Alþýðublaðið - 08.06.1927, Blaðsíða 2

2
ALPYÐuBLaÐIÐ
Mannskaðinn á Eyrarbakka 5. apríL
Harmafregn minn buga grípur.
Hetjur lít meö víkingsbrag
inn á sundið báti beita;
brimið virðist gefa lag.
Horfi ég á bafsins ógnir,
háan rísa öidufald.
Sé ég Ægi æðisgenginn
yfirstíga mannlegt vald. .
SvipLegt er að sjá þá hverfa
saman átta, — valið lið, —
sem að eftir björg og blessun'
brjótast fram á dýpstu mið-
Sár og þungbær sorgarkjörin
syrgjendanna bregða hag,
eins og sveipi svartamyrkur
sólina um miðjan dag.
Ég. veit, að lífið, ótal þátturn þætt,
er þyngsta gátan, sem að enginn skilur,
og dauðans angist mörgum hefir mætt,
er mararfangið ástvinina hylur.
En gegn um alt vort fallvaltleikans fálm.
er fögur minning trúarinnar styukur;
hún friðar, eins og fagran heyri sálm,
og fer sem ljós í gegn um dauðans myrkur.
Vér skiljum þá, að lögmál lífsins er
að lifa til að veita öðrum gleði,
og finnum, að til fegra lífs oss ber
sú föðurhönd, er lögum þessum réði.
Og líf er starf; — í ljöma þessa rnenn
ég Ut á fögrum, eilíflegúm degi
að vernda’ og styrkja ástvLnina enn
til undirbúnings nýjum þroskavegi.
Maríus Ólafsson.
ALÞÝBÐBLA9IB
3 kemur út á hverjum virkum degi.
< ......... ►
5 Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu viö i
| HverfisgÖtu 8 opin frá kl. 9 árd. •
5 til kl. 7 síðd.
j Skrifstofa á sama stað opin kl. ■
i 9 Va —10 Va árd. og ki. 8 - 9 síðd.
< Simar: 988 (afgreiðsian) og 1294 •
( (skrifstofan). I
J Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ■
| mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
J hver mm. eindáika.
j Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan |
J (í sama húsi, sömu símar).
Blika á lo£ti.
Hvað er í vændnm?
Ekki verður annað séð en að
stjórnarvöld Breta vinni að Jrví
vlíjandi og vísvitandi að egna
RúsSa til ófriðar og kveikja með
því nýtt styrjaldarbál í Evrópu.
Hver móðgunin og eggjunin rekur
aðra. Fyrst kom hneykslið í Pek-
ing, þegar sendiherrabústaður
Rússa þar var umkringdur og alt
rannsakað og jafnvel sumir með-
limir sendisveitarinnar settir í
fangelsi. Þaö var Chang-Tso-Lin,
sem gaf fyrirskipun um það, og
hermenn hans, sem frömdu þetta
dæmafáa réttarbrot. En enginn
þarf að efast um, að þetta hefir
verið gert að undirlagi stórveld_
anna og þá fyrst og fremst Breta.
Um árangur þessarar rannsóknar
hafa litlar sögur farið, og má
gera ráð fyrir, að hann hafi verið
smávaxinn.
Skömmu seinna kom fyrir sams
konar atburður í Shanghai. Og
nú síðast húsrannsóknin í Arcos-
byggingunni í Lundúnum og slit
stjórnmála- og verzlunar-sam-
bands milli Breta og Rússa.
Lítilfjörlegri móðganir en þess-
ar hafa stundum leitt til ófriðar
milli þjóða. Og verði ekki ófrið-
ur af í þetta sinn, þá er það ein-
göngu vitsmunum og stillingu
ráðstjórnarinnar að þakka. Því
hefir á síðustu árrjm verið haldið
fram af vissum flokki manna, að
Bretland reri að því öllum árum,
að Rússland yrði sótt vopnum
til þess að koma ráðstjórninni
fyrir kattarnef, og að Bretar
byggju sig undir þann ófrið á
ýmsa lund. Er nú ekki annað
sýnna en að þessir menn hafi
fullkomlega rétt fyrir sér.
Það var vinstri-stjórnin í Eng-
landi, er á sínum tíma viðurkendi
ráðstjórnina og knýtti viðskifta-
böndin miLli Englands og Rúss-
lands á ný. Það, sem knúði
Breta.til að stíga þetta spor, var
þörf brezlca iðnaðarins og verzL-
unarinnar á markaði fyrir vörur
isínar í Rússlandi. Á síðustu árum
Ixafa lika átt sér stað allmikil
verz Lunarvið skifti mil li, Landanna.
Ihaldsmennirnir og kaupmenn-
imir brezku voru ekki vinveittir
Rússlandi; síður en svo. Þeir
höfðu megnustu óbeit á öllu, sera
þaðan kom. Þe.ir vlssu, að .rúss-
néska gxillið var ránsfengur og
drifið blóði. Samt sem áður töldu
þeir það hvergi betur geymt en í
sínum eigin vðsum.
Þó var nokkur hluti íhaids-
flokksins andvígur öllu sambandi
við Rússa þegar frá byrjun. Og
eftir að íhaldsstjóm með ömgg-
um meiri hluta á bak við sig
í þinginu komst til valda, hafa
þeir færst í aukana og unnið að
því leynt og ijóst, að sambandinu
yrði slitið. Þeir menn innan nú-
verancli st'órnaft', sem harðast liafa
barist fyrir þessu, eru sagðir að
vera þrír: Mr. Winston Churchrll,
sá, er flestar kúfvendingar hefir
gert í stjörnmálum af núlifandi
Eniglendingum, — Birkenhead lá-
varður, sem fyrir nokkrum ár-
um hét Mr. Snxith og var þá
einn af foringjum uppreistarinnar
í Ulster og stimplaður sem föð-
urlandssvikari, og loks innanrík-
isráðherrann, Sir William Joyn-
son-Hicks. Á þeim manni er sagt
að hinn forni málsháttur, er seg-
ir, að þeim, sem guð gefur emb-
ætti, gefi hann einnig vitsmuni
til að stjórna, hafi ósannast
greinilegar en á flestum öðmm.
Hann er þá líka sá, sem fyrst
og fremst ber ábyrgðina á Arcos-
rannsókninni og atburðum þeim,
er henni fylgdu.
Ýmsir atburðir bæði innán
lands og utan hafa stuðlað að
því að gefa þessum mönnum og
stefnu þeirra vind í seglin. Kola-
deilan í fyrra var hörð raun fyrir
atvinnulífið. Að vísu hafa þess
konar kaupdeilur komið fyrir áð-
ur, en engix jafn-Iangvinn og seig.
Og nýtt var allsherjarverkfallið,
sem að vísu stóð ekki lengi, en
var þó nóg til þess, að oddborg-
ararnir og dindiar þeirra urðu
hálfóðir af heiít og hatri tii
vinnulýðsins.
Svo er það ófriðurirxn í Kína.
Hann hefir orðið mjög afdrifa-
ríkur fyrir brezka þjóðfélagið.
Iðnaður og verzlun hafa þar beð-
ið geysilegt tjón. Og alls staðar
þykjast Bretar sjá Rússland á bak
við tjöldin. Ráðstjórnin er pbtt-
urinn og paxman að
örðugleikunx. Hatrið
xim æsist stöðugt, og hið svart-
asta íhald magnast með degi
hverjum.
Þetta erki-íhaid hefir svo teygt
stjórnina á eyrunum frá einu
asnastykkinu til annars. Það hef-
ir knúð fram herleiðangurinn til
Kína, sem sjáifsagt verður dýrt
spaug fyrir brezku þjóðina áður
en lýkur. Það hefir einnig knúð
fram Arcos-hneykslið og komið
því til leiðar, að nú er viðskifta-
og stjórnmála-sambandi slitið
milli tveggja stórvelda álfunnar.
Svo er nú komið, að að eins
eitt stutt skref er óstigið til nýrr-
ar heimsstyrjaldar.
Frammistaða brezku stjórnar-
innar í ‘þessu máli er þannig vax-
in, að hún gæti orðið öllum
Aeiminum hlátursefni, ef ekki vær'x
um svo örlagaríka atburði að
ræða. Þegar eftir húsrannsóknina
komu fram fyrirspurnir um mál-
Rð í þinginu. En stjórninni varð
svarafátt. Eintómar vífilengjur
fyrst í stað. Skjöl þau, er tekin
höfðu verið, þurfti að rannsaka
og þar fram eftir götum. Nær
því vika leið, þar til stjórnin
reyndi að skýra málið fyrir þing-
inu. Og þegar skýrslan loksins
kom, hafði hún lítið inni að halda
annað en að það, sem átti að
finna, hefði ekki fundist.
Og sannleikurinn — afklæddur
öllu orðahjómi — er áreiðanlega
sá, að ekkert verulegt hefir fund-
ist, ekkert komið fram, sem
menn þektu ekki áður. Nokkur
skjöl hafa fxmdist, sem sýna, að
ráðstjórnin ekki beinlínis elskar
íhalclið brezka, en það vissu menn
fyrr. Nokkrar skammbyssur hafa
ef til vill líka fundist, en af þeim
getur hexmsveldinu brezka varia
stafað veruleg hætta.
En svo kemur innanríkisráð-
herrann, hinn hávelborni William
Joynson-Hicks, og segir: Skjal eitt
var horfið úr einni stjórnarskrif-
stofunni; það var mjög þýðingar-
mikið skjal, og við höfðum fulla
ástæðu til að ætla, að Rússar
hefðu stolið því. Þetta skjal höf-
þeirra, skarfanna! En þeir hafa
verið búnir að Roma því undan
áður en leitin hófst.
Rannsóknin var fyllilega rétt-
mæt. Við vorum neyddir til að
leita að skjalinu. Reyndar viss-
um við ekki fyrir víst, að Rúss-
ar hefðu stolið því. Þar að auki
grunaði okkur, að það væri ekki
í Arcos-byggingunni, þótt því
hefði verið stolið. Og loks er
það hér um bil vfst, að búið var
að senda það til Moskva.
Af öllu þessu leiðir, að sjálfsagt
var að rannsaka • bygginguna,
sprengja upp dyr og skápa, skoða
menn innan klæða 0. s. frv. Rök-
færslan minnir á söguna um
svertingjann, sem fékk lánaðan
pott og skilaði honum aftur með
gati. Hann neitaði að greiða eig-
andanum skaðabætur, og máls-
vörn hans var á þessa Ieið: í
fyrsta lagi var potturinn heill,
þegar ég skilaði honum; í öðru
lagi var gat á honum, þegar ég:
fékk hann, og i þriðja lagi hefi
ég alls engan pott fengið að láni.
Atferli ensku stjórnarinnar er
ekki ósvipað háttalagi svertingj-
ans. í stað þess að borga pott-
inn, sem vitanlega var skylda
hans, hóf hann sína víðfrægu
varnarræðu. 1 stað þess að biðja
ráðstjórnina afsökunar og greiða
skaðabætur fer enska stjórnin að-
rausa um hermálanjósnir og póli-
tiskan lundirróður af Rússa hálfu.
Margan minnir, að sú vísa hafi
verið kveðin fyrr. Það eru ekki
aliir búnir að gleyma Sinovjev-
bréfinu fræga, sem mestur gaura-
gangurinn stóð um fyrir síðustu
þingkosningar í Englandi. Og öll-
um heiminum er nú kunnugt, að
bréf þetta var blátt áfram falsað
— „made in Eúgland“ í því
augnamiði að nota það sem kosn-
ingagrýlu.
En sagan er ekki sögð öll enn.
Stjórnin er í vandræðum með,
þetta mál. Ekkert hefir komist
upp, en eitthvað verður til bragðs
að taka. Nú er mönnunum þannig
farið flestum — og stjórnmála-
menn og ráðherrar eiga þar ó-
skilið mál —, að þegar þeir hafa
öllxim |>eirra hum við ekki fundið, en það hefiT
gegn Rúss- 1 áreiðanlega verjð í höndum