Morgunblaðið - 20.09.2004, Blaðsíða 14

UMRÆÐAN
14 MÁNUDAGUR 20. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SVEITARSTJÓRNARMENN
hafa lítið tjáð sig um yfirvofandi
verkfall grunnskólakennara en
loksins gerðist eitthvað. Grunn-
skólakennarar hafa
bent á það sl. 8 ár að
það fjármagn sem
sveitarfélögin fengu
frá ríkinu er þau tóku
að sér grunnskólana
hafi verið allt of lítið
og nú eru sveit-
arstjórnarmenn farn-
ir að viðurkenna það.
Stefanía Traustadótt-
ir, bæjarstjóri á
Ólafsfirði, segir í við-
tali við ,,Morgunvakt-
ina“ 17.9. að mikið
hafi bæst við í starfi
grunnskólans og
kröfurnar stöðugt
aukist hvað varðar
framboð og gæði án
þess að nokkurt fjár-
magn hafi fylgt frá
ríkinu. Hún segir
einnig að í raun hafi
fjárframlög ríkisins í
gegnum jöfnunarsjóð
lækkað töluvert mikið
þrátt fyrir að nem-
endum hafi ekki
fækkað og þarfir
þeirra enn þær sömu.
En það er ekki bara Stefanía sem
staðfestir það sem grunnskóla-
kennarar hafa verið að segja sl. 8
ár heldur tjáði Stefán Jón Hafstein
sig loksins um kjaradeiluna. Hann
eins og Stefanía heldur því fram að
ríkið svelti sveitarfélögin og þess
vegna hafi þau ekki fjármagn til að
greiða kennurum það sem þeim
ber. Hann segir einnig að sveit-
arfélögin hafi tekið við grunnskól-
anum í mikilli fjárhagskreppu og
sveitarfélögin hafi þess vegna
þurft að leggja töluvert fé til
grunnskólans til að forðast neyðar-
ástand. Nú er ekki til meira fjár-
magn til að greiða grunn-
skólakennurum mannsæmandi
laun vegna þess hve lítið meðlag
sveitarfélögin fengu með grunn-
skólanum við yfirfærsluna frá ríki
til sveitarfélaganna. Grunnskóla-
kennarar áttu lítinn sem engan
þátt í að meta kostnaðinn við yf-
irfærsluna frá ríki til sveitarfélaga
og bera því ekki ábyrgð á þeirri
fjárhagskreppu sem sum sveit-
arfélög segjast vera í. Grunnskóla-
kennarar eiga ekki að gjalda fyrir
vitlausa útreikninga og manndóms-
leysi sveitarstjórnarmanna með
lágum launum.
Úr orðum Stefáns
Jóns í ,,Ísland í dag“
sl. föstudag mátti lesa
að grunnskólakenn-
arar væru ekki of-
haldnir af launum sín-
um og þyrftu jafnvel
meiri hækkanir en aðr-
ir án þess að hann rök-
styddi það öðruvísi en
að launin væru lág. Ég
ætla að bæta úr því og
rökstyðja kröfugerð
grunnskólakennara.
Grunnskólinn hefur
lengst um 2 skólaár á
síðustu 7–8 árum án
þess að árleg vinnu-
skylda grunnskóla-
kennara hafi aukist en
hún er enn 1.800
stundir eins og hjá
flestum öðrum. Þess-
ari miklu viðbót hefur
hreinlega verið troðið
inn á grunnskólakenn-
ara m.a. með styttri
undirbúningstíma fyrir
kennslu. Mennta-
málaráðherra Þor-
gerður Katrín Gunnarsdóttir stað-
festi þessa viðbót í fjölmiðlum fyrir
skömmu. Sú aukna vinna sem þessi
lenging kallar á hefur ekki skilað
grunnskólakennurum nokkrum
launahækkunum. Enda grunn-
skólakennarar með tæplega 20%
lægri laun en meðallaun innan
BHM þrátt fyrir að hafa bætt á sig
þessum 2 skólaárum frá því að
sveitarfélögin tóku við grunnskól-
anum. Ef þetta réttlætir ekki ,,sér-
meðferð“ grunnskólakennara þá
má einnig benda á að sveigjanleiki
starfsins hefur algerlega horfið og
margháttuð réttindi s.s. undirbún-
ingur fyrir kennslu, sjálfstæði
kennara til endurmenntunar,
kennsluafsláttur o.fl. hafa verið
skert. Af þessu sést að mikið hefur
bæst við starf grunnskólakennara
og hvorki þeir né sveitarfélögin
hafa fengið fyrir það greiðslur.
Aðrir launþegar myndu ekki kalla
það launahækkanir að fá greitt fyr-
ir eitthvað sem þeir ,,eiga inni“ en
það er einmitt það sem grunn-
skólakennarar fara fram á í yf-
irstandandi kjaraviðræðum.
Loksins, loksins!
Jón Pétur Zimsen fjallar
um grunnskóladeiluna
Jón Pétur Zimsen
’Úr orðumStefáns Jóns í
,,Ísland í dag“
sl. föstudag
mátti lesa að
grunnskóla-
kennarar væru
ekki ofhaldnir af
launum sínum.‘
Höfundur er grunnskólakennari.
ÉG Á yndislegan strák, 9 ára. Hann
er mjög vel gefinn. Hann teiknar bet-
ur en margir aðrir. Hann er snill-
ingur að búa til heilu borgirnar og
hús úr Lego. Hann getur smíðað flug-
vél í réttum hlutföllum án þess að
hafa teikningu. Hann spilar mög vel á
gítar. Hann kann vel að nota verkfæri
og er snillingur í að laga hluti. Hann
er fljótur að sjá hvernig vélar virka.
Hann er með mjög góða þrívídd-
arskynjun.
En hann á erfitt með lestur. Hann
ruglast oft á stöfum og er lengi að
lesa. Þess vegna gengur honum ekki
eins vel og flestum hinum krökkunum
í móðurmáli, stærðfræði og lestri.
Hann missir oft einbeitinguna, því
þetta er erfitt.
Hann er í 4. bekk. Nú er hann að
fara í fyrsta sinn í samræmd próf.
Þar þarf hann að taka próf í tvo
klukkutíma í íslensku og stærðfræði.
Ég hef áhyggjur. Þegar sonur minn
fer að bera saman sínar einkunnir og
annarra í bekknum, hvað hugsar
hann þá? Hugsar hann kannski að
hann sé ekki eins klár og hinir? Held-
ur hann kannski að hann sé vitlaus?
Hann er jafn klár og hin! En hann
skynjar hlutina ekki eins og hin. Af
hverju er ekki prófað í sköpun og list-
um? Af hverju er ekki prófað í teikn-
ingu, smíðum eða að setja saman vél-
ar? Af hverju eru samræmd próf?
Samræmd próf sýna ekki getu
barnanna. Samræmd próf sýna bara
eina hlið á kunnáttu og getu barna.
Nú er verið að tala mikið um fjöl-
greind. Af hverju er þetta ekki tekið
til greina þegar verið er að meta
kunnáttu og getu barnanna?
Ég á þrjú börn í skóla, í 4. bekk, 6.
bekk og 10. bekk. Hin eldri tvö hafa
átt mjög auðvelt með að læra, hafa
verið fljót að læra að lesa. Þess vegna
hefur þeim gengið vel í samræmdu
prófunum sem þau hafa tekið. En það
er ekki þar með sagt að þau séu
greindari eða klárari en litli bróðir.
Ég veit að það eru margir snill-
ingar þarna úti, sem eru í sömu spor-
um og sonur minn. Þau eru mjög
klár, en bara ekki í því sem prófað er
í, t.d. í samræmdu prófunum. Þau
eiga bara erfitt með að læra að lesa.
Heilinn þeirra starfar aðeins öðruvísi.
Þau skynja hlutina öðruvísi. Þau sjá
betur það sem er í þrívídd en stafi á
blaði. Mörg eru eða verða listamenn.
Mörg þeirra munu ná langt í lífinu. Ef
þau bara ná að horfa framhjá þessum
stimpli sem samræmdu prófin setja á
þau. Leyfum mismunandi hæfileikum
barna okkar að njóta sín. Reynum
ekki að troða þeim öllum í sama mót-
ið. Þau eru mismunandi. Þess vegna
eru þau svo frábær!
GUÐRÚN ÁRNÝ
GUÐMUNDSDÓTTIR,
Uppsalavegi 29, 640 Húsavík.
Samræmd próf!
Frá Guðrúnu Árnýju
Guðmundsdóttur:
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
NÚ FER í hönd evrópsk sam-
gönguvika dagana 16.–22. sept-
ember. Þar sem hún er
kynnt á vef Reykjavík-
urborgar stendur:
„Greiðar götur!“
Þarna liggur meinið.
Mér sem bifreiðareig-
anda á höfuðborg-
arsvæðinu er nú nóg
boðið. Allt frá því að R-
listinn tók við völdum í
Reykjavík, hefur verið
stöðnun í umferð-
armálum borgarinnar.
Yfirlýst stefna þeirra í
umferðarmálum var að
umferðarrýmd í
Reykjavík yrði ekki aukin. Allt
skyldi gera til þess að minnka um-
ferð. Þrengja götur, setja fleiri
þröskulda eins og hraðahindranir og
þrengingar.
Ekki byggja neitt til þess að bæta
umferðarstreymið um borgina. Nei,
heldur draga úr því. Sífellt er verið
að spá í einhverja útópíu þar sem
raflestir og almenningssamgöngur
hvers konar myndu taka við öllum
fólksflutningum og best væri að
ganga og eiga engan bílinn, enda
lýkur umferðarvikunni
á hinum svokallaða
„bíllausa degi“.
Þetta er svo gjör-
samlega úr takti við
nútímann. Bifreiðaeign
á höfuðborgarsvæðinu
hefur stóraukist und-
anfarin ár, eins og
kemur fram í meðfylgj-
andi línuriti sem unnið
er samkvæmt heim-
ildum frá Hagstofunni.
Þarna sést hve mikil
aukning hefur orðið á
bifreiðum á höfuðborg-
arsvæðinu. Það þýðir ekki að fara í
heimsreisur og skoða lestarkerfi og
lifa í þeim draumaheimi, að hægt sé
að leysa umferðarvandann, sem
skapast hefur, með því að einn góðan
veðurdag komi að því að almenn-
ingssamgöngur verði til þess að
leysa af hólmi einkabílinn.
Hann er þarfasti þjónninn. Hann
er til staðar og honum fer fjölgandi,
því hann er sá ferðamáti, sem fólk
velur í dag.
Það er eitt brýnasta verkefni
borgaryfirvalda að sinna bættum
samgöngum. Þeim ber skylda til
þess!
Það er alveg ótrúleg sóun á verð-
mætum að vera sífellt að auka tím-
ann sem það tekur að fara á milli
borgarhluta með því að halda að sér
höndum og gera ekki neitt. Að ég nú
tali ekki um þau umferðarslys sem
„ljósastýrðu“ gatnamótin skapa. Þau
eru kapítuli út af fyrir sig. Formaður
samgöngunefndar Reykjavík-
urborgar lét hafa eftir sér að það
þýddi lítið að setja upp mislæg
gatnamót á Miklubraut og Kringlu-
mýrarbraut af því að þá myndi
vandamálið bara flytjast yfir á
næstu gatnamót! Ef svona hefði ver-
ið hugsað varðandi brúun ánna á
hringveginum, þá væri ekki ein ein-
asta brú komin, því það þyrfti þá að
setja brú líka á næstu á! Auðvitað
ættu Kringlumýrarbraut, Mikla-
braut og Sæbraut að vera komnar
með mislæg gatnamót á öllum meg-
ingatnamótum. Ef byrjað hefði verið
fyrir 10 árum eins og til stóð sam-
kvæmt aðalskipulagi, þá værum við
betur á vegi stödd í dag. Betra er þó
seint en aldrei og mál komið að byrja
á þessu verki og hugsa til framtíðar,
en ekki koma með bráðabirgðaúr-
bætur eins og fyrirhugaðar eru á
gatnamót Miklubrautar og Kringlu-
mýrarbrautar. Bifreiðaeigendur eru
langþreyttir á aðgerðarleysinu og
það kemur að því að langlundargeð
þeirra þrýtur.
Evrópsk samgönguvika
„Greiðar götur“
Geir Thorsteinsson
fjallar um umferðarmálin
á höfuðborgarsvæðinu ’Það er eitt brýnastaverkefni borgaryfir-
valda að sinna bættum
samgöngum. ‘
Geir Thorsteinsson
Höfundur er með MBA-próf og er bif-
reiðareigandi á höfuðborgarsvæðinu.
FORMAÐUR stjórnar Rann-
sóknasjóðs svarar grein minni frá 10.
þ.m. með verulegu yf-
irlæti í grein 13. þ.m.
Ég ætla ekki að hefja
stælur við hann í Morg-
unblaðinu um þessi mál
enda hæpið að það yrði
áhugaverð lesning.
Grein mín hefur þó
orðið til þess að leið-
beiningar með um-
sóknareyðublöðum
hvað varðar launalið
eru nú mun skýrari en
áður og nú er skilgreint
hvað átt er við með
fastur starfsmaður en
það var vissulega afar óljóst áður og
olli vandamálum og misskilningi hjá
mörgum. Ég hef farið yfir leiðbein-
ingarbæklinga um sjóði Rannsókn-
arráðs fyrir styrkárið 2003 og leið-
beiningar fyrir Rannsóknasjóð fyrir
styrkárið 2004 og hvergi er minnst á
að ekki megi styrkja fastráðna
starfsmenn rannsóknastofnana í
þeim. Á þeim kynningarfundum,
sem haldnir hafa verið fyrir umsækj-
endur undanfarin ár minnist ég þess
ekki að þetta hafi komið til umræðu
en hins vegar hefur verið skýrt frá
því hvaða taxta leyfilegt hafi verið að
nota við kostnaðaráætlanir.
Nokkrar blikur eru nú á lofti varð-
andi fjármögnun hag-
nýtra rannsókna á Ís-
landi eftir verulegan
uppgang sl. 10 ár.
Fjórða og fimmta
rammaáætlun EB, þar
sem sótt er um verkefni
á grundvelli gæða og
færni, skilaði Rb afar
góðum árangri og er
ásamt góðum árangri í
umsóknum í innlenda
sjóði ein helsta orsök
þess að velta stofnunar-
innar hefur aukist um
9% á ári að meðaltali
allt þetta tímabil og rannsóknir eflst
verulega. Í ljós hefur komið að 6.
rammaáætlunin, sem er hálfnuð, er
aftur á móti afar erfið og ef fer sem
horfir verður 7. áætlunin ekki betri.
Þannig hafa systurstofnanir Rb á
Norðurlöndum ekki fengið neitt bita-
stætt verkefni úr 6. áætluninni og Rb
var að fá sitt fyrsta í þessum mánuði.
Því er afar mikilvægt að möguleikar
á fjármögnun hagnýtra rannsókna
aukist frekar hér innanlands til mót-
vægis. Þar er vissulega jákvætt að
auka á framlög til Rannsóknasjóðs
og Tækniþróunarsjóðs en fjármagn
til hagnýtra rannsókna minnkaði í
raun með sameiningu Vísindasjóðs
og Tæknisjóðs í Rannsóknasjóð.
Varðandi byggingariðnaðinn er gam-
an að geta sagt frá því að Rannsókn-
arráðið í Noregi hefur tekið bygg-
ingastarfsemi sem áherslusvið
næstu 5 ár og veitir til rann-
sóknaverkefna á því sviði um 300
míkr. Þar er einnig rætt um að eitt
prómill af árlegri veltu í bygging-
ariðnaði renni til rannsókna og þró-
unar í greininni. Væri án efa hag-
kvæmt fyrir okkur á Íslandi að auka
rannsóknir í byggingariðnaði með
svipuðum hætti.
Breytt rannsóknaumhverfi
Hákon Ólafsson fjallar
um Rannsóknastofnun
byggingaiðnaðarins ’Nokkrar blikur erunú á lofti varðandi
fjármögnun hagnýtra
rannsókna á Íslandi
eftir verulegan
uppgang sl. 10 ár. ‘
Hákon Ólafsson
Höfundur er forstjóri Rb.
FASTEIGNIR
mbl.is