Tíminn - 22.02.1944, Blaðsíða 2

78
TfMIMV, l»riðjmlagiim 22. febr. 1944
20. blað
Ólaf ur Guðmandsson, Hellnatáiiis
Þetta er vanmat á þroska bænda
Kosningar þær, sem snerust
um stjórnarskrá upplausnar-
innar, eru öllum enn í fersku
minni. Er slíkt eigi óeðlilegt, því
að þjóðin hefir síðan goldið
geigvænlegt afhroð fyrir til-
stilli og aðgerðir þeirra manna,
sem með lítilli forsjálni vörpuðu
sprengjum sundrungar beint í
hjartastað þjóðarinnar, þegar
henni lá mest á að sameina alla
krafta þegna sinna til djarflegra
átaka, mót aðsteðjandi hætt-
um, sem á sóttu hvaðanæva.
í kosningunum vorið 1942 stóð
þjóð vor á miklum vegamótum.
Hún átti um tvennt að velja,
að kæfa í fæðingunni þá stjórn-
arskrárbreytingu, sem meiri-
hluti þings lagði undir dóm
hennar, eða samþykkja breyt-
inguna og hleypa um leið flóð-
öldu kommúnismans yfir land-
ið, sem vitanlegt var að mundi
skola burt þeim verðmætum, er
þjóðinni hafði fallið í skaut á
umliðnum árum, bæði efnalega
og andlega.
Þjóðin valdi síðari kostinn, og
inn á Alþingi íslendinga skol-
aði mörgum mönnum með ryðg-
aðar kommúnistahugmyndir,
ásamt öðrum peðum, sem töld-
öllum^ atvinnu og viðunanlegt
afkomuöryggi, því að annars er
öfgum stéttabaráttunnar boðið
heim. Það er skorturinn og ör-
yggisleysið, er skapar öfgastefn-
urnar á báða bóga. Til þess að
fyrirbyggja þessar frumorsakir
þeirra, þarf ríkisvaldið að hafa
taumhald á þróun einkafram-
taksins, og hefjast sjálft handa
um framkvæmdir, ef þörf
krefur, svo að atvinnuleysið og
öryggisleysið sé fyrirbyggt. Það
þarf að framfylgja áætlun, sem
fullnægir kröfunni um atvinnu-
og afkomuöryggi allra, alveg
eins og nú er framfylgt áætlun,
er fullnægir styrjaldarrekstrin-
um.
Ef atvinnuleysið, stéttabar-
áttan og öfgarnar eiga ekki að
komast í algleyming á íslandi,
verður þessi stefna einnig að
sigra hér. Annars biður þjóðar-
innar ekki annað en volæði og
kúgun, annað hvort undir for-
ustu kommúnista eða stór-
gróöamanna. Til þess að koma
þessari stefnu fram, þurfa allir
frjálshuga og umbótasinnaðir
menn að sameinast um sköpun
miðfylkingar, er brýtur niður
ásókn öfganna til beggja hliða.
Þ. Þ.
ust til haga hjá Sjálfstæðis-
flokknum og hafði lengi dreymt
sjálfa sig sitjandi inni í þing-
helgi íslendinga.
Mér kemur í hug einn af
fundum þeim, sem haldinn var
hér í Rangárvallasýslu rétt fyrir
kosningarnar þetta vor. Fund-
urinn var á Stórólfshvoli. Eg-
ill Thorarensen í Sigtúnum
mætti á þessum fundi til and-
svara gegn áhlaupaliði íhalds
og kommúnista. Egill sá glöggt
hver voði þjóðinni var búinn
með þeirri stjórnarskrá, sem nú
var í uppsiglingu. Egill flutti
þarna mjög snjalla ræðu og
skýrði frá gangi mjólkurmál-
anna hér austan fjalls á und-
anförnum árum, en Sjálfstæðis-
menn hafa af eðlilegum ástæð-
um mjög forðast umræður um
þau mál, þegar kosningar hafa
staðið fyrir dyrum. í ræðu sinni
komst Egill að þeirri niður-
stöðu, að aðgerðir Sjálfstæðis-
manna í mjólkurmálinu væru
þannig vaxnar, að það væri
vanmat á þroska kjósenda
austan fjalls, að nokkur Sjálf-
stæðismaður skyldi láta sjá sig
í kjöri í Árnes- og Rangárvalla-
sýslum.
Ræða Egils kom mjög við
taugar Ingólfs á Hellu, sem
vonaði nú í barnslegri einfeldni,
að kjósendur í Rangárvalla-
| sýslu mundu veita honum nægi-
1 legt kjörfylgi til þess að ná
kosningu og verða þannig ann-
' ar þingmaður Rangæinga í stað
!Björns sýslumanns. En þessar
jvonir brugðust Ingólfi. sem síð-
' an hefir orðið að bíta í það súra
j epli að vera aðeins minnihluta-
! þingmaður, sem á alla sína
i þingmannstign að þakka stjórn-
arskrá upplausnarinnar.
Eina vörn Ingólfs gegn hinni
þungu ádeilu Egils yar sú, að
honum færist lítt að koma
austur í Rangárvallasýslu með
ræðu, sem aðrir hefðu fengið
honum í hendur, en ræða Egils
var vélrituð eða prentuð, og
taldi Ingólfur því líklegt, áð
hægt væri að telja fundar-
mönnum trú um, að plaggi
þessu hefði verið stungið að
Agli um leið og hann lagði leið
sína austur yfir Þjórsá til orr-
ustu gegn þeim eyðingaröflum,
sem nú hugðu að brjóta ríiður
hið pólitíska vald íslenzkra
sveita.
Ég hygg, að flestir þeir, sem
hlustuðu á Egil á fyrrnefndum
fundi og hafa fylgzt með bar-
áttu hans á undanförnum ár-
um fyrir málstað bændanna
i gegn hatrömmum aðförum
jþeirra, sem hafa unnið mark-
,visst að því, bæði ljóst og leynt,
j að gera bændastéttina áhrifa-
| lausa um sín málefni á hinum
hærri stöðum, gætu naumast
trúað því, að hann væri faðir
þeirrar ævintýralegu tillögu,
sem nú nýlega hefir skotið
upp höfðinu, sem sé að láta
Framsóknarflokkinn v í k j a
fyrir öðrum nýjum flokki, sem
ætti að sameinast alla atvinnu-
rekendur til sjávar og sveita í
einn stóran flokk. Inn í fylk-
ingu þessa hugsar Egill sér að
renni „betri“ ' armur Sjálf-
stæðisflokksins og þá auðvitað
mennirnir, sem fengu þann
fræga vitnisburð hjá Agli Thor-
arensen, að þeir ættu að sjá
sóma sinn í því að láta ekkert á
sér bera um kosningar.
Hvað hefir gerzt, sem gerir
það að verkum, að Egill sér nú
framtíðarvelgengni íslenzku
þjóðarinnar svo mjög tengda
þeim mönnum, sem hann sjálf-
ur hefir talið svo litlum kost-
um búna, að ekki væri að þeim
nein uppbygging? Og svo fast
hyggur Egill á samstarf við
þessa menn, að hann ber það
á borð fyrir alla sína gömlu
samherja, að nú eigi að leggja
flokk þeirra niður, — að það
eigi að þurrka Framsóknar-
flokkinn út.
Ég held, að aldrei hafi. verið
borin á borð fyrir okkur Fram-
sóknarmenn lélegri pólitísk
fæða en þessi gæsasteik kaup-
félagsstjórans í Sigtúnum.
Það er víst, að þótt E. Th.
legði nú land undir fót og rölti
á milli heimila Framsóknar-
manna í Árnes- og Rangár-
vallasýslum, að þá yrðu ekki
margir til þess að bjóða honum
inn, svo fremi sem erindið væri
það að bjóða mönnum í erfis-
drykkju eftir Framsóknar-
flokkinn eða í brúðkaupsveizlu
Framsóknar- og Sjálfstæðis-
manna. í slíkum erindagerðum
myndi Egill áreiðanlega* ganga
bónleiður til búðar. Ég hygg, að
Egill mundi ótvírætt lesa sama
svarið af vörum allra, sem
myndu orð hans sjálfs frá fund-
inum á Stórólfshvoli, að það
væri vanmat á þroska bænda
að fara þess á leit við þá að
leggja Framsóknarflokkinn nið-
ur.
(Framh. á 4. síSu)
Krýsuvíkur-
vegurínn
- IJiiu-æður á Alþingi. >
Sex þingmenn, þrír Fram-
sóknarmenn, tveir jafnaðar-
menn og einn sósíalisti, flytja í
sameinuðu Alþingi tillögu um
að heimila ríkisstjórninni að
greiða á þessu ári tvær milj-
ónir til framhalds veg:alagningu
í Krýsuvíkurvegi. Fyrsti flutn-
ingsmaður er þm. V.-Skaftfell-
inga, Sveinbjörn Högnason.
Tillagan var rædd í þinginu í
tvo daga og er komin til fjár-
veitingarnefndar. Fjármála-
ráðherra vildi vita hjá flutn-
ingsmönnum, hvaðan taka ætti
þetta fé. Því svaraði Sveinbjörn
þannig, að fjárveitingarnefnd
mundi að sjálfsögðu athuga,
hvort tekjur ríkisins á þessu
ári gætu mætt þessum útgjöld-
um eða hvort til þess þyrfti sér-
staka lánsheimild.
Jörundur, Sveinbjörn og Em-
il sýndu fram á nauðsyn þessa
vegar; í fyrsta lagi vegna Reyk-
víkinga, er þurfa að fá mjólk,
einnig þann tíma ársins, sem
Mosfells- og Hellisheiði eru ó-
færar; í öðru lagi vegna bænd-
anna, er þurfa að koma mjólk-
inni til seljanda; í þriðja lagi,
vegna Hafnfirðinga, er með
lagningu þessa vegar fá aðgang
að jarðhita og landi til ræktun-
ar; og í fjórða lagi vegna Sel-
vogsmanna, sem með þeim vegi
fá sveit sína í vegasamband. í
sama streng tók Ingólfur Jóns-
son, en taldi sig persónulega
móðgaðan, hefði verið búið að
lofa sér að vera fluningsmað-
ur, en svo hefði tillagan verið
flutt, þegar hann ekki var í bæn-
um. Sagði Ingólfur, að það, að
hann varð ekki flutningsmaður,
mundi verða orsök þess, að bæði
Gísli Sveinsson og Eiríkur Ein-
arsson mundu ekki verða með
tillögunni, en hefðu orðið það,
ef Ingólfur hefði verið flutn-
ingsmaður. Þetta kom mörgum
einkennilega fyrir sjónir, og
þegar Eiríkur kvaddi sér hljóðs,
væntu menn, að hann mundi
skýra málið nánar, en af því
varð ekki. Hinu lýsti hann yfir,
að þrátt fyrir það, þótt hann
væri borinn og barnfæddur
austan fjalls, og ýmist búið þar
eða hér í Reykjavík, væri hann
ekki enn búinn að átta sig á
því, hvort hann ætti að vera
með Krýsuvíkurvegi eða á móti.
Á móti vegarlagningunni töl-
uðu Jón Pá og Gísli Jónsson.
Páll Zophóníasson talaði um
nauðsyn vegarins, en benti á,
að óviðfeldið væri að samþykkja
tveggja milj. kr. fjárveitingu
Nokkur aðvöruuar-
orð til íslenzku þjóð-
arínnar
Nú eru fyrir dyrum örlagarík-
ustu kosningar, sem nokkru
sinni hafa verið háðaf á ís-
landi, kosningar, sem munu
sýna öllum heiminum á hvaða
menningar- og þroskastigi ís-
lenzka þjóðin er.
Látið ekki afvegaleidda og
umsnúna kurteisi gagnvart
Dönum villa ykkur sýn.
Hafnið ekki viljandi þeim
hugsjónum, sem margir ein-
staklingar annara þjóða láta
lífið í sölurnar fyrir.
Það er menningarleg skylda,
að íslenzka þjóðin noti nú taf-
arlaust rétt sinn og reyni að
verða algerlega sjálfstæð, án
nokkurrar erlendrar íhlutunar.
Það væri óverjandi smán, ef
nokkur íslendingur, væri svo
óeigingjarn með heiður sinn og
þjóðar sinnar, að hann hikaði
við að reyna að hjálpa til að
fullkomna það verk, sem beztu
menn þjóðarinnar á síðastliðn-
um öldum, hafa unnið að.
Kjósið öll! Þeir, sem kjósa,
hljóta að kjósa rétt. Neikvæð
kosning — hverjar sem afleið-
ingarnar yrðu — væri smán,
sem íslenzka þjóðin gæti ekki
losað sig við um ókomnar aldir.
Svo ömurleg örlög mun vissu-
lega enginn íslendingur vilja
skapa þjóð sinni.
Gísli Albertsson,
Hesti, Borgárfirði.
með þingsályktun á fjárlaga-
þingi, og beindi því til fjárveit-
ingarnefndar, að athuga hvort
t ekki mætti færa tillöguna í
! það horf, að hún yrði hvort-
Jtveggja, áskorun á stjórnina að
hefjast handa og láta í -sumar
jvinna í veginum, og yfirlýsing
þingmanna um, að þeir ætluðu
! sér að standa að tveggja milj.
|kr. fjárveitingu í þessu skyni á
næstu fjárlögum. Fengist vissa
( fyrir því, mætti vinna fyrir sig
1 fram í ár, og það taldi hann
heppilegash
Nú er málið hjá fjárveiting-
arnefnd. Hvað hún leggur til
málanna, er óvíst. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefir löngum lagt
sig fram til að tefja fyrir þess-
ari vegarlagningu. En Ingólf-
ur fylgir henni, og ætli ein-
hverjir flokksbræður hans geri
það nú ekki líka, enda þótt hann
ekki yrði flutningsmaður. Og
þolir Ingólfur, að hans eigin
flokksbræður vinni gegn fram-
gangi þessa máls, sem varðar
svo mikils hag allra bænda
austan fjalls. K.
Erlcmlir jiættir:
Hver verður maður
drotlníngarelnisins ?
Frásögn af Manstelu marskálki o. fl.
Um fátt er nú meira rætt í heiminum en fyrirkomulag
ýmissa mála eftir styrjöldina. Það er margt, sem veldur
mönnum áhyggjum í því sambandi, og má þar tilnefna hina
óiíklegustu hluti. Meðal þess, sem vel getur valdið Bretum
nokkrum áhyggjum, er gifting Elísabetar krónprinsessu,
sem á í vændum að verða þjóðhöfðingi hins víðlenda brezka
heimsríkis.
Þri&judagur 22. fébr.
Afturhaldsboðskap-
ur Morguublaðsins
í forustugrein Morgunblaðs-
ins á laugardaginn var er
brugðið upp mynd af þeirri
stefnu, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn berst fyrir og vill láta ráða
hér ríkjum á komandi árum.
Það er stefna frjálsu sam-
keppninnar -og óskipulagðs
einkaframtaks í 19. aldar mynd.
Það er stefnan, sem ríkti fyrir
styrjöldina og orsakaði þá at-
vinnuleysi og fj árhagsöngþveiti
í öllum löndum hins menntaða
heims. Það, sem Mbl. er að boða,
er ný kreppa, nýtt atvinnuleysi,
fáir auðkóngar og fjölmennur
öreigalýður.
Sá sleggjudómur Morgun-
blaðsins, að fjármálaöngþveitið
og atvinnuleysið í heiminum fyr-
ir styrjöldina hafi rakið rætur
sínar til afskipta ríkisvaldsins,
er vitanlega fjarri öllum sanni.
Hvernig var það t. d. í Banda-
ríkjunum? Þau eru auðugasta
land heims, þar voru mestir auð-
kóngar heimsins, þar voru nær
éngir skattar, þar voru engin
ríkisafskipti, en samt voru þar
11—12 milj. atvinnuleysingja,
þegar Roosevelt kom til valda.
Það var fyrst, þegar Roosevelt
var búinn að koma á ýmsri opin-
berri skipulagningu og hækka
skattana, svo að hægt væri að
auka verklegar framkvæmdir, að
aftur tók að lifna þar við. Verk-
legu framkvæmdirnar, sem voru
ávöxtur skattanna, veittu ekki
aðeins atvinnu þeim, er að þess-
um framkvæmdum störfuðu,
heldur varð aukin kaupgeta
þeirra þess valdandi, að sala
jókst á framleiðslu ýmsra at-
vinnugreina og þær fóru því að
geta veitt meiri atvinnu en áður.
Þannig kom skipulagningar- og
skattastefna Roosevelts atvinnu-
lífinu aftur á réttan kjöl.
Hvernig var það líka í Bret-
landi? Ekki ríkti þar nein sér-
stök skipulagningar- og skatta-
stefna undir forustu hinna trú-
verðugu íhaldsmanna Baldwins
og Chamberlains. Samt var þar
mesti fjöldi atvinnuleysingja í
borgunum og bændurnir lifðu
fullkomnu sultarlífi.
í löndum Bandamanna eru
það ekki aðeins þeir, sem hallast
að skipulagningarúrræðum só-
sialismans og samvinnunnar, er
hafa komið auga á veilur
frjálsu samkeppninnar og ó-
skipulagðs einkaframtaks. Rit-
stjórar Morgunblaðsins ættu að
lesa ágætustu blöð enskra
íhaldsmanna, „The Times“ og
„The Observer“, og sjá þann
boðskap, er þau hafa að flytja
um lausn framtíðarmálanna.
Það er ekki boðskapurinn um að
hverfa aftur til skipulagsleysis-
ins fyrir styrjöldina, heldur að
hagnýta sér margt af þeirri
skipulagningu, er lærzt hefir á
stríðsárunum og svarað hefir
glæsilegum árangri.
Bretar hafa á stríðsárunum
lært meira um skynsamlega
skipulagningu fjármála og at-
vinnumála, er samrímist öld
hinnar miklu tækni og hröðu
viðskipta, en nokkuru sinni áð-
ur. Þeir hafa lært að gera áætl-
anir, þar sem tilgreint hefir
verið nauðsynlegt magn hinna
ýmsu vörutegunda til að full-
nægja styrjaldarrekstrinum. Til
þess að framfylgja þessum áætl-
unum hefir þurft að takmarka
vissar atvinnugreinar, auka aðr-
ar og deila fjármagninu og
vinnuaflinu skynsamlega á
milli. Þetta hefir tekizt, án þess
að afnema einkareksturinn, því
að honum hafa ekki aðeins ver-
ið settar hömlur, heldur hefir
hann einnig verið hvattur til
framtaks, þar sem þess hefir
þurft. Sú eina stórbreyting hefir
orðið, að í stað óskipulagðs
einkareksturs, sem hefir haft
augnabliksgróða að takmarki,
héfir komið skipulagður einka-
rekstur, sem vinnur í samræmi
við þjóðarhagsmunina.
Það er þetta skipulag, sem
þarf að haldast eftir stríðið, ef
friðurinn á ekki að tapast á ný.
Til þess „að vinna friðinn", eins
og það er orðað, þarf að tryggja
Elísabet prinsessa verður 18
ára í aprílmánuði næstkomandi
og mun þá öðlast sæti í krón-
ráðinu brezka, en þar eru lögð
fyrir konung ýms helztu vanda-
mál ríkisins. Elísabet fær sæti
í ráðinu m. a. til þess að geta
kynnzt betur því starfi, sem bíð-
ur hennar i framtíðinni.
Elísabet er nú komin á þann
aldur, að eigi er ósennilegt, að
hún fari að sjá sér út manns-
efni. Brezk blöð hafa bent á,
að formóðir hennar, Viktoría
drottning, hafi gifzt 20 ára. Þrír
brezkir hertogasynir hafa.þegar
verið tilnefndir sem hugsanleg
mannsefni, allir nokkrum árum
eldri en Elísabet. Viktoría gift-
ist þýzkum prins, eins og kunn-
ugt er, og gerðist hann talsvert
áhrifamikill um ensk mál.
Þess mun vart óskað af Bret-
um nú, að drottning þeirra sé
gift útlendum manni, enda mun
nú tæpast völ á prinsi, sem get-
ur talizt henni samboðinn.
Flestir eða allir þeir, er til greina
geta komið, eru útlagar, og gift-
ing þeirra og brezka drottning-
arefnisins gætu vakið pólitíska
tortryggni, er Bretar munu ekki
kæra sig um.
Afskipti Alberts prins, manns
Viktoríu drottningar, sýndu það
bezt, að Bretum má engan veg-
inn á sama standa, hvaða mann
Elísabet velur sér. Albert var
hygginn og ötull maður, hafði
mikil áhrif á konu sína og
reyndist Bretum hinn þarfleg-
asti. En á sama hátt og maður
drottingarinnar getur haft æski-
leg áhrif, getur hann líka
reynzt óheppilegur förunautur.
Þótt brezka þjóðhöfðingja-
staðan virðist ekki valdamikil,
eins og sakir standa, fylgir henni
eigi að síður mikill vandi. Hún
er aðaltengillinn milli samveld-
islandanna og getur oft mikið
oltið á lægni og gætinni fram-
komu þjóðhöfðingjans. Aðstaða
þjóðhöfðingjans er og slík, að í
kyrþey getur hann haft mikil
áhrif, ef kænlega er unnið.
Þess vegna er eðlilegt, að
Bretar láti sig talsverðu skipta,
hver verður mannsefni Elísa-
betar drottningarefnis.
* * *
Sá hershöfðingi Þjóðverja,
sem til þessa hefir hlotið örð-
ugasta og vanþakklátasta hlut-
verkið í styrjöldinni, er Man-
stein marskálkur. Það hefir fall-
ið í hlut hans að stjórna undan-
haldi Þjóðverja í Rússlandi.
Meðan Þjóðverjar unnu hvern
sigurinn öðrum meiri í Rúss-
landi, bar meira á ýmsum hers-
höfðingjum þeirra en Manstein.
Þegar sigrunum var lokið og
undanhaldið kom til sögunnar,
hurfu þeir einn af öðrum. Hins
vegar var Manstein stöðugt
falið meira og meira verkefni.
Á síðastl. ári hvíldi herstjórn
Þjóðverja í Rússlandi aðallega
á honum.
Manstein á ekki vegsauka
sinn því að þakka, að hann sé
sérstaklega inn undir hjá Hitler
og nazistum, eins og t. d. Rom-
mel. Hann er prússneskur hers-
höfðingi í gömlum stíl, er berst
af skyldurækni og hlýðni fyrir
þjóðhöfðingja sinn og föðurland
og þekkir ekki aðra köllun en
hermennskuna. Eitt myndi
hann þó kannske setja ofar
hlýðninni við þjóðhöfðingjann
og yfirherstjórnina. Það er hans
eigin stétt, prússnesku herfor-
ingjarnir. Því aðeins munu
hann og stéttarbræður hans
bregðast Hitler, að þeir gerðu
sér vonir um að bjarga þannig
stétt sinni. En sú von er ekki
fyrir hendi, a. m. k. ekki eins
og sakir standa. Jafnt Banda-
menn og Rússar lýsa yfir því,
að þeir vilja ekki síður uppræta
prússneska hermennskuandann
en nazismann. Þetta gerir hers-
höfðingjana og nazistaforingj-
ana að samhentum vopnabræðr-
um, þótt hvorugur aðilinn beri
undir niðri hlýjan hug til hins.
Ef það er athugað með sögu-
legri íhygli, virðist það rangt að
eigna Prússum nazismann. Hann
er ekki upprunninn hjá þeim
og enginn af leiðtogum nazista
er prússneskur. Drottnunar-
andinn sem kemur fram hjá
nazismanum, er því ekki
prússneskt fyrirbrigði, heldur
alþýzkt. En hitt er sérstakt ein-
kenni Prússa, að hvergi í Ev-
rópu hefir hermennskuandinn,
sem lýst er í riddarasögum mið-
aldanna, lifað lengur en hjá
þeim. Maður fram af manni
hefir lagt stund á hermennsk-
una eins og atvinnugrein. Þess
vegna hafa flestir færustu hers-
höfðingja Þjóðverja komið frá
Prússlandi.
Manstein hershöfðingi er 56
ára gamall. Hann var tíunda
barn prússnesks hershöfðingja,
von Lewinski, er iézt þegar
Manstein var kornungur. Annar
prússneskur liðsforingi, Georg
von Manstein greifi, gekkst
honum þá í föðurstað og kost-
aði uppeldi hans. Þannig er
Mansteinsnafnið til komið.
Manstein gekk strax her-
mannsveginn, líkt og faðir hans
og fóstri. Snemma í fyrri heims-
styrjöldinni særðist hann
hættulega, en komst þó aftur á
vígvöllinn og gat sér m. a. góð-
an orðstír við Verdun fyrir at-
orku, einbeitni og áræði. Eftir
styrjöldina starfaði hann á veg-
um þýzka herforingjaráðsins.
Eftir valdatöku Hitlers var
hann skjótlega hækkaður í
tigninni, þó ekki vegna þess, að
hann leitaði eftir vinfengi naz-
ista, heldur þurfti herinn á
fleiri yfirforingjum að halda og
nazistar gátu ekki valið þá úr
sínum hópi. Þegar ráðizt var á
Pólland, var Manstein formaður
herráðs Gerd von Rundstedt
hershöfðingja, er stjórnaði að-
alsókninni. Þegar Þjóðverjar
réðust á Frakkland, stjórnaði
Manstein fyrstu þýzku her-
sveitunum, er brutust í gegn
hjá Somme. í Rússlandi var
honum ekki falin sjálfstæð her-
stjórn fyrr en nokkrir mánuðir
voru liðnir af styrjöldinni, en
eftir það vann hann ýmsa fræg-
ustu sigrana þar, eins og L d.
töku Sevastopol. Herstjórn hans
vann honum stöðugt meira og
meira álit. Þegar til þess kom að
stjórna skipulögðu undanhaldi
Þjóðverja í Rússlandi, varð
hann því fyrir valinu. Réttmæt-
ir dómar verða ekki enn felld-
ir um það starf hans, en marg-
ir sérfræðingar Bandamanna
hafa þó látið uppi þá skoðun,
að þetta undanhald Þjóðverja sé
eigi lakasta sönnunin um góða
herstjórn þeirra.
Manstein hefir fengið að
(Framh. d 4. slðu)