Alþýðublaðið - 02.06.1927, Síða 2

2
ALfiYÐÚííLAÖIÐ
Hagsmunum bátaútvegsmanna
traðkað.
Tillaga til eflingar bátaútveginura dagaði uppi í
efri deild alpingis. Forseti deildarinnar, Halldór
Steinsson, pingmaður í bátautvegskjördæmi, hindr-
aði með forsetavaldi, að hún yrði tekin á dagskrá
og afgreidd frá þinginu.
Eitt peirra mála, sem dagaði
«ppi á síðasta alþiagi, var tillaga
til pingsályktunar um millipinga-
nefnd, sem rannsaka skyldi hag
og toorfur bátaútvegsins hvar-
vetna með ströndum landsdns og
gera tiilögur til næsta þings um
ráð til viðreisnar honum og trygg-
ingar. Eftir að tillaga þessi hafði
verið sampykt í neðri deild og
sjávarútvegsnefnd efri deildar
hafði athugað hana, var hún og
margir aðrir deildarmenn sam-
mála um að samþykkja hana í
nokkuð breyttu formi, þannig, að
lögð yrði aðaláberzlan á það
tvent, að nefndin athugaði, hverj-
ar leiðir muni til að reka báta-
útveginn með minni áhættu og
tilkostnaði en nú er gert og hverj-
ar breyttar og bættar veiðiaðferðir
geti orðið honum til eflingar.
Nefndin skilaði áliti nógu fljótt til
pess, að málið gat hæglega fengið
afgreiðslu á þinginu, par eð ekki
var annað eftir en síðari umræða
í efri deild og fullnaðarsampykt í
sameinuðu pingi, — pví að pang-
að fara að jafnaði pingsályktunar-
tillögur, er breytingum taka hjá
peirri deild, *er síðar fjallar um
]>au. Var forseti sameinaðs pings
(M. Torf.) reiðubúinn til að taka
tillöguna á dagskrá, pegar efri
deild hefði afgreitt hana, og að'
láta fara fram kosningu milli-
pinganefndarinnar. En pá brá svo
við, að Halldór Steinsson, for-
seti efri deildar,
neitaði að taka tillöguna á
dagskrá
til síðari umræðu, pó að Jón
Baldvinsson og fleiri pingmenn
óskuðu pess. Svaraði Halldór pví
háðulega og kvaðst ekki fara að
lengja pingið með pvi móti. Hins
vegar' áleit hann nægan tíma til
að láta deildina dingla með sölu
Mosfellsmýnanna og skildi ekki
við pad mál fyrr en pað var orðið
að iögum. Það geTÖi hann að
beiöni Ólafs Thors, og mat meira
að halda deildinni yfir pví að
farga verðmætu landi úr eigu rik-
isins heldur en að verja litlum
tíma til gagns og eflingar hag
peirra mörgu manna, sem stunda
fiskveiðar á bátum. Þannig sá
fyrr verandi pingmaður Snæfell-
inga meðal annars fyrir hag
fjölda manna í pví kjördæmi, sem
hann fór með umboð fyrir. Hann
beitti oíbeldi til að eyða pví, að
valdir væru prír menn til að
leggja sig í framkróka um að
leita ráða til pess, að sjómenska
á bátum verði arðvænlegri og á-
hættuminni atvinna en hún er nú.
Það er auðvitað rétt, að mest
var undir pví komið, hvort hæf-
ir eða óhæfir menn voru valdir í
nefndina, en pá «• var sannarlega
lítils góðs af meiri hluta pings-
ins að vænta í öðrum efnum, ef
hann hefði farið að trana óhæfum
mönnum í slíka nefnd fyrir for-
dildarsakir eingöngu í stað pess
að fela starfið hæfum mönnum.
Vert er að benda á til samanburð-
ar, að leiðtogar alpýðu á ísafirði
hafa borið fram merkilegar til-
lögur til viðreisnhr og gengis vél-
bátaútveginum par, og á pó
millipinganefnd, sem getur gefið
sig óskift við starfinu, miklu betri
aðstöðu til að gerhugsa og \randa
tillögur sínar heldur en menn,
sem bundnir eru við önnur störf,
en sinna ýmiskonar pjóðprifamál-
um í tómstundum sínum.
En — Halldór Steinsson lét svo,
sem tíma pingsins væri eytt til ó-
nýtís, ef varið var nokkrum mín-
útum tíi pess að ræða bátaút-
vegsmálin. Hann mun hafa haft
nasasjón af, að íhaldsöflum
„auðu sætanna“ og hálfauðu, sem
hann tók meira tillit til en af-
komu bátasjómannanna bæði á
Snæfellsnesi og annars staðar við
sjávarströnd landsins, kæmi ann-
að betur en efling bátaútgerðar-
innar. Að minsta kosti talaði hann
ekkert um, að ekki væri nógur
tími til að fullgera lagaheimiid-
ina til að selja mýrarnar undan
Mosfellsjörðinni; en pað var líka
keppikefli Ólafs Thors.
Bátasjómenn á Snæfellsnesi
ættu að hugleiða, hvort ekki er
rétt fyrir pá að reyna að sjá svo
um, að Halldór Steinsson fái
ekki í annað sinn tækifæri til að
hlndra með forsetavaldi, að til-
lögur, sem geta orðið peim til
rnikils styrktar í lífsbaráttunni, fái
að koma til umræðu og úrslita á
Alpingi. Það er vert fyrir pá að
taka til rækilegrar athugunar,
hvort þeim er ekki hollara að
pingmaður kjördæmisins noti um-
boð sitt fremur til að efla atvinnu
peirra heldur en til að fleyta fram
sölu verðmætra jarðeigna ríkisins,
og að velja ser síðan pingfulltrúa
í samræmi við niðurstöðu peirrar
athugunar.
J
Áskorun
til verkamaniia og vcrka-
ktcnna, sem hngsa til si2t5-
arvinnu á sjé eða landi f
ssinsar.
Kaup við síldarvinnu á sjó og
landi hsfir undan farið verið all-
mjög misjafnt á hinum ýmsu
stöðum og oftast gengið treglega
að fá atvinnurekendur til að
ganga að viðunandi samningum.
Þar, sem samningar hafa náðst,
hefir oftast verið samið fyrir
hvern stað fyrir sig, en oft hafa
samningar eigi tekist og atvinnu-
rekendur pví getað ráðið fólk
hver eftir sínum geðpótta.
Þetta ástand teljum við með öliu
óviðunandi. — Nú er svo komið,
að nokkrar líkur eru til pess, að
unt sé að ná samningum í einu
Iagi fyrir sjómenn og síldarstúlk-
ur af Suður- og Norður-landi við
síldarvinnu og veiðar norðaniands
í sumar.
Hafa útgerðarmenn sunnan- og
norðan-lands kosið tvær nefnd-
ir, aðra til að semja við sjómenn
á mótorskipum og línugufubát-
um, sem herpinótaveiði stunda í
sumar, og eru í henni:
Óskar Halldórsson, Reykjavík,
Geir Sigurðsson, —„—
Steindór Hjaltalín, Akureyri,
og til vara
Beinteinn Bjarnason, Hafnarfirði.
Hinni nefndinni er ætlað að
semja við síldarstúikur, og eru
í henni:
Haukur Thors, Reykjavík,
Ólafur Guðmundsson, Reykjavík,
Óskar Halldórsson, Reykjavík.
Fulltrúi frá verklýðsfélögunum
norðanlands kemur hingað til
Reykjavíkur með „Botníu“ 6. p.
m. ti.1 pess að semja við nefndir
pessar ásamt meö fulltrúum Sjó-
mannafélagsins hér og í Hafnar-
firði og verkakvennafélagsins hér
og í Hafnarfirði.
Gera má ráð fyrir, að nefndir
pessar leiti einnig samninga við
verkamannafélagið „Dagsbrún" og
fulltrúa pá, er hér kunna að mæta
frá öðrum verkamannafélögum.
Fari svo, að samningar náist
milli allra pessara aðila, má telja
víst, að kaupgjald vestanlands
við sömu vinnu verði í samræmi
við pá samninga.
Fyrir pví er hér með skorað á
ailan verkalýð, sem til síldar-
vinnu hugsa á sjó eða landi nú
í sumar, að fresta öllum samning-
mn um verkakaup við síldar-_
vinnu, par til séð verður, hver
niðurstaðan verður af framan-
greindum samningaumleitunum.
■ Jafnframt er skorað á öll verk-
lýðsfélíög að brýna fyrir meðlim-
um sínum að bregðast vel við
pessari áskorun og tiikynna peim
jafnharðan ait, sem gerist í mál-
inu.
öflug samtök alls verkalýðsins
geta ein komið máli psssu í við-
I kemur út á hverjum virkum degi. 1
J -----------= ------------- „
< ASgreiðsla í Alpýðuhúsinu við :
| Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ;
j til kl. 7 siðd. I
; Skrifstofa á sama stað opin kl. ;
< 9Va —IOV3 árd. og kl. 8 — 9 síðd. :
Í* Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 j
(skrifstofan). :
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ;
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
hver mm. eindáiba. ;
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan :
(i sama húsi, sömu símar). ;
unandi horf. Þau má enginn
rjúfa
Reykjavík, 1. júní 1927.
I framkvæmdanefnd verklýðsmála
Alpýðusambands Islands.
Pétur G. Gucunundsson.
Hardldur Gudmundsson,
Sigurjón A. Ólafsson.
Dánumenska íhaldsmanna
í Stykkishólmí.
SíÖast líðinn vetur var háð all-
hörð kaupdeila í Stykkishólmi
við atvinnurekendur par. Af hálfu
verkamanna og verkakvenna var
valin fimm manna nefnd til samn-
inga, prír karlmenn og tvær kon-
ut, og af hálfu atvinnurekenda
önnur nefnd. Viðskifti pessara
nefnda fóru fram á kurteisan hátt,
pó að meiningamunur væri all-
mikill.
Kaupdeila pessi endaði með
sigri verkafólksins í öllum aðal-
atriðum.
En hvað gerist svo?
Þessar tvær konur, sem í samin-
inganefndinni voru, eru útilokað-
ar frá vinnu hjá atvinnurekendum
að einu.m undan teknum, senx
hefir yfir minstri vinnu að ráða í
plássinu (Kaupfélagið). Ástæður
pessara kvenna voru pær, að
önnur stúikan er aðal-aðstoðin
hjá heilsulausum manni, sem á
fjögur börn, er ráðskona hans og
hjálpar honum til að annast upp-
eldi barnanna. Hin stúlkan elur
önn fyrir börnum systur sinnar,
sem er dáin. Bláfátækt ríkir hjá
peim báðum. í báðum þessum til-
feilum sýna konur pessar fóm-
fýsi gagnvart vinum og ættingj-
um, sem ekki er alment, og að
síðustu ganga pær fram fyrir,
skjöldu kynsystra sinna í kaup-
deilu. Burt séð frá stjörnmála-
skoðunum skyldu menn ætla, að
ihaldsmönnum hér, atvinnurekend-
um, pætti vanvirða að grípa til
annara eins meðala og pessara,
sem er að setja stúlkur þessar
í svelti og börn þau, sem þær ala
önn fyrir. Hugtakið mannúð —
að ég ekki nefni kristilegt hiugar-
far — virðist vera hér á lægsta
stigi hjá pessum herrum. Mér
idettur í hug vísa skáldsins:
„Illa berðu fötin fín,
flestum hættulegur.
Það er á milli mín og pín
meina en húsavegur.“