Tíminn - 16.10.1943, Blaðsíða 2

398
TlMITVIV, langardaginn 16. okt. 1943
100. blað
»
'gptmmn
Arásirnar á
Laufiardagur 16. oht.
störf sexmannanefndarínnar
Pólítískt hlutverk
bændastéttarmnar
Sjaldan hefir pólitískt hlut-
verk bændastéttarinnar verið
meira og torveldara en nú.
Sjaldan hefir það líka boðið
glæsilegri sigurlaun, ef vel
tekst.
Bændastéttarinnar bíður nú
að hrinda ófyrirleitnustu árás-
um, er á hana hafa verið gerðar,
og tryggja jafnhliða framtíð
frjálsra bænda, er búi við batn-
andi kjör. Bændastéttarinnar
bíður einnig að gæta jafnvægis-
ins í þjóðfélaginu og hindra
öfgamenn til hægri og vinstri
í því að koma hér á ofríkisstjórn
eftir rússneskri eða suður-ame-
rískri fyrirmynd.
Bændur hafa vissulega feng-
ið auknar sannanir fyrir því,
seinustu dagana, að þeir þurfa
að hafa sterkan flokk á Alþingi.
Þar eru nú gerðar öflugri til-
raunir en nokkurru sinni fyrr
til að vega að bændum, og þeirri
viðleitni verður fylgt fastar eft-
ir, ef bændur styrkja ekki flokk
sinn til aukins viðnáms.
Árás kommúnista á mjólkur-
félög bænda á Suðvesturlandi
er glöggt dæmi um þetta.
Kommúnistar flytja frv. um að
taka eignir þessara félaga af
þeim, án raunverulegs endur-
gjalds, og að banna þeim að fást
við vinnslu og sölu mjólkurinn-
ar. Framsóknarmenn hófu strax
baráttu gegn þessu ofbeldi og
hafa haldið uppi þróttmiklum
rökræðum gegn málinu í marga
daga. Aðrir, flokkar virtust í
fyrstu ekki veita þvi athygli,
hvers konar ofbeldismál var hér
í uppsiglingu og margir þing-
menn Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins tóku tillögum
kommúnista líklega. Nú munu
margir Sjálfstæðismanna ekki
treysta sér til að fylgja þessu
máli. En óvíst hefði orðið um af-
stöðu þeirra, ef hin öfluga mót-
staða Framsóknarmanna hefði
ekki vakið þá.
Útflutningsuppbætur á land-
búnaðarvörur eru annað dæmið.
Samkomulagið í landbúnaðar-
vísitölunefndinni var byggt á
því, að bændur fengju hið um-
samda verð fyrir allar vörur sín-
ar. Annars gátu bændur ekki
borið svipað úr býtum og aðrar
vinnandi stéttir. Kommúnistar
höfðu hugsað sér að svíkja
þetta í framkvæmd með því að
láta ekki greiða neinar uppbæt-
ur á útflutningsvörurnar. Þá hóf
Framsóknarflokkurinn baráttu
fyrir því, að bændum yrði
tryggt það verð fyrir útflutn-
ingsvörurnar, sem vísitölunefnd
taldi nauðsynlegt að þeir fengju.
Fjórtán þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins hafa nú heitið þessu
máli liðveizlu sinni. Sex þing-
menn Sjálfstæðisflokksins hafa
hins vegar enn neitað að veita
málinu stuðning og myndu
vafalaust hafa fengið fleiri
flokksbræður sína til þess, ef
þeir hefðu ekki óttazt Fram-
sóknarflokkinn.
Bændum er sagt, að þeir geti
stöðvað ásókn andstæðinga
sinna, ef þeir efli samtök sín
utan þingsins. Þetta er ekki
nema hálfur sannleikur. Þeir
tímar fara í hönd, að málum
stéttanna verður meira ráðið til
lykta á Alþingi en nokkurri
sinni fyrr. Það er rétt hjá
kommúnistum, að Alþingi er að
verða meginvettvangurinn fyrir
átök stéttanna. Bændum er því
vonlaust að halda hlut sínum,
nema þeir hafi öflugan og
vaxandi flokk á Alþingi.
Bændum hefir líka alltaf
verið að skiljast þetta betur og
betur á undanförnum árum. Þeir
hafa alltaf verið að efla Fram-
sóknarflokkinn. Bilið milli
fylgis hans og annarra flokka
í sveitum hefir alltaf verið að
aukast. Þess vegna var Fram-
sóknarflokkurinn einn hinna
eldri flokka, sem bætti fylgi sitt
á síðasta ári, þrátt fyrir vöxt
kommúnista.
Bændum er það þó enn meiri
lífsnauðsyn að efla og styðja
Framsóknarflokkinn á komandi
Síðarí hlutí aí ræðn Bjarna Asgeirssonar
við iyrstu umræðu um mjólkurfrumvarp kommúnista
Samkomulagið í sex-
maima-nefndiniii.
Ég vil þá með nokkrum orðum
snúa mér að ræðu háttv. þing-
manns Hafnarfjarðarkaupstað-
ar (Emils Jónssonar). Ýmsu úr
ræðu hans er þegar svarað hér
að framan og öðru af þeim hv.
þingm. Vestur-Skaft. (Sveinb.
Högnasyni) og Austur-Húnvetn-
inga (J. Pálmasyni).
Þingmaðurinn virtist nú ekki
hafa neina tröllatrú á að frum-
varp þetta væri allra meina bót
í mjólkurmálunum, og kemur
mér það ekki á óvart um jafn
greindan og venjulega sann-
gjarnan mann. Hitt er svo ann-
að mál, að margt í málefna-
flutningi hans var í þetta skipti
allt annað en greindarlegt eða
sanngjarnt. Hann gerði þetta
frumvarp ekki nema að litlu
leyti að umræðuefni, og snerist
ræða hans mest um niðurstöður
sex-manna-nefndarinnar, og
verðlagið á landbúnaðarvörun-
um.
Það má nú segja um ósam-
komulagið út af samkomulagi
sexmanna-nefndarinnar, þetta
sem skáldið sagði forðum: Und-
arlegt með tíkina. Á undanförn-
um árum, þegEfr að mest var rif-
izt um verðlagið á landbúnaðar-
vörunum og kaupgjaldið, var
iðulega að því vikið bæði í ræðu
og riti, hver nauðsyn væri á
árum. Þeir þurfa að efla hann
til að hrinda hinum ófyrirleitnu
árásum, sem á þá eru gerðar.
Þeir þurfa að efla hann til að
koma fram réttmætum málum
þeirra.
En þeir þurfa lika að efla
hann til fleiri hluta. Það er hlut-
verk bænda að gæta jafnvæg-
isins í þjóðfélaginu. Það er sótt
gegn frelsi þjóðarinnar og um-
bótaviðleitni frá tveimur hlið-
um. Annars vegar eru kommún-
istar, sem vilja hneppa þjóðina
í kúgunarviðjar eftir fordæmi
Rússa. Hins vegar eru hinir ný-
ríku stórgróðamenn, sem dreym-
ir um ótakmarkaða yfirdrottn-
un auðmanna, líkt og viðgengst
í hinum frumstæðu lýðveldum
Suður-Ameríku. Aðeins sterkur
og öflugur flokkur bænda, er
safnar hugsandi miðstéttarfólki
og verkalýð kauptúna og kaup-
staða undir merki sitt, getur af-
stýrt þessari þróun og stýrt
þjóðarvagninn áfram á braut
viturlegra, hagnýtra framfara á
lýðræðisgrundvelli. Þ. Þ.
því að fá þetta rifrildi út úr
þinginu og út úr stjórnmálun-
um, með því að fulltrúar verka-
manna og bænda semdu sín á
milli um hvorutveggja og reyndu
að finna sanngjarnt hlutfall
þar á milli. Og um tíma var
þetta orðið að slagorði — ekki
sízt hjá ýmsum fulltrúum
verkamanna. Svo tók Alþingi,
sem ég hélt að hefði verið búið
að fá nóg af þessum deilum,
þessar kröfur svo alvarlega, að
það lögfesti þessa tilraun, sem
eitt aðalatriði í dýrtíðarlögun-
um. Svo var nefndin ákveðin —
tveir mehn frá hvorum —
bændum og verkamönnum, og
til þess að tryggja það, að niður-
stöður nefndarinnar yrðu ekkert
handahóf, voru lögskipaðir í
nefndina tveir beztu kunnáttu-
menn, sem þjóðin átti völ á í
þessum málum, hagstofustjór-
inn og forstöðumaður búreikn-
ingaskrifstofu ríkisins. Og til að
tryggja enn betur að reynt yrði
að ná viðunandi niðurstöðu,
var ákveðið að niðurstöður
nefndarinnar skyldu því aðeins
öðlast gildi að fullt samkomu-
lag allra nefndarmanna yrði um
þær í öllum aðalatriðum.
Ég hygg, að þeir hafi verið
margir, sem kviðu því, að slík
niðurstaða myndi ekki fást'um
svo viðkvæmt deilumál á þess-
um sundrungartímum í þessu
sundrungarlandi. En svo gerðist
hið óvænta. Nefndin verður
sammála um niðurstöðuna, og
skilar sameiginlegu áliti. Úr því
átti þetta að vera leyst — og
niðurstöður nefndarinnar að
vera fullnaðardómur í málinu,
sem ekki yrði véfengdur og ekki
áfrýjað. — f fyrstu var sem
menn fögnuðu þessum úrslitum,
svo óvart, sem þau komu. En
Adam var ekki lengi í Paradís.
Fljótlega byrjuðu árásir á nið-
urstöðurnar og samkomulagið
— og nú eru umræðurnar um
störf nefndarinnar komnar á
það stig, að engu líkara er en
samkomulagið í sex-manna-
nefndinni sé eitthvað það háska-
legasta, sem hent hefir 1 þessum
málum.
Hefnd Alþýðn-
flokkslns.
Það er ekki óeðlilegt að þingm.
Hafnarfj. hafi forustuna hér
innan þings um að ráðast á álit
sexmannanefndarinnar, þar
sem það er flokksblað hans, Al-
þýðublaðið, sem hefir tekið þá
forustu utan þings. Ég veit að
það eru fleiri af gömlum sam-
starfsmönnum háttv. þingmanns
og flokks hans, sem hafa orðið
þetta mikil vonbrigði. En ástæð-
an er auðsæ. Alþýðuflokkurinn
hefir fallið fyrir þeirri freist-
ingu að beita sósíalista sömu
bardagaaðferðum og þeir beittu
Alþýðuflokkinn áður.
Á meðan Alþýðuflokkurinn var
í stjórnarandstöðu og varð oft
að taka ábyrga afstöðu í við-
kvæmum málum, — sem auðvelt
var að gera óvinsæl meðal ým-
issa manna, þá notuðu kemm-
únistar, sem nú kalla sig sósíal-
ista, aðstöðu sína til að afflytja
málum og rægja Alþýðuflokk-
inn fyrir að fylgja þeim. Á
þennan hátt tókst þeim smátt
og smátt að reita fylgið af Al-
þýðuflokknum og ná sjálfir all-
miklu af því fylgi og valdi, sem
hinir höfðu áður.
Þannig eru þeirra flokks-
menn nú í meirihl. í Alþýðu-
sambandi íslands og gátu þeir
ráðið . fulltrúavalinu í sex-
mannanefndinni. Og sumir
telja að fulltrúi starfsmanna
ríkis og bæjar í nefndinni sé
einnig í stjórnmálum af sama
sauðahúsi.
Nú var því skipt um hlutverk
þessara flokka frá því, sem áður
var. Nú voru það sósíalistar, sem
þurftu að taka ábyrga afstöðu
í þessu vandamáli og gerðu það
í bili, með því að fulltrúi þeirra
eða fulltrúar tóku þátt í nefnd-
störfunum og undirskrifuðu
nefndarálitið. Þá gat Alþýðu-
fiokkurinn ekki lengur setið á
sér að láta þá finna til sinna
eigin vopna og beita þá sömu
aðferðum og þeir höfðu áður
beitt Alþýðuflokkinn.
Þess vegna er ráðizt á starf
og niðurstöðu sexmannanefnd-
arinnar í Alþýðublaðinu og síð-
an af þingm. Hafnarfjarðar, af
öllu því hlífðarleysi, sem hugs-
azt getur, í þeirri von að geta
með því komið höggi á Sósíal-
istaflokkinn, sem þeir telja að
hafi staðið að nefndarálitinu.
En þetta herbragð Alþýðu-
flokksins hefir reynzt þeim vita
haldlaust eins og vita mátti.
Sósíalistar láta ekki króa sig
svona inni. Þegar þeir sáu
hina aðsteðjandi hættu, hlupu
þeir auðvitað eins og fætur tog-
uðu frá öllu samkomulagi og
allri ábyrgð og skildu fulltrúa
sinn eða sína eftir eina „bölvun-
inni íklædda" og þóttust hvergi
hærri koma. Og til að afsaka
þessa augnabliksyfirsjón að fara
að taka ábyrga afstöðu í vanda-
sömu máli, hafa þeir svo reynt
að friðþægja með því að láta
Þjóðviljann keppast við Alþýðu-
blaðið um að ráðast á og afflytja
álit sexmenninganna — og þing-
menn sína flytja hvert frum-
varpið af öðru til að ráðast á
hagsmunamál og félagssamtök
þeirra manna sem þeir eru á-
sakaðir fyrir að hafa verið of
hliðhollir í sexmannanefndinni
Þeir eru svo sem búnir að hvít-
þvo sig af þeirri grein.
En meðferðin á þessu máli er
gott sýnishorn af þjóðmálaá-
standinu, sem klofningurinn í
verkalýðsflokkunum hefir skap-
að. Flokkarnir gera með þessum
aðförum hvor annan óstarfhæf-
ann. Hvorugur þorir fyrir hin-
um að taka ábyrga afstöðu til
hinna viðkvæmustu mála vegna
þess að þeir óttast að þeir verða
affluttir fyrir það og rægðir og
rændir fylg'i og áhrifum.
Gagnrýnlit á störfnm
sex-manna-nefnd-
arinnar.
Annars verð ég að segja það,
að umræðurnar, sem farið hafa
fram í blöðunum og í þinginu
um álit sexmannanefndarinnar,
eru í hæsta máta óviðkunnan-
leg. Alþingi tekur sér það vald
að fyrirskipa ákveðnum mönn-
um að leysa erfitt, en aðkallandi
verkefni. Þeir verða við þessu
og leysa starf sitt af höndum
á tilskildum tíma eftir beztu
samvizku. Þegar svo starfi því
er lokið, leyfa blöð sumra stjórn-
málaflokkanna, og jafnvel þing-
menn, sér að ráðast á hinn dólg-
legasta hátt á menn þessa og
störf þeirra — og lýsa þeim eins
og argasta prangara-svindli.
Nú vita það allir, sem menn
þessa þekkja, að þeir eru hinir
samvizkusömustu í störfum sín-
um. Hagstofustjóri er þekktur
að því að beita hinni ýtrustu ná-
kvæmni og vísindalegri vand-
virkni í öllu sínu starfi, og al-
veg hið sama er vitað um for-
stjóra búreikningaskrifstof-
unnar meðal þeirra, sem hafa
kynnt sér vinnubrögð hans.
Með þessum mönnum veljast
svo til starfsins, af hálfu laúna-
manna, mjög skýr og athugull
hagfræðingur, svo og verkamað-
ur, sem aldrei hefir verið borið
það á brýn, að hann héldi ekki
jafnan fram ýtrustu kröfum
verkamanna — hvað sem ann-
ars hefir um hann verið sagt.
Svo er látið í veðri vaka, að full-
trúar bændanna í nefndinni
hafi vafið þessum mönnum öll-
um um fingur sér og' sagt þeim
fyrir um niðurstöðurnar — með
frekju og yfirgangi. Fyrr mega
nú vera ásakanir á báða bóga.
Nei, þó að um einn eða annan
einstakan lið í áliti sexmenn-
inganna kunni að vera álitamál,
þá er nefndin sjálf — og vinnu-
brögð hennar full trygging fyr-
ir því, að niðurstöður hennar
eru næst því rétta, sem komizt
verður í þessu flókna og vanda-
sama máli — hvað sem líður
fleipri og fullyrðingum háttv.
þingm. Hafnarfj. (E. J.) og ann-
arra, sem eru að reyna að snúa
álitsgerð hennar í villu.
Eitt af því, sem þingm. Hafn-
arfjarðar fann nefndinni til
foráttu, var það, að í stað þess
að finna vísitölu landbúnaðar-
vara, hafi hún snúið sér að því
einu að fara að skapa bændun-
um tekjur. — Þetta er með öllu
óréttmætt. Nefndin gerði ná-
kvæmlega það, sem fyrir hana
var lagt, eins og menn geta
sannfært sig um með því að lesa
þá grein, sem um þetta fjallar í
dýrtíðarlögunum.
Hún fann grundvöll að vísi-
tölu landbúnaðarafurðaverðsins,
með því að reikna út, hve mik-
inn þátt hver einstakur kostn-
aðarliður í búrekstrinum vegur
í heildarframleiðslukostnaðin-
um og getur þar af leiðandi
jafnan séð, hve mikið fram-
leiðslukostnaður meðalbúsins
hækkar eða lækkar, með því að
athuga verðbreytingu hinna
einstöku kostnaðarliði. En
nefndinni var einnig fyrirskip-
að að ákveða bóndanum kaup-
gjald þannig, að þeir bæru úr
býtum fyrir þann tlma, er þeir
hafa unnið að framleiðslunni,
álíka kaupgjald og aðrar vinn-
andi stéttir í landinu hafa haft
á sama tíma. Báðar þessar nið-
urstöður liggja fyrir í störfum
nefndarinnar.
Biireikninganilr.
Þá gerði þingmaðurinn lítið
úr þeim grundvelli, sem nefndin
byggði starf sitt á\— en það voru
hinir 40 búreikningar búreikn-
ingaskrifstofunnar. Nú vil ég
minná þingmanninn á það, að
þeir búreikningar, sem lagðir
voru til grundvallar fyrir vísi-
tölu framfærslukostnaðar í
landinu, og launabætur allra
launamanna, eru reiknaðir eftir
um allt land, voru ekki nema
40 — og allir teknir í Reykja-
vík. Einnig má geta þess, til
(Framh. á 4. síðu)
Eftir heímsókn í húsmæðra-
kennaraskólann
Húsmæðrakennaraskóli ís-1
lands hefir starfað í eitt ár, og
næsta sumar, hinn 1. júní, ljúka |
námsmeyjarnar kennaraprófi og
útskrifast. Það er þó mikils til
of snemmt að fella fullnaðar-
dóm um skólann og störf hans,
enda fer því fjarri, að ég sé
þess umkominn. En það er þó
skylda og menningarhlutverk
blaða og blaðamanna að vekja
athygli fólks á því, sem er að
gerast í þjóðfélaginu, og því
ætla ég í fáum orðum að geta
nokkurra atriða úr starfi hans.
Eins og kunnugt er starfaði
skólinn í fyrra vetur í kjallara
háskólabyggingarinnar. Stund-
uðu nemendurnir þá margvís-
legt og allstrangt undirbúnings-
nám, bæði verknám og bóknám.
Aðalþáttur bóknámsins var þá
efnafræði.
Með vorinu var skólinn flutt-
ur að Laugarvatni, og þar var
hann starfræktur í sumar.
Lærðu námsmeyjarnar þar og
höfðu með höndum margvísleg
störf, er lutu ?J) búskap og
heimilisstjórn. Meðal annars
stunduðu stúlkurnar garðrækt,
og var ungfrú Jóna Jónsdóttir
garðyrkjukona frá Sökku kenn-
ari þeirra í þeim efnum. Auk
þess lands, sem skólinn hafði til
ræktunar sameiginlega, hafði
Ihver stúlka 30 fermetra skák út
laf fyrir sig og ræktaði þar tólf
| algengustu tegundir grænmet-
is. Annaðist hver stúlka sinn
reit að öllu leyti sjálf, gróður-
setti plönturnar, hirti um þær
og tók upp, er haustaði.
Einnig hirtu stúlkurnar
hænsni og svín (gyltan gaut 5.
júlí og ól átta grísi), önnuðust
mjaltir, hleyptu skyr og sinntu
öðrum mjólkurstörfum og bú-
verkum. Þær fóru einnig til
grasa norður á Kjöl og tíndu
mikið af grösum, og síðsumars
tíndu þær ber, bjuggu til saft-
ir, suðu niður, störfuðu að slát-
urgerð og mörgu fleira. Hefir
þessa dagana, eftir að skólinn
flutti aftur í kjallara háskóla-
byggingarinnar, verið haldin
sýning á því, er soðið var niður
í skólanum, — fyrsta sýningin
af því tagi, sem efnt hefir verið
til hér á landi.
Á þessari sýningu voru eigi
færri en 70 tegundir hvers kon-
ar niðursuðuvara. Yrði það of
langt að telja upp allt, sem þar
gat að líta, enda lítið á slíkri
upptalningu að græða. Hitt
skiptir líka meira máli, að þessi
sýning var með frábærum
myndarbrag og mjög smekkvís-
lega um allt búið.
Ef til vill var nýstárlegast að
sjá grænkál (sem er næringar-
efnaríkasta jurt, er ræktuð er
hér á landi) og ber geymd í
skyri. Kvað sú geymsluaðferð vel
gefast og virðist hún vera mjög
hentugt fyrir sveitaheimili.
Einnig var á sýningunni hrá-
aldinmauk, er þarfnast mun
minna sykurs, heldur en þegar
maukið er soðið.
Slátur, sem í voru fjallagrös
að verulegu leyti í stað rúgmjöls,
var þar á boðstólum, og sagði
forstöðukona skólans, ungfrú
Helga Sigurðardóttir, að vel
mætti nota fjallagrös í slátrið
að tveim þriðju á móti rúgmjöli
og ágætt að hafa rúgmjöl og
grös til helminga.
Loks skal ég geta um niður-
soðið kjöt, sem enginn vatns-
dropi hafði verið látinn á. Það
var skorið í sneiðar og steikt og
síðan soðið þurrt í krukkunum.
Með þessu móti verður kjötið
þurrara og þéttara og alveg eins
og nýtt væri, þegar það er tek-
ið upp.
Vetrarkennslan í skólanum er
nú í þann veginn að hefjast.
Verður mikil áherzla lögð á æf-
ingakennslu, og byrjaði nám-
skeið fyrir ungar stúlkur, 14
—16 ára í gær. Kenna náms-
meyjarnar þeim við leiðsögn
ungfrú Helgu. Þetta námskeið
stendur í tvo mánuði. Eftir nýár
hefst síðan annað námskeið
ungra stúlkna. Það stendur í 2
—3 mánuði, og verður kennsl-
unni hagað á sama hátt og á
fyrra námskeiðinu.
Af bóklegum námsgreinum
verður í vetur lögð mest áherzla
á uppeldisfræði, og mun dr.
Broddi Jóhannesson kenna
hana. En auk þess verður einn-
ig kennd efnafræði, næringar-
efnafræði, heilsufræði, lífeðlis-
fræði, búreikningshald, stærð-
fræði, grasafræði og íslenzka.
Verklegar námsgreinar verða
meðferð ungbarna, hjálp í við-
lögum, fæðurannsóknir, hreins-
un og pressun fata og hrein-
gerningar á heimilum.
Ég hefi freistað að telja hér
allmargt upp í þeirri von, að
það gæti gefið lesendum blaðs-
ins, er ekki eiga kost að kynnast
starfi skólans af sjálfs raun,
ofurlitla hugmynd um hann,
þótt slík lýsing geti aldrei orð-
ið fullnægjandi. Hér á í hlut
merkileg stofnun, sem skylt er
að gefa gaum að og leggja rækt
við. Þann stutta starfstíma, sem
hún á að baki sér, hefir hún
átt við erfið starfsskilyrði að
búa. Er fé vissulega varið til
margs, sem tvísýnna er að til
gagns og þjóðþrifa horfi, heldur
en þótt að henni væri betur
hlynnt.
Undanfarin ár hafa fáir og
tiltölulega smáir húsmæðra-
skólar starfað í landinu. En
margir þeirra hafa verið góðir
skólar og gagnlegir og sumir
hinar ágætustu þjóðþrifastofn-
anir. Þessir skólar hafa ekki
getað tekið á móti nema nokkr-
um hluta þess sægs ungra
stúlkna, er viljað hafa stunda
nám í þeim.
Nú mun víða vera í undirbún-
ingi stofnun nýrra húsmæðra-
skóla, enda er það rökrétt þróun
í menningarmálum þjóðarinnar.
Fjöldi stúlkna í öllum héruðum
landsins bíður eftir því að eiga
kost á húsmæðraskólanámi,
stétt kennslukvenna með inn-
lenda menntun, sem sniðin er
við íslenzka staðhætti, er að
verða til, og verkefni fyrir
menntað fólk, sem numið hefir
og tamið sér myndarskap og
háttvísi, eru næg í gróandi þjóð-
félagi. Menning hugar og hand-
ar er meira að segja undirstaða
slíkrar grózku.
Við íslendingar erum þannig
gerðir, líkt og fleiri mannanna
börn, að okkur þykir vænt um
hrósið. En þó er jafnan bezt að
hafa það, sem sannast. Og það
er mála sannast, að okkur hefir
til þessa verið allmikið ábóta-
vant í umgengni, reglusemi og
myndarskap. Við höfum ekkli
öll haft glöggt auga fyrir sannri
prýði og þokka, til dæmis á
heimilum okkar. Ég hefi mesta
trú á góðum húsmæðraskólum
til þess að ráða bót á þessu og
svipuðum ágöllum íslenzkrar
menningar. En þetta er aðeins
ein hlið á málinu. Önnur hlið
er svo hin hagræna, heilsufars-
lega o. s. frv.
Ég trúi því, að á öllum þessum
sviðum muni mega sjá árangur
af starfi Húsmæðrakennara-
skóla íslands, þegar fram líða
stundir, ef svo verður haldið á-
fram sem nú er stefnt.
J. H.