Ísafold - 01.08.1914, Blaðsíða 1

[i«iiiniiii<iiuiiiimiii»iiu»iiiniiii»iiiiiiiimiiiiii
Kemur út tviavar [
í viku. Verðárg. !
4 kr., eriendis 5 kr. |
eða 11 dollar; horg- |
ist fyrir miðjan júlí |
erlendia fyrirfram. |
Lausasala 5 a. eint. 1
■ 1111 ■ 1111 «i 111 ■ 11; iTÍ: 111«i; i n 11: n 1111 ■ í 111 ■ i ■ i:»r
XLI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 1. ágúst 1914.
ti'llllll.lilllll.lltl.iiBHI.l
Uppsögn (skrifl.)
bundin við áramót,
er ógild nema kom-
in só til útgefanda
fyrir 1. oktbi. og
só kaupandi skuld-
Iaus við blaSið.
imiiiiiiimiimiimiinuimiiinnmiiimiiniiiiiií I
59. tölublað
Alþýðufól.bókasafn Templaras. 9 kl. 7—9
Borgarstjóraskrifstofan opin virka daga 1 )-~B
Bœjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4 -7
Bœjargjaldkerinn Laufásv. 5 kl. 12—8 og 5—7
íslandsbanki opinn 10—2* 1 2 3 4/* og B1/*—7.
K.F.U.M. Lestrar-og skrifstofa 8árd.—10 íiðd.
Alm. fundir fid. og sd. 8x/« siðd.
Landakotskirkja. Gubsþj. 9 og 6 á helgam
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 11-21/*, B1/*—01/*. Bankastj. 12-2
Landsbókasafn 12—3 og B—8. Útlán 1—8
Landsbúnaðarfólagsskrifstofan opin frá 32—2
Landsféhirðir 10—2 og B—6.
Landsskialasafnið hvern virkan dag kl. 12—2
Landssíminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga d&ga 10—12 og 4—7.
Náttúrugripasafnið opið l1/*—21/* & sunnud.
Pósthúsib opið virka d. 9—7, sunnud. 9—1.
Samábyrgð Islands 10—12 og 4—6
Stjórnarráðsskrifatofurnar opnar 10—4 dagl.
Talsími Reykjavikur Pósttí.3 opinn daglangt
8—10 virka daga, helga daga 10—9.
Vifilstaðahælið. Heimsóknartimi 12—1
I»jóðmenjasafnið opið sd., þd. fmd. 12—2,
Skrifstofa
Eimskipafélags íslands.
Austurstræti 7.
Opin daglega kl. j—7.
Talsími 409.
H ár
við íslenzkan og utlendan
búning, hálsfestar, úrfestar,
armbönd o. fl. úr hári bezt og
ódýrast í Þingholtsstræti 26.
Sent burðargjaldsfrítt út um land.
Talsími 436.
Kristín Meinholt.
Síöustu afskifti þingsins
i dag
út af ófriðnum.
Föst velferðarnefnd kosin.
Þingdeildafundum var aflýst i dag.
Ráðherra ætlaði að halda stefnuskrár-
ræðu sína í dag. En verður frestað
til mánudags.
Kl. i2.komu allir þingmenn sam-
an á einkafund út af ófriðnum og
skýrði ráðherra frá öllu því, er stjórn-
arráðið hafði fengið skýrslur um.
Eftir nokkurar umræður var sam-
þykt að kjósa þegar 5 manna nefnd
þá, sem gert er ráð fyrir í frum-
varpi því, er alþingi samþykti í gær
upp á væntanlegt samþykki samein-
aðsþings; á hún að vera til ráðuneytis
landsstjórninni fyrst um sinn út af
ófriðnum.
Var fundi síðan slitið, en kvaddur
saman af nýju kl. 1 til þess að kjósa
nefndina.
Kosningu hlutu:
Björn Kristjánsson bankastj.
Sveinn Björnsson yfird.lögm.
Hannes Hafstein fyrv. ráðh.
Jón Magnússon bæjarfógeti.
Matthías Olafsson ráðunautur.
I Þessi nefnd 'tekur þegar í dag til
starfa með ráðherra; kl. 3 átti að
halda fund i stjórnarráðinu með til-
kvöddum kaupmönnum bæjarins.
Erí. símfregnir.
Frá Norðurálfu-ófriðnum.
Khöfn 30. júlí, kl. 5,50 síðd.
Austurrikisher hefir tekið Belgrad herskildi. 1000 manns hefir
fallið. Orusta geysar við Foca. Serbar hraktir. Evrópustyrj-
öld óumflýjanleg. Rússland og Austurríki hafa slitið viðskiftasam-
bandi sínu.
Þjóðverjar draga saman lið.
Frakkar hafa dregið saman lið á landamærunum.
Eystrasaltshafnir lokaðar og vitar slöktir.
Herflotar ríkjanna kallaðir saman og orustubúnir: Svíafioti í
Karlskrona, Norðmanna i Arendal, Þjóðverja í Kiel og Wilhelms-
hafen, Englendinga í Portland, Portsmouth og Malta.
Svartahafinu hefir verið lokað.
Hollendingar kalla saman allan sinn her og búast til að sprengja
járnbrautarbrýr og hleypa vatni á landið.
Allir ferðamenn farnir frá Kaupmannahöfn. Almennur ótti
hefir gripið þjóðina. Umferð á götum borgarinnar geysileg.
Þýzkir, franskir og austurríkskir sparisjóðir hrynja unnvörpum.
Khöfn 31. júlí.
Svohljóðandi skeyti barst ráðherra frá islenzku stjórnarskrif-
stofunni i Kaupmannahöfn:
Horfurnar voðalegar.
Annað skeyti (til kaupmanns hér í bænum) hermir:
Bannaður kornútflutningur frá Þýzkalandi.
Leith 31 júlí, 11,53.
Viðbúnaður tilj allsherjar styrjaldar fer fram í kyrþey, en
af kappi.
Horfurnar eru mjög ískyggilegar, þó ekki sé vonlaust (um frið).
Vöruverð fer hækkandi.
(Skeyti þetta hefir hr. Ásgeir Sigurðsson, ræðismaður Breta,
látið oss í té). __________
31. júlí.
Þýzka ræðismanninum hefir borist skeyti um að Victoria
Luise komi ekki aftur hingað í sumar.
Herinn hefir ekki enn verið kallaður saman í Þýzkalandí né
Danmörku. __________
Khöfn 31. júlí, kl. 3,50 síðd4
(Svohljóðandi hraðskeyti fekk yfirdómslögmaður A, VJ Tulinius
og leyfði oss að birta):
Rússar og Þjóðverjar kalla saman alt sitt herlið.
Hvarvetna er talið að ófriður sé óumflýjanlegur.
Khöfn 31. júlí, kl. 10.48 e, h.
Hald hefir verið lagt á þýzku Ameríkuskipin Imperator 0. fl.
í Hamborg og þéim bannað að sigla til Ameríku. Á að nota þau
sem aukasnekkjur, ef til ófriðar kemur.
Khöfn 31. júlí kl. 11.52 e. h.
Belgrad brennur. Suðurafríkuher Breta reiðubúinn í ófrið.
Þýzkaland verið lýst í ófriðarástandi. Kornútflutningur bannaður
frá Þýzkalandi. Heimskauphöllum lokað. Voða ringulreið alstaðar.
Einstaklingar byrgja sig að nauðsynjavörum. Aðsúgur gerður að
sparisjóðum, Menn skifta á seðlum og kornmat.
Kolaútflutningsbann frá Bretlandi sennilegt.
Khöfn 1. ágúst, kl. 10,55.
Kolaútflutningur bannaður frá Bretlandi, Rússlandi og Þýzka
landi.
Ritsíminn til Þýzkalands lokaður.
Danir hervæðast.
Símanum lokað milli Danmerkur og Rússlands.
Þýzkur fioti kominn að Sjálandsströndum.
Til stjórnarráðsins barst i morgun (1. ág.) opinbert skeyti um,
að Danir séu búnir að kalla saman her og flota og hafi jafnframt
gefið út auglýsing um hlutleysi sitt í ófriðnum.
Johnsson & Kaaber umboðssölum barst í morgun skeyti frá
hinu stóra kolafirma Burns & Lindemann í Glasgow um, að þeir
gætu útvegað kol, en ekkert skip væri fyrir hendi.
Jes Zimsen ræðismaður fekk í morgun skeyti um, að Þjóð-
verjar hefðu flutt danska ritstjóra í Suður-Jótlandi og aðra danska
íeldri menn suður á bógkm.___________
Aths. Skeyti þau, sem hér eru birt, hafa þar sem eigi er
annnars getið, verið send ísafold og Morgunbl. frá Khöfn og tekin
eftir skeytum Ritzaus Bureau.
%
Ráðstafanir alþingis
út af
Norðurálfustyrjöldinni.
Út af ófriðarhoífunum komu
flokkarnir á alþingi sér saman um
>að í fyrramorgun að skipa 9 manna
nefnd til þess að íhuga afleiðingar
>ær, er væntanleg Norðurálfustyrjöld
gæti af sér leitt fyrir oss íslendinga
og gera tillögur til þingsins í því
efni.
í þessa velferðarnefnd voru kosn-
ir þessir þingmenn: Björn Krist-
jánsson, Einar Arnórsson, Kristinn
Daníelsson, Magnús Pétursson, M.
Ólafsson, Ólafur Briem, Sigurður
Stefánsson, Steingrímur Jónsson og
Sveinn Björnsson.
Áttu þeir fund með sér þann dag
síðdegis ásamt landritara og kvöddu
sér til ráðuneytis 3 verzlunarfróða
menn, þá Carl Ólsen, Garðar Gísla-
son og Ólaf Johnson.
Um kvöldið kl. 11 var svo að
tillögum nefndarinnar kvaddur sam-
an fundur í sameinuðu þingi til
þess að ræða horfurnar og tillögur
þær, er nefndin hafði komið sér
saman um. Stóð fundur sá lengi
fram eftir nóttu, fyrir luktum dyr-
um, en var síðan frestað þangað til
um dagmál í gærmorgun.
Var þá eftir allmiklar umræður
samþ. svolátandi þingsályktunartillaga
frá velferðarnefndinni:
Álþingi ályktar að skora á lands-
stjórnina að vixla öllu handbæru fé
landssjóðs í gull, svo sem unt er
og nauðsyn krefur, vegna innkaupa
fóðurs eða annara birgða, er nauð-
synleg kunna að verða sökum yfir-
vofandi eða byrjaðrar Norðurálfu-
styrjaldar.
Auk fundarins í sameinuðu þingi
var.og kvatt til fundar í þingdeild-
unum til þess að fjalla um bjarqráða-
frv. er nefndin hafði samið. Var
það að lokum samþykt í gær við 3
umræður í hvorri deitd — i þess-
um búningi:
Bjarqráða frv. velferðarnefndarinnar.
1. gr. Sameinað alþingi kýs jafn-
skjótt, sem verða má, 5 manna
nefnd, til þess að vera landsstjórn-
inni til ráðuneytis um ráðstafanir til
að tryggja landið gegn hættu, sem
því geti stafað af ófriði stórvelda i
Norðurálfu.
2. gr. í þessum tilgangi heimilast
stjórninni, ef þörf gerist,
1. að kaupa frá útlöndum fyrir
landssjóðshönd hæfilegar birgðir
af nauðsynjavöru, svo sem korni,
kolum, salti, steinolín, vé.laoliu,
veiðarfærum, læknislyfjum o. s.
frv.
2. Að verja til slíkra kaupa hand-
bæru fé landssjóðs, er hann má
missa frá öðrum lögmæltum út-
gjöldum, sbr. þó 4. lið.
3. Að taka ennfremur alt að 500
þús. kr. lán til slíkra kaupa.
4. Að stöðva fjárgreiðslur þær, sem
taldar eru i fjárlögunum fyrir ár-
in 1914 og 1915 í 13. grein, B.
II—XVIII, svo og allar lánveit-
ingar úr viðlagasjóði, er heimil-
aðar eru í fyrgreindum fjárlögum,
— þó svo, að eigi komi í bága við
þegar gjörða samninga og ráðstaf-
anir um verk eða loíorð um lán-
veitingar á þessu ári.
3. gr. Landsstjórninni er og heim-
ilt, að leggja bann að einhverju leyti
eða öllu við útflutningi eða sölu úr
landi á öllum aðfluttum nauðsynja-
vörum, svo sem matvælum, veiðar-
færum, salti, kolum o. s. frv., ef
slík ráðstöfun skyldi reynast nauð-
synleg vegna yfirvofandi eða hafins
Norðurálfu-ófriðar. —- Þó má eigi
meina skipum að taka hér kol eða
aðrar birgðir, er þeim eru nauðsyn-
legar til þess að komast heim til
sin.
Á sama hátt heimilast landsstjórn-
inni að leggja bann við útflutningi
íslenzkra matvæla, ef aðflutningur
til landsins af útlendum matvörum
heftist svo, að til voða horfi fyrir
landsmenn.
Heimilt er stjórninni ennfremur
að ákveða í reglngerð refsingar fyrir
brot gegn þessari grein.
4. gr. Landsstjórnin ákveður,
hvort gera skuli framangreindar ráð-
stafanir og hve nær, svo og á hvern
hátt skuli ráðstafa birgðum þeim,
sem keyptar kunna að verða sam«
kvæmt lögum þessum, og hvernig
skuli selja þær,
Ennfremur má landsstjórnin, ef
almenningsþörf í einhverju bygðar-
lagi krefur, taka eignarnámi matvæli
og eldsneyti hjá kaupmönnum, eða
framleiðendum, enda komi fult endur-
gjald fyrir.
5. gr. Lög þessi öðlast gildi
þegar í stað og gilda þar til næsta
Alþingi kemur saman.