Lögberg - 22.10.1914, Blaðsíða 1

27. ARGANGUR |
FRÉTTIR AF STRÍDINU.
Liðið frá Canada
kom ekki við land á Englandi í
Southampton eins og fyr var frá
skýrt, heldur í Plymouth, og var
þegar fært til herbúða á Salisbury
völlum, er brezkt heimalið hafði
áður setið á. Háskota sveit frá
Montreal fór fyrst, þarnæst riddara-
lið frá Alberta, þá Saskatchewan
riddarar, þá stórskotalið og síðan
hver fylking af annari. Skilja má
það, að enskir fyrirliðar muni
stjórna æfingum með hinum canad-
isku. Ferðin yfir hafið gekk seint,
en slysalaust. Einn spæjari hafði
fundist með liðinu og var sá hnept-
ur í varðhald, og verður líklega ekki
lengi undirhaldihn á opinberan kostn-
að. Hestar höfðu allmargir farist
á leiðinni, líklega helzt vegna þess,
að þröngt var um þá, þegar velta var
á skipunum. — Mjög margt af lið-
inu voru enskir varaliðar, eða gamlir
hermenn, sem ef til vill verður
stungið inn í enskar fylkingar, er
þeir hafa áður tilheyrt. Vel er sagt
að fara muni um hermenn vora,
meðan þeir eru á Englandi. Veður
er þar milt og hlýtt og aðhlynning
sögð hin bezta.
Viðureign á sjó.
Á laugardags morguninn lagði úr
höfn við Ermarsund ein beiti-
snekkja Breta af nýjustu gerð, og
fylgdu henni nokkrar minni. til þess
ætlaðar, að eyða tundurbátum. Þær
hittu fyrir sér nokkur herskip þýzk,
er virðast- hafa ætlað að læðast inn
til Antwerp, eftir Schelde fljóti.
Hin ensku skip eltu þau og börðust
viö þau, þar til öll hin þýzku skip
voru sokkin. Orusta sú stóð í hálfan
annan klukkutíma; ekki mistu Bret-
ar menn svo nokkru næmi, en af
þýzku skipunum var bjargað að eins
um 40 manns, er brezktt skipin tóku
af sundi Vel er hinttm þýzktt borin
sagan fyrir hreysti og harðfengi;
höfðu staðið við byssurnar og skotið
af þeim, þar til skip þeirra sttkku.
Almenningi á Englandi létti mikið
við þetta, er það sýndi sig, hverstt
vel sjómenn þeirra duga í orustum.
Hin brezka beitisnekkja Yar-
mouth, rúmlega 5,000 smálestir á
stærð, hitti á þýzkt gufttskip nákegt
Sumatra og sökti því. Það skip hét
Markomannia, eign Haniburg-Ame-
rican Itnunnar, 4,500 smálestir á
stærð. Hin sama enska beitisnekkja
náði grísku skipi og rak til hafnar.
er ásamt hinu þýzka hafði verið í
för með þýzka herskipinu Emden,
sent unnið hefir hervirki á brezkum
kaupförum í Indlndshafi, og vænt-an-
lega flutt því kol og vistir.
Sjötta eða sjöunda herskip sitt
mistu Bretar í Norðursjó á fimtu-
daginn; þýzkt neðansjávar far komst
þá í færi við beitisnekkjuna Hawke,
laust hana tundurskeyti svo að hún
sökk á fám mínútum; fimtiu menn
björguðust af 400, er á skipinu voru.
Skipið var 7,350 tons, gamalt að
vísu, en allvel útbúið að stórbyssum.
Bretar hafa nú enn nákvæmari
eftirtekt en áður á þýzkum skipunt,
er leitað hafa hafna í hlutlausum
löndum, hlaðin ýmsum varningi.
Eitt slíkt leitaði til hafs úr New
York, með Bandarikja fána á stöng,
með því að skift hafði það um eig-
endur, að nafninu til, að minsta
kosti, og verið skrásett sem eign
Bandaríkja borgara. Var látið í
veðri vaka, að þ»ð ætlaði til Egipta-
lands. en tók stefnu, þegar í rúmsjó
kom, til Vestindia, þar sem nokkur
þýzk herskip leynast. Brezk her-
snekkja var þar á sveimi og hafði
gætur á skipinu, tók það þegar það
breytti stefnu og lagði því inn á
næstu höfn í Canada. Þýzkir voru
innanborðs á skipintt og neituðu að
gera nokkurt handarvik til að koma
skipinu til hafnar; höfðu jafnvel til-
raunir í frammi til að eyðileggja
það, en þær tilraunir mistókust.
Meðfram Ermarsundi.
Jafnskjótt og Þjóðverjar höfðu
tekið Antwerp, sendu þeir her suður
eftir landi og þóttust allir vita, að
þeir ætluðu sér að vinna sem flestar
borgir meðfram sundinu og vinna
sem flest í einu: hindra greiðan
flutning liðs frá Englandi, eignast
hentugar stöðvar til áhlaupa á loft-
skipum til Englands, og ennfremur
fá færi til að komast á hlið við her
bandamanna, knýja hann með þvi úr
viggirtum herstöðvum og keyra hann
á undan sér suður eftir landi. Þeir
drógu lið að sér sem mest þeir
| máttu, af vigvelli á Frakklandi,' af
Belgíu og austan úr Þýzkalandi, ó-
grynni riddaraliðs, stórskotalið og
stórar fylkingar fótgönguliðs, og
skyldi nú sverfa til stáls. Þessi
ráðagerð er nú að engu orðin; för
þeirra er ekki að eins heft, heldur
hafa bandamenn tekið svo hart í
móti, að hinn óvígi her Þjóðverj-
anna varð að hopa á hæli.
Svo sem 30 mílur suður af Ostend
er sjávarborgin Dunkirk nyrzt á
Frakklandi, - ramlega víggirt, en
landamæri Belgíu og Frakklands mitt
á milli þeirra. Meðfram lítilli á, er
þar rennur til sjávar, hafa orðið óg-
urlegar sviftingar, dag eftir dag.
Með Frökkum hafa þar varist leifar
Belgíu hers og brezkt lið, og svo
segja Þjóðverjar, að herskip Breta
hafi lagst meðfram ströndinni og
látið dynja skotin á þann arm hins
þýzka hers, sem til sjávar vissi, og
um það hafi munað mest. Aftur
hörfuðu Þjóðverjar við mikið mann-
fall, en að öðru leyti segir fátt af
vopna viðskiftum, að vanda. Á ein-
um stað lá leið Þjóðverja hers yfir
skurð mikinn, eða síki, sem þá var
þurt; franskir verkfræðingar náðu
þeirn lokuni er opna mátti til þess
að hleylpa vatni í síkið og hélt fylk-
ingununl við druknun er voru að fara
yfir það, þegar vatnið kom foss-
andi yfir j)á. Þrír jjýzkir þutu á
mótorhjólum að hleypa aftur lokun-
um, efla hefði alt land umhverfis
farið undir vatn; einn féll, annar
særðist, sá þriðji fékk stíflað vatn-
ið, en sprengikúla sprakk svo nærri
honum, að hann tókst á loft og þeytt-
ist út í síkið, og var bjargað af sín-
um félögum, og heftist ekki för
jieirra í það sinn.
Gefið er Jjað í skyn í sumum frétt-
um, að hinir þýzku séu jafnvel
hraktir úr Ostend, eða hafi orðið að
láta borgina lausa, til þess að her
þeirra verði ekki afkróaður, og tæpt
er jafnvel á Jjvi, að enn sé von Kluck
í vanda staddur, en ekki eru J>ær
fregnir staðfestar. Þó rná það víst
teljast, að áhlaup hins jjýzka hers
meðfram Érmarsundi hefir mis-
hepnast, og að hann hefir orðið und-
an að láta í svipinn. Þeir, sem
fréttirnar flytja, segja það alveg
víst, að úrslitanna á Jjessum hluta
vígvallarins verði ekki langt að
bíða.
f vesturarmi hins forna vígvallar,
frá Belgíu suður að hinum oftnefndu
ámótum Oise og Aisne, hefir verið
áköf orrahríð. Nálægt bænuni Arr-
as hefir verið barist í tíu daga sam-
fleytt, og ýmsir aðrir staðir eru
nefndir, Jtar sem sóknin hefir verið
óð og vörnin hraustleg á báðar hlið-
ar. En alt virðist hnigið hafa á einn
veg hina síðustu daga, þann, að
bandamenn hafi unnið á og lirakið
óvinina undan sér, hægt og seint að
visu, en þó svo að um hefir munað.
Reyndar er ekki ntikið látið yfir því
í opinberunt skýrslum hinnar frönsku
stjórnar; í jteim er aldrei látið mik-
ið yfir neinu, hvort sent ósigur eða
sigur hefir að hendi borið; en jtví er
staðfastlega haldið fram i blöðum,
að Þjóðverjunt séu farin að sviða
slögin svo sárt, að þess verði ekki
langt að bíða, að þeir linist. Frá því
er sagt, að fylkingar þeirra hinar
nýjustu séu skipaðar ungum svein-
um fyrir innan tvítugt, og miðaldra
mönnum, enda sé ótrúlega margt
fallið af liði þeirra og ekki aðrir til
að fylla skörðin en Jteir, sent varla
séu herfærir. Eftir siðustu hriðina
við Ermarund fluttu seytján vagn-
lestir særða rnenn þýzka af vígvelli,
en í hverri lest voru fjörittíu vagpi-
ar; ef mannfallið hefir farið þar
eftir, má vel sjá hversu dýrkeypt
þeint verða áhlaupin.
Frá þvi er sagt, að vestur frá
borginni Lille sendu Þjóðverjar
riddarafylkingu mikla til áhlaupa á
hersveitir, er þeir höfðu áður látið
stórskotin dynja á. Bandamenn tóku
það ráð, að hleypa upp flugvélum
allmörgum; þær svifu yfir fylking-
una og létu sprengikúlum rigna yfir
hana og varð af mikið mannfall;
riddararnir köstuðu um hestunum
og tvístruðust viðsvegar, þeir sem af
komust, en valkestir lágtt eftir hvar-
vetna í slóð þeirra.
A pýzkri lóð.
Þó að grimmilega hafi verið bar-
izt í vesturarm fylkinganna, þá hef-
ir engin hvíld orðið á bardaganum
annarsstaðar. Þjóðverjar veittu á-
kafa aðsókn nálægt bænum Roye
og ætluðu sér að kljúfa fylkingar
bandamanna á þeim stað, en hafa
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGÍNN 22. OKTÓBER 1914
NÚMER 43
orðið frá að hverfa, vegna óbifan-
legrar íuótstöðu, einkanlega af
Breta hálfu. Nálægt Rheims hafa
einnig staðið blóðugir bardagar og
lauk Jteint á þann veg, að hinir
Jtýzku hafa látið undan síga og
skilið eftir skotskurði sítja fulla af
dauðra manna búkum.
Enn austar hafa Frakkar sótt hart
á óvini sína, til þess að forða því,
að Verdun komist á vald þeirra, en
þá ramgirtu borg liafa Þjóðverjar
sótt lengi. Þeir skutu fram ofur-
efli liðs ntilli Verdun og Toul, til
Jjess að einangra hina fyrnefndu
borg og konta byssum sínum að
henni bæði að norðan og austan;
þeir sóttu og suður fyrir vestan hana
unt Jjykka skóga, en náðu ekki að
komast eins langt og þeir þurftu.
Frakkar földu vélabýssur i skógar-
trjám og hvar sem leyni voru og
feldu mikið lið af óvinunum. og
urðu þeir frá að hverfa. Frakkar
hafa unnið á Jjar eystra á ýmsum
stöðum, og gert ntikið mannspell, en
þeir þýzku veita harða vörn undir
forustu krónprinzins, og taka ann-
an daginn þorp og bæi, sent þeir
missa hinn. Suður með landamær-
um alt til Svisslands eru orustur á
hverjum degi, en ekki má enn á
milli sjá, hvorir bera hærra hlut.
Þó er því lýst yfir af Frakka stjórn
nú í vikubyrjun, að Þjóðverjar hafi
látið þar undan stga og haldi Frakk-
ar austurhliðum Vogesa fjalla, og
nokkurri sneið af Elsass suður Jjað-
an til landamæra Svisslands, og hafi
barið af sér öll áhlaup hinna þýzku
á þeim stöðvum. Þó að sú sneið sé
ekki ýkja stór, þykir Frökkum mik-
ils um það vert, að her þeirra hefir
sigrað Jjar afarharða mótstöðu og
komist inn fyrir landamæri óvin-
anna. Ekkert er Frökkum jafn-
hugleikið og Jjað, að ná aftur Elsas
og Lothringen, er Prússar tóku af
þeim eftir stríðið 1871; þó að íbúar
þeirra héraða séu sumir af þýzku
kyni, þá vilja þeir Jjó fyrir hvern
mun sameinast Frakklandi, er fylk-
in höfðu tilheyrt í margar aldir.
A Póllandi.
Austur Prússland nær langt inn á
Rúyssaveldi norðantil, meðfram
Eystrasalti og Galizía sömuleiðis,
sunnantil, meðfram Kárpatafjölluni.
MiIIi Jjeirra liggur Pólland, er Rúss-
ar eiga, svo að hinir fyrnefndu stað-
ir skaga langt fram á báðar hendur
við Jjað. Áin Visla f'Vistula, Weich-
sil) hefir upptök sín í Galizíu. renn-
ur fram hjá Varsjövu, sem er hundr-
að mílur í austur frá Iandamærum
T_>ýzkalands og til sjávar i Austur-
Prússlandi, og má af þessu sjá, að
rússneska Pólland er innilokað bæði
að nor$an og sunnan. Af Jjessu mun
]>að hafa stafað, að Rússar hófu
strið í þessum löndum, hafa ætlað
sér að hreinsa til á báðar hliðar við
sig, áður en þeir héldu skemstu leið
inn á Þýzkaland. Herferðir þeirra
með fram Eystrasalti og Karpata-
fjöllum, hafa verið harðlega sóttar
og leit út fyrir um stund, að ekki
mundi fyrir þeim standa. En þó
kom að því, að för þeirra var heft,
bæði í hinum víggirtu foræðum
Prússlands og við ramgirta kastala í
Galizíu. í annan stað gerðu Þjóð-
verjar út óvígan her inn á Pólland,
er stefndi að Varsjövu og Ivangor-
od, en þær borgir standa báðar við
ána Vislu. Á þeim stöðvum hafa
orðið snarpir bardagar, og eru ýmsar
sögur sagðar af mannfalli í beggja
liði. Við Prsmyzl i Galizíu er
einnig harist af mikilli grimd og er
sagt, að Rússar hafi mist þar um
40 þúsundir. Þar sækir á vígstöðv-
ar Rússa allur her Austurríkismanna
og segir svo x frétt frá Vin, að ekki
hafi unnið á fylkingar Rússanna
fremur en kastalamúr. Gefið er i
skyn, að ekki sé alt kyrt á Rússlandi
og muni herlið hafa verið sent til
Kaukasus, að sefa upreisn. Kvartað
er um það, af herstjórn Rússa, að
Gyðingar reynist ótrúir og haldi
njósnum fyrir Þjóðverja, svo að
ekki sé unt að koma Jjeim á óvart.
Sjóorusta í nánd.
Gefið er í skyn, að innan skamrns
muni koma til sjóorustu með Bretum
og Þjóðverjum. Sjóliðar, er hinir
síðarnefndu höfðu i Antwerp, nokkr-
ar Jjúsundir að tölu, hafa verið
kvaddir til flotastöðva í Kiel. Sagt
er og, að þýzkir hafi starfað kapp-
samlega að þvi að búa flota sinn,
skifta um skotvopn og flytja á skipin
skotbákn þau hin miklu, er þeir ein-
ir höfðu í byrjun striðsins og svo
Jjungum skeytum kasta. að eitt slikt
getur riðið stáli vörðum vigdreka að
fullu, eftir því sem þeir sjálfir segja.
Sú er ein sagan, sem eftir þýzkum
er höfð þessa dagana, að eina nýja
skotvél hafi þeir smíðað, er flytji
25 milur, og henni skuli Jjeir beita
frá sjávarbakkanum við Ermarsund
og stugga með því enskum herskip-
um frá ströndinni, svo að ]>au skakki
ekki framar leikinn í orustum á
landi.
Lokið vínverzlun Rússa-
stjórnar.
Fyrir rúmum hálfum mánuði
tók Jjáverandi fjármálaráðherra
Hússakeisara, hinn frægi Witte
Jjað ráð, að taka tilbúning og söltt
áfengra drykkja af einstökum
mönnum og reka þá atvinnu á rík-
isins reikning. Síðan hefir stjórn-
inni reynst þetta hin mesta féþúfa,
en drykkjuskapur meðal lands-
manna hefir aukist með ári hverju
svo að mörgum, og einkum keisar-
anum, var farið aö standa stuggur
af. Þegar stríðið skall á, gaf
keisari Jjú skipun, að ekki mætti
selja neina áfenga drykki í ríki
hans, meðan ófriður stæði. Þessu
var tekið með fögnuði af öllum
góðum mönnum, og svo vel lvefir
þetta gefist, samkvæmt frásögn
ýmsra blaða, að keisari hafi haft við
orð, að réttast væri að láta bannið
haldast. Nú er Jjetta fram komið.
Forseti allra hinna sameinuðu bind-
indisfélaga í Rússlandi sendi keis-
ara beiðni um það, að hann léti
bannið haldast. Keisarinn svaraði
honum aftur með sínts^eyti á þessa
leið; “Þú skalt hafa þökk fyrir
bæn þina. Hg hef fvrir löngu fast-
ráðið að banna metf öllu og um
alla æfi að selja áfenga drykki á
Rússlandi fvrir stjórnarinnar reikn-
ing.”
1,000 hesta ætla Frakkar að
kaupa bráðlega af Bandaríkjaniönn-
um. Auk ýmsra annara skilyrða,
sem sett eru, verða þeir allir að vera
dökkir á lit. Fær enginn ofbirtu í
augun af að horfa á þann hóp.
—Járnsmiður i Three Hills, Alta.,
iefði fengið sér heldur mikið neðan
í Jjvt einn daginn og gerðist" æði
róstufullur. Varð það að ráði, að
loka hann inni í íshúsi þangað til af
honum rynni vírnan. Hefir veslings
manninum sjálfsagt ekki þótt þar j
vistlegt gistihús, því þegar hann fann
að Jjað var harðlokað og af viði
gert. þá hugffcvæmdist honum það
óskaráð að kveikja í kofanum og
vinna sér Jjannig til frelsis. En svo
illa tókst til að áður en húsið brann
svo mikið að hann gæti komist út,
var hann sjálfur hniginn að velli.
Gœfuraun.
Það er enn í öllurn löndunt
Auðna mest ins giftusama,
Þegar fólk hans farariama
Fangráð gefur inum rama:
Landsins gæfu, frelsi, frama
Fleyta cinn með ráðvands höndum.
Smár þó lifir loks að hverfir
Lársveig krýndum minninganna—
Hvað er óvild öldunganna,
Öfugspvrnan gegn því sanna!
Noðí’/j-verðlaun ef þú erfir
Yngri tima og betri ntanna.
10—10.T4.
Stephan G. Stephansson.
!
Tvö stórbœnda efni.
Skarð í skáldahóp.
Þorsteinn Erlingsson lézt aðfara-
Hann hefir sjálfsagt gleymt því áð- | n®tt Jjess 28. f.m., úr lungnabólgu,
ur en hann tók þetta til bragðs, að
hann vr sjálfur innan en ekki utan
veggja.
—Málaferlum, sem risu út af slys-
réttra 56 ára að aldri; fæddur 27.
Sépt. 1858 i Hlíðarendaköti í Fljóts-
hlíð. Hann var af óríku bændafólki,
en komst til menta með því móti, að
skáldin Steingrímur og Matthías
inu á St. Lawrence- fljótinu, þegar j Jjóttust finna, að sveinninn væri efni
Entpress of Ireland sökk og 1,000 j í skáld og styrktu hann ' til skóla-
Skákað af hervaldi.
Setið hafa á ráðstefnu í Mexico
þeir sem til þess voru kvaddir, að
gera upp á milli þeirra stórbokka,
sem til æztu valda stunda, og reyna
að koma skipulagi á stjórn lands-
ins. Carranza hcitir sá, sefn
nefndur var forseti meðan verið
var að bola Huerta á brott, en í
móti honum gengur nú herfóring-
inn Yilla, sem áður barðist undir
merkjum hans, en vill nú sjálfur
taka forseta tign. Þegar ráðstefna
jjessi stóð sem hæst og treysti sér
sem bezt til að ráða úrslitunum,
kom Villa öllum í opna skjöldu
með 20 þúsundir hermanna.
Carranza hafði og haldið á lið-
safnaði, en ekki var hans lið komið
svo nærri þingi þessu. að þvi síæði
geigur af. Nú er Villa aðeins bæj-
arleið frá þingstaðnum og má þá
nærri geta, hvert frelsi þingmenn
hafa til óháðra samþykta. Villa
þessi hefir verið ræningja höfð-
ingi og hinn mesti stigamaður,
harðfengur og kann ekki að hræð-
ast, manna grimmastur og mjög
heiptúðugur. glaður og lítillátur við
alþýðu og Jjykir auðséð, að hann
muni bíta af stalli þá sem við hann
keppa til æztu valda í Mexico.
Hitt er eftir að vita, hve langgæð-
ur hann verður í völdunum.
manns mistu lífið, er enn ekki lokið.
Krefjast eigendur Storstads nýrrar
rannsóknar í málinu og er því enn
óráðið, hvernig málinu lýkur.
— Eftir því sem næst verður
komist litur út fyrir að korn upp-
skera heimsins ' verm fjögur
hundruð miljón bushelum minni
en í meðal ári. Uppskera var víða
með lakara móti og auk þess hefir
hún ódrýgst ekki lítið vegna ófrið-
arins.
— Trésmiða verksmiðja Ruberts
Nenilles i Montreal brann 16. þ. m.
Auk verksmiðjunnar sjálfrar brann
mikið af allskonar timbri; skaðinn
er metinn um $100,000.
— Á litinn bæ í Frakklandi lögðu
Jjýzkir 35,000 dala herskatt; J>ang-
að var fluttur úr orustunni við
Marne einn af sonum keisarans,
allmjög sár. Til hans var sóttur
einn velmetinn læknir bæjarins,
náms, eða til að byrja það, að
minsta kosti. Á háskóla lagði hann
fyrst stund á laganám'að sögn, síðar
norræna málfræði. Við háskólaveru
hans er það sögidegt, að hann fékk
áminning háskólaráðs, sem fágæt er,
fvrir svæsin orð í garð Dana, i tæki-
færiskvæði nokkru um merkismann-
inn R. Rask. Ekki skertust við það
réttindi hans og ekki er að vita,
hvort þar af stafaði, að lítið varð úr
námi hans eftir Jjað. Hann hafði
upp frá því fyrir heimili að sjá og
ómegð hlóðst á hann, sem dauðinn
tók til sín sfnámsaman að vísu, en
fyrir sér og sínum varð hann að
vinna og stundaði að kenna tungu-
mál.
Tiíefnið til þess, að hann tók aft-
ur til að yrkja, mun hafa verið það
helzt, að ritstjóri Sunnanfara fDr.
J. Þ.J og siðar útgefandi Eimreiðar
fDr. V. G.J gengu eftir kvæðum hjá
honum. Hann kvað strax “við slark-
arabrag" eins og séra Matthías komst
Tveir ungir inenn fóru hér um
fvrir helgina og fengu blaðamenn til
viðtals við sig á íínasta hóteli borg-
arinnar. Þeir voru frá New York,
prúðbúnir á þeirrar borgar vlsu,
synir auðugs ntanns þar, er vildi vita
þá á vísri braut til auðs og gæfu,
áður en hann félli frá. Sá aldratfi
ntaður telst framsýnn og fjölfróður
um þær brautir, sem liggja til fjár
og frama, bæði í sinni heimaborg og
annars staðar, en ekki tjáist hann
aðra betri vitað hafa, heldur en að
kaupa jörð handa sonum sínum í
Alberta og láta þá reisa þar bú.
Jörðin er 22,000 ekrur á stærð og er
sumt af henni keypt af C.P.R. Svein-
arnir eiga að læra búskapar aðfcrð
á Claresholm búnaðarskóla í Alberta
og vinna á jarðarskikanum að sumr-
inu, stimda þar “mixed farming",
svina rækt og gripa og einkanlega
hveitirækt. Það eru fleiri en at-
vinnulausir bæjarbúar, sem leita út
á landið, eins og menn sjá. Slétt-
urnar okkar eru orðnar frægar um
allan heim, sent gullnáma fyrir Jjá,
sem hafa hug eða orku til að leggja
þær undir sig og elju til að verja
kröfttim sinttm til að r.ota sér kosti
þeirra.
Nýir ráðherrar.
Úr ráðaneyti Bordens eru gengn-
' tveir
póstmála ráðgjafinn Pelletier og
Nantel er veitt hefir forstöðu
þeirri stjórnardeild er landssjóðs
tekjur innanlands hafa heyrt und-
ir. í stað hins fymefnda er kom-
inn T. Chase Casgrain en Blondin
heitir hinn, og hefir verið varafor-
seti á þingi. Nantel hefir fengið
tekjumikið emblætti í jámbrauta-
mála nefnd, en Pelletier hefir enn-
J>á ekki fengið mjúkan og hægan
sess að hvíla sig í, eftir hita og
Jjunga embættis síns. Sá maður
fær það orð, að hann hafi jafnan
setið við þann eldinn, sem hann
ætlaði bezt brenna og sýnist virð-
ing hans og vinsældir fara þar
eftir, ef marka má þær kVeðjur
sem óháð blöð láta fylgja honum
úr stjómarsessinum. Báðir hinir
nýju ráðherrar eru af frönskum
ættum.
íneð því að þýzkra lækna var ekki afs nrísi- kvaS hvelt og bart gegn
völ. Hinn franski læknir vann sitt
verk vel og trúlega, en 35,000 dali
setti hann upp fvrir það. Féhirð-
ir hinnar Jjýzktt herdeildar borg-
aði orðalaust það sem upp var sett,
í Jjýzku gulli.
— Suður i St. Louis hafa sendi-
menn Frakklands stjómar keypt
ríkjandi skoðttnum á landstjórn. trú
og siðum. Jafnframt birtust eftir
hann kvæði um ættjörðina, slík sem
íslenzkir kvæðamenn , búsettir í
Khöfn, hafa löngttm kveðið, og eink-
anlega þótti mikið , koma til kvæða
hans nokkurra um ástir Jjeirra Ragn-
heiðar biskupsdóttur og hennar pilts.
Út af öllu Jjessu komu vinir hans þvi
tbúðarhús (Blockj í Monjtreal
með 9 íbúðum og þrem verzlunar-
búðum, var sprengt i loft upp að
kveldi 20. þ. m. Ekki er enn
sannað hver framdi illvirkið, en
haldið að tveir menn sem fórust
samstundis, hafi gert pað.
“Tveir menn segjast hafa verið á
gangi skamt frá húsinu. Þykjast
þeir hafa séð tvo menn bera dökk-
leitan hlut á milli sin inn í húsið.
Þegar þeir lögðu hann niður í
ganginn, varð hvellur mikill og
húsið virtist hoppa upp af grunn-
inum. Þeir segja að annar þeirra
ir tveir franskir. samherjar hans, manna sem t>eir lara 5nn 1
húsið, hafi hrotið út á gangstétt-
46,000 hesta, er afhendast skulu til leiðar. að hann fluttist til íslands
allir innan tíu daga frá kaupdegi. j var stofnað vikublað handa honum á
------------- j Sevðisfirði og honttm útvegaðitr
| styrkur úr landsjóði. Upp frá því
I dvaldi hann lengst um í Reykjavík
j og hafði ofan af fyrir sér með
j kenslu, það sem styrkurinn ekki
hrökk.
Sprengikúla í Montreal
veldur skemdum.
Frá Vilhjálmi Stefáns-
syni.
Skeyti hafa nýlega borist til
Ottawa frá Dr. Anderson, for-
ingja Jjcss flokks Vilhjálms sem
sunnar dvelur og nær mannabyg*-
um en Vilhjálmtir sjálfur. Lsetur
Dr. Anderson hið bezta af sér og.
félögum sínum og kveður vera
mikinn og góían árangur af starfi
Jjeirra.
Unt miðjan ágiist héldu þeir fé-
lagar frá Herchel Island áleiðis til
I’ank Land til að koma upp skýl-
um fyrir veturinn. Hafði Sie-
fánsson gert ráð fyrir að koma
þangað á næsta vetri. Var tals-
vert af ísi á leið þeirra Andersons
undan Mackenzie fljótinu. T>r.
Anderson býzt við að hafa vetrar-
setu í grend við Cocburn Point.
Skipið sem flutti þessi skeyti
heitir Teddy Bear, Hafa þeir fé-
lagar dvalið tvö ár á Norðurveg-
um og rekið verzlun við Eskitnóa.
Ekki þarf að búast við fregnum
frá Vilhjálmi fyr en einhvent tíma
seint í vetur.
Frá Islandi.
ina, þegar sprengingin varð, og
var þegar örendur. Hinn hefir
ekki fiyidist enn og er haldið, að
hann liggi grafinn i rústunum.
Flestr þeirra sem í húsinu
bjuggu voru að kveldverði Jjegar
ódáðaverkið var framið. Féllu
sumir með húsinu og skriðu með
veikum burðum út úr rústunum,
en aðrir hrukku út um glugga eða
sprungur sem á húsið komu.
Þykir bað furðu gegna að nokkur
skyldi komast ltfs af. Liggja nú
margir hættulega særðir og er
haldið að sumir þeirra Imissi lífið.
Fyrirmyndarbú í Árborg
Eftir að Þorsteinn kont til Islands,
varð lítið af kvæðagerð hans, svo á
almennings vitorði sé. Hin nýju
kvæði lians i siðari útgáfu “Þyrna"
stungu algerlega í stúf við hin fyrri,
og framhaldið á kvæði hans “Eiður-
inn”, sem út kom í fyrra, mun hafa
bakað mörgum vonbrigð. Hinnar
göntlu hagmælsku kennir þar, en
fjörið vantar. Hann hafði valið sér
erviða aðstöðu og kennir þess alls-
staðar. En Jjó Þorsteinn hafi kveð-
ið litið að vöxtunum, þá hefir hann
liaft mikil áhrif. Hann bvrjaði á
nýjum yrkisefnunt i nýjunt tón og
var hvassari og bermæltari en dæmi
voru til áður á vora’tttngu. Þarhjá
hafði hann hagmælsku nteð vand-
virkni og var jafnvígur á rímnalög
og aðra hætti, en einkunt rttddi það
honum rúm. að hann kvaö við gust-
nteiri tón en aðrir. Ágallar hans
sem skálds, sem rýra gildi hans þeg-
ar fram i sækir, svæsni i ádeilum og
æsingur í tilfinningum, urðu einmitt
til Jjess, að hann um stund tók ná-
lega öndvegis sæti skálda í meðvit-
und almennings á mjög stuttum tíma.
Þorsteinn sál. var tæpur tneðal-
maður á vöxt, almúgalegur i háttum
og tali, viðræðisgóður og jafnlvndur,
fjörmaður á yngri árum, meðan
[ heilsan entist, og jafnan furðu hress
Hvaðanœfa,
—Stjórnin hefir orðið að hlaupa
undir bagga með Indíánum, sem
dvelja í norðurhluta landsins og lifa
á loðdýraveiðum. Vegna stríðsins
geta þeir litið selt af loðskinnum
sínttm og mundu því líða hungur-
•dauða ef ekki væri að gert.
Nýtt
stofnað
og fjörugur með brjóstveiki þeirri.
er hann átti mjög lengi við að stríða.
fyrirmyndarbú verður
skamms.'
brczkum með
á sunnu
< , . , , — Köfunarbát
Arborg tnnan skamms.! .,
6 sextan manns var sokt __________
Hefir verið til þess valin landeign daginn af Þýzkum herskipum i
herra G. Borgfjörðs; Hggur hún Norðursjó, en ekki er greint náti
í grend við Jjorpið. ^Þetta er ar ]lvar þag hafi skeð. Báturinn
fjórtánda fyrirmyndarbúið í fylk- var bvgður í fvrra. Hefir vænt-
inu _og njóta öll styrks úr ríkis-1 anlega ætlað að læðast í kafi að
sJolSl- ( •' j þýzka flotanum, þarsem hann ligg-
Þetta bú er góður gestur í bygð-
um landa vorra þar nyrðra. Gefst
þeim nú sjálfsagt færi á að kynn-
ast ýmsum greinum landbúnaðar-
ins, sem þeim eru áður lítt kunnar
og mega koma þeim að góðu haldi.
ur undir landvirkjum, umkringd-
ur af tundurduflum í kafi.
Leyfi til andaveiða endaði með
deginum í gær, og leggjast þvt þær
herferðir niður að sinni.
Jón skipstjóri Þórðarson frá
Ráðagerði drttknaði á Hjalteyri
22. sept., og segir svo frá slysinu
í ísafold:
Nánari fregnir hafa borist af
því hörnntlega slysi, þær að hann
mun hafa mist fótanna, er hann
ætlaði í Iand úr vöruflutningaskip-
inu Fenris, á plönkum, er lágtt frá
skipinu að bryggjunni. Hafði vörð-
urinn á Fenris heyrt hljóð og
skvamp i sjónum, en er báti var
skotið út, fanst ekki annað en húa
jóns fyrst í stað, milli skipsins og
br>ggjlllTnar. Befir Jón að lík-
indum lent ttndir bryggjunni og
vatn flotið alveg undir, svo að
hann hefir kafnað áður en hann
hefir getað haft sig undan bryggj-
unni. Skallagrímur kom í gær
hingað með lik Jóns og voru þá
fánar dregnir á stöng víða um
bæinn, og á öllum skipttm á höfn-
inni.
Á Hvanneyri i BorgarfirBi,
skólabúi Suðttrlands, fengust í
sumar 3000 hestar af þurru heyi
og 500 hestar af súrheyi.
Dáinn er Bjöm Bjömsson, kend-
ur við Litlavöll, vel þektur maður
nteðal gamalla Reykvíkinga, Egill
Gunnlaugsson, kendur við Arabæ,
háaldraður »taður og hrumur
orðinn, Leifur stúdent Jóhannsson,
prests Þorsteinssonar frá Stafholti
Unt fisksölti til Englands segir
Isafold:
Nú er fátt tint islenzka 1 otn-
vörpunga er til Englands fara að
selja fisk sinn. Njörðnir er einna
seigastur í þau ferðalög. Hefir
hantt nýlcga selt afla sinn í Fleet-
wood fyrir 760 pd. steri. eða nær
14000 kr. — Skipið er vátrygt fyr-
ir stríðshættu, að hálfu andvtrðl
þess.