Tíminn - 23.03.1944, Page 3

31. blað
TÍMIIVIV, fimmtwdagiim 23. marz 1944
127
DÁNARMIMING:
Guðný Hallgrímsdóttír
E j»' ákæri - -
NIÐURLAG
Srá EskSSirði
Aðfáranótt hins 31. des. s. 1.
andaðist að Vífilstöðum eftir
langa og þunga legu frú Guðný
Stefanía Hallgrímsdóttir frá
Eskifirði. Hún var fædd að
Helgustöðum við Reyðarförð 30.
apríl 1913. Foreldrar hennar
voru hin góðkunnu sæmdarhjón
Hallgrímur Stefánsson, útgerð-
armaður á Helgustöðum og
Sveinlaug Helgadóttir, nú á
Eskifirði.
Ung að aldri missti Guðný
föður sinn og fleiri nánustu
vandamenn sína, er vélbáturinn
Kári fórst með allri áhöfn
haust 1923. Nokkru síðar fluttist
hún til Eskifjarðar með móður
sinni og giftist þar eftirlifandi
eiginmanni sínum, Þórlindi
Magnússyni útgerðarmanni á
Eskifirði, árið 1930. Var hjóna-
band þeirra hið farsælasta. Þau
eignuðust einn dreng, sem nú
er 11 ára.
Frú Guðný hafði hlotið- í
vöggugjöf mikla starfsþrá og
lægni í verki, var því alltaf sí-
starfandi og leysti öll sín verk
þannig af hendi, að hún ávann
sér virðingu og traust bæði á
heimili og eins utan þess.
En þó hún helgaði heimili
sínu móður- og húsfreyjustörf-
in fyrst og fremst, meðan kraft-
ar hennar og heilsa leyfðu, þá
var hún jafnan reiðubúin til
að helga hverju góðu og göfugu
máli krafta sína og má í því
sambandi minna á starf henn-
ar í þágu slysavarnafélagsins á
Eskifirði. Starfssystur hennar í
félaginu vottuðu henni virðingu
sína og þakkir fyrir unnið starf
í félagi þeirra, með því að standa
heiðursvörð á bryggjunni, er lík
hennar var hafið í land.
En nú hefir sól brugðið sumri
helzt til of fljótt í hópi ástvina
hennar. En minningarnar lifa
um hana í hugum þeirra, og
vissan um að hún lifir, þó horfin
sé hún sjónum manna hér, „því
það er byggð á baki við heljar
strauma og blómi á lífsins trénu
stöðugt nýr.“
Það er huggunin fyrir eftir-
lifandi ástvini hennar, er fylla
hugi þeirra allra fölskvalausu
þakklæti fyrir allt hennar ævi-
starf, að minningarnar óbrot-
gjörnu hvetja til athafna og
dáða í anda hennar.
Ekkert af þessu gleymist,
það lifir í hugum ástvina henn-
ar og unnenda eins og hún sjálf
lifir í dýrðarheimi Drottins.
Hafðu þökk fyrir allt þitt lífs-
stg,rf, hreina og göfuga sál! Guð
blessi þig og hin nýju störf þín
á landi ljóssins.
Tveir vinir.
Sextugir
Sigurður Einarsson, bóndi i
Reykjahlíð við Mývatn, varð
sextugur 19. þ. m. Hann hefir
búið alla sína búskapartíð að
Reykjahlíð og verið hinn nýt-
asti og ötulasti bóndi. Sigurður
er greindur vel og tillögugóður
um almenn mál, og hafa hon-
um því verið falin mörg trún-
aðarstörf fyrir sveit sína, m. a.
að vera fulltrúi hrepps síns í
sýslunefnd. Þau störf og önnur
kynni manna af honum hafa
aflað honum trausts og vin-
sælda.
Jónas Pétursson, sjómaður í
Húsavík, varð sextugur 18. þ. m.
Hann hefir stundað sjósókn frá
Húsavík um langt skeið og getið
sér orð fyrir dugnað og atorku.
Jónas er hressilegur í anda og
athöfnum og reifur og skemmt-
inn í tali og á sér því marga
velvildarmenn. A.
Fylgist med
Allir, sem fylgjast vilja með
almennum málum, verða að lesa
Tímann.
Gerist áskrifendur, séuð þið
það ekki ennþá. Sími 2323.
GÆFAN
fylgir trúlofunarhringunum
frá
SIGURÞÓR, HAFNARSTR. 4.
Sent mót póstkröfu.
Sendið nákvæmt mál.
ekki orðið barna auðið, en það
hefir líka gert henni enn auð-
veldara að taka fullan þátt í
störfum manns síns. Sjálfsagt
er ofsagt, að hún ráði yfir hon-
um, en hún er hans nánasti ráð-
gjafi og hann tekur meira til-
lit til hennar en nokkurs ann-
ars.
Frú Chiang Kai Shek er góð-
um gáfum búin, þótt tæpast sé
hún jafnoki frú Kungs í þeim
efnum. Þekking hennar af Aip-
eríku hefir ekki sízt komið
manni hennar að góðum notum
og sennilega á hún meginþátt í
batnandi og vaxandi samvinnu
Kínverja og Bandaríkjamanna.
Hins vegar hefir hún hlotið ó-
vináttu kommúnista fyrir vikið
og hafa þeir mjög notað það til
áróðurs gegn henni, að hún sé
meira amerísk en kínversk; sé
raunverulega amerískur erind-
reki.
Gáfur frú Ching Kai Sheks
eru alhliða, og eins þekking
hennar. Þess vegna hefir henni
reynst auðvelt að kynna sér hin
ólíkustu mál og verða manni
sínum að sem mestu liði. Hún
hefir t. d. mikla verkfræðilega
þekkingu og hefir mjög unnið
að framgangi slíkra mála. Um
skeið var hún líka flugmálaráð-
herra Kína. Er það eina opin-
bera starfið, sem hún hefir haft
á hendi.
Mjög er látið af hugrekki frú
Chiang Kai Sheks og er þá ekki
sízt vitnað til þess, þegar hún
barg manni sínum í Sían. Hers-
höfðingi, sem var andstæður
honum, háfði þar klófest hann
með svikum. Frú Chiang Kai
Shek flaug þá þangað og fékk
þannig komið málum, að maður
hennar var látinn laus. Hún gat
vel átt á hættu, að þetta yrði
hennar síðasta för, en hún
treysti á gæfu sina og umgengn-
ishæfileika. Er sagt, að hún hafi
sérstakt lag á því, eins og þær
systur yfirleitt, að tala menn á
mál sitt. Hefir það líka oftar
en í þetta sinn komið manni
hennar að góðum notum.
Fyrir nokkrum árum síðan
gekkst frú Chiang Kai Shek fyr-
ir stofnun nýs félagsskapar, eða
réttara sagt eins konar æsku-
lýðsdeildar innan Kuomintang-
flokksins. Félagsskapur þessi
hefir náð mikilli útbreiðslu.
Markmið hans er að auka heil-
brigði og hreysti og temja
mönnum góða siði og umgeng-
isvenjur. Félagsmönnum eru
innrættar skyldur sínar við
þjóðfélagið, og hollar lífsreglur,
eins og t. d. bindindi. Margir
telja að félagsskapur þessi hafi
haft mikla þýðingu og hefir
þegar verið margt um hann rit-
að. Hins vegar hafa kommún-
istar horn í síðu hans og telja
hann stofnaðan í samkeppnis-
skyni við sig, enda var félags-
skapur ungkommúnista lengi
þróttmesti og athafnasamasti
æskulýðsfélagsskapurinn í Kína,
og er raunar öflugur enn í ýms-
um fylkjum landsins.
Frú Chiang Kai Shek er fríð
sýnum og vel vaxin, þótt ekki
þyki hún jafnoki frú Sun Jat-
sen í þeim efnum. Hún er sögð
enn fríðari en myndir af henni
gefa til kynna. Viðmót hennar
er sagt mjög aðlaðandi og radd-
fegurð hennar er viðbrugðið.
Þegar hér var komið sögu, létu yfirvöldin undan síga. Picqu-
art var loks látinn laus, og hóf hann þegar harða sókn á hendur
ofsækjendum sínum. Esterhazý sá sitt óvænna og flúði til Eng-
lands. Kona Dreyfusar bar fram þá kröfu, að mál manns hennar
yrði tekið til dóms á ný. Þessari kröfu var ekki unnt að vísa frá,
cftir allt það, sem þegar hafði komið í ljós um meðferð þessa
máls. Ný áfrýjun var því fyrirskipuð, og Emil Zóla kom aftur
heim til Frakklands úr útlegð sinni. Nýjar múgæsingar, er reynt
var að stofna til í París, snérust í höndum þeirra, sem fyrir
peim stóðu.
5. júnímánaðar 1899 var Alfreð Dreyfus látinn laus eftir fjög-
urra ára vist í hinu franska fangavíti á Djöflaey. En óvinir hans
vildu ekki gefast upp, þótt sýnilega væri mjög tekið að halla á
já, enda unnu þeir enn bráðabirgðasigur. Nú var gripið til
hryðjuverka. Verjandi Dreyfusar, Labórí — sá hinn sami, og
áður hafði verið verjandi Emil Zóla, — var skotinn í sjálfum
réttarsalnum í Rennes, þar sem hin nýja réttarrannsókn fór
fram. Vinir Emils Zóla töldu hyggilegast, að hann léti ekki sjá
sig þar, því að þeir óttuðust hvort tveggja, að hann stofnaði með
því lífi, sínu í hættu og uppþot og óhappaverk leiddu af komu
hans þangað. Vald ranglætisins var enn mikið. Ný falsskjöl voru
lögð fyrir réttinn og nýjum ljúgvitnum teflt fram. Úrslitin urðu
enn þau, að Alfreð Dreyfus var dæmdur sekur. En tíu dögum
síðar náðaði Frakklandsforseti hann.
í tvö ár hafði franska þjóðin skipzt í tvær fylkingar út af
þessum málum. Flokkar og flokksbrot, sem áður höfðu háð harða
baráttu innbyrðis, höfðu sameinazt með eða móti Alfreð Dreyfus
og Emil Zóla. Annars vegar stóð afturhaldið í órofafylkingu,
grátt fyrir járnum og albúið til hvers sem skyldi, ef hætta virt-
ist á, að það héldi ekki velli. Hins vegar þeir, sem settu sann-
leikann og réttlætið ofar öðru. Hér var ekki aðeins barizt um
það, hvort saklaus maður skyldi þola dóm og taka út hegningu
og þeir seku leika lausum hala í valdastöðum þjóðfélagsins. Það
var fyrst og fremst barizt um það, hvort almenn mannréttindi
skyldu í heiðri höfð eða að vettugi virt í Frakklandi — hvort
þar skyldi ríkja málfrelsi og lagaréttur eða nakið ofbeldið.
Emil Zóla átti meginþátt í því, að málstaður frelsis og réttlætis
vann sigur á hinum svörtu öflum þjóðfélagsins. Honum er manna
mest að þakka, að þær hugsjónir, er hafnar voru til vegs með
írönsku stjórnbyltingunni, voru ekki lagðar í gröf sína í Frakk-
landi um aldamótin síðustu.
Nú fór í hönd heimssýning í París, og Frakklandsstjórn þótti
mikið við liggja, að sem beztur friður yrði kominn á, er hún
hæfist. Tók hún það til bragðs að náða þá, sem dæmdir höfðu
verið ásamt Dreyfusi eða fyrir afskipti sín af málum hans. Þar
með þó.ttist hún hafa gert hreint fyrir sínum dyrum og hugði, að
þar með væru mál þessi úr sögunni. En Emil Zóla var ekki á-
nægður. Enn sátu margir herforingjarnir, sem við þau höfðu
verið riðnir á skuggalegan hátt, sem fastast í ábyrgðarmestu
embættum landsins. Og enn hafði dóminum yfir Dreyfusi ekki
verið hrundið. Þessu gat Emil Zóla ekki unað.
„Þingið okkar“, sagði hann, „hrósar sér af því, að nú hafi
sektardómarnir verið felldir úr gildi. Það er okkar réttur að
vera settir á bekk með stórglæpamönnum og þorpurum".
Þetta voru síðustu andmæli hans gegn rangsleitni stjórnar-
valdanna. Hann dó í svefni í septembermánuði 1902 af völdum
eiturlofts frá ofni. Hann var jarðsettur með mikilli viðhöfn.
Fjöldi verkamanna fylgdi honum til grafar, enda helgaði hann
þeim líf sitt, þótt ekki væri hann stjórnmála- né félagsmála-
foringi. Dufti hans var komið fyrir í Pantheon, þar sem jarð-
neskar leifar mestu stórmenna Frakklands eru geymdar.
En þrátt fyrir allt hafði dauðinn þó ekki náð að mýkja þau
sár, er hann hafði rist í kaun samtíðarinnar. Mörg af aftur-
haldsblöðunum gátu ekki á sér setið að ausa hann níði á lík-
börunum. En um það var ekki að sakast. Úr þeirri átt hefði hann
kosið fremur last en lof, liðinn sem lífs.
,,Bócdaubröltíð
(Framh, af 2. síðu)
félaga hans er augljós. Ýmsir
voru farnir að vona, að þeir
væru að losa sig undan stór-
gróðavaldinu í Sjálfstæðis-
flokknum, en sú von er nú
brostin. Þeir eru sömu dyggu
þjónar þess og áður, en hafa
aðeins breytt um starfsaðferð.
Fyrr var Jóni sagt, að kljúfa og
kljúfa miskunnarlaust. Það var
þá, sem hann reyndi að kljúfa
samvinnufélagsskapinn í Skaga-
firði, en gifta séra Sigfúsar
Jónssonar reyndist klofnings-
starfsemi hans ofjarl, Þessi
klofningsstarfsemi þykir nú
orðið vonlaus, því að klofnings-
erindrekar íhaldsins eru að
vqrða fylgislausir í sveitunum
í sömu hlutföllum og fylgi
Framsóknarflokksins vex. Nú er
því Jóni og Ingólfi sagt að
breyta til og reyna samfylk-
ingarvinnubrögð kommúnista.
Nú eiga þeir að beita sömu að-
ferð við Framsóknarflokkinn og
kommúnistar hafa beitt við Al-
þýðuflokkinn, bjóða samfylk-
ingu og sameiningu, en vinna
að sundrungu Framsóknar-
manna, m. a. með því að fá suma
þeirra til stuðnings við „sam-
fylkingar“-blað, þar sem vissir
forráðamenn Framsóknarflokks-
ins eru síðan rógbornir. Þetta
eru á vissan hátt kænleg vinnu-
brögð, en þau munu misheppn-
ast. Framsóknarmenn munu
ekki láta Jón á Reynistað, Ing-
ólf á Hellu eða aðra útsendara
stórgróðavaldsins gabba sig
lengi. Þeir munu þjappa sér um
flokk sinn, og komi til samstarfs
hans við Sjálfstæðisflokkinn, þá
gerist það ekki á grundvelli
klíkustarfsemi, heldur með
jbeinum samningum*milli flokk-
I anna, þar sem Framsóknar-
menn munu gera þær kröfur, að
unnið verði að margvíslegum
verklegum og félagslegum um-
bótum og kommúnisminn þann-
ig gerður hættulaus. Fyrir
Sjálfstæðismenn er bezt að
hætta að gera sér gyllivonir um
Bóndabröltið, en gera sér ljóst,
að þetta er eini grundvöllurinn
fyrir samstarf við Framsóknar-
menn. X+Y.
Vörubílaslöð í
Hafnarfirði
Nýlokið er smíði á húsi, sem
Félag vörubílaeigenda hefir átt
í smíðum við Vesturgötu í Hafn-
arfirði.
í húsi þessu var opnuð á laug-
ardaginn vörubílastöð. í sam-
bandi við hana verður rekin
benzín- og smurningsolíusala.
Vörubílastöðin mun hafa til
umráða 50—60 vörubíla og
verður símanúmer hennar 9325.
Á slikri afgreiðslustöð hefir
verið mikil þörf í Hafnarfirði og
hefir Félag vörubílaeigenda
auðvitað fundið greinilegast hve
þessi þörf hefir verið brýn.
Askriftar^jald Tímans
utan Rvíkur og Hafnarfjarðar
er kr. 30.00 árgangurinn.

Samband ísl. samvinnufélaga.
Muniö að af hverri krónu, sem þér kaupiö fyrir
í félagi yðar, fáiö þér nokkra aura i stofnsjóö.
Málverkasýning
Jóns Þorleifssonar
er opin daglega í Listsýningaskálanum klukkan 10 f. h. og til
klukkan 10 aÖ kvöldi.
Tilkynning
Viðskiptaráðið hefir ákveðið hámarksálagningu á eftirgreind-
ar vörutegundir:
1. Málning, lökk of» trélím:
í heildsölu ..................................... 12%
í smásölu:
a. þegar keypt er af innlendum heildsölubirgðum 30%
b. þegar keypt er beint frá útlöndum ......... 38%
2. Fernisolía:
í heildsölu ..................................... 15%
í smásölu:
a. þegar keypt er af'innlendum heildsölubirgðum 35%
b. þegar keypt er beint frá útlöndum ......... 45%
Ef smásali selur fernisolíu í heilum tunnum, skal gefinn
20% afsláttur frá smásöluverðinu.
3. Krít, Imrkefni, kítti, terpintína,
tjörur og blackfemis:
í heildsölu ..................................... 15%
í smásölu:
a. þegar keypt er af innlendum heildsölubirgðum 25%
b. þegar keypt er beint frá útlöndum ......... 30%
> Þegar varan er seld sundurvegin, má smásöluverðið vera
15% hærra.
4. Málniiigarpeiislar lilíta sömu ákvæðnm
og bandverkfæri.
Ákvæði tilkynningar þessarar koma til framkvæmda frá og
með 27. marz 1944.
Reykjavík, 20. marz 1944.
V cr dlagsst jórinn.
2 stúlkur
vantar í eldlmsið á Kleppi. IJpplýsmgar
í skrifstofu ríkisspítalaiina, sími 1765.
♦ Ú TBREIÐIÐ TIMANN4