Kári - 17.08.1918, Blaðsíða 1

1. árg.
1. tbl.
KÁRI.
Reykjayík 17. ágúst 1918.
„K.Á.RXa.
Aðaltilefni til þess að hlað þetta kemur
út, er sú, að jeg fjekk ekki rúm í dagblöð-
unum fyrir greinina »Málaferli«. Að vísu
hef jeg eins og margir fleiri lengi fundið til
þess hver nauðsyn væri á að halda hjer úti
hlaði, sem opinberlega skj'rði frá þeim
hörmulegu afglapaverkum og rangsleitni
embætta- og valdaklikanna hjer, sem dag-
lega bera íyrir sjónir, því að sú von verður
nú að teljast ein eftir til umbóta á því
fargani, að þessir menn sjálíir sjái og viti
að almenningur sjer verknað þeirra óg
viðleitni til þess að umhverfa öllum vel-
sæmis og rjettlætishugmyndum manna.
Hjer í Reykjavík og víðar er það alkunn-
ugt að jeg lieíi lengi átt í erjum við valds-
stjórn og valdhafana hjer, sem hafa ofsótt
mig á alla lund, en hafi jeg óskað að bera
hönd fyrir höl'uð mjer opinberlega, hefur
jafnan strandað á því, að blaðamennirnir
hafa verið þeim, sem hlut áttu að sök
annað hvort vandabundnir eða háðir og
»ekki sjeð sjer fært að taka« skýringar
mínar á málavöxtum.
í blaði þessu mun jeg nú gera ljósa og
skýra grein á ýmsum þeim atvikum, sem
fyrir mig hafa komið sjálfan og því, sem
jeg hef sjeð koma fram við aðra, og mun
jeg þá eigi skirrast við að lýsa verknaði
manna og framkomu þeirra, sem að al-
menningi snýr, og annað hvort hafa troðið
sjer fram til að vera eða þykjast vera
»karlar í krapinu«, en óhræddur má hver
vera um friðhelgi sina á þeim sviðum, sem
ekki varða almenning eða grípur inn á
verksvið fleiri manna.
Daglega hljóma við kvartanir manna,
sem þykjast rangsleitni beittir. Og þar sem
tilgangur blaðsins einmitt er að reyna að
vinna bug á þeim vandræðum, er öllum,
sem um sárt hafa að binda heimilt rúm í
blaðinu fyrir vel ritaðar og vel rökstuddar
greinar að svo miklu leiti, sem rúm leyfir.
Mikilmenni.
í öllum löndum eru mikilmenni og ekki
er Islandi svo illa farið að það hafi alger-
lega farið varhluta aí þeirri náðargáfu for-
sjónarinnar að eiga nokkura slíka menn.
Það er talin algild regla, að í höfuðborgum
landanna safnist þessir menn fyrir og svo
er og hj.er. Þótt til sjeu menn, sem þykja
hjeraðsrikir og beri ægislijálm yfir kotung-
um sveitar sinnar, þá verða þeir þó sjaldan
langæir á útkjálkum lands eða i afdölum
uppi sökum þess að þar vill verða of
þröngur völlur mikilæti þeirra og leita
þeir því jafna að lokum til höfuðstaðarins,
þar sem aðrir eru fyrir, þeim líkir og þeir
fá látið ljós sitt lýsa í krystöllum vitsmuna,
lærdóms og speki og annara góðra hluta.
Hjer hefst nú frásögn um nokkura slíka
menn, sem að mestu eða öllu leyti hafa
gert Reykjavík að miðstöð verka sinna og
beina sti-aumum fagurra og heilnæmra
áhrifa verknaðar síns og hugsunarháttar út
yfir hjeruð landsins. Sökum þess að mikil-
menni ávalt bera einhvern andlegan skyld-
leik hver til annars, og þeir, sem hjer
verður frásagt eru allir samtímamenn, koma
þeir allir nokkuð hver við annars sögu,