mót þetta verður háð á
íþróttavellinum í Reykjavík, dagana
17. til 25. júní n. k.
og' er öllum félögum innan í. S. I. heimil
þátttaka.
Kept verður í þessum íþróttum:
I. íslensk glíma í þremur þyngdaríiokkum.
II. Hlaup: 100, 200, 400, 800, 1500, 5000 og 10000 stikur.
* Boðhlaup 4X100 stikur og 4X4:00 stikur.
III. Kappganga 5000 stikur.
IV. Stöfek: a) Hástökk með atrennu b) Langstökk með atrennu og
c) Stangarstökk.
V. Köst: a) Spjótkast, b) Kringlukast og c) Kúluvarp. öll köst eru
samanlögð (beggja lianda).
VI. Fimtarþraut grísk. (1. Langstökk með atrennu, 2. Spjótkast
betri hendi, 3. Hlaup 200 stiku, 4. Kringlukast,
betri hendi og 5. Hlaup 1500 stikur).
VII. Reipdráttur (8 manna sveitir).
VIII. Fimleikar í fiokkum (minst 12 menn). Kept verður um „Farand-
bikar Christiania Turhforening“ (Samkv. reglugjörð
í. S. í.).
IX. Suntl a) Fyrir konur 50 stiku sund (frjáls aðferð) b) Fyrir karla
100 stiku sund (frjáls aðferð), 200 stiku bringusund og 100
stiku baksund (frjáls aðferð).
Suntlið verður háð út við Örfirisey.
X. Íslandsglíman. Kept um glímubelti 1. S. í. (ílandbafi
Hermann Jónasson úr Glímufél. Árma-nn,
Reykjavík).
Auk þeirra verðlauna, sem nefnd hafa verið, fær það félag sem
flesta vinninga hlýtur „Farandbikar í. S. í.“ (Handhafi Glímufélagið
Armann). Ennfremur verða veitt þrenn verðlaun í einmennings-íþrótt-
um, en í flokka-íþróttum eftir þátt-töku. Einnig fær sá keppandi, er
flesta vinninga hlýtur á mótinu, sérstök verðlaun.
Þess er fastlega vænst, að öll félög sendi menn á þetta mót og
tilkynni þátt-töku sína, bréflega eða simleiðis, fyrir 1. júní u. k. til
stjóruar Glímufélagsins Ármann (Pósthólf nr. 516, Reykjavík), sem
gefur allar nánari upplýsingar viðvíkjandi mótinu.
í stjórn Glímufélagsins Armann.
Guðm. Kr. fiuðmundsson Eyj. Jóhannsson
Njálsgötu 15, formaður. Oðinsgötu 5.
Sveinn Bunnarsson
Oðinsgötu 1.
Á víð og dreíf.
Dýrtíðin.
Allflestar vörur falla í verði erlencl-
is. Hér hækka margar, en annars-
staðar stendur í stað. pessu veldur
verðfall íslensku krónunnar. í raun
og veru er íslensk króna nú ekki
nema 60—70 aurar móti danskri. Verð
á aðíluttum vörum hér hækkar að
sama .skapi, og dýrtiðin vex. Hver
Islendingur tapar í raun og veru
þriðjungi af tekjum sínum, tíma og
erfiði — fyrir ekki neitt. pessa sam-
ábyrgðarskuld verður öll þjóðin nú
að greiða, liver veit hve lengi, til að
i)orga óhöpp og axarsköft spekúlanta
sinna. En viðreisnin liggur í að
minka innflutning, og gæta þess, að
gjaldeyrisvörur hverfi ekki úr iandi
upp i vafasamar skuldir eða fyrir
óþarfa.
Dr. Helgi Péturss
varð 50 ára í gær. Út um alt land
inunu allir liugsandi menn minnast
hans með hlýjum hug og þakklæti.
Helgi er einn hinn glæsilegasti ís-
lendingur, sem verið hefir uppi síð-
asta mannsaldurinn, mikill vexti,
rammur að afli, tígulegur maður í
framgöngu, manna skarpvitrastur,
víðlesnastur og langfleygastur að
iiugsjónum. Enginn núlifandi íslend-
ingur skrifar betur móðurmál sitt en
iiann. Ef til vill hafa guðirnir gefið
honum of mikið. Helgi er einskonar
útlagi í ættlandi sínu, og má hvor-
ugum um kenna, honum eða sam-
löndum lians. Vegirnir liggja í
gagnstæðar áttir. I-Iugskeytin ein ná
yfir sjíkar fjarlægðir.
Gruðin. Bárðarson.
Siðan dr. H. P. hvarf frá að stunda
jarðfræði, er Guðm. Bárðarson, nú
náttúrufræðiskennari á Akureyri, eini
starfandi jarðfræðingur landsins.
%
Guðm. er að mestu leyti sjálfment-
aður maður, þar að auki heilsulítill.
Hann hefir búið um allmörg ár af-
skektur norður á Ströndum. Sam-
hliða búskapnum, og þrátt fyrir veik-
indin, hefir hann ferðast nokkuð á
hverju ári, og rannsakað iandið. í
ár hafa birst eftir hann tvær ritgerð-
ir um náttúru íslands í helstu jarð-
fræðisritum Norðurlanda, og áður
liggur mikið eftir hann af sama tægi.
Fráfarandi stjórn, eða formaður
hennar, vildi draga ferðastyrk til
rannsókna á sumrin af þessum
merkiléga fræðimanni, þ. e. láta hann
ferðast fyrir afganginn af lágu kenn-
arakaupi. pingið bætti úr þessu, svo
að Guðm. fær ferðastyrk til að geta
haldið áfram rannsóknum sínum.
Einkennileg hreyfing
er nú að myndast í þinginu. Er
þar dálítið flokksbrot, deild af liði
Morgunblaðsins, sem Jeggur mikla á-
iierslu á að spilla eftir föngum allri
alþýðufræðslu í landinu. Barnakenslu
vilja þeir menn minka sem mest, en
svelta kennarana. Virðast þeir hugsa
með hrifningu til þeirra tíma, þegar
allur þoi'ri íslendinga er hættur að
vera lres og skrifandi. Svo mikil brögð
voru að fávíslegu athæfi þessara
manna, að Jón porláksson varð að
setja ofan í við þessa hálfbræður
sína, og var ræða lians orð i tima
talað. Heynslan sker úr, hvort orð
hans hafa gengið þeim að hjarta-
rótum.
-----o----
Spornmgar
til Lárusar, fyrrum utanríkisráðhefra
1. Hversvegna treystir Láms sér
ekki til að svara spurningunum um
húsaleigu Vífilsstaðalæknisins, urrt
leigukostnað í pórshamri, um kaup
lians sjálfs hjá kaupmönnum etc.
2. Telur hann of mikil eða oí lítil
laun E. Claessens, sem J. M. samdi
um að íslandsbanki skyldi greiða
honum, 40 þús. kr. á ári í 6 ár?
3. Ef éftirlit með sumum tegund-
um af þjófnaði, t. d. stuldi úr sjálfs
sín hendi, heyrir hér á landi réttar-
, farslega undir atvinnumálin, þá væri
fróðlegt að vita hjá glæpasérfræðingi
landsins, hvaða yfirsjónir aí svipuðu
tægi heyra undir hinar deildimar,
hvort t. d. sauðaþjófar eiga að leita
verndar hjá utanríkis- eða kirkju- og
kenslumálaráðuneytinu?
4. Hversvegna fór Lárus ótilkvadd-
ur úr stjórnarráðinu við stjómar-
skiftin? Hvesvegna vinnast verkin
þar, þó enginn komi í staðinn?
5. Hefir Lárus athugað hvaða breyt-
ingar hafa orðið siðan hann fór að
verja tvö- og þreföldu launin? Jón
og Magnús eru íallnir. Hann sjálfur
flúinn. Jóhannes tvífallinn sem for-
seti. Utanríkismálaembættíð lagt nið-
ur alveg þegjandi. Krept að lögjafn-
aðarnefnd, minkaður kostnaður a. m.
k. um þriðjung við ferðir Jóh & Co.
til Iíafnar. Byrjað að rannsaka tvö-
föld laun og óþörf embætti í land-
inu. Talið sennilegt að eftir tvö ár
verði búið að íækka óþörfum embætt-
um svo að nemi mörgum tugum. pá
þarf að minnast Lámsar, litla skinns-
ins, með þakklœti. Hann var síöasti
dropínn i óhófseyðslubikar Jóns
Magnússonar. Oft veltir lítil þúfa
þungu hlassi. J. J.
----o----
Fréttír.
Samningar standa yfir hér í
bænum um verkakaupið. Krefjast
atvinnurekendur þess að tíma-
kaupið sé lækkað niður í 1 kr. en
verkalýðsfélögin halda fast við
kaupið eins og það er nú, kr. 1,20
um’ tíminn.
Dómaskipanir. Lárus H. Bjama-
son hæstaréttardómari ritar grein
um það efni í Andvara. Verður
síðar getið.
HaraJdur Níelsson prófessor
flytur erindi á morgun og mánu-
dag og heita: 1. Svar til biskups.
2. Biskupskvarðinn lagður á.
Lárus Helgason, hinn nýkosni
þingmaður Vestur-Skaftfellinga,
kom til þings um síðustu helgi.
Flann gekk þegar í Framsóknar-
flokkinn. Eru þeir báðir stétt
sinni til hins ágætasta sóma ný-
kosnu þingmennimir, Lárus og
Ingólfur.
Kaupfélag Borgfirðinga. Eins
og sjá mátti af auglýsing hér í
blaðinu fyrir nokkru, hefir Sig-
urður B. Runólfsson sagt af sér
forstöðu fyrir Kaupfélagi Borg-
firðinga. Hafa Borgfirðingar kos-
ið kaupfélagsstjóra í hans stað
Svavar Guðmundsson landlæknis
Hannessonar. Fá þeir þar sem
Svavar er, prýðilega mentaðan
mann. Hefir hann verið starfs-
maður Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga, bæði hér heima og
erlendis, síðan hann lauk stúdents
og heimspekisprófi.
StrancL I norðanveðrinu um síð-
ustu helgi vildi það slys til, að
„Svalan“, skip Sambandsins,
Kaupfélags Borgfirðinga og Völ-
undar, sem lá hér á ytri höfn-
inni, losnaði og rak hana á land.
Skemdist hún allmikið, en björg-
unarskipinu Geir tókst þó að ná
henni á flot aftur og eru horfur
á að við hana verði gert.
Eldur kom upp 28. f. m. í húsi
Guðm. Bjömsonar landlæknis.
Var eldurinn á efri hæð hússins
og orðinn mjög magnaður er að
var komið. Vegna þess hve
slökkviliðið brá fljótt við og gekk
vel fram, tókst að slökkva eldinn
og bjarga húsinu. En alt var bor-
ið út sem náðist og stórmiklar
skemdir urðu.
Höi-mulegt manntjón. I norðan-
veðrinu fórst þilskipið Talisman
fyrir Vestfjörðum. Eigandi þess
var Ásgeir Pétursson á Akureyri.
Af skipverjum druknuðu 9 en 7
komust í land á stórsiglunni, en
þrjá af þeim kól til bana. Skipið
hafði áður fengið áfall á Húna-
flóa og skipstjórinn þá meiðst.
Bannmenn gengust fyrir um-
ræðufundi um Spánannálið á
sunnudaginn var í Nýja-Bíó. Helgi
Valtýsson flutti aðalræðuna og
lagði einkum áherslu á að hér
væri um hið allra mikilvægasta
mál að ræða, sem fyrst og fremst
snerti hjartað og væri öll virðing
þjóðarinnar í veði. Ennfremur
lýsti hann mjög greinilega gangi
málsins í Noregi. Margir aðrir
tóku til máls og fór fundurinn hið
besta fram.
Prentunarkostnaður ríkisins.
Guðmundur Ólafsson og fjórir
aðrir þingmenn í efri deild flytja
þingsályktunartillögu um að skora
á stjórnina að láta athuga fyrir
næsta Alþingi: hyort ekki sé
mögulegt að komast að viðunan-
legum samningum um prentun á
öllu því er ríkið þarf að láta
prenta, og í sambandi við það,
hvort ekki sé tiltækilegt að ríkið
keypti og kæmi á stofn eigin
prentsmiðju. — í greinargerð til-
lögunnar er sagt frá því að síð-
astliðin ár hafi prentkostnaður
ríkisins numið fullum 150 þús. kr.
á ári.
Fjárlögin. Neðri deild afgreiddi
fjárlögin til efri deldar með um
180 þús. kr. tekjuhalla. Bar þetta
helst til tíðinda við þriðju um-
ræðu: Skrifstofufé biskups lælck-
ræðu: Skrifstofufé biskups hækk-
anleikara veittur 4000 kr. styrk-
ur til lokanáms. Feldur 100 þús.
kr. styrkur til að reisa sjúkrahús
á Isaíirði. Ný tillaga um 100 kr.
skólagjald við ríkisskólana fyrir
innanbæjarmenn var og feld.
Styrkur til unglingaskóla var
hækkaður í 35 þús. kr. úr 25 þús.
kr. Styrkurinn til dr. Helga Pét-
urss var hækkaður í 4000 kr. úr
3000 kr. Tillaga um 16 þús. kr.
styrk til bryggjugerðar á Eyrai'-
bakka var samþykt og sömuleiðis
8000 kr. styrkur til bryggjugerð-
ar í Ólafsfirði. Samþ. var 35 þús.
kr. lánsheimild til búnaðarsam-
banda til þess að kaupa „frás“-
vél. Á að veitast eftir tillögu
Búnaðarfélagsins. Samþ. 100 þús.
kr. lánsheimild til þess að koma
á fót klæðaverksmiðjum við Reyð-
arfjörð og á Suðurlandsundirlend-
inu.
pingvísur hafa enn orðið nauða-
fáar í þetta sinn. Tvær fara hér
á eftir:
proskinn vex og það er lán,
því er spakra dómur:
hann sé þings og þjóðarsmán
þessi Vigur-lómur.
þér er best að fást við Fást,
fyrst að ráðunauturinn brást;
bitlinginn þú ást af ást,
ekki á Fást — en matarást.
Fræðslulögiiu Frumvarp fj ár-
veitinganefndar um barnafræðsl-
una var felt í gær í neðri deild
með 18 atkv. gegn 10. Hafa orðið
um það afarlangar umræður. þótt
sumt mætti rétt kalla í frumvarp-
inu, var það svo meingallað að
ekki var hægt að samþykkja.
Enda var það óhugsandi að störf-
um hlaðin þingnefnd gæti í einni
svipan fundið réttu leiðina í því
vandasama máli.
A.-Sk.sýslu 15. mars 1922. Veðr-
átta hefir verið mild undanfarið,
en óstöðug og nokkuð hrakviðra-
söm, hey því eyðst ‘ með meira
móti, ísalög óvenjulítil, nú alauð
jörð. Vertíðin nýbyrjuð, um 20
vélbátar stunda fiskveiðar á
Hornafirði, flestir af Austfjörð-
um, afli er mjög góður á þá, en
lítill á opna báta, enda tregar
gæftir. Skattanefndir hafa verið
að störfum, talið er að tekjur
þær, er landssjóður fær, með hinu
nýja fyrirkomulagi, verði rýrar,
helst skattar á fólki með föstu
kaupi, tekjur annara ilt að meta
svo rétt sé, og mun því óheppi-
legur tekjustofn. Forvitni er
mönnum að heyra hvaða afstöðu
hin nýja stjórn tekur gagnvart
skuldamálum þjóðarinnar, virðist
þar þurfa alger umskifti, ef rétta
á við úr skuldafeninu. Lítið enn
rætt um landskjör í sumar, en
öllum augljós nauðsyn á að fá
sjálfstæða menn og andlega heil-
brigða inn í þingið, en ekki „ferða-
menn“.
Pleníun þingtíðindanna. Efri
deild feldi frumvarpið um að
hætta að prenta umræðupart
þingtíðindanna. Höfðu prent-
smiðjurnar gengið að því að
lækka prentunarkostnaðinn um
20%.
Embættasameining. Gunnar
Sigurðsson og þorleifur Guð-
mundsson flytja þá viðaukatillögu
við frumvarpið um sameining Ár-
ness og Rangárvallasýslna, að
leggja skuli niður bæjarfógetaem-
bættið á Siglufirði og skuli Siglu-
fjörður aftur sameinaður Eyja-
fjarðarsýslu. Siglfirðingar skuli
sjálfir launa sér bæjarfógeta.
DánaríTegn. 15. f. m. lést á
Landakotsspítala úr lungnabólgu
ungfrú Sigríður Ámadóttir, dóttir
merkishjónanna Árna Bergssonar
og konu hans Bjargar Jónasdótt-
ur á Svínafelli í Nesjum í Horna-
firði. Hún kom til borgarinnar í
haust og ætlaði að dvelja hér í
vetur, en hafði þá ráðgert að leita
til átthaganna einmitt með mars-
ferð Sterlings, enda var ferðin
farin, því lík Sigríðar sál. var
sent austur með Sterling þá.
Sigríður sál. var mesta efnis-
stúlka, prýðilega skýr og þótti
fyrirmynd í allri háttsemi. Ilún
var- rúmlega tvítug. Mun hennar
verða saknað, ekki einungis af
hennar nánustu, heldur og af öll-
um þeim, er þektu hana, því hún
var hvers manns hugljúfi, enda
var heimili hennar þannig, að
þar mátti eitt gott læra, og sann-
aðist þar máltækið, að sjaldan
fellur eplið langt frá eikinni.
Rvík 17. mars 1922.
Hornfirðingur.
Háskólaembættin. Neðri deild
samþykti í fyrradag, með 15 atkv.
gegn 13 að leggja niður prófess-
orsembættið í hagnýtri sálarfræði.
Sama dag vísaði deildin hinu
frumvarpinu til stjóraarinnar: að
leggja niður kennaraembættið í
klassiskum fræðum. Er það því úr
sögunni á þessu þingi.
Húnavatnssýsla. það er orðið
að lögum að skifta Húnavatns-
sýslu í tvö kjördæmi.
Tjón. I norðanveðrinu fuku
tvær hlöður á Holti undir Eyja-
fjöllum.
Próf. Steinn M. Steinssen hefir
tekið próf í verkfræði við Kaup-
mannahafnarháskóla.
Geir T. Zoega rektor varð 65
ára 28. f. m. Færðu nemendur
Mentaskólans honum að gjöf lind-
arpenna allan úr gulli.
Islands Falk tók nýlega fransk-
an togara fyrir veiðar í landhelgi.
Ritstjóri:
Tryggvi þórhalisson
Laufási. Sími 91.
Prentsmiðjan Acta.
/