Tíminn - 22.02.1944, Blaðsíða 3

20. hla»
TÍJHIrVrV, þriðjudaginn 22. felir. 1944
79
Myii dafréttir
xí^MS&WPSSSí::
Tveir af œðstu hershöfðingjum Bandaríkjanna, Arnold œðsti maður flug-
hersins og Marshal œðsti maður landhersins.
Á hérskip þau, sem stunda varðgœzlu á norðurhöfum yfir veturinn, festist
oft mikil ísing, eins og sjá má á myndinni, sem er af amerískum tundurspilli.
KÍSííiiiSÍÍÍM
S::i:íiiiviiiiiii:::vSiiiiiii::iii
¦ .: . ¦ :
;;:.:¦ ::::•¦ :

Myndin er af tveimur Japönskum flugvélum, er gert hafa arus a amerískt
flugvélaskip, og hafa verið skotnar niður. Nokkur hluti flugvélaskipsins sést lika.
Með tilstyrk Bandaríkjanna eru Kinverjar að koma sér upp fjölmennu flug-
liði. Kinverskir flugmenn eru taldir fullkomlega jafnokar Japanskra flug-
manna .Myndin er af nokkrum Kínverskum flugmönnum.
Saladín soldán
FRAMHALD
Forðum hafði Ayyúb bjargað Zengý. Nú var það Ayyúb og
Shirkúh bróðir hans, sem leituðu á náðir Zengýs. Tók Zengý fús-
lega við þeim, enda gengu þeir báðir í sveitir hans. Það var nægt
verkefni hraustum mönnum. Þegar Zengý tók Baalsekk herskildi,
gerði hann Ayyúb að landstjóra þar vestur frá og þar í upplöndum
Sýrlands lifði Saladín litli fyrstu sjö ár ævi sinnar.
Líkt og önnur Arababörn, sem af göfugum ættum voru, var
hann ungur settur til nokkurra mennta. Var sú menntun fyrst
og fremst fólgin i því að þekkja hvern stafkrók í Kóraninum, en
einnig var hann þjálfaður í mælskulist, látinn nema bragfræði
og temja sér ljóðagerð. Loks var honum ætlað að læra rækilega
hina flóknu málfræði arabískunnar. Svo liðu fimmtán fyrstu ár
ævi hans, og bar fátt það fyrir hann, sem tíðindum sætti. Voru
þetta þó miklir umbrotatímar í löndum Araba og mörkuðu djúp
spor á hinni löngu slóð mannkynsins. En þeirra átaka' gætti lítt
í fjalllendi Sýrlands.
Á þessum árum var Zengý fursti veginn, og synir hans tveir,
sem báðir gerðu tilkall til ríkisins, tóku að berjast um völdin.
Lyktað bræðravígum þessum með sigri hins yngra, Núr-ed-Dín,
enda var hann kappi hinn mesti. Sneri hann brátt vopnum sín-
um gegn kristnum mönnum, settist um Damaskus og vann hana.
Átti-hann meginþátt í því, að önnur krossferðin misheppnaðist.
Aýyúb og Shirkúh höfðu neytt aðstöðu sinnar til hlítar, létu lík-
lega við báða aðila, en komu svo til sögunar, þegar sýnt þótti,
hvernig leikurinn réðist, en meðan liðveizla var þó enn mikils
ver§. Varð Ayyúb landstjóri í Damaskus, en Shirkúh einskonar
undirkonungur víðlendra héraða fyrirbotni Miðjarðarhafs.
Saladín fluttist til Damaskus með föður sínum og gisti land-
stjórahöllina þar næsta áratug. Lærði hann þar allt það, er
sæma þótti hinum göfugustu mönnrnn, og gerðist hann brátt
lærður maður um trúfræði og skáldskap. Voru oft veizlur góðar
haldnar frægum mönnuH» í höll landstjórans, og tók Saladín
þar oft þátt í orðræðum hinna spökustu manna. En milli
veizlnanna þreytti hann ljónaveiðar og annað það, sem manns-
bragur og virðing þótti að, með öðrum ungum mönnum. Kom
brátt í ljós, að Saladín var mjög fyrir öðrum mönnum, þegar í
harðbakka sló, ekki síður en við skemmtan og skáldamál heima
í höllu.
*
Hann var orðinn tuttugu og fimm ára, er honum gafst loks
i'æri á að reyna þolrifin. Þá hélt Shirkúh frændi hans með her
mikinn inn í Egiptaland til liðs við El-Adhíd kalífa, sem um
langt skeið hafði keypt sér frið við frönsku krossferðariddarana
með miklum fégjöfum, er þeir notuðu til þess að festa sig í sessi
á Sýrlandsströnd og í Jórdandalnum. Eftir að Núr-ed-Dín hófst
til valda í Sýrlandi tók hann þegar að sælast eftir áhrifum í
Egiptalandi. Konungur Frakka í'Jerúsalem sá fljótt hættuna,
sem honum gat stafað af þessu, og reyndi að auka ítök sín sem
mest. Kalífinn var sem milli steins og sleggju. Hann hafði ekki
bolmagn til þess að veita krossferðariddurunum viðnám, sem
honum hefði þó verið hugþekkast, og gerði yfirskyns-sáttmála
við konunginn í Jerúsalem. En litlu síðar sneri hann blaðinu
alveg við og hét á Núr-ed-Dín sér til liðveizlu. Fór Shirkúh sigur-
för mikla um Egiptaland og var tekið með kostum og kynjum í
borg kalífans, er nú þóttist hafa sloppið úr miklum háska. Sett-
is hann að í Egiptalandi og þáði miklar virðingar af kalífanum
og varð æðsti ráðgjafi hans.
Því fór fjarri, að Saladín sjálfan fýsti í þessa för. En frændý
hans taldi ungum mönnum gott að kanna ókunna stigu og kom-
ast í harðræði, og svo varð að vera sem hann vildi.
En Saladín reyndist því traustari þegar á hólminn kom. Það
var eigi aðeins, að hann væri hraustur hermaður og snjall her-
stjóri, heldur kom það og á daginn, að hann var hygginn stjórn-
málamaður. Setti Shirkúh jafnan Saladín hið næsta sér og fól
honum margskiptis hin ábyrgðarmestu vandastörf, er jafnan
leystust vel. Var nú þegar sýnt, að honum myndi greiður vegur
til mikils frama, ef allt færi að líkum.
Árið 1169 andaðist Shirkúh af ofsæld og býlífi, og þá raldi
kalífinn Saladín sér að æðsta ráðgjafa. En þessi mikla upphefð
Saladíns vakti hinn mesta storm í Egiptalandi. Gamlir og reyndir
embættismenn bólgnuðu af öfund og þóttust meira hafa til
þessa embættis unnið heldur en útlendur unglingur. Þess var
jafnvel ekki langt að b^Sa, að þeir tækju að búa honum hvers
konar launráð, þrátt fyrir innbyrðis sundurþykkju. En það var
happ Saladíns, að bæði kalífinn og Sýrlandskonungur treystu
honum hið bezta, enda gerði hann sér vitanlega allt far um
að tryggja sér vináttu þeirra.
*
Allt til þessa hafði tilviljun meira ráðið lífi Saladíns og frama
heldur en sjálfráð viðleitni hans. En nú tók hann að marka
sér braut,
„Þegar guð gaf mér Egiptaland," sagði hann, „vissi ég, að
hann hlaut að gefa mér Palestínu einnig."
Hann einsetti sér að hrekja kristna menn með öllu brott úr
löndunum við botn Miðjarðarhafs og frelsa allar arabískar þjóðir
undan oki þeirra.
Hann sá þó skjótt fram á, hve aðstaða sín sem æðsta ráðgjafa
kalífans og herstjóra Núr-ed-Díns. gat verið tvíbent. Óvinir og
öfundarmenn vorú á hverju strái, og sífellt yfirvofandi sú hætta,
að annarhvor eða báðir, kalífinn og Núr-ed-Dín tæki að gruna
hann um græzku. Hann tók því það ráð að safna frændum sín-
um í öll áhrifamestu embættin í Egiptalandi. Til þess að blekkja
kalífann lézt hann vilja afsala sér ráðgjafatign sinni íhend-
ur föður síns. En Ayyúb vildi ekki þekkjast það, og lét Saladín
hann þá takast á hendur vörzlu dýrgripa kalífans og fjárhirzlna
ríkisins.
Þegar Saladín hélt áfram að kveðja hina nánustu frændur sína
til þess að gegna öllum áhrifamestu embættum ríkisins, fór kal-
ífann að iðra þess sárlega að hafa falið þes.sum unga manni svo
mikil völd í ríki sínu, því að honum var ekki grunlaust um, að
hann myndi hyggja enn hærra. En nú hafði Saladín náð þeim
tökum, sem hann sleppti ekki. Og þegar yfirgeldingurinn við
hirð kalífans gerði uppreisn og hugði að hrifsa til sín völdin með
tilstyrk Svertingjasveita frá Súdan, brást Saladín hart við og
sigraði uppreisnarmennina og kvað öll áform þeirra niður í
skyndi.
Meðan Montgomery stjórnaði 8. hernum brezka á ítaliu, fékk hann heimsókn
nokkurra rússneskra hershöfðingja. Á myndinni sést Montgomery (með koll-
húfuna) vera að kveðja rússneska hershöfðingjann Vasiliev, sem stjórnaði
i sumar sókn Rússa syðst á rússnesku vígstöðvunum, og vann þá frœga sigra.
Samband ísl. santvinnufélaga.
Samvinnan er málgagn samvinnuhreyfingar-
innar. Kaupið hana og lesið. Hún flytur ávalt
fróðleik um samvinnumál.
frá Sðmuinnuskðlanum
Sökum mjjög mikillar aðsóknar
verður ekki hægt sið taka á móti f leir-
um til bekkjfar- og inntökunrófs í vor
en þeim, sem þegar hafa borizt frá
umsóknir.
Bekkjarnróf hefst 14. apríl, inn-
tökupróf 2. maí.

Opai
Rœstiduft
er fyrir nokkru komið &
markaðinn og hefir þegar
hlotið hið mesta lofsorð, þvf
vel er tíl þess vandað á allan
hátt. Opal ræstiduft hefir
Jla þá kosti, er ræstiduft
þarf að hafa, — það hreinsar
án þess að rispa, er mjög
drjúgt, og er nothæft á allar
tegundlr búsáhalda og eld-
húsáhalda.
Notið
O P A Ii rœstiduft

? ÚTBREIÐID TIMANM ?
í bókinni
WBeír gerðu
garðinn frægan
eftir DALE CAKrVEGIE
eru ævisöguþættir scxííu og níu karla og kvenna, sem
vissulega hafa gert garð sinn frægan.
DALE CARrVEGlE
er þegar orðinn að góðu kunnur hér á landi fyrir bókina
VINSÆLDIR OG ÁHRIF, sem kom í fyrra.
PEIR GERÐC GARÐIrVrV FRÆGArV
er fróðleg bók, og auk þess einhver skemmtilegasta bók,
sem völ er á.
_Bæði_bindin kosta aðeins kr. 24,60.
i Kaupið hana áour en upplagið þrýtur.
Kaopnm tnskur
allar tegnndír, hæsta verðí.
Húsgagnavínnustoian Baldursg. 30
Sími2292.