Vísir - 02.07.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, föstudaginn 2. júlí 1943.
147. tbl.
Frá baráttunni á SV-Kyrrahafi
Baridaríkjamenn tóku Russel-eyjarnar fyrir norðvestan
Guadalcanal fyrir fáeinum mánuðum og það var fyrsti undir-
búningurinn að þeirri sókn, sem nú er hafin gegn Japönum á
Nýju-Georgiu. Efri myndin hér að ofán er af stéli japanskrar
flugvélar, sem skotin var niður í hardögunum á Russel-eyju.
Neðri myndin er frá Nýju-Guineu. Fremst t. v. sjást tveir menn
halda vörð, er félagar þeirra sækja matarskammt sinn.
Ameríski flotiim
tvöfaklaður.
Þegar þetta ár verður á enda
verður ameríski flotinn tvisvar
sinnum stærri að skipatölu en í
árslok í fyrra.
Knox flotamálaráðherra gaf
þessar upplýsingar á fundi með
blaðamönnum i gær. Ilann sagði
ennfremur, að flotinn yrði
þrem fimmtu hlutum (60%)
stærri að smálestatölu.
Mest áherzla er nú lögð á
smíði nýrrar tegundar fylgdar-
skipa, auk beitisk-ipa og flug-
stöðvarskipa.
Knox varaði menn við of mik-
illi bjartsýni og sagði, að slríðið
gæti staðið i þrjú eða fjögur ár
ennþá.
Hernumdu löndin
borga síg ekki
fyrir Þjóöverja.
Daily Telegraph í London
heldur því fram, að Þjóðverjar
ætli að fara úr sumum her-
numdu löndunum.
Blaðið hefir það eftir stjórn-
málamönnum i London, að
Þjóðverjar sé komnir að þeirri
niðurstöðu, að það horgi sig
ekki fyrir þá að halda í sum
þessara landa og liafi því undir-
húið að fara þaðan.
Þessi fregn er vægast sagt j
mjög ósennileg, því að það hef- j
ir einmitt verið Þjóðverjum
hagur að geta hagnýtt sér auð-
lindir hernumdu landanna og j
vinnuafl þaðan. Auk þess gætu
þeir húizt við þvi, að banda-
menn gæti gert þessi lönd að
■ hækistöðvum, þegar þeir væru
farnir þaðan.
------- * i -------
í mánuðinum sem leið skutu
amerískar flugvélar niður 371
])ýzka flugvél i árásarferðum
yfir meginlandinu. í þessum á-
rásum voru 82 ameriskar
sprengjuflugvélar skotnar fið-
ur.
Ólafur ríkisexfingi
Norðmanna fertugur.
Ólafur ríkiserfingi Norð-
manna er fertugur í dag. Hann
dvelur nú í London með föður
sínum.
Eins og Hókon konungur fað-
ir hans liefir Ólafur unnið sér
óskiptar vinsældir og virðingu
þjóðar sinnar, enda hefir hann
ávallt látið sér annt um hag
hennar og velferð. Hann hafð-
ist sem liðsforingi við Þjóðverja,
er þeir gerðu innrásina í Nor-
eg og þótti sárt að þurfa að
hverfa burt, þegar frekari vörn
var ómöguleg.
Nýir yfirmenn herja
Frjálsra Frakka.
Frakkar eru nú búnir að ráða
það við sig, hverjir verða yfir-
menn herja þeirra.
Yfirmaður flughersins verð-
ur Buschka hershöfðingi, sem
var formaður fulltrúanefndar
þeirrar, er Giraud sendi til Lon-
don*í vetur. Hinir liershöfðingj-
arnir hafa komið minna við
sögu. Nýr foringi verður einnig
settur yfir flotann.
Þá hefir Þjóðfrelsisnefndin
stofnað herrétt, sem á að rann-
saka afbrot embættismanna í
Norður-Afríku, óður en banda-
menn komu þangað.
Skemmdarverk í
Daxtmörku.
Danskir föðsrlandsvinir hafa
enn unnið Þjóðverjum nokkurt
tjón.
í útvarpi frá Kaupmannahöfn
í fyrradag var skýrt frá því, að
spennistöð sem verksmiðja ein
í Árósum á, hafi verið eyðlögð.
Nánara var ekki sagt frá þessu,
hvort hún hefði verið hrennd
eða eyðilögð á annan hátt en
gefið í skyn, að um skemmdar-
verk hafi verið að ræða.
Stórskotahríð á flugvöll
Japana í Munda.
ItaiKlaríkjamenn erti biinir að lireinsa til á ISendova.
hafa náð gróðri fcotfestu á Mýjii-Cilcorgriu.
Loftárásir á Lae, Salamaua og Rabaul.
Hernaðaraðgerðir hafa gengið bandainönnum
allsstaðar í vil á suðvesturhluta Kyrrahafsins
enn sem komið er. Þótt Japanir hafi víðast
snúizt til varnar og haft góðar víggirðingar sumsstaðar,
þá hefir þeim samt ekki tekizt að reka innrás'arsveit-
irnar aftur í sjóinn. Þar sem bandamenn hafa náð fót-
festu, hefir ekki verið hægt ennþá að hrek ja þá á brott.
Einna mesti sigurinn, sem unnizt hefir, er i því fólginn, að
það er nú þegar hægt að halda uppi látlausri skothríð á flug-
völl Japana í Munda á NýjujGeorgiu. Er skotið á hann yfir
sundið frá Rendova-evju, því að það er aðeins um átta kííó-
metrar á breidd.
| 8tuÉÉ Ogr lagfgrott
i
j Undanfarna tvo mánuði hafa
um 100 járnbrautarlestir verið
settar af teinunum í Jugoslaviu,
tilkynnti júgóslavneska stjórn-
in í London í gær.
•
Á fundi í irska þinginu í gær
var De Yalera kosinn forsætis-
ráðherra með 67 atkvæðum.
Næstur varð Cosgrave með 37
atkvæði.
Arás með
kolaskóflu.
Síðastl. föstudagskvöld réð-
ist maður nokkur, Jón Ólafsson
að nafni, inn í íbúð Sturlaugs
Féldsted á Laugavegi 72, og
veitti honum mikinn áverka á
höfnðið.
Nánari upplýsingar hafa ekki
fengizt enn um ástæðuna fyrir
þessari árás. Málið er sem
stendur i rannsókn hjá saka-
dómara og Jón Ólafsson er í
gæzluvarðhaldi.
Heldur Sturlaugur því fram,
að Jón hafi sýnt sér banatil-
ræði, m. a. með því að berja
sig í höfuðið með kolaskóflu.
Ekki mun framburður Jóns þó
hafa verið samhljóða þessu.
Bardagarnir á Rendova urðu
ekki langir, en þeir voru mjög
harðir. Lauk þeim með ,því, að
flestir Japanir voru felldir
og tveim klukkustundum eftir
að landgangan hófst var stór-
skotaliðið búið að koma sér
fyrir og byrjað að skjóta á flug-
völlinn í Munda á Nýju-Gui-
neu. — Herskip tóku einnig'
þátt í skothríðinni og steypiflug-
vélar, sem sendar voru frá
Russel-eyju. Eftir er að hreinsa
til á ýmsum stöðum á eynni.
Miklir loftbardagar tókust
yfir Rendova-eyju og einnig
yfir þeim stað á Nýju-Georgiu,
þar sem gengið var á land. Lið
bandamanna var mjög vel var-
ið flugvélum og var aðeins einu
herflutningaskipi sökkt við
fyrrnefndu eyna. En það var þá
búið að losg sig við lierlið það,
sem það hafði haft innanborðs
og fórst enginn maður, þegar
skipið sökk.
í loftbardögunum misstu Jap-
anir 101 flugvél af þeim, sem
þeir tefldu fram. Yoru þetta
bæði tundurskejda- og stevpi-
flugvélar. Aðeins 17 af ame-
rísku flugvélunum fórust.
Á Nýju-Georgiu var aðalárás-
inni beint gegn suðurodda eyj-
arinnar og eftir grimmilega
bardaga tókst að hrekja Japani
úr hækistöð þeirra í Wiru-höfn.
Hafa handamenn fengið þar
liina ákjósanlegustu bækistöð
•fyrir frekari sókn á eynni.
Manntjón bandamanna hefir
verið lítið til þessa.
Aðstaðan styrkt
hjá Salamaua.
Enn hefir ekki komið til
verulegra átaka við Nassau-flóa
hjá Salamaua og vinna hersveit-
ir bandamanna að því af kappi
að treysta fótfestu sina þarna á
ströndinni. Elugvélar handa-
manna eru sifellt á sveimi yfir
þeimoggera jafnframt lágflugs-
árásir á næstu bækistöðvar
Japana. Einnig hafa loftárásir
verið gerðar á Lae og Salaihaua.
Hraðl)átar koma > mjög við
sögu þarna, því að þeir eru Iátn-
ir halda uppi njósnum um her-
skip og kafbáta Japana á næstu
grösum.
Þegar farið var á land, var
veður óhagstætt og var það hin
mesta heppni fyrir landgöngu-
liðið, að Japanir skyldi ekki
verða þess varir, því að brim
var svo mikið, að það tók ó-
venjulega langan tíma að losa
Iivern þát.
Loftárásir á
Rabaul.
Til þess að hindra Japani í því
að geta sent fluglið til þeirra
staða, sem ráðizt hefir verið á,
hafa bandamenn gert liarðar
árásir á Rabaul að undanförnu.
Þar eru þrír flugvellir og liefir
fjöldi flugvéla verið eyðilagðai-
á þeim.
Flugvélar bandamanna hafa
einnig gert árásir á Balali og
Faisi í Shortlandklasanum,
Bouin á Bougainville-ey og Vila
á Kolombangara-eyju.' Herskip
bandamanna hafa líka skotið á
Faisi og Bouin.
Gúmmívandamál
Bandaríkjanna leyst.
Svo mikið hefir nú unnizt á
í framleiðslu gervigúmmís í
Bandaríkjunum, að engin hætta
verður á gúmmískorti í haust.
Undanfarið hefir verið reist
svo mikið af verksmiðjum til
að vinna gúmmí úr benzíni, að
ársframleiðslan verður í des-
ember komin upp i 800.000
smálestir. Það er talsvert meira
en Bandaríkjamenn notuðu ár-
lega fyrir stríð.
Það hefir verið allmikill styr
um aukningu þessarar fram-
leiðslu, því að yfirmenn á öðr-
um sviðum framleiðslumiar
hafa horið það á Jeffers
„gúmmíkóng“, að hann notaði
svo mikið af byggingarefnum
og öðru slíku, að það torveldaði
aðra framleiðslu.
22 ný skip.
\ 1 gær og í fyrradag var 22
skipum hleypt af stokkunum í
Bandaríkjunum.
Er hér eingöngu átt við flutn-
ingaskip, annaðhvort „frelsis-
skip“ eða olíuskip, sem Banda-
ríkjamenn smíða nú á stóran
mælikvarða. Frá áramótum
hafa þeir smíðað 831 skip, en
frá þvi að þeir lentu í stríðinu
nærri tvö þúsund kaupskip.
t
Fluglið bandamanna í Ind-
landi gerir tíðar árásir á stöðv-
ar Japana í Burma, en á landi
hindrar monsúninn allar að-
gerðir.
e
Brasilisk flugvél hefir sökki
þýzkum kafbáti undan strönd-
um lajndsins. óðrum kafháti
hefir verið sökkt norður á AÞ
lantshafi.
•
Kínverjar hafa umkringt jap- '
anska liðssveit í bórg einni í
Yunnan. Þegar Japanir reyndu
að komast undan, voru 200
þeirra felldir.
•
í mánuðinum sem leið telja
Þjóðverjar sig liafa 'sökkt 149,-
000 smálesta skipastóli banda-
manna, að sögn franska út-
varpsins. Kafbátar sökktu 107.-
000 smálestum.
•
Bretar réðust á skipalest und-
an Hollandi í gær. Segjast þeir
hafa laskað þrjú flutningaskip
og fjóra tundurduflaslæða.
Hermann Jónsson,
sem 1)ana hlaut af árásinni á Súð-
ina, var jarðsunginn í gær að við-
stöddu fjölmenni. Báru stjórnar-
menn og fulltrúar Sjómannafélags-
ins Iíkið í kirkju, en yfirmenn af
Súðinni út. Jarðsett var i Fossvogs-
kirkjugarði. Sira Gar'ðar ‘Svavars-
son hélt ræðu í dómkirkjunni, en
síra Árni Sigurðsson huskveðju.
82 lögregluþjónar
verða framvegis í lögregluliði
bæjarins. Verða 13 nýir lögreglu-
þjónar skipaðir skv. tillögu lögreglu-
stjóra, sem bæjarstjórn féUst á.
Er eftirspurnin svo mikil, að
landflugvélin hefir aðeins í eitt
einasta skipti flogið norður í
júnímánuði án þess að vera full-
skipuð. Á suðurleið er aftur á
móti ekki eins mikil umferð.
Þá er eftirspurnin eftir sjóflug-
vélinni lika svo mikil, að liún
afkastar ekki nema litlu af því,
sem hún þyrfti að gera.
í júnímánuði voru 24 ferðir
farnar til Akureyrar, fram og
aftur, 12 til Vesturlandsins, 3
til Austurlandsins og auk þess
fjöldi styttri ferða. Flugstundir
í mánuðinum voru alls 126,
vegalengdin, sem flogin var, 27
þúsund km„ farþegarnir 375
talsins og 760 kg. voru flutt af
pósti.
austur um land.
Á þriðjudaginn kemur fara
60 íþróttamenn og konur frá K.
R. í sýningar og keppnisför til
Norður- og Austurlandsins.
Eru það frjálsíþróttamenn,
knattspyrnumenn, handknatt-
leiksflokkur kvenna og fim-
leikaflokkur karla, sem fara í
þessa för. Ákveðið er að ferðin
standi yfir í hálfan mánuð og
verða Iielztu viðkomustaðir á
Akureyri, Laugum, Húsavík,
Eskifirði, Reyðarfirði, Norð-
firði, Fóskrúðsfirði, Stöðvar-
firði, Breiðdalsvík, Egilsstöðum,
Hallormsstað og Eiðum.
Á Akureyri, Húsavík, Norð-
firði og e. t. v. víðar er gert ráð
fyrir að flokkarnir taki þátt í
kappleikjum við heimafélögin,
en á liinum stöðunum verður
tilhögun öll fremur með sýn-
ingarsniði, eða þannig, að skipt
verði liði .milli heimafélaga og
K. R. flokkanna.
Stjórnendur og fararstjórar Iv.
R. flokkanna verða þeir Bene-
dikt Jakobsson, Yignir Andrés-
son, Sigurjón Jónsson, Ásgeir
Þórarinsson og Sigurður Ólafs-
son.
Þó að svo margir farþegar liafi
verið fluttir í mánuðinum, hefir
stundum verið flogið meira,
flugstundirnar jafnvel komizt
yfir 150, í stað 126 stunda nú.
Hafa það þá m. a. verið síldar-
flug. Gert er ráð fyrr að sjó-
flugvélin verði ráðin til síldar-
leitar í sumar, eins og að und-
anförnu, þó ekki Iiafi verið
gengið fixi samningum enn sem
komið er.
Þió má loks geta þess, að
landflugvélin flýgur ekki neitt
á tímabilinu frá 6. til 13. júlí
og er það vegna þess, að þá
verður skipt á öðrurn lireyflin-
um í lienni.
í Rússlandi hefir engin breyt- j
ing orðið. Komið hefir tn smá- gQ íþróttameim frá
hardaga fyrir vestan Kalinin og
féllu þar nokkrir menn af báð- K. R. fðXR norðllX Og
um.
Flugfélagid:
Met í farþegaflutningum
í júnímánuði.
375 farþegar fluttir — en 315 mest áður.
í júnímánuði s.I. setti Flugfélag íslands met í .farþegaflutn-
ingi. Flutti það 375 farþega, en hefir mest flutt áður 315 far-
þega á einum mánuði. Það var í ágústmánuði í fyrra.