Gestur - 11.09.1932, Blaðsíða 1

Gestur - 11.09.1932, Blaðsíða 1
I. tbl. G E S T U R I. árg. VeitmaniMeyjum. II. september 1932. Gestur. þetta blað tjaldar aðelns til elnn- •r nætur, eíns og líka nafnið bondir til. Höfundur þess hefur hvorkl tíma, taskifæri né vilja til að ráðast í neina blaðaútgáfu að staðaldri. Hinsvegar hefur hann gaman að þvi að skreppa snögg- vast í heimsókn inn á stjórnmála- sviðlð, skygnast þar um og lýsa því, sem fyrir augun ber. Gest- irnir koma oft auga á ýmlslegt, bæði það sem betur fer og aflaga, aem helmamennirnir ekki sjáeða eru hættir að kæra sig um að sjá. Af því hefur máltækið mynd- ast, að glögt sé gestsaugað, hvort sem það sannast á hér eða ekki. Sá, er þenna gest sendir, hefur oft áður fengið góðar viðtðkur hjá Vestmanneyingum þegar hann hefur komið í heimsókn á rit- völlinn, þótt hann hafi stundum verið berorður og jafnan sagt það, sem honum hefur búið í brjósti. ísiendingar eru Kka það gestrisnir, að þeim þykir jafnao gaman að gestakomu í fásinninu, og þeir einir úthýsa gestum þeim er að garði bera, sem eru sér- lega ómannblendnir eða eitthvað hafa að fcla. Vona ég þvi, að Gestur minn fái góðar viðtökur enda mun hann ekki troða menn oft um tær. Úlgefandi þingrædid. fullkomið og gott, að það ætti að vera hengingarsök að vilja bylta því um. En hvernig hefur mann- kynið öðlast þenna mikla feng, þingræðið? fví er fljótsvarað, Með byltingu á byltingu ofan — eftir langa baráttu og blóðsúthell- ingar. Elsta stjórnarskráin — Magna Charta Englendinga — var fengin fyrir 20 mannsöldrum síð- an með uppreisn aðalsíns gegn konungsvaldinu, Lýðræði Banda- ríkjaDna var fengið með byltingu, sem borgararnir þar gerðu gegn þingræðislandinu Enfelandi. Stjórn- frelsi Hollendinga var fengið með byltingu gegn Filippusi Spánar- konungi. Frakkar hafa öðlast sitt þingræði, í þeirri mynd, sem það nú er, eftir 4 blóðugar byltingar — sem »ó 1789, 1830, 1848 og 1870. Svona má lengi halda á- fram. ÞingræÖið, sem ekki má heyra bylt.ingu nefnda, er sjálft sprcttið upp úr blóðugum jarðvegi byltinganna. Það hefði aldrei kom- ist á, ef ekki hefðu verið til bylt- ingasinnaðir menn, sem voru reiðubúnir að leggja líflð i söl- urnar til þess að losna við rikj- andi stjórnarfar. Um leið og Horthy, Kr. Linnet og aðrir þingræðissinnar hengja byitingaboðendur nútimans, þá verða þeir því að syogja lof og dýrð byltingamönnum liðinna ára, sem hengdir voru af þeirra tíma valdhöfum eða látnir rotna Jifandi í fangaklefum Bastillunnar í París og Póturs-Fáls-íangf.lsiBins í St' Pétursborg eða voru húðstrýktir til bana í námunum í Siberiu. Fylgendum hins heilaga þingiæð- is fer því líkt og dómurum hins heilaga rannsóknarróttar á fyrri öldum, sem sungu Guði kærleik- ane og misskunsemdanna lof og dýrð á meðan þeir voru að pynta til bana þá, sem vildu fylgja kenn- ingum hans betur on þeir sjálfir. ,Hér er öðru málí að gegna* býst ég nú við að Horthy, Linn- et & Co. segi. ,KonuBgdæmið franska og tsardæmið rússneska var úrelt, rotið og spilt, en það er þingræðisfyrirkomulagið ekki. Þar kemur þjóðarviljinn fram, réttur meiri hlutans til að ráða og vox populi est vox dei, rödd fjöldans — eða fulltrúa hans á þingi — er rödd guðs*. Ég er þeim fyllilega samdóma, að því er hið gamla stjórnarfyrir- lag í Frakklandi og Rússlandi snertir. Tsardæmið t. d. bar þá innri meinsemd spillingarinnar i brjóati, að það hlaut að deyja. En hvernig er með heilsufar þing- ræðisins? Heyrist engin hrygla fyrir brjóstinu á því, ef hlustað er vel ? Við skulum athuga feril þess síðustu 20 árin. Voru það ekki þingræðislöndin, sem steyptu mannkyninu út í 4 ára djöfullegan ófrið? Voru það ekki fulltrúar þeirra, sem leiddu yflr mannkynið enn þá djöfullegri frið — frið, sem kúgaði minnimáttar þjóðirnar, gerði glundroða á allri heilbrigðri framþróun og steypti miljónum ut í forað kreppunnar mitt í allsnægtum náttúrunnar og þrátt fyrir allar framfarir vísind- anna í tækni og verkfræði ? Er það ekki í skjóli þingræðis- ins sem okrarar og vopnasmiðir hafa rakað saman auði, meöan miljónir létu líflð á blóðvellinum ? Er það ekki í skjóli þess, sem 5% af ibúum Bandaríkjanna t. d. hefur tekiat að sölsa undir sig 95% af þjóðarauðnum ? Er það ekki í Bkjóli þess, aem matvælum er brent eða hent í sjóinn meðan tugir miljóna manna lifa við sult og seyru? Og er það ekki í skjóli þess, sem fleiri miljörÖum er nú vaiið til allskonar drápsvéla og morðtækja heldur en fyrir ófrið- inn mikla, á meðan miljónir manna deyja fyrir aldur fram vegna óhollra húsakynna og skorts á öðrum lífsnauðsynjum? Fessar og ótal aðrar svívirð- ingar þrífast í skjóli hins ríkjandi þjóðskipulags — þingræðisins. Pœr eru hinn blákaldi virkileiki bak við skrafið og fimbulfambið um írelsi einstaklingsins, jafnréttið fyr- ir lögunum og bróðernið milli ein- staklinga og þjóða, sem þingræðis- flokkarnir setja á stefnuskrá sína og hampað er í blöðum þeirra, á þjóðþingum og alþjóðaráðstefnum. Fyrsta og sjáifsagðasta krafan Bem gerð verður til hvers þjóð- íélags á þessari öld vísinda og vélamenningar er sú, að það geti séð um að alllr hafí nóg að éta. Jafnvel þeirri sjálfsögðu grundvall- arreglu bregst þjóðskipulag þing- ræðisins. Við þurfum ekki að fara til annara landa til að flnna galla og spillingu þingræðisins. Nóg eru dæmin hér að heiman. Sjálfstæðis- flokkurinn, sem hefur á stefnuskrá sinni baráttu gegn þeirri spillingu, hefur á Alþingi algerlega biugðist skyldu sinni. Á ég þar ekki við við þátttöku í samsteypustjörn- inni, því það var eftir það sem á undan var gengið eina færa leið- in fyrir menn með því skap- lyndi eða öllu heldur skapleysi, sem einkennir þingmenn flokks- ins. fingflokkurinn brást skyldu sinni með því að láta fótum troða þau grundvallaratriði, sem áttu aö vera honum heilög, án þess að hreyfa til varnar aðra limi en hálfmáttlausan tungubleðilinn. Hann uppfylti bökstaf þingræði- sins með orðagjálfri og handa- uppréttingum við atkvæðagreiðsl- ur um leið og hann hjálpaði til að myrða anda þess. Afleiðingin •r sú, að virðingin fyrir þingræð- inu í þessu landi hefur minkað um ca. 90% meðal hugsandl manna nú á síðari árum. f’etta hefur verið sár reynsla fyrir menn eins og mig, sem trúbu á hug- Bjón þingræðisins og héldu að hin jákvæðu öfl innán sjálfstæðisflokks- íns myndu fyrir heilbrigða fram- þróun vinna sigur á hinum mörgu neikvæðu öflum innan hans. Sjálfstæbisflokkurinn er sem sé m«ð sama merkinu brendur og ailir aðrir þingræðisflokkar. Eln- kanni þeirra allra er það, að til- tölulega fámenn klika hefur á sinu valdi blöð flokksins, fjármagn það sem þarf til kosningabaráttu nú á tímum og alla kosninga-Bmaskin- una“. Venjulegast ráða hjá þess- um flokksklíkum eiginhagsmunir nokkurra voidugra manna eða þröngir stéttarhagsmunir. f’essí klíka hefur á aínu valdi þingmenn flokksins, sem fyrst og fremst nota atkvæði sín í hennar þarflr. f*eir og hún i sameiningu hindra eftir mætti að nýtt og hreint blóð geti myndast og streymt ura flokkslíkamann. f’ingmennirnir kjösa miðstjórn flokksins og mið- stjórnin útnefnir þingmannaefnin og þanuig gengur svikamillan á- fram — fámennis valdið undir yfirskyni jafnréttis og meirihluta- valds. tað er jafnvel ekki haft svo mikið við hin einstöku kjör- dæmi að spyrja þau um, hvaða þingmenn þau vilji bjóða fram. Það ákveður miðstjórnin og svo laumast þingmannsefnið af stað til að ná sér í meömælendur á lista einn og einn í einu. Fyrirflokks- mennina er ekki annað að gera en að gtofna til uppreisnar gegn flokknum eða að lalla með meö atkvæði sitt, jafnvel þótt frafi- bjóðandinn hafi að þeirra áliti hegðað sér þannig, að hann ættí að vera pólitískt dauður, ef um heilbiigða flokksstarfsemi og hugs- unarhátt væri að ræða. í hverju þingræðislandi er þvi hvorki þingið^ eða stjórnin rött mynd af vilja þjóðarinnar nó verk- færi þjóðfélagsins til að gæta hags- muna fjöldans, heldur verfæri eigin- hagsmunabaráttu hinnar ráðandi í síðasta tölublaði Ingjalds er þess getið í smágrein einni, að í Ungverjalandi sé litið svo á, að Btjórnmálaflokkur, sem hefur á stefnuskrá sinni breytingu á þjóö- ■kipulaginu með byltingu, eigi ekki heima í þingræðislandi, og þvl hafl tveir menn verið hengdir þar ný- lega fyrir að hafa boðað býltinga- kenningar. Svo er að sjá sem rit- Btjóranum flnnist þessi aðferð til að vernda þingræðið eðlileg, enda þótt hann sé hversdagalega ekki mjðg blóðþyrstnr. fetta gefur mór tilefni til nokkurra hugleið- inga um þingræðið eins og það birtist her á landi og annarstaðar. Við skulum þá snöggvast gora ráð fyrir þvf, að þingræðið só heilagt og það þjóðskipulag sem flestar menningarþjóðir nútímans búa við, sé það (ullkomnasta og beata stjórnaríyrirkomulag — avo

x

Gestur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Gestur
https://timarit.is/publication/449

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.