Morgunblaðið - 20.08.1914, Blaðsíða 1

Fimtudag
1. argangr
20.
ágúst 1914
H0R6UNBLADIB
285.
tölublaO
Ritstjórnarsimi nr. 500[ Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen.
ísafoldarprentsmiðja
Afgreiðslusimi nr.
140
Bio
R
Biograftoater |Din
eykjavlknr. | PIU
Tals. 475
Alt kyrt í Hilleröd.
A glötunarvegi.
Ágætur sjónleikur.
Prófessorinn ástfanginn.
Gamanmynd.
----«-----»1
[ Bio-Kaíé er bezt. ]
[ Sími 349. Hartvig Nielsen. ]
Skrifsíofa
Eimskipaféíags Ísíands
Landsbankanum (uppi).
Opin kl. 5—7. Tals. 409.
Karlmannssokkar
á 22 aura, 5 pör á 1 krónu.
Kvensokkar, stærst úrval í
Vöruhúsinu.
Notið sendisvein frá
Send is velnastöðinnl
(Söluturninum).
Sími 444.
Jón Kristjánsson læknir
Amtmannsstíg 2. Talsimi 171,
Massage, sjiíkraleikfimi, rafmagn.
böð. — Heima kl. 10—12.
Hjörtur Hjartarson yfirdóms-
lögmaður. Bókhl.stíg 10. Sími 28.
Venjul. heima 12V2—2 og 4—
Oína, eldavólar
og alt sem þar til heyrir
selur enginn ódýrar og vandaðra en
Kristján I»orgrímsson.
Bifbáturinn HERA
fer á morgnn til Stykkishólms ef nægnr flntningnr
býðst. — Hún kemnr við á Arnarstapa, Sandi, Olafs-
vík og örnndarfirði ef ástæðnr leyfa.
Allar sendingar óskast tafarlaust tilkyntar
G. Gísíason & Jlatj.
Eríendar símfregnir
London, 19. ág. kl. 5 síðd.
Bandaríkin óttast ráðabrugg Japana. Vilhjálmur keisari
er kominn til aðalherstöðvanna í Maintz.
Þórshöfn, Færeyjum 19. ág. kl. 6 siðd.
Sjóorusta virðist i aðsigi í Norðursjónum; fleiri og fleiri
herskip sjást í nánd við Færeyjar.
Sólmyrkvinn
og hættur sem af honum stafa.
»21. ágúst er sólmyrkvi sem sézt
á íslandi. í Reykjavík stendur hann
yfir frá kl. 9.33 til kl. 11.46 f. h.
Er hann mestur kl. 10.39: s/4 af
þvermæli sólhvelsins. Myrkvinn
sézt í norðausturhluta Ameriku og
um alla Norðurálfu«. —
Svo segir Þjóðvinafélagsalmanakið
um sólmyrkva þann sem verður hér
á morgun.
Það eru að eins liði’n rúm 2 ár
síðan sólmyrkvi sást hér síðast. Þ.
17. apríl 1912 þakti tunglið nær
helming sólhvelsins og stóð myrkvi
sá yfir um I1/^ stundu. Oss er eigi
kunnugt um hvort nokkuð slys hefir
hlotist hér á landi af sólmyrkvanum
1912, en í Danmörku og Þýzka-
landi, þar sem læknar sérstaklega
hafa rannsakað það, hefir sannast að
fjöldi fólks hefir mist sjónina með
þeim hætti að horfa of lengi í sól-
ina, án þess að nota hlíf fyrir aug-
unum.
— Það sætir undrum hve fólk al-
ment er skeytingarlaust í þessu efni.
Þegar frá fyrstu tímum hefir það
verið alkunnugt, að blinda getur or-
sakast af sólarljósinu. Sagnir frá
Sýrakus segja harðstjórann Denus
hafa blindað glæpamenn með því að
skera augnalokin af þeim og láta
síðan sólina skína beint á augun.
Kartagoborgarmenn blinduðu her-
stjórann Attilus Requlus með þeim
hætti og jafnvel á 19. öldinni var
það algengt í Indlandi að fangar
voru blindaðir með sólarljósi til þess
að þeir eigi strykju úr varðhaldinu.
Að mönnum er sérstök hætta við
blindnu þegar sólmyrkvar koma fyrir
stafar af því, að þá horfa menn
meira og lengur í sólina en venju-
lega.
Mannsaugað er eins og nokkurs-
konar ljósmyndavél, þar sem net-
himnan er ljósmyndaplatan. Horfi
maður í sólina, þá þekur sólarmynd-
in hluta nethimnunnar, og birtan
og sólarhitinn getur blindað þann
hluta á mjög skömmum tíma. Augn-
læknar kalla það á erlendri tungu
»Skotom«. Lýsir sú blindni sér í
fyrstu á þann hátt, að sjúklingurinn
kennir sársanka og sviða í auganu,
á bágt með að horfa i birtu og
þykir þægilegast að hafa augað lokað.
Geta þessi óþægindi horfið aftur, ef
sjúklingurinn vitjar augnlæknis þegar
í stað og fer að hans ráðum. En
venjulegast fær sjúklingurinn aldrei
fulla sjón aftur og í mörgum til-
fellum verður hann blindur á þvi
auga.
Eftir sólmyrkvann árið 1912 gerði
læknaráðið í Kaupmannahöfn þegar
ráðstafanir til þess að komast fyrir
hve margir hefðu fengið »Skotom«
af því að horfa á sólmyrkvann. —
Öllum læknum í Danmörku var
skrifað og beðnir að veita þessum
sjúkdómi sérstaka eftirtekt. Komu
síðar svör frá alls 31 lækni og
tilkyntu þeir samtals 143 sjúklinga,
er hlotið höfðu sjúkdóminn, sem
beina afleiðingn af sólmyrkvanum.
Er rannsókn þessi í nákvæmu sam-
ræmi við aðrar rannsóknir, sem
þýzkir læknar gerðu á sama tima.
Kom í ljós, að á Þýzkalandi hefðu
alls 3500 manns orðið blindir af því
að horfa í sólina meðan á myrkv-
anum stóð. Af þessum 143 sjúk-
lingum í Danmörku voru 99 karl-
menn og 44 konur. Ekkert barn
NÝJA BÍÓ
Miðdegisverðurinn.
Gamanl. um kjöt- og jurtafæðu.
Leyndarmálið í Svaney
Látlaus og vel leikinn sjón-
leikur í 2 þáttum, um leyndar-
mál ungrar, fríðrar konu.
undir 10 ára aldri hafði hlotið mein
af sólarbirtunni.
Flestir sjúklinganna höfðu horft á
sólina með hlíf fyrir augum, en
hlífm hefir ekki verið nægileg. T.
d. höfðu 12 þeirra horft í sólina
milli fingranna, 3 gegnum lítið gat
á pappírsspjaldi, einn gegnum strá-
hattinn sinn og einn gegnum langa
látúnspípu. Langflestir þessara 143
manna urðu steinblindir á öðru aug-
anu, sumir á báðum, en einstaka
sluppu með skemdir á sjóninni, án
þess að missa hana fyrir fult og alt.
Fyrir þá, sem sjá vilja sólmyrk-
vann, en samt gæta allrar varúðar,
er það ráðlegt að útvega sér gler-
brot og reyklita það svo, að logandi
lampi að eins sjáist í gegnum það,
en ekkert af því sem hjá lampanum
stendur. Horfi maður í sólina með
slíkt glerbrot fyrir auganu, getur
ekkert orðið að. Ennfremur er ljós-
myndaplata, sem mynd hefir verið
tekin á og hún »framkölluðc á venju-
legan hátt, talin með öllu örugg, ef
ekki er horft of lengi i sólina í senn.
Undir engum kringumstæðum ætti
nokkur að nota nema annað augað
í senn og kenni maður nokkurs
sársauka i auganu, ætti maður þegar
í stað að hætta að horfa í sólina.
Fari fólk eftir þessum reglum,
telja læknar litla eða enga hættu
fyrir augun að horfa á sólmyrkvann.
Samskotin.
Ó. St.
Þ. G. Þ.
O.
S. Þ.
N. N.
S. J.
E. B.
Margrét
N. N.
St. Einarsson
P. X. P.
Kona
Áður auglýst
Úthlutað
Gjafalisti.
2.00
1.00
1.00
2.00
1.00
1.00
3.00
2.00
1.00
3.00
5.00
1.00
189.70
Samtals 212.70
203.70
Eftir 9.00
Þessar ntu krónur hafa gefist síð-
an vér útbýttum samskotunum.
Munum vér við fyrsta tækifæri koma
þeim til viðtakenda. Að lokum
viljum vér færa öllum þeim kærar
þakkir, sem hafa hjálpað fátæka fólk-
inu þegar þvi reið mest á.