Þjóðvörn - 27.01.1949, Blaðsíða 1
CS3WWW*'
5^
1. tbl.
Pimmtadaginn 27. jan. 1949.
1949.
islencfingar
viSjum vér
al&ir vera
Þessi or8 voru greypt í
nrei ki þjóðar vorrar í sókn
hennar fram til sjálfstæðis.
Sú sqkn varð sigur, og
nnr.u þar saman hamingja
ísiands og festa þjóðskör-
unga og alþýðu. Ilverjum
sigri var fagnað í þeim
hug, að ekki skyldi aftur
hopað. Vér náðum mark-
inu fyrir skemmstu ein-
huga um að halda í horfi
um frelsi landsins og full-
reldi þjóðarinnar.
Skuggar styrialdar og
nlendrar hersetu hvíldu
yfir landi, þegar Iýðveldið
æddist. Vér þóttumst sjá
frarn úr því skuggsýni. En
síðan ófriði lauk, hefir
stórveldi farið frant á um-
fangsmikil ítök hér á landi
og fengið nokkur. Öskir
þess urn víðtæk og varan-
leg ítök voru eindregið
•ituddar af íslenzkum
tnönnum, þótt frá væri
vísað að miklu leyti þá um
sinn. En nú er það boðað
af harðfylgi og stutt af
stjórnmálaforingjum, að
íslendingar skuli bindast
iðrum ríkjum urn her-
varnir. Verður ekki séð, að
slíkt verði framkvæmt án
i»ess að íslendingar verði
ínnan skamms, ef ekki
þegar í stað, að ljúka upp
landi sínu fyrir erlendum
herafla og vígbúnaði.
Vtr gerum oss þess fulla
grein, að ástand alþjóða-
mála er viðsjált og lega
landsins hættusöm. En vér
teljrm, að því frentur beri
að gjalda varhug við því,
að vér látum berast í kjöl-
sog annarra rík ja og stýr-
um fyrir örlög frarn út í
hringiðu alþjóðaátaka.
Vér teljum það vísxtn voða
þjóðerni voru og sjálf-
stæði að opna landið fyrir
víðtækri íhlutun framandi
stórvelda. Vér heitum á ís-
lendinga íið sporna við
slíku svo sem auðið má
verða, að gæta ítrustu var-
úðar í ntanríkismálum og
verjast erlendum her-
stöðvum í landi hér af
í'remsta megni.
líitnefndin.
Eftir séra Jakob Jónsson
Mcvihe þvssa ílutti svra Jakab Jóttssaa við yaðþjónastu'
é HaUfjrÍBnskirkjja sL sannadatf. ag tnan hún haíkt
ntekið tnrira uintal a«j aðdáun utn land aiít en nakk*
ar annar stóirtrða. srtn hcr hcíur ncrið flutt i
tiBunnuBninnuin- Ímaðþjónastunni rar útrarpað
(Pistilt; Ixóni. 12, l(i 21).
piSTII.L LF.SSA Sl'XN’l'-
dags kcnnir eins ug kveðja
frá lúiunn gainla postula til
vor íslendinga i dag, þegar
hugur þjóðarinnar er að
komast í uppnáin út af þvi,
livert vcrða skuli viðhorf
heniiar gagnvarl stríði og
friði á komándi tínuun. Það
liggur við, að í þessiun efn-
I um hafi margt koiuið al-
nienningi algcrlega á óvart.
lúun af guði'ræðikennurum
háskólans og fyrrverandi
prestur þessa safnaðar held-
ur ræðu við hátiðahöld
stúdenta hinn fyrsta desein-
her. Iliinn lælur þar i ljós
þá skoðun, að hin islenzka
þjóð skuli verða hlutlaus í
stýrjöldúm frainvegis sem
hingað til. Honiun er svarað
með þvíljkuni æsingi í einu
blaðinu eftir annað, að engu
vai’ líkara en hér lietði kom-
ið fram visvitandi tilraun
eiríhvers illvirkja U1 að
svipta þjóðina frelsi og
sjálfsforrxeði og jafnvel lil'-
inu sjálfu. Siðan hefir verið
rælt uin málin leynt og ljóst,
bæði i blöðum og manna á
meðal. Margt ógætilegt orð
hefir verið talað, en það sem
hefir komið mest á óvart,
er það, að lil eru incnn i land
inu, soin heinlínis 'virðast
ganga inn á það ineð ljúfu
geði að gerast hcrnaðarað-
ili og lelja það varla vera
uinluigsunaratriði, hvaða
.stefnu þjóðin eigi að taka.
|En því uieir sem ég fvrir
j ini tt leyti hefi hugsað um
þetta, J)ví meiri nauðsyn finn
ég á því að hugsa máíin af
stillihgu, ot/ ffæta þess vand-
lce/a að bæði kristile.ff sið-
fræði Off þjóðlcffar crfðir sén
sá. ffrundvöllur, cr niður-
staðan vcrði Injffffð á.
Ef mögulcgt er, ]hi liafið
frið við aila nienii, segir
textinn. Enginn vafi er á því
að Páil liefir skilið Krist, er
iiann bætir við: „Ef óvin
þinn hungrar, þá gef lionum
gef honum að drekka.“
Dæmi KrisLs sýnir það og
sannar, að lríð cina, seni er
fyllilega í samræmi við fagn
aðarerindið, cr að risa ckki
gegn mótgerðamanninum,
Íicldur sigra illl með góðu.
Það er eríginn efi á þvi, að
Jiegai’ inaður fer að hera
vopn á mcðbræður sína, er
liann koininn i ósamræmi
við sitt irínsta eðli, 'fjarlæg-
ari Guði en nær rándýmn-
um. Þá hefir hami kekkað
að imin. Manngildi lians
raunverulcga niiunkað og
blettur fallið á guðsmynd
bans. Jafnvel Iiaturshugar-
l'arið, hvað ]>á drápgirnin,
al'skræinir þirin innra niann.
Iiæði í fjallræðúnni og víð-
ar i guðspjöllunum er þessi
liugsun skýrt og ólyírætt lát-
in í ljós.
PN — REYNZLA MANN-
kýnssögunnar hefir sýnt,
að einmitt þetta boðorð frels-
arans cr svo erfitt í 'fram-
kvæmd, að scnnilega er ekk-
ert í boðskap hans, sem veld-
ur meiri né tíðari hrösunum
en það, liversu ósýnt oss cr
að tileinka oss þcssa liugsun
píslarvættisins og liins skil-
yrðislausa kærleika. Það hoð
Jcsú, að beita ekki svcrði
iindir nokkruin kringum-
stæðimi, rekst á Ivær sterkar
og eðlijegar hneigðir i sálar-
iifi mannanna. Annarsvegar
sjálfshjargar livölina, long-
un sjerhverrar lifandi veru
til að verja lif silt, og hins
vegar vfirráðafýsnina, sem
cr að vísu ógöfug livöt, en er
þó skyld liinni fyrri, meðan
mannlegt félag er svo 'frum-
stætl, að hinn sterkasti sé ör-
uggastur um lif sitt. Kristin
kirkja og raunar ýmsir fleiri
aðilar hafa á liðnum ölduin
lejlast við að lie.fja manns-
andann á það stig, að frið-
arhoðskapurinn mætli sin
meira cn liinar fruinstæðu
JiaiTir. Meðal annárs liefir
verið unnið að þvi cftir
'félagi það lífsöryggi, sem
gerði jafn-frumstæðar að-
ferðir og hernað eða vopna-
viðskipti ónauðsynleg.
í þessu efni liefir meira á
unnizt en fiestir virðast vilja
viðurkenna. A söguöldinni
lilaut sá, sem var rangsleitni
heittur, xið lcita sér skjóls
lijá einhverjuiii, scm hafði
vopnuðu liði yfir að ráða, til
að tryggja li.f sitt og tilycru.
Nú er þjóðin komin xí það
stig, að hún lætur trúnaðar-
menn siua gera út um málin,
cftir að allir málavextir liafa
vcrið rannsakaðir hlutdrægn-
islaust. En mannkvnið i
lieiltl Jiefii’ enn ekki komizt
á þetta stig. Þar. ræður enn
liið frumstæða siðfcrði villi-
dýranna. Þar — þegar þjóð-
irnar og rikin eiga i lilut, er
lifsöryggið ennþá komið
undir því, að vera grár fyrir
j árnum. Sj á 1 f sbj argarh vö t
smáþjóðanna kemur þá
frain í viðleitni þeirra til að
styrkja varnir sinar sem
hczt, drotlnunargirni stór-
þjóðanna í því að hervæðast
af scni mcstu kappi, og ná
valdi yfir sein mestu svæði
af jarðkringlunni, ef ekki
öðruvisi, þá með háli og
hrandi. Þegar slilc tíðindi eru
að gcrast i heiniinum, verð-
ur þetta, sem ég gat imi áð-
an, að hin krislna hugsun
Jiokasl niður í undirvitund-
ina og er haldið þar í skcfj-
um, nieðan mcnnirnir móti
bclri vitund myrða liver
annan og drepa með syo
hryllilegum hætti, að liinar
fornu hugmvndir um dreng-
skap og riddaralög í liern-
aði eru algerlega úr sögunni,
þegar lil kaslanna keinur.
þau vopn og þær aðferðir,
sem mest cr um rætl að við-
Iiafa í mitimahernaði, eru
yfirleitt þess eðljs, að fvrir
nokkrmn áratugum — já,
jafnvel í heiðinni fornöld
hefðu ])au verið ætluð nið-
ingum einum. — Nægir að
megni að skapa hinum minna á atómbomþur
að eta. Ef hann þyrstir, þá minni máttar í liverju þjóð- sóttkveikjuliernað.
J|IN ÍSLENZKA ÞJÓÐ
hefir fram að þessu lirós-
að happi vfir því að liafa
ekki þurft að verða aðili að
styrjölduni. Guð liefir veitt
oss sjálfstæði vort, án þess
að vér værum nokkurntíma
leiddir i þá freistni að þurfa
að drepa eða myrða með-
hræður vora. Fyrir þetta höf
um vér prestarnir þakkað
við messurnar á þjóðhátið-
ardögunum og oftar og ekki
verið einir um það.Og á styrj-
aldai’árunuin, þegar islenzk-
ir sjómenn ljetu lifið, voru
jafnvel skotnir niður á þilj-
xun skipa sinna, var það
sumiim ástvinuin þeirra
lniggun, að þeir sjálfir hefðu
ckki farið sina liinztu för í
þeim tilgangi að drepa aðra
menn. Þeirra starf var að
hjarga og gefa lif, en ckki
deyða.
Nú virðist mér sem sumir
áhyrgir menii i þessu þjóð-
'félagi geri ráð fyri'r breyt-
ingu á þessu innán skamms.
Það cr talað um ]>að í fullri
alvöru, að islcnzka lýðveld-
ið gangi í hernaðarbandalag.
Og sumir virðast nú þegar
gera ráð fyrir þvi sem ólijá-
kvæmilegum lilul.
Ég vil segja það undir
cins, að ég er ekkert undr-
andi yfir þvi, þó að þessar
raddir komi fram, eins og
ástatt er i heiríiiniun. Tvö af
mestu stórveldiun heimsins
hafa um nokkurt skeið látið
i véðri vaka, að stríð sjc
skanunt undan landi. Þau
brigsla livort öðru og hræða
livorl annað. Og í flestum
löndnm lieiinsins liafa þjóð-
félögin skipzt innbýrðis í
'flokka, með o" móti hvoru
ríki fyrir sig. Svo rammt hef
ir kveðið að þessu hcr á voru
eigin landi, að ágreiningur
um þýðingarmikil innan-
landsmál sýnist vera að
gleymasl daghlöðunum.
yiÐIIORFIÐ GAGNVART
liinnin tveimur stórveld-
um er fyrst og fremst lengt
viðhorfi manna gagnvart