Tíminn - 04.05.1944, Blaðsíða 1

>
AnkablafS____________________________________TÍMIIVN, fimmtudagiim 4» maí 1944 ________________________ Aukablað
Páll Zóphóníasson, ráðunauiur;
Læknamálin á Alþíngí
i.
Á nýafloknum þinghluta voru
samþykkt lög um breytingar á
læknaskipuninni. Ríkisstjórnin
lagði frumvarp um þetta efni
fyrir þingið. Þvi vár mikið breytt
af þinginu, en að síðustu þó
samþykkt sem lög.
Málið snertir mjög íbúa dreif-
býlisins, en auk þess var með-
ferð þess á Alþingi að ýmsu lær-
dómsrík. Álít ég rétt og sjálf-
sagt, að menn fái sem ýtarleg-
ast að frétta af gangi málsins
öllum.
II.
Stjórnarfrumvarpið breytti
læknaskipuninni á tveim stöð-
um á landinu.
Annað var það, að lagt var til
að Eyrarbakkalæknir yrði flutt-
ur að Selfossi. Jafnframt var
tekið fram í greinargerð, að ætl-
azt væri til, að reistur yrði spít-
ali á Selfossi, og læknir þar
hefði fastan aðstoðarlæknir.
Hitt var það, að gert væri eitt
læknishérað úr Brekku- og Hró-
ártungnalæknishéruðum — að
undanskildum Borgarfirði, sem
ætlað var að verða sérstakt
læknishérað—og sæti læknirinn
á Egilsstöðum. Hefði hann fast-
an aðstoðarlæknir, enda væri
þar starfræktur spítali.
III.
Það er vafalaust öllum kunn-
ugt, að um allmörg undanfarin
ár hafa nokkur læknishéruð
verið læknislaus, vegna þess að
í þau hafa ekki fengizt læknar.
Nágrannalæknar hafa verið
settir til að þjóna þeim, en sú
læknisþjónusta hefir verið mis-
jöfn.
Mjög eru skoðanir skiptar um
orsakir til þess, að héruðin eru
læknislaus, og hygg ég að flest,
sem þar getur komið til greina,
hafi komið fram í umræðunum
um málið á Alþingi, og er þetta
helzt:
1. Sumir telja þetta striðs- eða
dýrtíðarfyrirbrigði, sem muni
lagast af sjálfu sér þegar nokk-
urt jafnvægi fæst aftur í
heiminum. Þeir benda á, að
milli 20—30 íslenzkir læknar séu
nú á Norðurlöndum og komist
ekki heim vegna stríðsins, en
þegar þeir komi, verði nógir
læknar í öll gömlu héruðin og
mörg ný, sem þá þurfi að stofna.
Aðrir eru vantrúaðir á þetta.
Þeir segjast ekki vita, hverjir
koma heim af áðurnefndum
læknum, og benda ennfremur á,
að margir þeirra séu orðnir sér-
fræðingar og sé því líklegra, að
þeir setjist að í Reykjavík en
að þeir gerist héraðslæknar. Þar
að auki hafi straumur lækn-
anna undanfarið legið til
Reykjavíkur, og enn sé hætt við
að svo verði ef ekkert verður
að gert.
2. Sumir telja, að höfuðástæð-
an til þess, að læknar fáist ekki
í héruðin úti á landi, sé sú, að
þeim sé of illa launað. Til að
reyna að ráða bót á þessu er
hætt að taka tillit til þjónustu-
aldurs, heldur fá nýir læknar
strax hæðstu laun og svo lög-
boðnar dýrtíðar- og launabæt-
ur, og hafa héraðslæknar í lé-
legustu læknahéruðunum nú
17000 kr. í árslaun frá ríkinu.
Auk þess hafa þeir margir ódýrt
húsnæði frá héruðunum. Enn
hefir þingið heimilað ríkis-
stjórninni að greiða læknum í
þeim héruðum, þar sem verst
gengur að fá lækna, sérstaka
launauppbót, og ætlað til þess
sérstakt fé. En það hefir ekki
dugað, enn eru héruðin læknis-
laus.
Aðrir halda að launin séu ekki
aðalatriðið í þessu sambandi.
Þeir benda á það, að hér í
Reykjavík séu margir læknar,
sem hafi minni árstekjur, og
sumir mikið minni, en laun
lækna í þeim héruðum eru, sem
alltaf eru læknislaus.
3. Margir halda að aðalorsök-
ina til þess, að læknar fáist ekki
í héruðin, sé sú, að þau þyki of
erfið. Ferðalögin um víðlend
héruð, illa veguð, lami menn og
þreyti, og það sé þetta, sem
læknarnir séu að flýja og forð-
ast, þegar þeir vilja vera í
Reykjavík, en ekki sem þjónandi
læknar úti í dreifbýlinu.
Móti þessu benda aðrir á það,
að það eru sum héruð, sem
læknislaus hafa verið, sem alls
ekki eru erfið yfirferðar, og þó
fást þangað ekki læknar (Árnes-
hérað, Flateyjarhérað) meðan
önnur, sem margfált erfiðari
eru og telja vérður með þeim
erfiðustu, eru mjög eftirsótt, og
aldrei læknislaus.
4. Nokkrir halda því fram, að
það hafi haft mikil áhrif til þess
að menn hættu að sækja um
hin „verri“ héruð, að hætt var
að taka tillit til embættisaldurs
við veitingar læknishéraða. Áð-
ur, segja þeir, átti ungi læknir-
inn, er fór í hérað, sem af ein-
hverjum ástæðum þótti lélegt,
víst að flytja þaðan í betra hér-
að síðar, en nú, síðan hætt var
að taka tillit til embættisaldurs
við veitingar embætta, má hann
búast við að sitja ævilangt í
því héraði, sem hann byrjar
læknisþjónustu sína í. Því var
jafnvel haldið fram af einum
ræðumanni á Alþingi, að það
þyrfti að búa til miklu fleiri
læknishéruð en nú væru til, til
þess að hafa möguleika til að
flytja iæknana oftar úr einu
embættinu í annað, svo enginn
þyrfti að vera nema stutt í „út-
kjálka héraði“.
5. Margir eru þeir, sem telja,
að höfuð-ástæða til þess að
læknar fást ekki 1 viss
hérðuð, og illa í önnur, sé sú,
að þeir telji sig þar ekki fá
þá aðstöðu, sem þeir þurfi til
þess að geta rækt stöðu sína
vel, og til þess sjálfir að geta
vaxið í stöðunni, og sífellt farið
fram sem lækni. Til þessa telja
menn að hvorttveggja þurfi að
vera til staðar:
a. Það fjölmenni í héraðinu,
hvort sem það er stærra eða
minna að flatarmáli, að við-
fangsefni læknisins fái þá fjöl-
breytni og hann því þá æfingu,
sem þarf til þess, að hann haldi
fræðum sínum við, og fari fram
í þeim.
b. Aðstaða til þess á sjúkra-
húsi að geta gert allar þær lækn-
isaðgerðir, ér fyrir koma, og
þarf að gera, til þess að sjúkl-
ingarnir læknist, og að það sé
hægt að láta þeim líða sem bezt.
Þessari skoðun til stuðnings
er bent á það, að í sumum erfr
iðustu héruðunum og stærstu að
flatarmáli, eru alltaf læknar, en
þar eru líka sjúkrahús. Og í öll-
um þeim héruðum, sem læknis-
laus hafa verið, ej: fátt fólk, og
hæpið að æfingin sé talin nægj-
anleg, enda ekki sjúkrahús, sem
fullnægja þeim kröfum, sem
gera þarf til slíkra stofnana, þ.
e. svo hægt sér að gera þar
nauðsynlegar læknisaðgeröir og
láta sjúklingunum líða vel.
IV.
Búast hefði mátt við því, að
þau sjónarmið, sem bent er á
hér að framan, hefðu í aðal-
atriðum skipt þingmönnum í
tvo hópa.
í öðrum flokknum mátti bú-
ast við þeim, sem héldu því
fram, að læknar þyrftu að vera
sem allra víðast, svo fólk ætti
sem hægast með að vitja þeirra,
og það fengust alltaf nógir
læknar í héruðin, væri þeim
greitt nógu mikið í laun.
í hinum flokknum gat maður
búist við þeim, sem héldu því
fram, að það væri ekki nóg, að
búa til læknishérað á pappírn-
um, það yrði líka að fást í það
læknir, ef fólkið ætti að hafa
þess not. Launin væru læknun-
um ekki höfuðatriði, heldur hitt,
að fá þá aðstðu, að héruðin yrðu
það mannmörg, að þau gætu
staðið undir og starfrækt
sjúkrahús, sem fullnægði þeim
kröfum, sem bæði læknirinn og
fólkið verður að gera til þess.
Ef héruðin þyrftu þess vegna
að verða mjög víðlend eða fólks-
mörg, yrði að halda læknana
tvo, aðallækni og aðstoðar-
lækni, svo að lækniSþjónustan
gæti orðið sem bezt, og þá gæti
líka verið nauðsynlegt aö það
opinbera ætti tæki til að flytja
sjúklinga til spítalanna. Litlu
héruðin yrðu að vera af illri
nauðsyn, þar sem landshættir
gerðu annað ókleift.
Þótt það væri líklegt, að
þingmenn skiptust eftir þessum
stefnum, þá fór því fjarri, er til
atkvæðagreiðslunnar kom, eins
og menn munu sjá síðar, en
hvað þá réði læt ég ósagt.
V.
Stjórnarfrv. var lagt fram í
neðri deild. Nefndin þar klofn-
aði í málinu. Meirihlutinn, sem
í voru þeir Sig. E. Hliðar, Gunn-
ar Thoroddsen, Stefán J. Stef-
ánsson og Páll Zóphóníasson,
vildu samþykja frumvarpið ó-
breytt að stefnu til, en minni-
hlutinn, Sig. Thoroddsen, vildi
ekki flytja lækninn frá Eyrar-
bakka, heldur minnka umdæmi
hans um Villingaholts-, Hraun-
gerðis-, Sandvíkur-, Ölfus- og
Grafningshrepp, en úr þeim
hreppum vildi hann gera nýtt
hérað, Selfosshérað, og láta
lækninn búa á Selfossi.
í umræðunum kom fram ótti:
við það, að aðstoðarlæknar þeir,
sem í greinargerð stjórnar-
frumvarpsins var talað um að
þyrftu að vera í hinum vænt-
anlegu Selfoss- og Egilsstaða-
héruðum, mundu ekki verða þar
stöðugt, og a. m. k. ekki, ef
fylgt væri lögum frá 1942, sem
gera ráð fyrir 4 aðstoðarlæknum,
einum í hverjum fjórðungi, sem
grípa megi til í forföllum lækna,
til að láta þjóna læknislausum
héruðum, og verða því þessir
læknar hálfgerðir farandlækn-
ar og héruðunum ónógir. Ósk-
aði Jörundur Brynjólfsson sér-
staklega eftir því að nefndin
tæki þetta til athugunar. Til-
lögur Sig. Thoroddsen voru
felldar, og frumvarpið samþykkt
óbreytt til þriðju umræðu í neðri
deild.
VI.
Neðri deildar nefndin flutti
fyrir 3. umr. t illögu um að
heimila að hafa aðstoðarlækn-
ana 6 í stað 4, fella lögin frá
1942 um þá inn í þessi lög, og
taka fram, að Egilsstaða- og Sel-
fosshérað skyldi sitja fyrir um
að hafa aðstoðarlækna.
Þessar tillögur nefndarinnar
komu til umræðu 21. febrúar, og
virtust menn fella sig vel við
þær. En þá skeður það, að Ól-
afur Thors biður um að mál-
inu sé frestað, því að hann sé að
hugsa um að flytja við það
breytingartillögu, og við þeirri
ósk varð forseti að sjálfsögðu.
Á fundi 22. febr. er málið tek-
ið fyrir aftur og liggur þá til-
laga Ólafs fyrir, en hún var um
það að skipta Keflavíkur lækn-
ishéraði í tvennt, Keflavíkur-
læknishérað, er í yrðu hrepp-
arnir: Keflavík, Gerða- og Mið-
neshreppur, með læknissetri í
Keflavík, og Grindavíkurhérað
með Vatnsleysustrandar-,
Njarðvíkur-, Hafna-, og
Grindavíkurhreppi, með lækn-
issetri í Grindavík. Rökstuðn-
ingur hans var þessi: „Eins og
kunnugt er, þá er þetta hérað
mjög fjölmennt, og auk þess er
þar ætíð að vetrinum fjöldi að-
komufólks meðan á vertíð
stendur. Tillagan er flutt eftir
ósk almenns borgarafundar í
Keflavík og voru allir sammála
um nauðsyn þess, að þetta næði
fram að ganga á þennan hátt,
sem tillagan greinir".
Um þetta urðu nú umræður
nokkrar. Var bent á, að á þessu
svæöi væru tveir „praktiserandi"
læknar og sæti annar í Grinda-
vík, vegalengdir litlar og lækn-
issókn létt, og auk þess væri
byrjað að tala um og undirbúa
spítalabyggingu í Keflavík og
hæpið væri, hvort hið nýja
Keflavíkurhérað eitt gæti staðiö
undir stofnun og rekstri spítal-
ans. Jafnframt var bent á, að
skiptin milli læknishéraðanna,
ef þau ættu að vera tvö, næðu
engri átt, eins og það, að hafa
Njarðvíkurhrepp, sem nýbúið
væri að skipta úr Keflavíkur-
hreppi, í Grindavíkurhéraði, en
ekki Keflavíkur. Forsætisráð-
herra óskaði málinu frestað, svo
að bera mætti tillögu Ól. Th.
undir álit landlæknis og heyra
skoðanir hans um málið, en
undir hann hafði Ól. Th. ekki
borið málið. Við þessum tilmæl-
um varð forseti og enn var mál-
ið tekið af dagskrá og umræð-
um frestað. 23. febrúar var mál-
ið enn til umræðu, og þá kemur
Gunnar Thoroddsen, einn
nefndarmaðurinn, sem aldrei
hafði látið uppi ágreining í
nefndinni, með tillögu um að
búa til nýtt læknishérað á
sunnanverðu Snæfellsnesi og
hafa í því Breiöuvíkurhrepp,
Staðarsveit og Miklaholtshrepp,
sem þó líka var leyft að sækja
Stykkishólmslæknir. Þá kemur
Ól. Th. líka með breytingartil-
lögu við sína fyrri tillögu, um
að Njarðvíkurhreppur skuli
heyra til Keflavíkurhéraði, en
ekki Grindavíkur. Þegar svo til
atkvæða kom, var samþykkt
nýtt læknishérað á sunnanverðu
Snæfellsnesi, svo og að kljúfa
Kaflavíkurhérað í tvennt, en
Njarðvíkurhreppi var þó lofað
að vera áfram í Keflavíkurhér-
aði.
VII.
Þessi meðferð málsins er mjög
athyglisverð. Málið kemur frá
nefnd 15. febr. og önnur um-
ræða er 16. Þá finna engir ein-
stakir þingmenn ástæðu til að
koma með breytingatillögur.
Til þriðju umræðu kemur
málið fyrst 5 dögum síðar, og þá
þarf Ól. Th. að fá frest til að
hugleiða hvort hann eigi að
flytja breytingartillögu, sem
hann svo gerir næsta dag. En
þá er málið ekki betur hugsað
en það, að hann verður daginn
eftir að flytja breytingartillögu
við sína eigin tillögu, til að
breyta takmörkum héraðanna,
sem þó eftir hans eigin sögn áð-
ur voru samkvæmt ósk almenns
fundar í Keflavík. Og þá kem-
ur einn nefndarmaðurinn með
tillögu um nýtt hérað, sem al-
veg braut í bág við þá stefnu,
sem í stjórnarfrumvarpinu fólst,
og hann og meiri hluti nefndar-
innar hafði áður lýst sig fylgj-
andi.
VIII.
Nefndin, sem fékk málið til
meðferðar í efri deild, klofnaði.
Meirihlutinn, en í honum voru
Lárus Jóhannesson, Bjarni
Benediktsson og Brynjólfur
Bjarnason, lögðu til að sam-
þykkt yrði tillaga frá Eiríki
Einarssyni um að haldið yrði
sérstökum lækni á Eyrarbakka
og lægi Stokkseyrar- og Eyrar-
bakkahreppur undir hann, en
úr hinum hluta læknishéraðs-
ins yrði gert nýtt læknishérað
með læknissetri að Selfossi.
Þá leggja þeir til að skipta á
ný umdæmum hinna nýju
læknishéraða á Reykjanesi,
leggja þeir til að Grindavíkur-
hreppur verði einn í Grindavík-
urhéraði, en Vatnsleysustrand-
arhreppur leggist til Hafnar-
fjarðarlæknishéraðs og mun
þessi skipting hafa verið gerð
eftir óskum heimamanna, ef
skipta ætti, og studd af Guðm.
I. Guðmundssyni alþm.
í minnihluta voru þeir Her-
manh Jónasson og Haraldur
Guðmundsson. og lögðu þeir til
að breyta frumvarpinu aftur
sem næst því í sama form og
stjórnin flutti það, fella aftur
úr því Suöur-Snæfellsneshérað-
ið, skiptingu Keflavíkurhéraðs
o. s. frv. Atkvæðagreiðsla fór
svo:
Felld var tillaga minnihluta
um að taka Suður-Snæfellsnes-
hérað út úr frumvarpinu, með
9:7 atkv.
Samþykkt tillaga Eiríks Ein-
arssonar um að minnka hérað
Eyrarbakkalæknis, og búa til
nýtt læknishérað, með lækna-
bústað að Selfossi.
Samþykkt tillaga minnihlut-
ans um að fella niður úr frum-
varpinu að skipta Keflavíkur-
héraði í tvö héruð, með 9:8 atkv.
IX.
Eins og málið er afgreitt til
þriðju umræðu í efri deild, er
ekki hægt að sjá þar, frekar en
í neðri deild, hvaða stefnu er
fylgt í málinu. Allir eru alltaf
með því að sameina Hróars-
tungu- og Brekku-læknishéruð,
að undanskildum' Borgarfirðin-
um, sem vegna landshátta verð-
ur að vera sér, og það viröist
gert til þess að tryggja lækni
eða læknum þá aðbúð, að þeir
fáist til að una þar, og skapa
héraðsbúum jafnframt aðstöðu
til að geta búið þannig að lækn-
unum, að þeir hafi aðstöðu til
þess að geta veitt læknishjálp
í fullkomnu sjúkrahúsi.
Hætt er við að kljúfa Kefla-
víkurhérað en Ólafsvíkurhérað
og Eyrarbakkahérað eru bæði
klofin og gerð það lítil, að lítil
von er til þess að þar verði
mögulegt að búa þannig að
lækni, að hann geti gert þau
læknisverk, sem þó er krafizt að
hann geri.
X.
Ýmsir héldu nú, að það væri
fyrir því meirihluti á þingi að
láta það ráða mestu um breyt-
ingar þær, er gerðar yrðu, að
menn ættu stutt að fara eftir
lækni, enda þótt þá yrði engan
lækni að fá, nema á pappírnum.
Fengist læknir, töldu þeir það
vinning, en fengist enginn, þá
væri engu sleppt, því þá væri
nágrannalækni sagt að þjóna,
og allt stæði við sama og nú
væri, Um möguleika fyrir því,
að á fjöldanum af læknissetr-
unum kæmi sjúkrahús, og hér-
uðin gæti risið undir þeim, virð-
ist ekki hugsað. Vegna þessa
munu þeir Hefmann Jónasson
og Haraldur Guðmundsson hafa
komið með breytingartillögur
við þriðju umræðu. Hermann
lagði til að stofnað yrði Borð-
eyrarlæknishérað, klofið úr
Hvammstangahéraði (Staðar-
og Bæjarhrepp) og Hólmavíkur-
héraði (Óspakseyrarhr.). En
Haraldur lagði til að Suðureyri
yrði sérstakt læknishérað, og
Raufarhöfn og Austur-Slétta
annað.
Og tillaga Hermanns var sam-
þykkt, en báðar tillögur Harald-
ar felldar.
XI.
Málið kom svo aftur til neðri
deildar og var þá aðalbreyting
frá því sem nú er þessi:
Nýtt læknishérað var stofnað
á sunnanverðu Snæfellsnesi,
klofið úr Ólafsvíkur- og Stykk-
ishólmshéraði.
Hróarstungu- og Brekkuhér-
uð voru sameinuð, nema Borg-
arfjörður, sem gerður var að
sérstöku læknishéraði.
Nýtt læknishérað var stofnað,
Borðeyrarlæknishérað, myndað
úr Hólmavíkur- og Hvamms-
tangahéraði.
Nýtt læknishérað var mynd-
að úr Eyrarbakkalæknishéraði,
Selfosslæknishérað.
Ásgeir Ásgeirsson og Skúli
Guðmundsson tóku til flutnings
tillögu Haraldar frá efri deild,
um að Suðureyri væri gerð að
sérstöku læknishéraði, og að
Austur-Slétta væri skilin frá
Kópaskerslæknishéraði, og gerð
að sérstöku læknisumdæmi með
læknisbústað á Raufarhöfn.
Tillaga þessi var felld og
frumvarpið síðan samþykkt sem
lög frá n. k. áramótum að telja.
XII.
Fleiri ástæður eru til þess, að
ég hefi hér sagt all-ítarlega frá
gangi þessa máls á Alþingi, án
þess þó að fara út í tillögur um
minniháttar atriði.
Læknaleysið í dreifbýlinu er
böl, sem úr þárf að bæta. Það
er blettur á okkar þjóðlífi. En,
til þess að geta bætt úr því,
verður að átta sig til fullnustu
á því, hvaða orsakir liggi til
þess, að læknar fást vart og ekki
í allmörg mismunandi læknis-
héruð.
Ég hefi hér bent á það, sem
fram kom í umræðum á Alþingi,
og talið var orsök þessa. Ég
geri það til þess, að menn
hugsi málið. Þingmönnum mun
hafa verið ljóst, að málið þyrftt
betri athugunar við en fram fór
á þessu þingi, og því var ákveðið
að láta þrjá menn rannsaka
málið milli þinga, og mætti vera,
að þeir vildu gjarnan heyra álit
íbúa þeirra héraða, sem til mála
getur komið að breyta lækna-
skipuninni í.
En jafnframt vildi ég að menn
sæju, hve mál stundum, þegar
umhyggjan fyrir kjósendum
verðum sérstaklega mikil, koma
með öllu óundirbúin inn á Al-
þing, og fást jafnvel samþykkt.
Dæmi um þetta er tillagá Ölafs
Thors og tillaga Gunnars Thor-
oddsen. íbúar Miklaholtshrepps
hafa mótmælt því að fara í hið
nýja hérað og taka á sig hlut-
deild í stofnun nýs læknisbú-
staðar, þar sem þeir nú eiga að-
gang að spítala í Stykkishólmi,
og hafa tekið þátt í að gefa
lækni sínum þar bíl til þess að
læknisferðir hans yrðu ódýrari
og fljótfarnari. Og allir íbúar
hins nýj a Grindavíkurhéraðs
eins og Ólafur vildi hafa það
fyrst, nema ibúar Grindavíkur-
hrepps, vildu heldur vera
í Keflavíkurhéraði en hinu
nýja læknishéraði. Og enn er
mér sagt, að þeir, sem eftir
verða í Hvammstangahéraði,
séu farnir að hugleiða, að erf-
itt muni verða að standa undir
sjúkrahúsinu þar, þegar hérað-
ið minnkar, og hinir, sem eiga
að vera í nýja héraðinu á Borð-
eyri, séu farnir að hugsa um að
dýrt muni verða að koma þar
upp læknisbústað og spítala, svo
að læknirinn geti rækt starf
sitt eins og vera þarf.
Og allt kemur þetta af því, að *
allar þessar tillögur eru fluttar
inn á Alþing af áhugasömum
þingmönnum, áður en málið er
rætt og ákvarðanir teknar af
íbúum héraðanna, sem hlut eiga
að 'máli.
XIII.
Þegar til kom, mun þing-
mönnum ekki heldur hafa þótt
afgreiðsla þessa máls, sem
ákjósanlegust, því að rétt fyrir
þingfrestunina var samþykkt að
fela þriggja manna milliþinga-
nefnd athugun málsins. Vildi ég
mjög eindregið beina þeirri ósk
til manna, að þeir láti þá nefnd
heyra skoðanir sínar og óskir
um læknaskipunina. Það má að
minnsta kosti fullyrða, að á
þær óskir verður hlustað. Ó-
hugsandi er ekki, enda þótt
menn nú vildu ekki fallast á að
geyma að samþykkja þessar
breytingar þar til nefndin hefði
lokið störfum sínum, að hún
geti orðið búin fyrir síðasta
hluta þessa þings, sem haldinn
verður í haust, og að þá megi
laga sumar breytingarnar, sem
gerðar voru í vetur, og að öðru
leyti gera bréytingar, er tryggðu
líka fámennu héruðunum lækn-
ir, enda þótt þau ekki hafi fjár-
hagsgetu til að standa undir
sjúkrahúsum. Sjálfur höfuð-
staður landsins hefir ekki enn
haft hugsun og vilja til að reisa
sér sjúkrahús, heldur notið góðs
af Landsspítalanum og einka-
spítölum, og stendur þar skör
lægra en mörg læknishéruð
landsins. Hér þarf meira jafn-
rétti, og kemur þá mjög til at-
hugunar, hvort þjóðfélagið á
ekki að sjá um öll sjúkrahús, og
alla læknishjálp handa öllum
þegnum þjóðfélagsin, eins og að
nokkru leyti hefir verið gert í
höfuðstaðnum, hvað sjúkrahús-
vist snertir.
Ennfremur hvort ekki á að
létta meira en gert er á kostn-
aði við læknisvitjanir, sem
sums staðar á landinu hafa
komizt á annað og þriðja þús-
und krónur á heimili yfir árið
undanfarið, þar sem veikindi
hafa verið, og langt er til lækn-
is, enda dæmi til þess að ein
ferð eftir lækni hafi kostað 875
krónur, auk manna og heima-
hesta. Og á ekki það opinbera
að létta sjúkraflutning til spít- .
alanna með því að eiga bæði
sjúkrabíla og sjúkraflugvélar?
Allt þetta og margt fleira er
til athugunar í væntanlegri
nefnd, og vona ég að málið
verði rætt og hugsað, svo að það
sem næst verði gert, verði með
meiri heildarsvip í ákveðna
stefnu, en það sem samþykkt
var á síðasta þinghluta.
Bænadagana 1944.
EKKI V EI VIÐ
SAMLEIKANN.
Ýmsir náungar, lítið elskir að
sannleikanum, hafa verið að
breiða út, síðan flokksþing
Framsóknarmanna var háð, að
það hafi verið röng mynd af
kjósendum flokksins. Þeir, sem
lengst komast í slíkum slúður-
sögum, telja að þingfulltrúun-
um hafi verið hóað saman af
handahófi, mest úr Reykjavík og
öðrum kaupstöðum. Sannleikur-
inn er sá, að mikill fjöldi úrvals-
manna hvaðanæfa af landinu
sóttu flokksþingið. % fulltrú-
anna, eða tæpl. 200, áttu heima
heima í sveit — í öllum sýslum
landsins. Hinir, tæpl. 100 eða y3
fulltrúanna, áttu heima í kaup-
stöðum eða kauptúnum, en
margir þeirra voru starfsmenn
bænda, svo sem kaupfélags-
stjórar, o. fl.
Það er ekki sízt leiðinlegt þeg-
ar ungir menn byrja sinn blaða-
mennskuferil einkum á því, að
skrifa blekkingar og ósannindi
í blöð sín.