Tíminn - 08.02.1944, Qupperneq 1

ÍRITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON.
ÚTGEPANDI:
j FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
| Símar 3948 og 3720.
RITSTJÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHUSI, Lindargötu 9 A.
Símar 2353 og 4372
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKF.irrTOFA:
EDDUHUSI, Lindargötu 9 A.
Sími 2323.
28. árg.
Rcykjavík, þriðjndaginn 8. fehr. 1944
14. blah
§jönnda flokksþing
Framióknarmanna
' Tílkynning Irá
Míðstjórn Framsóknarflokksins
Miðstjórn Framsóknarflokksins ákvað á fundi sínum
31. janúar s.l. að kveðja saman flokksþing í Reykjavík
miðvikudaginn 12. apríl næstkomandi.
Sæti og atkæðisrétt á flokksþingi eiga, samkvæmt
ílokkslögunum, kjörnir fulltrúar flokksfélaganna, al-
pingismenn flokksins og miðstjórnarmenn.
Flokksfélög í héruðum hafa rétt til að senda jafn
marga fulltrúa á flokksþingið og hreppar eru á félags-
svæðinu. Flokksfélög í kaupstað jafn marga og alls eiga
sæti í bæjarstjórn kaupstaðarins, þó aldrei fleiri en sem
svarar einum fulltrúa á hverja fulla tvo tugi félagsbund-
inna Framsóknarmanna í kaupstaðnum.
Félög ungra Framsóknarmanna eiga rétt til að senda
jafn marga fulltrúa á flokkksþingið, einn fyrir hverja
þi'já tugi atkvæðisbærra félagsmanna. Þó má fámenn-
ara félag senda 1 fulltrúa á flokksþing, ef það fullnæg-
ir skilyrðum þeim, er sett eru um flokksfélög í 3. gr.
flokkslaganna.
Miðstjórnin hefiir falið sérstakri nefnd að annast allan
nánari undirbúning flokksþingsins. í nefndinni eru:
Guðbrandur Magnússon, forstjóri og er hann formaður,
Daníel Ágústínusson, erindreki, Einvarður Hallvarðsson,
bankafulltrúi, Guðmundur Kr. Guðmundsson, skrif-
stofustjóri, Gunnlaugur Pétursson, skrifari, Kristjón
Kristjónsson, fulltrúi, Magnús Björnsson, ríkisbókari,
Ólafur H. Sveinsson, forstjóri, Páll Zóphóníasson, .alþm.,
Sigurjón Guðmundsson, skrifstofustjóri, og Vigfús Guð-
mundsson, gestgjafi.
Framkvæmdastjóri nefndarinnar er Daníel Ágústínus-
son, erindreki flokksins, og gefur hann allar nánari upp-
lýsingar varðandi flokksþingið.
Tilkynningar um þátttöku í flokksþinginu þurfa að
vera komnar til skrifstofu Framsóknarflokksins, Lind-
argötu 9A (sími: 2323), fyrir 1. apríl næstkomandi.
F.h. miðstjórnar Framsóknarflokksins,
JÓNAS JÓNSSON EYSTEINN JÓNSSON
formaður. ritari.
Noregssöfnunínni lokíð
Það söfnuðust 828 þús. kr. í peníngum
og allmíkíð af fatnaði
Noregssöfnun Norræna félagsins lauk 1. þ. m. og höfðu þá
safnazt krónur 828.007.45 og auk þess allmikið af prjónafatnaði.
Mun þetta vera stærsta söfnun, sem farið hefir fram hér á landi.
Erlcnt yfirllt:
Gyðingarnir
og Palestina
Af mörgum vandamálum eft-
ir styrjöldina, munu Gyðinga-
málin verða einna torveldust
lausnar.
Eins og kunnugt er, hafa Gyð-
ingar öldum saman ekki átt
neitt heimaland. Þeir hafa
dreifst um flest lönd veraldar,
en þrátt fyrir það, hafa þeir
jafnan haldið svo vel saman, að
aðrir þjóðflokkar hafa ekki bet-
ur gert. Hvarvetna hafa þeir
reynzt duglegir fésýslumenn og
hafa í mörgum löndum náð
undir sig ábatasömustu verzl-
unar- og iðnaðargreinunum.
Heimaþjóðunum hefir jafnan
fallið illa þessi yfirgangur Gyð-
inga og'hafa þeir jafnan verið
óvinsælir og ofsóttir. Enski
blaðamaðurinn Douglas Reed
hefir komizt svo að orði, að
raunverulega hafi Gyðingar
ekki átt nema einn Messías og
hann sé Adolf Hitler. Hitler hafi
tekizt það, sem engum öðrum
hafi tekizt, að gera Gyðinga
vinsæla með því að beita þá hin-
um mannúðarlausustu ofsókn-
um.
Hitt viðurkennir Douglas Reed
og margir aðrir hlutlausir
blaðamenn, sem þekktu til í
ÞýzkalandTf að yfirgangur Gyð-
inga þar hafi vissulega gefið
tilefni til, að Þjóðverjar hefðu
andúð á þeim. Af svipuðum á-
stæðum fer Gyðingaandúð nú
óðum vaxandi í Bandaríkjun-
um. Talið er, að Gyðingar þar
ráði yfir mestu af kvikmynda-
iðnaðinum og áfengisverzlun-
inni. Þeir eru og taldir hafa ein-
okað fleiri arðsamar verzlunar-
og iðngreinar í Bandaríkjunum.
Ýmsir telja, að Gyðingamálin
geti orðið eitt af erfiðustu
vandamálum Bandaríkjanna í
framtíðinni.
Það hefir lengi verið draum-
ur þeirra þjóða, er mest hafa
orðið fyrir ágangi Gyðinga, að
Gyðingar fengju eitthvert land
til umráða og yrðu fluttir þang-
•að. Margir forráðamenn Guð-
inga hafa líka stutt þessa hug-
mynd.
Af þessum rótum var sprott-
in hin fræga Balfouryfirlýsing,
er gefin var af brezku stjórninni
2. nóv. 1917. Samkvæmt henni
skyldi Palestína verða hið fasta
heimkynni Gyðinga. Eftir frið-
arsamningana 1919 var strax
hafizt handa um framkvæmd
þessarar yfirlýsingar. Þá voru
(Framh. á 4. síðu)
Seinustu fréttir
Rússar hafa unnið mikið á,
bæði í Póllandi og Dnjeprbugð-
unni. í Póllandi hafa þeir tekið
borgirnar Rovno og Lutsk og
sækja hratt fram til Lwow
(Lemberg), sem er miðstöð fyr-
ir flutninga Þjóðverja á mjög
stóru svæði. í Dnjeprbugðunni
hafa Rússar unnið mest á við
Krívoi Rog og Níkópól, þar sem
þeir hafa innikróað 5 þýzk her-
fyiki.
Á Ítalíu geisa mjög harðir
bardagar bæði á Cassino- og
Anzio-vígstöðvunum. Verulegar
breytingar hafa þó ekki orðið á
vígstöðvunum.
Á Marshalleyjum gengur inn-
rás Bandaríkjamanna að ósk-
um. Þeir hafa lokið töku Kwaja-
lein-hringrifsins og flestra eyj-
anna innan þess. Á þessum eyja-
klasa er m. a. bezti flugvöllur
Marshalley j anna.
í Varsjá hafa þrír helztu yfir-
menn þýzku leynilögreglunnar
verið myrtir. Þjóðverjar hafa
tekið 100 pólska gisla af lífi í
hefndarskyni.
r
Uthluíun ríkísstyrks
til skálda og lísta-
manna
Nefnd rithöfundafélagsins,
sem var kjörin til þess að út-
hluta skáldalaunum, hefir lokið
því starfi sínu og gert niður-
stöðuna kunna almenningi.
Hefir hún að þessu sinni skipt
laununum í tvo flokka, A-flokk,-
sem ætlast er til að verði föst
laun, og B-flokk, sem eiga að
vera viðurkenning fyrir sérstök
skáldverk eða ritstörf.
Fer hér á eftir úthlutunar-
skrá nefndarinnar:
A-flokkur:
4000 krónur: Davíð Stefáns-
son, Akureyri, Guðmundur Frið-
jónsson, Sandi, Guðm. G. Haga-
lín, ísafirði, Halldór Kiljan Lax-
ness, Reykjavík, Kristmann
Guðmundsson, Hveragerði,
Tómas Guðmundsson, Reykja-
vík, Reykjavík, og Þorbergur
Þórðarson, Reykjavík.
3600 krónur: Guðmundur
Kamban, Kaupmannahöfn, Jó-
hannes .úr Kötlum, Hveragerði, i
og Magnús Ásgeirsson, Hafnar-
firði.
3000 krónur: Steinn Steinar,
Reykjavík.
2400 krónur: Guðmundur
Böðvarsson, -Kirkjubóli, Guðm.
Daníelsson, Eyrarbakka, Jakob
Thorarensen, Reykjavík og Ól-
afur Jóh. Sigurðsson, Reykjavík.
1800 krónur: Friðrik Brekkan,
Reykjavík, Theódór Friðriksson,
Reykjavík, og Unnur Bjarklind,
Reykj avík.
1500 krónur: Elínborg Lárus-
dóttir, Reykjavík, Gunnar Bene-
diktsson, Hveragerði, Jón Magn-
ússon, Reykjavík og Þórunn
Magnúsdóttir, Reykjavík.
1200 krónur: Guðfinna Jóns^
dóttir, Húsavík, Kristín Sigfús-
dóttir, Akureyri, og Sigurður
Jónsson, Arnarvatni.
600 krónur: Halldór Helgason,
Ásbjarnarstöðum, og Jón Þor-
steinsson, Arnarvatni.
B-flokkur:
2500 krónur: Halldór Kiljan
Laxness fyrir „fslandsklukk-
una“, Halldór Stefánsson fyrir
smásagnagerð og Þorsteinn
Jónsson (Þórir Bergsson) fyrir
smásagnagerð.
1200 krónur: Kolbeinn Högna-
son fyrir nýútkomin ljóðasöfn
og Steindór Sigurðsson, Krist-
neshæli, fyrir söguna „Laun
dyggðarinnar“.
Bréf Gunnars.
Áður en nefndin lauk starfi
sínu, barst henni svohljóðandi
bréf frá Gunnari Gunnarssyni,
sem er tilefni þess, að nefndin
úthlutaði honum ekki skálda-
launum að þessu sinni:
(Framh. á 4. síðu)
í nefndinni, sem stjórnaði
söfnuninni, áttu sæti Guðlaug-
ur Rósinkranz, ritari Norræna
félagsins, Harald Faaberg, þáv.
formaður Nordmannslaget, og
Sigurður Sigurðsson, formaður
Rauða krossins. Guðlaugur var
formaður nefndarinnar og hef-
ir hann nýlega skýrt blaða-
mönn frá niðurstöðum söfnun-
arinnar. Sagðist honum m. a.
svo frá: - í
Söfnunin hófst 17. maí 1942
með merkjasölu og fjársöfnun
í Reykjavík og flestum kaup-
stöðum og kauptúnum landsins.
Söfnunarlistar voru sendir um
allt land, öllum prestum og
mörgum einstaklingum Nor-
ræna félagsins og 'Rauða kross-
ins. Mjög margir þessara manna
hafa gengið mjög vel fram við
söfnunina, t. d. safnaði séra Jón
Skagan á öllum bæjum í presta-
kalli sínu.
Flest bæjarfélög og nokkur
hreppsfélög hafa gefið til söfn-
unarinnar og reið Þingvalla-
hreppur á vaðið með 1000 kr.
gjöf. Reykjavík gaf 100 þús.,
Akureyri 20 þúsund og Hafnar-
fjörður 20 þúsund kr. Gjafir
bæjarfélaga námu samtals 153
þús. kr. Ríkissjóður lagði fram
350 þús. kr. og hafa því gjafir
frá bæjum og ríki numið sam-
tals 528 þús. kr. Stærstu gjafir
frá einstaklingum og félögum
(Framh. á 4. síðu)
Dagsbrún krefst 16°|0
grunnkaupshækk-
unar
Stjórn verkamannafélagsins
Dagsbrún hefir nú lagt uppkast
að nýjum kaupsamningi fyrir
Vinnuveitendafélag íslands. Er
þar farið fram á, að tímakaupið
hækki úr kr. 1.10 í kr. 2.50 eða
um 16%. Auk þess er farið fram
á aukningu ýmissa hlunninda.
Ef fallizt yrði á kröfu félagsins
um hækkun tímakaupsins
myndi það raunverulega hækka
úr kr. 5.52 í kr. 6.50, miðað við
núgildandi vísitölu.
. Kaupsamningur sá, sem
Dagsbrún hefir sagt upp, renn-
ur út 20. þ. m. Verði nýr sarnn-
ingur ekki gerður fyrir þann
tíma, mun koma til verkfalls.
Samþykkt stúdeuta
í Íýðveldísmálínu
Á framhaldsfundi Stúdenta-
félags Reykjavíkur, sem hald-
inn var í Háskólanum síðastl.
föstudagskvöld, var samþykkt
með 151:50 atkv. svohljóðandi
tillaga:
„Fundur í Stúdent&félagi
Reykjavíkur, haldinn í háskól-
anum 4. febrúar 1944, lýsir yfir
þeim eindregna vilja sínum, að
lýðveldi verði stofnað á íslandi,
eigi síðar en 17. júní næstkom-
andi, og með þeim hætti, er
stjórnarskrárbreytingin frá 15.
des. 1942 segir fyrir um og fram
er tekið í 81 gr. stjórnarskrár-
frumvarps þess, sem nú liggur
fyrir Alþingi, og skorar jafn-
hliða á íslendinga að beita sér
einhuga fyrir því, að þátttaka í
fyrirhugaðri atkvæðagreiðslu
um yfirlýsingu varðandi niður-
fellingu dansk-íslenzka sam-
bandslagasamningsins og lýð-
veldisskrána verði sem allra
mest og samboðin þjóð, sem
öldum saman hefir þráð sjálf-
stæði sitt og barizt fyrir því“.
Svokallaðir lögskilnaðarmenn
höfðu sig allmikið í frammi á
fundinum og höfðu safnað liði
eins og atkvæðagreiðslan ber
með sér. Umræður urðu nokkuð
harðar.
Árásir hermanna
á Íslendínga
Amerískir hermenn frömdu
tvær árásir á íslenzkt fólk í
fyrradag, — stúlku, sem var á
ferli á götu úti, og bifreiðar-
stjóra, sem sat í bifreið sinni.
Varð bifreiðarstjórinn fyrir all-
miklum meiðslum.
Stúlkan var að fara vestur
Skothúsveg. Er hún kom á móts
við Tjarnargötu, staðnæmdist
útlend bifreið skammt frá
henni. Kom hermaður út úr bif-
reiðinni og réðist hann þegar
að stúlkunni og barði hvert
höggið af öðru í andlit henn-
ar. Féll hún á götuna, og
komst loks nauðulega inn í hús
við Tjarnargötu, illa útleikin.
Bifreiðarstjórinn sat í bifreið
sinni við Iðnó og beið eftir far-
þegum. Bar þar að hermanna-
bifreið. Komu þrír hermenn út
úr henni og ruddust inn í ís-
lenzku bifreiðina og réðust um-
svifalaust á bifreiðarstjórann.
Tókst honum að komast út, en
(Framh. á 4. síðu)
Á viðavangi
HÁMARK SÓÐASKAPARINS.
í seinasta hefti tímarits Máls
og menningar birtist sóðaleg-
asta og svívirðilegasta grein,
sem nokkurn tíma hefir sést á
prenti. Fara hér á eftir nokkur
sýnishorn af málaflutningi
óeim, sem þar er í frammi hafð-
ur:
„Ómyndarskapurinn í land-
búnaðarmálum hefir náð því
stigi, að hann heldur við hall-
æri í landinu mitt í hinni svo-
kölluðu v.aJmegun. Ein eða tvær
tegundir kjöts eru framleiddar
af þesskonar heimsku og blindni,
að einkum minnir á fordæmi
kvarnarinnar, sem malaði bæði
malt og salt í djöfuls nafni, unz
skipið var sokkið. .. .
.. . Tugmiljónir króna greið-
ast úr ríkissjóði til að troða ís-
lenzku kindakjöti upp á brezka
neytendur, sem fúlsa við því
jafnvel á sultartímum eins og
nú v..
.. . Um hið legna freðkjöt ís-
húsanna hér, sem íslenzkum
neytendum er selt á sumrin, er
það að segja, að slíkur óþverri
í matarstað myndi hvergi^boð-
inn mannfólki í neinu landi
jarðarinnar, þar sem ekki væri
ríkjandi hungursneyð.
Við kindakjötSframleiðsluna
keppa klepptækir hrossakjöts-
framleiðendur, sem leggja undir
sig Ríkisútvarpið og láta æpa
þar seint og snemma út yfir
landslýðinn: hrossakjöt, hrossa-
kjöt, og gengur sú óskemmtun
fram eftir öllum vetri. ...
. . . Fróður maður hefir reikn-
að út, að félli allt sauðfé lands-
manna, svo að við yrðum að
kaupa neyzlukjöt frá útlöndum,
myndi vísitalan lækka um 40
stig. ...
. .. Samt heldur löggjafinn
fast við þá skipun að hóta
mönnum sektum og tugthúsi
fyrir að framleiða góðar og ó-
dýrar mjólkurvörur í nýtízku
búum í nágrenni stærstu -neyt-
endasvæðanna.en verðlauna ein-
yrkja í fjarsveitum, sem kunna
litt eða ekki til nautgriparækt-
ar og mjólkurframleiðslu, fyrir
að framleiða mjólk, sem nálgast
oft að mega heita óþverri, þeg-
ar hún er komin á markað í
höfuðborginni, skitug, mögur,
fjörefnalaus, súr eða fúl ...
Það þarf ekki að taka fram,
að höfundur þessarar dæma-
lausu níðgreinar er Halldór
Kiljan Laxness. Virðist hann
um þessar mundir ganga ,með
þann sjúklega ásetning að
hrúga saman sem mestu af fúk-
yrðum og lygum um bændastétt
landsins. Þessi vitfirring Kilj-
ans er vissulega þannig vaxinn,
að skynbornir menn geta ekki
lagt sig niður við að hrekja all-
ar firrurnar lið fyrir lið, enda
væri það sama óvitaverk og að
ætla að rökræða við brjálæðing
á Kleppi. Hitt er meira alvöru-
mál, að menn, sem vafalaust
bera ekki óvild til bændastétt-
arinnar og vilja vel íslenzkri
menningu, likt og Sigurður Nor-
dal, skuli geta látið bendla sig
við félagsskap, er annast útgáfu
slíks óþverra. _
SVONA Á AÐ TAKA Á
MÓTI RÚSSUM.
Lengsta greinin í seinasta
sunnudagsblaði Þjóðviljans er
bersýnilega birt í.þeim tilgangi,
að búa menn undir þá hegðun,
sem þeir eiga að temja sér í
hinu fyrirhugaða framtíðar-
ríki kommúnismans hér 'á landi.
Grein þessi fjallar aðallega
um komu rússnesks knatt-
spyrnuflokks til Búlgaríu. Þrátt
fyrir versta veður biðu þúsund-
ir manna við flugvöllinn, þar
sem von var á Rússunum. Þegar
Rússarnir svo komu, missti öfl-
ugur lögreglu- og hervörður
stjórn á öllu saman, því að fólk-
ið brauzt inn á flugvöllinn, um-
kríhgdi flugvélarnar með há-
(Fravih. á 4. siðu)
TVEIR FORVÍGISMENN í KÍNA
Hér á myndinni sjást tveir þeir menn, sem mestu ráða af hálfu Bandamanna
í styrjöldinni í Kína. Það eru Chiang Kai Shek, jorseti og yfirhersliöfðingi
Kínaveldis, og Stilliiiell hershöfðingi, er stjórnað hefur flugher Bandaríkja-
manna i Kína, og jajnframt hefur verið ráðunautur Bandamanna hjá
kínversku stjórninni um allt viðkomandi hernaðarmálum.