Vestri - 22.05.1915, Blaðsíða 1

XIV.árg.
Ef þú átt heita hugsun —
(Lauile^ þýðinjr).
Ef þú átt heita hugsun,
hjartkœri vinur minn
lát hana lýsa og Ijóma,
leyf henni að bera blóma
hélgan um himininn.
Lát hjartað göða glœða
hið g'ófga og fagra alt.
Lát hugann leita hæða
og helgra Ijóssins gœða,
þá bcetitt bol vort alt.
F.
Þegnskylduvinnan.
Svo virðist sem hugmyndin um
þegnskylduvinnu sé að vinna sér
meira og meira fylgi i hugum
margra manna, og er það að
vonum.
Heimsstríðið, sem nú stendur
yfir, hefir fœrt mönnum svo
áþreifanlega heim sanninn um
það, hve voða mikla kvöð föðun
landið heimtar af fulltíða sonum
sfnum á stríðstfmunum.
Þótt þessi bióðtórn sé síst til
þess að auka veg og hamingju
þjóðanna, þá sýnir hún skyidu<
kvöðina miklu, sem allir verða að
lúta.
Hugmyndin um að inna af
hendi kvöð i þágu ættlandsins,
hernaðarskyldan, er ekki ýkja
gömui; og það er þessi skylda
sem hefir gert herþjónustuna
aðlaðandi.
En strfðið og hermennskufyrir'
komulagið hefir átt sér harðsnúna
mótstöðumenn f öllum þeim
löndum, er nú berast á bana<
spjótum.
Mætti þá segja að vér héidum
kjarnanum en köstuðum hisminu,
et vér Islending&r gætum hagnýtt
okkur skyiduna til þes að bæta
landið, en ekki tii þess að eyði-
leggja það.
Mætti svo fara að þvf yrði veitt
eftirtekt víða um lönd, þvf eng«
inn vafi mun á þvf að f lok þessa
ótriðar munu öfiugir flokkar
koma til skjaianna, sem heimta
hervaldsfyrirkomulagið rifið til
grunna.
En hinar Ijósu hliðar herþjón-
ustunnar: reglusemi, hlýðni, sam-
heldni og iðjusemi eru svo mik<
ilsverðir menningarþættir, að vart
VESTR
Kitstj.: Krlstján Jónsson frá Garðsstöðum.
ÍSAFJÖRÐUR. 22. MAÍ 1915.
20. bl.
Er i n di.
Án er ilt gengi
ncma heiman hafi,
bvo er kynfylgj*
hvers og eíni,
ýmist goðkynjuð
eða NifiheimBsettuð.
Þaðan liggja rök
að regintúni
ofmetnaðar
og auðnuleysie.
Herbrestir dynjandi, hervélar drynjandi
hraðfara geysast um lönd og sjá.
Drepandi, æðandi, — dauðablóð flæðandi,
drepsótt og volæði gista hvern ná.
Menningin fræðandi, friðarhug glæðandi
fellur í rústir helsærð, hrjáð,
umhugsun tapandi. — Illvætti gapandi
enginn þart biðja um grið né náð.
Hervélar brakaudi, holbrjóstin flakandi
hundruðum þúsunda f einum hóp
hrekjast þar deyjandi, hástöfum segjandi:
Hjálpa oss herra, sem alheiminn skóp.
*
* *
Vígöld, vargöld, vindöld, veðraöld,
voðaöid bölvunar, neyðar og striðs.
Skeggöld, skálmöld, skotöld, skálpöld
skilaðu fjörvi hins þjakaða lýðs.
* *
*
Sígur sól of fold
f svartan mar,
blóði storkin
og banadreyra,
en einn Guð ræður
örlögum og aldurtila.
F.
munu þjóðirnar vilja sieppa
henni með öllu.
í fslenskum blöðum hefir nokk<
uð verið rætt um þegnskyldu-
hugmyndina nú í vetur. Jón
Þorláksson verkfr. vill að menn
verði skyldaðir til að vinna að
járnbrautarlagning (sbr. Lögr.).
Matth. Ólatsson ráðunautur Fiski<
iélagsins hefir skrifað í »Ægir<
nýlega um nauðsyn á skólaskipi
er verði nokkurskonar verklegt
námsskeið fyrir sjómennina —
Hugmyndin er að ýmsu góð og
gagnleg og verðskuldar athygli.
En hvort henni ber að koma á
í sambandi við þegnskylduvinnu
er vafasamt. Et það yrði kvöð,
sem allir þeir, sem sjómensku
ætluðu að stunda, ættu að inna
af hendi, þá yrði námstíminn svo
stuttur, að námið yrði ekki annað
en eintómt kák, og að þvf er
ekkert gagn. — Heppilegra virt-
ist að hafa námstímann nokkuð
lengri og láta nemendur greiða
eitthvað meðlag með sér, að
minsta kosti fyrir fæði. Mundi
varla þurfa að kvíða fyrir nem<
endaskorti á skólaskipinu. Það
verður aldrei til þess að tefja
fyrir tramgangi þess máls.
Enn ritar Sigurður Guðmunds*
son meistari með þegnskyldu<
hugmyndinni í mafblað Skintaxa.
Gerir hann ráð íyrir að þegn<
skylduvinnan verði einungis rækt
i þágu landræktarinnar og vill
breyta nafni á henni og neina
landrœktarskyldu.
En við svo búið má eigi standa.
Málið er svo mikilsvert að ekki
má hrapa að því óathuguðu, og
með lausum hugleiðingum og
léttmsBtu skrumi um nauðsyn og
ágæti þegnskylduhugsjónarinnar
verður hugmyndin aldrei holdi
klædd — ef svo mætti að orði
komast.
Nú vantar tillögur um fyrir-
komulagið. Hvernig vetkinuyrði
hagað. Hvaða verk skyldi unnið.
Hvort unnið skyldi á fleirum en
einum stað f senn. Hvað langan
tíma skyldi unnið í senn. Á
hvaða aldri menn yntu þegm
skylduna af hendi. Áætlun um
kostnað o. fl. o. fl.
Á sumt at þessu er Htillega
drepið f ritgerð Hermanns Jónas-
sonar f Andvara, en engar
ákveðnar tillögur settar tram.
En meðan engar ákveðnar tillög;
ur koma fram, verður alt tylgi
við hugmyndina þokukent og
óákveðið.
Ungmennafélögin œttu að heita
verðlaunum fyrir best skrifaða
ritgerö um fyrirkomulag þegn-
skylduvinnunnar og kveðja síðan
valinkunna menn með ráði lands-
stjórnarinnar til þess að dæma
um ritgerðirnar.
Ekki þyrfti að efa að lands*
sjóður hlypi undir bagga með
félögunum til þess að koma rit-
gerðunum á prent, ef með þyrfti.
Þegar þetta væri fengið, væri
loks fenginn sæmilegur grund-
völlur til að ræða máiið á.
Glft eru 20. þ. m. Óli Steim
bach<Stefánsson tanniæknir og
ungfrú Guðríður Benediktsdóttir.
Afli. Stærri vélbátarnir hafa
margir ekki getað sótt sjó sökum
haffssins, 8em verið hefir að
hrekjast á útmiðunum. Róðrar<
bátar úr Hnífsdal fengu góðan
afla f gærdag, en fyr hefir ekki
orðið flskvart í Djúpinu. Sfldan
vart hefir hvergi orðið ennþá.
Hafísinn. Hann er að hrekj'
ast hér úti fyrir, en inn f Djúpið
hefir hann ekki komið. Stein*
grfmsfjörður var sagður fullur af
ís í gær og í morgun var Bitru-
fjörður að fyliast Flora er að
leggja hér upp vörur til Húna-
flóahafnanna, en ætiar að freista
að komast beint tii Siglufjarðar.
Fer kl. 6 í dag. — Með Floru
er mesti fjöldi farþega.
Héðan ætlaði lfka margt manna
en mun flest setjast aftur.
Tíðin. Góðviðri og* btíllur
undanfarna viku, en fremur kalt.