Vorboðinn - 01.05.1937, Blaðsíða 1

Vorboðinn - 01.05.1937, Blaðsíða 1
Vorbodinn Kosning'ablad Kommúnistaflokks Islands í Sardastrandarsýsln Maí Reykjavík 1937 20. júní gcrir út um ör» lög lýðrædisins á Xsla>xtdi Sftir Hailgxim Hallgrimsson Inngangur. Nú, þegar þing hefir verið rofið og nýjar kosningar fara í liönd, er það samviskuskylda hvers manns og konu að átta sig geria á hinu pólitíska viðhorfi, og greiða að því búnu atkvæði þann veg, að þjóð vorri megi að gagni koma. 1934 var gengið til kosninga. Alþýðu- og Framsóknarflokk- urinn lögðu fyrir þjóðina stórar áætlanir og glæsilegar. -— Nú skyldi til skarar skríða við íhald og kúgun, braskara og hlóðsug- ur. Tollum skyldi létt af alþýðu en ])eir fluttir yl'ir á þá auðugu. Atvinna skyldi blómgast vegna opinberra og félagslegra átaka, og þjóðarbúið rekið af skyn- semi og umhyggju fyrir þegn- um landsins, hinu óbreytta al- þýðufólki í hæ og sveit. — Og íhaldið var lagt að velli, sem betur fór. Alþýðu- og Framsóknarflokkurinn mynd- uðu vinstri-stjórn í landinu. Síðan eru liðin 3 ár. Hvað gerði vinstri-stjórnin? Nokkura viðlcitni Iiefir stjórn- in sýnt í umbótaáttina. Hún hefir stofnað til nýunga á at- vinnusviðinu, meiri fjölbreytni í verkun sjávaraflans, fleiri iðn- greina í landinu, meiri mark- aðslcita. — En að öðru leyti hefir lílil hreyting orðið á til hatnaðar. Tollarnir voru jafnvel þyngdir á almenningi. Yerldeg- ar framkvæmdir stóðu i slað. Vinnuleysið fór frekar vaxandi. Hin langþráða hreyting á kjör- um verkafólks og hænda hefir ekki orðið. Borgararnir sitja enn við auð og völd á flestum höfuð- stöðvum íslenskra atvinnu- og fjármála. Auðklikurnar voru stjórninni yfirsterkari. Til þcss að skilja orsök þess- ara hluta, verðum við að skygn- ast ögn á hak við tjöldin í fjár- málalífinu og alhuga livernig um linútana er húið þar. Framleiðslulíf hvers lands verður að hafa skifti við a. m. k. 3 aðalaðilja: Þann, sem lánar rekstursfé, þann, sem selur nauðsynjar til framleiðslunnar, og þann, scm kaupir afurðirnar. — Yfir íslensku lánsstofnun- um drotnar Landsbankaklíkan, yfir versluninni stórkaup- mannaklikan í íieylcjavík, og yf- ir afurðasölu sjávarútvegsins Ivveldúlfsklíkan í gegnum Fisksölusamlagið. Landsbankaklíkan er aðal- stöð fjármálaspillingarinnar á Islandi. A 17 hankastjórnarár- um Magnúsar Sigurðssonar (sem er liöfuðpaur klíkunnar) hefir bankinn lapað á 17. miljón króna, eða til jafnaðar ca. 1 miljón á ári af fé þjóðarinnar i 17 ár samfleytt! Þar við hætist 5 miljón króna lánið til Kveld- úlfs — til fyrirtækis einnar braskarafjölskyldu —- og bendir all lil þess, að það fé sé að meira eða minna leyti tapað. Afleiðing þessarar dásamlegu fjiármálastjórnar er sú, að bank- anum liefir legið við hruni a. m. k. tvisvar, og ríkissjóður hlaup- ið þrisvar undir hagga með nýjum fjárfúlgum, sem teknar voru lil láns erlcndis. Og nú er bankinn svo gersamlega félaus, að eyrisvirði fæst varla út úr honum hvað góð trygging sem er annarsvegar. I gjaídeyrismál- unum hefir hankinn leyft sér þann dólgshátt, að gera sig að einskonar húshónda gjaldeyris- og innflutningsnefndar með þvi að neita um yfirfærslur þegar honum hefir sýnst, eyðilagt þar- með fjölda gjaldeyrisleyfa nefndarinnar og stórspilt láns- trausti landsmanna erlendis með þessu háttalagi. Hinar auðmýkjandi yfirlýsingar Ey- stcins gagnvart bresku bönkun- um eiga rót sina að rckja til Lundúnafarar Magnúsar Sig- urðssonar, því maður sá skoðar sig áreiðanlega meira sem full- trúa Hambrosbanka lieldur en íslensku þjóðarinnar. Stórkaupmannaklíkan í Reykjavík er sálufélag tekju- Hallgr. Hallgrímsson. hæstu manna þessa lands. Þar eru karlar með 10—50, og jafn- vel all upp i 96 þús. króna árs- laun, samkvæmt eigin uppgjöf. Þetta er fámennur liópur, nokkurir tugir spekúlanta, sem drotna yfir mest allri verslun þjóðarinnar. Hinn takmarkaði innflutningur gengur mest- megnis til þessara heildsala, sem leggja svo ólieyrilega á alla vöru i krafti þess að innflutn- ingurinn er svo litill að allar hirgðir seljasl upp hvað mikið senx okrað er á þeim. Á meðan eru smásalar og fátælc neyt- endafélög að veslast upjx af því, að þeim er neitað um innflutn- ing. Þessi klíka gróðabralls- manna, sem bundið hefir í vérsluninni langmestan hluta af veltnfé þjóðarinnar, uppsker 5 miljónir króna í hreinan ágóða - þegar allar launagreiðslur eru fnádregnar — á árinu 1934, en yngri skýrslur liggja ekki fyrir. Þó er alveg víst, að eftir það hefir ágóði þeirra frekar vaxið en minkað, þvi engir græða annað eins á hinum takmarkaða innflutningi og hinir stóru og freku hcildsalar. Allra mest er þó okrið á útgerðarvörum, oliu, kolum, salti og veiðarfærum. Af þessum vörum einum sarnan heiir verið um tveggja miljón króna hreinn gróði á ári. Til samanhurðar má gela þess, að á sama tínxa telst svo til, að öll út- gerð landsins sé rekin með ca. tveggja miljón króna tapi. Út- gerð íslendinga gæti því borið sig, jafnvel á erfiðustu kreppu- árunx, bara með því að nenxa á brott aukagróða stórkaupixxanna á útgerðarvörunx, þó að öllu öðru væri slept, seixi gera mætti til viðreisnar útvegnunx. Unx Kveldxdfsklíkuna er ]xað að segja, að hún er liálfdönsk fjölskylda, senx á uppgangstíixi- ununx braskaði undir sig geysi- niiklum auð, og íxotaði til þess öll meðul, senx ekki skal fjöl- yrða hér frekar um. Létu ixxenn þessir mikið á sér bera, keyptu dýrar lendur og veiðivöln, hyggðu fjölda dýrra skrauthýsa í höfuðstaðnunx, veittu óstjórn- leguixx fjárfúlgum út úr fram- leiðslunni í gjafir og lán til ým- issa gæðinga fjölskyldunnar, liöfðu marga og vel launaða forstjóra — og flidtu fé út xir landinu. — Fyrirtækið rak útgerð og fiskverslun. Var það jafixaix í vinfengi mildu við Landsbankaklíkuna (enda sami rassiixix uxxdir háðunx), og fékk þaðan fé í stórunx straumum, eiixkum eftir að harðna tók í ári. Fyrir lxarðfylgi sitt og Lands- bankans tókst klíku þessari að lcoma á fót Fisksölusanxlaginu alkumxa, sem enn í dag drottnar yfir fiskverslun vorri — og er stjórnað af Kveldúlfsmönnuxn og Magnúsi Sigurðssyni. í gegn- uni þennan fiskhring liefir Kveldúlfur í-æxxt 1% miljón af sjó- og útvegsnxönnunx landsins (hið svokallaða „verðjöfnunar- gjald“) og greitt spönskum

x

Vorboðinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vorboðinn
https://timarit.is/publication/583

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.