Dagblaðið Vísir - DV - 09.12.2016, Blaðsíða 40

Helgarblað 9.–12. desember 201636 Menning
Þ
að er óhjákvæmilegt að bera
aðra skáldsögu Orra Harðar­
sonar, Endurfundi, saman
við þá fyrstu, Stundarfró,
sem kom út fyrir aðeins
tveimur árum. Það er svo
margt líkt með bókunum
hvað varðar meginvið­
fangsefni og þær gerast
á sama tímabilinu, lýsa
tíðaranda á Íslandi fyrir
um aldarfjórðungi. Að­
alpersónur beggja bóka,
Arinbjörn í Stundarfró
og Ágúst í Endurfund­
um, eru báðir æsku­
menn hinna brostnu
vona. En þeir eru um
leið andstæður. Arin­
björn er álitinn vera
efni í stórskáld, hvort
sem hann er það eða
ekki, en hann sóar hæfileikum sín­
um í drykkjuskap. Hann er glæsilegt
kvennagull, flugmælskur og hroka­
fullur. Ágúst er hins vegar andhetja.
Það að hann skuli hafa haldið í kvik­
myndanám er dæmigert fyrir hugs­
unarhátt hans kynslóðar: hæfileika­
laus maður fer í kvikmyndanám sem
hann ræður ekkert við en telur sig
eiga erindi í eingöngu af því hann
hefur mikinn áhuga á kvikmyndum
og hefur hangið mikið á vídeóleig­
unum í bænum. Fólk af hans kyn­
slóð ætlaði allt að meika það og í
öðru hverju húsi leyndust stórkost­
legir listamenn.
Ágúst er ekki drykkfelldur einsog
Arinbjörn heldur átvagl sem er meira
en 20 kílóum yfir kjörþyngd þrátt fyr­
ir ungan aldur. Hann er innhverft
ungmenni með lítið sjálfstraust, dáð­
laus og lokaður. Hann er sumpart
meira ögrandi og áhugaverðara ver­
kefni í persónusköpun fyrir rithöf­
und en Arinbjörn, hvers glæsileiki
var efniviður í heillandi andrúmsloft
sögunnar. Það er meira krefjandi að
gera meðalmennskuna áhugaverða.
Það tekst ekki fylli­
lega í Endurfundum
og sagan hefði þurft
á því að halda að þeir
möguleikar sem til
staðar eru til að skapa
meiri fléttu í plottinu
hefðu verið nýttir.
Ágúst Bergsson kemur til heima­
bæjarins Akraness með skottið á milli
lappanna eftir að hafa flosnað upp úr
námi í kvikmyndagerð í Bandaríkj­
unum og misst frá sér unnustuna í
faðm konu. Lesendur kynnast fjöl­
skyldu Ágústs (hann flytur aftur inn á
foreldra sína) og fjölmörgum skrýtn­
um karakterum í bænum. Á þeim
tíma sem sagan gerist gerir Ágúst
enga tilraun til að endurnýja metnað
sinn heldur fer að stunda láglauna­
störf í heimabænum. Mesta eftir­
væntingu lesandans vekja ástamál
Ágústs en nokkur framvinda með til­
heyrandi óvissu verður í þeim.
Framan af sögunni eru gefin fyrir­
heit um áhugaverðar flækjur sem síð­
an verður ekkert úr. Í fyrsta lagi rík­
ir mikil spenna milli foreldra Ágústs
og lesandinn fær á tilfinninguna að
þarna leynist eitthvert leyndarmál.
En engar skýringar á þessu verða
í sögunni nema hvað faðir Ágústs
sýnir tengdadóttur sinni fullmikla
vinsemd og athygli án þess að nokk­
uð ósæmilegt virðist þar vera á seyði.
Systir Ágústs hefur óbeit á bróður
þeirra og þau talast ekki við. Á þessu
fæst aldrei nein skýring í sögunni og
er það vægast sagt sérkennilegt. Enn
fremur laðast Ágúst mjög að gullfal­
legri mágkonu sinni og henni virðist
líka afar vel við hann. Sú spenna fjar­
ar hins vegar út og ekkert verður úr
ósiðlegum samdrætti.
Saga sem um tíma lætur eins og
hún ætli að verða mjög dramatísk
verður þannig í heildina fremur
tíðindalítil. Allt það dramatíska er
þegar búið að gerast: Það er búið að
svíkja Ágúst í ástum, hann er búinn
að gefast upp á náminu, hann er
kominn heim og alla söguna er hann
að sleikja sárin og rifja upp fortíðina
fremur en að lenda í nýjum hrakn­
ingum. Það er ekkert að því að skrifa
tíðindalitla skáldsögu en stíllinn í
Endurfundum ber ekki uppi tíð­
indaleysið. Þó að Orri sé í sjálfu sér
ágætur stílisti og fundvís á skemmti­
legt orðfæri þá skapar hann ekki í
þessari sögu andrúmsloft sem les­
andinn vill gleyma sér í, heldur er
maður frekar að bíða eftir að eitt­
hvað áhugavert gerist. Afar mikið
púður fer í að lýsa sérkennilegum
karakterum á Akranesi, sem vafa­
lítið eru í bland uppdiktun og afurð
lifandi fyrirmynda. Lýsingarnar eru
vel gerðar en sagan er ofhlaðin af
þeim og í stað þess að þær dragi les­
andann inn á sögusviðið fer honum
að líða eins og utanbæjarmanni í fé­
lagsskap heimamanna að skiptast á
sögum sem koma honum ekki við.
Það er eitthvert ójafnvægi í upp­
byggingu Endurfunda sem truflar
lestrarupplifunina. Stundarfró var
glimrandi góð skáldsaga, hlaðin
heillandi andrúmslofti, vel fléttuð,
viðburðarík og spennandi. Í Endur­
fundum er of mikið efni og of lítil
söguframvinda. Of mikið af litlum
frásögnum, of mikið af aukapersón­
um á aðeins 230 blaðsíðum. Þegar
komið er fram yfir miðja sögu er
enn verið að kynna til leiks skrýtna
aukakaraktera úr bæjarlífinu á Akra­
nesi, þegar fyrir löngu á að vera búið
að draga upp mynd af sögusviðinu
fyrir lesandanum.
Orri Harðarson er hæfileika­
ríkur höfundur og Endurfundir er
ekki slæm skáldsaga. Hún stendur
hins vegar ekki undir þeim vænting­
um sem Stundarfró vakti og stendur
henni langt að baki. Kannski eru
þessar bækur of lík verkefni með of
stuttu millibili. n
Ágúst Borgþór Sverrisson
agustb@dv.is
Bækur
Endurfundir
Höfundur: Orri Harðarson
Útgefandi: Sögur útgáfa
231 bls.
„ Í Endurfundum er
of mikið efni og of
lítil söguframvinda.
Of margir þræðir,
of lítil úrvinnsla
Orri Harðarson
S
agan Bangsi litli í sumar­
sól fjallar í stuttu máli um
Bangsapabba og Bangsa
litla sem verða fyrir því óláni
að leggjast í vetrardvala uppi á
þaki óperu húss. Erillinn í og við
bygginguna vekur þá um hávetur og
í framhaldinu villast þeir í leikfanga­
búð. Þar verður Bangsapabbi við­
skila við Bangsa
litla og í fram­
haldinu upphefst
mikið ævintýri.
Það sem
er sérstakt við
söguna og skapar
henni sérstöðu í samanburði við aðr­
ar barnabækur eru myndirnar. Þær
standa einar og sér og þekja stærstan
hluta sögunnar. Hvert einasta smá­
atriði er úthugsað og börnin hafa
einstaklega gaman af því að finna
bangsana tvo á hverri opnu sem leiðir
lesandann áfram úr snjó og slabbi um
borð í skemmtiferðaskip og inn í frum­
skóginn svo eitthvað sé nefnt.
Höfundur bókarinnar, Benjamin
Chaud, er einn ástsælasti teiknari
og barnabókahöfundur Frakka. Saga
hans um Bangsa litla er grípandi,
yfir gripsmikil og teikningarnar setja
algjörlega punktinn yfir i­ið. n
G
læpasagnahöfundurinn
Stefán Máni brá sér sannar­
lega í splunkunýtt hlutverk
þegar hann skrifaði söguna
Daprasta litla stúlka í öllu heimin­
um.
Söguþráðurinn reynir töluvert
á ímyndunaraflið og sýnir svart á
hvítu að það er ekk­
ert alltaf auðvelt að
vera barn þar sem
fullorðnir ráða ríkj­
um. Aðalpersónan
sem heitir Lovísa
Perlufesti Blómas­
dóttir er daprasta
prinsessa í öllum
heiminum. Hún
býr í kastala uppi á
drungalegu fjalli í
dimmu landi og er
mjög einmana.
Í raunveruleikanum á Lovísa
sem er því miður ekki alvöru
prinsessa, ósköp hefðbundið nafn,
venjulega foreldra og lítinn ómögu­
legan bróður. Lovísa heitir í raun og
veru Agnes og líkt og flest börn þá
er hún uppátækjasöm og með hug­
myndaflugið í lagi hvort sem hún er
döpur eða kát.
Stefáni Mána
tekst vel upp með
söguna sem flétt­
ast skemmtilega
saman. Það sem
betra er er að því
oftar sem bókin er
lesin þá uppgötvar
barnið, og legg­
ur meiri áherslu á,
eitthvað nýtt í sögu­
þræðinum. Sem er
mjög hressandi fyrir
foreldri sem hefur
lesið í gegnum haug af barnabók­
um sem virðast margar skrifaðar
eftir sömu formúlunni.
Bergrún Íris Sævarsdóttir
myndskreytti bókina nokkuð vel.
Myndirnar eru fallegar og drunga­
legar í bland þegar við á. Skemmti­
lega blanda sem allir krakkar hefðu
gaman af að lesa eða hlusta á. n
Skemmtileg blanda Grípandi bók
Kristín Clausen
kristin@dv.is
Bækur
Bangsi litli í sumarsól
Höfundur: Benjamin Chaud
Þýðandi: Guðrún Vilmundardóttir
Útgefandi: Angústúra
32 bls.
Kristín Clausen
kristin@dv.is
Bækur
Daprasta stúlkan
í öllum heiminum
Höfundar: Stefán Máni og Bergrún Íris
Útgefandi: Sögur útgáfa
38. bls.
Metsölulisti
Eymundsson
1.–7. desember 2016
Íslenskar bækur
1 AflausnYrsa Sigurðardóttir
2 PetsamoArnaldur Indriðason
3 Stjörnuskoðun Sævar Helgi Bragason
4 Pabbi prófessor Gunnar Helgason
5 Vögguvísurnar okkarÝmsir
6 Þín eigin hrollvekjaÆvar Þór Benediktsson
7 HeiðaSteinunn Sigurðardóttir
8 Íslandsbók barnanna Margrét Tryggvadóttir/
Linda Ólafsdóttir
9 ÖrAuður Ava Ólafsdóttir
10 Svartalogn Kristín Marja Baldursdóttir