Kyndill - 22.09.1942, Blaðsíða 1

1. tbl.
I. árg.
KYNDILL
Ávarp.
KYNDILL hefur nú göngu
sína á ný eftir að hafa
hvílt sig um nokkurt skeið.
Hann er að þessu sinni
færður í nokkuð annan bún-
ing, kemur nú út sem blað í
stað tímarits áður, en það
er gert vegna þess, að það
er skoðun þeirra, sem að hon-
um standa að hann nái betur
tilgangi sínum á þennan hátt.
— Meðan Kyndill var
tímarit var hann vinsæll og
víðlesinn. Vér vonum að svo
verði enn. Þeix tímar sem
vér lifum á eru tímar styrj-
alda og hryðjuverka, tímar
kúgunar ofbeldis og ógna.
Ungir jafnaðarmenn hafa'
aldrei haft glæstara hlut-
verk en nú, aldrei stórbrotn-
ara starf, en að bjarga undan
stórsjóum styrjaldarinnar
menningarverömætum og
frelsishugsjónum fólksins.
Þessu starfi er Kyndill vígð-
ur. Þó að vér íslejndingar
höfum, fram á þennan dag,
sloppið að mestu við beinar
árásir og ógnir styrjaldarinn-
ar, hefir margt illgresið skot-
ið rótum í okkar þjóðfélagi,
sem að miklu leyti er ávöxt-
ur og afleiðing þessara vá-
veiflegu tíma. Gegn því ætl-
ar Kyndill að berjast.
Pólitísk spilling og rotnun
í opinberu lífi eru orðin
ískyggileg mein í okkar þjóð-
félagi.
Æðstu embættismenn
ríkisins meisbeita valdi sínu
og aðstöðu, pólitískir spákaup
menn og stríðsgróðabrask-
arar eru að grafa undan and-
legu og efnalegu sjálfstæði
voru og frelsi. — Gegn öllu
þessu berst Kyndill.
Hann er málsvari ungra
jafnaðarmanna, málsvari
' djarfra hugsana og hugsjóna,
og setur sér í upphafi það
mark að hvika aldrei um
þumlung og íáta aldrei und-
an síga hvað sem í móti blæs.
Kyndli er það ljóst að bót
verður eigi ■ ráðin á vanda-
málum vorum sársaukalaust
'-°g hann er þess albúinn að
Þriðjudagur, 22. sept., 1942.
Hvenær verður reist Æsku-'
lýðshöll i Reykjavik?
¥"*AÐ fflun óhætt að fullyrða,
að það hefir afar mikið að
segja fyrir líf hvers einstakl-
ings, hvernig hann ver frí-
stundum sínum. Sérstaklega er
nauðsynlegt, að ungt fólk hafi
aðstöðu til þess að verja tóm-
stundunum á heilbrigðan hátt.
Hér skal lítillega minnst á, hvað
Reykjavíkurbær hefir upp á að
bjóða í þessum efnum. Það er
algengt að heyra unglinga í
Reykjavík segja sem svo: Hvað
á ég að gera í kvöld? Svarið
verður venjulega: Ég veit það
ekki. Og hvers vegna er svarið
á þennan hátt? Það virðist
ekki ófróðlegt að athugá ástæð-
una fyrir því, að æska Reykja-
víkur skuli ávalt vera í vafa
um, hvað hún á að gera, að
loknum vinnudegi. Er ekki
eitthvað bogið við aðbúnað
æskulýðsins í höfuðborginni?
Hvað hefir bærinn að bjóða
þeim, sem leita sér afþreying-
ar utan heimila sinna eina
kvöldstund? Kaffihús, setin setu
liðsmönnum, og virðist að
minnsta kosti á sumum þeirra
lítil rúm aflögu fyrir íslend-
inga. Það er líka vafasöm dægra
stytting að venja um of komur
sínar á þau, að minnsta kosti
stinga á kýlunum svo að um
muni. —
Einkunnarorð Kyhdils eru
„sjá hin ungborna tíð vekui'
storma og stríð.“ — og hann
ætlar að blása á braut kal-
kvistunum og bera fram hug-
sjónir sínar af eldmóði æsk-
unnar. Ungir jafnaðarmenn
og aðrir unnendur frelsis og
mannréttinda. Leggið Kyndli
lið, gerið hann að voldugu
baráttutæki í þágu frjálsrar,
djarfhuga æsku.
Heilir hildar til.
!', 4
Eyjólfur Jónsson,
Friðfinnur Ólafsson,
Ragnar Jóhannesson.
sum. Sé nú vikið frá kaffihús-
unum, hvert er þá hægt að
snúa sér? í kvikmyndahúsin.
Jú, í þau er hægt að komast, ef
maður hefir tíma til þess að bíða
„í röðinni“ 1—2 kíukkustundir
um hádegið, til þess að ná í
aðgöngumiða, og þeir, sem ekki
hafa aðstöðu til þess geta feng-
ið þá keypta af okrurum á 5—
10 krónur. Og hvað er það svo,
sem fæst fyrir þessa peninga.
Er það fræðsla eða skemmtun?
í mörgum tilfellum hvorugt,
því að það gengiSr stundum
ósvífni næst, hvaða myndir er
boðið upp á, þó vitanlega séu
undantekningar frá því. Að
meðaltali munu vera alls um
10' kvikmyndasýningar á dag í
3 kvikmyndahúsum, sem sam-
tals munu rúma 1400—1500
manns. Að líkindum er þetta
há hlutfallstala miðað við er-
lenda bæi á stærð við Reykja-
vík, en ástæðan er mjög svo
eðlileg, sem sé sú, að hér eru,
að minnsta kosti að sumri til,
ekki starfandi aðrir samkomu-
staðir en kaffihús og kvik-
myndahús. En auk bæjarbúa
sækir fjöldi erlendra manna nú
þessa staði.
Að vetrinum starfar leikhús-
ið, en þeim áhugamönnum,
sem að því standa, er boðið
upp á að horfa á ,Þjóðleikhúsið‘
notað sem vörugeymslu fyrir
setuliðið, og virðist það hæfi-
legur minnisvarði skammsýn-
um stjórnarvöldum hins ís-
lenzka menningarríkis.
Þetta er þá útsýnið, sem
blasir við, þegar leitað er dægra
styttingar í höfuðborginni. Og
samt eru uppi raddir, sem ekki
eiga nógu sterk orð til þess að
lýsa því, hve djúpt æskan sé
sokkin í spillingarfenið. En
hvað hefir svo verið gert, til
þess að brúa þetta margum-
rædda fen, eða girða fyrir það?
í þá átt hefir lítið verið gert,
en á laggirnar er kominn ung-
merínadófmstóll, tAl þesjs að
dæma það æskufólk, sém verð-
ur það á að væta sig í fæturna
í svaðinu.
En sem betur fer, eru stór-
yrði þau, sem sífellt er fleygt,
um ófarnað yngri kynslóðar-
innar, að lang mestu leyti .inn-
antómt orðagjálfur, til þess
gert að dylja galla þeirrar
kynslóðar, sem nú lifir sín
starfsár, og á margan hátt virð-
ist ekki hafa verið nema í með-
allagi starfsvanda sínum vaxin,
eins og mörg dæmi sýna.
En ef það ástand, sem nú
ríkir í aðbúnaði æskulýðsins í
þessum bæ, og nokkuð er rakið
hér að framan, á að haldast
lengi, er ekki ósennilegt, að það
eigi eftir að hafa alvarleg áhrif
á framtíð margra ungmenna.
Æskumanninum virðist vísuð
leiðin til slæpings á götum úti,
sem síðan getur leitt af sér
ýmsa óreglu.
Hér verður því að taka í
taumana. Því að nú á þessum
tímum, þegar fjöldi unglinga
hefir meira fé handa á milli
en nokkur dæmi eru til áður,
iþá er alveg sérstök nauðsyn á
því, að þeim sé gert kleift að
verja tómstundum sínum og
fé í annað en fánýti.
Og það sem þárf að gera, er
að vekja áhuga hjá æskulýön-
um fyrir ýmsum greinum, sem
margt ungt fólk hefir látið sig
litlu skipta, vegna þess, að því
hefir ekki verið kennt að meta
gildi þeirra, svo sem íþróttum,
lestri góðra bóka o. m. fl. —
Hér þarf að rísa upp eins konar
miðstöð fyrir slika starfsemi,
þar sem æskulýðsfélögin i bæn-
um geta haft aðsetur, því að
samvinna þeirra um þessi mál
er nauðsynleg. Þau verða að
taka höndum sam-an um það
að korna fram ýmsum hags-
munamálum æskulýðsins, sem
uppi eru á hverjum tíma. í
þessari æskulýðshöll þarf að
vera samkomu^taður, þar sem
Framhald á 3. síðu.