Ingólfur - 30.05.1915, Blaðsíða 1

XIII. árg.
Reykjavík, sunnudaginn 80. maí 1915.
13. blad
Hvað gerir ráðherra?
Margar getur eru að því leiddar,
hvað ráðherra muni taka til bragðs
I ógögnum þeim, «em hann er í
kominu.
Allir vita, og hann ajálfurekki
■ízt, að hann hefir ekki einu
■inni allan minnihlutann «ér til
fylgis, — að hann er nú, eða
þegar hann teknr við, í algerðum
minni hluta.
Og hann veit, hvernig erindi
þeirra Svein« hefir verið tekið,
sem ekki uppfyllir fyrirvara al-
þingis, að þeirra eigin sögn. Úr-
rseðin hafa hér orðið alveg þan
eömn, ein« og þegar brœðingurinn
var á ferðinni 1912, að aegja að
þessum brœðing megi breyta. Einar
Hjör. aagði þá, «em varð að orð-
tæki: „Við erum altaf að breyta \“
— „Nýbræðingar“ segja hið sama.
Þeir «egjast ætla að fá bræðingn-
um breytt til bóta.
En á hvað bendir það? Það
sannar, að brœðingurinn full-
nœgir ékhi fyrirvara alþingis og
að þrímenningarnir viðurkenna
það með þessu í öðrn orðinu þó
að þeir neiti því í hinu, og svífist
þe.Sh ekki að kljúfa flokk ainn,
þótt ekki hafi þeir betra mjöl í
pokanum. Og alt er bygt á þvi,
að bræðiugarnir hafi nú „Lögréttn"
og hinn nýfengna drátt „ísafoId“,
á valdi «ínn. Þeim er nú i sam-
einingu ætlað að villa þjóðinni
sýn.
En þetta bragð svíkur. Þeir
vita víst ekki, hversn lítið transt
„ísafold“ hefir haft síðari árin
og ekki vex hún þegar hún er
orðin að „nm»kifting“.
En hvað gerir ráðherra?
Hann reynir auðvitað að fá
einhverjar breytingar. Hann sér
nú, að þennan grút tekur þingið
ekki með þökknm.
En aðstaða hans er alt annað
en góð. — Upp á þennan bræðing
og ekkert annað, hefir hann tekið
við ráðherradómi.
Hvernig ætli konnngi lítiat á,
ef ráðherra færi svo að biðja nm
annað og meira, en hann heflr
áður sætt «ig við?
Konungur mnndi eflanat minna
ráðherrann á, að npp á þennan
bræðing og ekki annað hefði hann
tekið við völdum, og telja það
svik við «ig og brigð, ef ráðherra
vildi nú ekki halda bræðingnum
óbreyttum til streitn.
Það eina bragð, «em ráðherra
gæti beitt, er að »víkja konnngs-
valdið líka, eins og flokk sinn
áðnr, heimta viðurkenningu fyrir-
varana og leggja niðnr embætti,
ef hann fengi kröfunni ekki fram-
gengt.
Það væri Islandi beztalausnin
úr því «em komið er. Þá væri
ekki fállið frá neinum réttar-
kröfum eða skilyrðum, semþingið
hefir sett. En að öðrn leyti væri
árangurinn magnr af öllu flaninu.
Hann yrði þá «á eini, að ráðherra
hefði aflað sér 3000 króna eftir-
launa ævilangt.
En óneitanlega er þjóðinni betra
að borga honum þetta fyrirgreið-
ann, en að stjórnarskráin yrði
■taðfest án þess að konnngnr
tæki ataðfestingarskilyrði alþingis
(fyrirvarann) til greina.
Thomas Hermann Johnson er
hinn fyrsti íslendingur, er kom-
i«t hefir í ráðherrastöðu í Ve«tnr-
heimi. Hann hefir setið á Mani-
toba-þingi síðan 1907 og er marg-
reyndur þar að vitimunum og
•körungsskap. Hefir hann jafnan
verið hinn örðugasti andstæðing-
ur Roblin stjórnarinnar og þrá-
faldlega flett ofan af ávirðingum
hennar. Hefir hann því átt allra
mestan þátt í því, að marka henni
aldur.
Thomas er borinn og barnfædd-
ur í Suður-Þingeyjarsý»lu og nafn-
knnnrar ættar, sem kend er við
Illugastaði í Fnjóskadal. Hann
er fæddnr á Héðinshöfða á Tjör-
nesi 12. febrúar 1870. Vóru
foreldrar hans Jón bóndi á Héð-
inshöfða, Björnsson umboðsmanns
Kristjánssonar umboðsmanns á
Illugastöðum, Jónsionar, og Mar-
grét Bjarnadóttir frá Fellsseli í
Kinn. Móðir Jóns var Álfheiður
Einarsdóttir, systir sira Halfdans
föðsr Helga lectors; móðir þeirra
var Guðrún systir Þórðar sýslu-
manns í Garði. Þan Jón og Mar-
grét bjuggn á Héðinshöfða við
mikla ransn og var Jón sveitar-
höfðingi Tjörnesinga lengi. Var
hann bjargvættur margra fátækl-
inga og varð kostnaðarsamt, svo
að efni hans þnrrn og réðst hann
til Vesturheims með börn sín 1878.
Var þá kona hans önduð. Jón
er enn á lifi, háaldraðnr. — Tho-
mas fór vestnr með föðnr sínum
átta ára gamall. — E'járhagurinn
var heldur þröngur vestra, en þó
gat Thomas aflað sér nokkurrar
mentnnar, enda sló hann ekki
slöku við. Árið 1900 tók hann
próf í lögum og stundaði síðan
málaflntning. Vann hann sér
skjótlega bið mesta traust og var
kosinn á þing 1907, sem fyrr
■egir.
Thomas er kvæntur Auróru
Friðjónsdóttur kaupmanns Frið-
rikssonar.
Blaðið „Lögberg“ fer svofeld-
um orðnm um Thomas í sambandi
við skipnn hans í ráðuneytið:
„Það er allra manna mál, að
engin sé betnr að ráðherrastöðu
kominn en T. H. Johnson. Hann
ruddi sér brant inn á þing í
stærsta kjördæmi fylkisins, mað-
ur útlendur að kyni, og skildi
eftir í valnum hina hörðnstu
menn og bezt þektn, er gegnt
höfðu æðstu trúnaðarstöðu borg-
armanna og studdir vóru af hinni
harðsnúnnstu kosningavél, sem
alræmd er orðin um alt þetta
land. Þegar á þing kom reynd-
ist hann svo orðfær og einbeittur,
að hann skipaði þegar sess við
hlið forsprakka flokksios og jafn-
Stjórnarskifti í Manitoba.
Roblin-stjórnin fellur. Frjálslyndi flokkurinn tekur
við völdum,
íslendingur í nýja ráðuneytinu.
Þær fréttir bárnst hingað í blöðnm, er „Gullfo»s“ flutti frá Vest-
urheimi, að Eoblin-stjórnin í Manitoba er oltin úr völdum og frjáls-
lyndi flokknrinn hefir skipað nýja stjórn.
Thomas Hermann Johnson.
Sir Roblin hafði verið stjórnarforseti um mörg ár, vitur maðnr
og ötull, en rangsleitinn mjög. Við þingkosningar var jafnan beitt
rangindum og ójöfnuði af hans flokki og entist það lengi. Fjárreið-
nrnar vóru allar í sukki. Höfðu forkólfar frjálslynda flokksins átt í
höggi við hann síðustu árin út af ýmsum fjársvikum og féglæfra-
málnm stjórnarinnar og borið á hann þungar sakir, en alt var það
barið niðnr. Þó kom loks svo, að skipuð var rannsóknarnefnd 20.
apríl þ. á. til þess að rannsaka féglæframál, sem stjórnin var við
riðin. Þegar liðinn var hálfnr mánnður frá því er nefnd þessi tók
til starfa, sá stjórnin þann kost vænstan, að leggja niður völd og
meira að segja þingmensku um leið.
Það var á miðvikudnginn 12. maí, sem Sir Rodmond P. Roblin
gekk fyrir fylkisstjórann Sir Douglas Cameron, sagði af sér völdum
og benti á T. C. Norris sem eftirmann sinn. Þar með slepti Roblin
og ráðuneyti hans einnig sæti í þinginu.
Nýja ráðuueytið var skipað þegar í stað á þann hátt, sem hér
segir:
T. C. Norris, forsætisráðherra.
T. H. Johnson, ráðherra opinberra verka.
A. B. Hudson, dómsmálaráðherra.
E. Brown, fjármálaráðherra.
Dr. D. S. Thornton, mentamálaráðherra.
V. Winkler, fylkisritari. — Um landbúnaðarráðherra er óút-
kljáð.