Tíminn - 17.06.1944, Blaðsíða 9
61. blað
TÍMEViy, langardaglim 17. jnni 1944
9
r
■f
Kolbeinn Högnason írá Kollafirði:
1.
Gakk, íslands þjóð, í huga hrœrð
í helgidóms þíns lund
og drag, er þráð þú frelsið fœrð, ,
af fótum skó um stund.
Nú höfði lút, en lyftu sál
og lofa drottinn þinn,
sem ganga lét til giftu mál
og gaf því sigurinn.
Á bak við áþján, eymd og smœð
loks óskafylling bjó.
Hvert hjarta, tunga, taug og æð
nú tigni Guð í ró.
Öll þjóð á lífs síns stœrstu stund
nú strengi heit um dáð
og biðji hann með barnsins lund
sitt blessa frelsið þráð.
II.
Nú loksins — loksins Ijómar þessi dagur,
sem lengi og mikið fólkið hefir þráð.
Nú skín á tinda frelsisröðull fagur,
af fullum hug að marki sótt — og náð.
Þótt hafi ei staðið blóði sleginn slagur
og slungin engin verið búin ráð,
þá er nú réttur þjáðrar þjóðar hagur,
hið þráða frélsi sótt í trausti og dáð.
Vér blessum menn, er lengi þetta þráðu,
— sem þorðu slíkt, þótt gœtu ei annað neitt.
Vér blessum þá, sem þessu fyrir spáðu,
þó þeirra máli yrði ei tilheyrn veitt.
Vér blessum þá, er þunga stríðið háðu
— er þoldu pústra, smán og spottið eitt.
Vér blessum þá, er þessu marki náðu
— er þetta mál til sigurs gátu leitt.
III.
Sundurlyndi sálna og handa
sorgum olli, er varð að borga
þjóð með löngu, þungu stríði,
þjáð og smáð — og orðin að háði.
Sundurlyndi sálna og handa
settu hana úr allri réttu,
drógu hana og véltu af vegi
valdið undir harða, kalda.
Hvað var, sem olli helzt þeim voða?
Höfðingjar, sem erlendir vöfðu
valdamenn um fingur — og felldu
frelsi lands, — en gáfu því helsi.
Yfirstéttir okkar hafa
átt þá sök, er þjóð var lökust:
Valdið erlent œðra töldu
órum rétti í málinu stóra.
Yfirmenn! Hér yður er gefin
œrin sök, ef rétt ei vœri.
Þér eigið verðir þjóðar að vera,
þékkja rétt — og síður að blekkjast.
Ber ei yður einkum að vera
ungu frelsi á leiðinni þungu
vitar þeir, sem vökulir geta
varið land — og þjóð frá strandi?
7.
IV.
Það ætti naumast illa við,
er örlög slík skal móta,
að horfa um þjóðlífs helztu svið
og hugsa ráð til bóta,
að sjá þann feng, sem falinn er
í frónskri mennt og seiglu,
því þróun okkar þekkja ber,
er þjóðin fer úr deiglu.
— Hér ríkir-margt, sem rýma á,
ef rísa á þjóðarmenning,
og heimsku marga er hœgt að sjá
í hálfra siða kenning.
Ef byggja vill í framtíð Frón
um frelsið öruggt vígi,
má þjóð ei blinda sannleikssjón
með siðafægðri lýgi.
Hér greina þarf frá röngu rétt,
að r'áði siðir lögum,
fá œðra mat á yfirstétt
og alþýðunnar högum.
Hér rísi alda réttar sterk,
er röngum málstað hafni
og stöðvi okkar ólánsverk
í apaspilsins nafni.
ékki nein músanna mið,
mótuð af ágirnd oq heift.
Sameinizt sjálfir þið fyrst,
þá sameinast þjóðin að bragði.
Vekið upp menningarmál,
miðuð við þroskaða heild.
Strengið nú háleitust heit
að hefja á þessari stundu
fórnanna víðsýnu verk,
vakin af samtaka ást.
Dásemd er Þingvalla í dag
dýrðlegri en nokkurri sinni.
Framtíð og fortíðin glæst
faðmast á heilagri stund.
Flest meinin koma að ofan enn
x okkar sundurgreining.
Hvort vantar hér ei mest þá menn,
sem mynda þjóðareining?
Hvort sigldi ei hver hér stjórn í strand
með sterkan gjóst í fangi,
ef ósæmd dragi ei ýmsa í land
á eiturlyfja prangi?
Hér fremur vantar fórn en auð
og fremur vilja gœði, ■
því oft er þjóð í ýmsri nauð,
þótt einstaklingar grœði.
Hér enginn byggi auðsins hring
með okurkarla striti,
hann alltaf verði afleiðing
af iðju, göfgi, viti.
Hér vantar trú og tiginn sið,
er takmörk þjóðar hefji
og henni stefni á hœrri svið,
er hálfleik allan skefji.
Þótt trú af samtíð sé ei hœlt
og sjáist stefnur tvennar,
mun þjóð ei lengi sigursælt
neitt siðgœði — án hennar.
Ef œtti kraftarmagn mitt mál,
ég mundi á heilladegi
nú þrýsta trú í þjóðarsál,
sem þrautir hrœddist eigi,
sem stóra bæri stefnu í sér,
er styrkti ræktarbandið,
það trú á guðlegt athvarf er
og unga, frjálsa landið.
V.
Fjallkonan fögur er enn
með feiknþrunginn útsœ í kringum,
víðsýnin völdug og há,
vöggu hins frjálsborna manns.
Henni skín frelsið um fjöllin,
sem framsœkni barnanna vékur,
fyllir með fegurð hvern lit,
fögnuðinn magnar hjá þjóð.
Vaknað er fólkið til fórna
og fagnar að mega nú vinna
loksins í landinu frjálst,
leiða til sigurs þess mál.
Vaknið nú vitrustu menn
til verka á frelsisins degi.
Afneitið állir i dag
ofríki hagsmuna-valds.
Sýnið, að íslenzkur aðall
sé eining og manndómur fórna,
VI.
Fagra landið
frelsisbandið
fái hnýtt,
þess sé vanda af
virðing hlýtt.
Sterkir andar
stórra sanda
styrmt við haf og vítt,
hefji hlutverk nýtt.
Hrindið drunga,
höfgum þunga,
hvessið brá.
Frélsið unga
egoi þrá.
Maani brunain
móðurtungan
manndóm kálli á,
töfri takmörk há.
Leiti áttar
leyndur máttur,
lönaun heit.
Frelsi on sátt þann
fríkki reit.
Fjállið hátt og
hafið blátt þar
hjálpi til í leit,
dáð að drýgja í sveit.
Meiri en endur
undir rendur
eggjan gól.
Grund og strendúr
avllir sól.
Frjálsar hendur
fœri út lendur,
fegri œttarból,
nyrzt við norðurpól.
Blekkina hrapi,
að borgir skapi
bezt upp þjóð.
Hœttum glapi
hress í móð.
í bœjum tapast
táp — og apast,
tœrist þióðarblóð.
Deyja dáð — og Ijóð.
Landið kálli
ykkur alla
út í stríð,
upp um fjall og
inn um hlíð.
Stóruvalla
vinir snjallir
vakni á heillatíð,
vinni löndin víð.
VII.
Fáni íslands frjálsu vona
fjallalandsins dœtra, sona,
frelsistáknið fríða!
Tak hvern sannleik, hugsjón heiða
hlýtt und vængi þína breiða,
styrktu þjóð að stríða.
Gnœf í blátt heiðið hátt,
heill oss flyt og mátt.
Beindu þjóð til hafs og heiða
hreinn — í Ijóssins átt.
Aldrei skal hann blóði blettast,
borinn fyrir málið réttast.
Vernd hann, Drottinn, vígum.
Mætti hann göfga hvatir hinna,
hans til verndar megum finna,
unz að öllu við hnígum:
Glœða trú, göfga lýð,
grœða hrjóstur víð.
Honum skulum verkin vinna
vökul alla tíð.
Fá og smá þótt fánann berum,
fyrirmynd þeim stærri verum,
hvergi af hólmi flýja.
Vörnin Egils eins við tuginn
örvi jafnan landans huginn
heila dáð að drú"ia.
Himinvöld hefji öld,
hreinsi þjóðarskjöld,
blessi fánann, frónska duginn
fram á tímans kvöld.
VIII.
Við élskum þig, móðir! Þann eið vinnum nú,
er örlög þig leysa úr dróma,
að vinna þér samhent og vera þér trú
og verða þér jafnan til sóma,
að Guði næst heiiögum heiðruð sért þú
í hlýindum bœna og dóma.
— Þar breyting sé unnin til blessunar sú,
er bregði á sœmd þína Ijóma.
Við elskum þig, móðir! Það ekkert skal gert,
er orsaki, að sundrungin dafni.
Það allt, sem fær tálist til árangurs vert,
skal unnið til lofs þínu nafni,
og granda því öllu, sem gœti eitthvað skert
þitt gildi — og ást þinni hafni,
svo árið þér verði til ávinnings hvert
og öryggi frelsið í stafni.
Við elskum þig, móðir! Þinn heiður, þinn hag
af heilindum barnanna góðum.
Allt fálm okkar menningar fœrt verði í lag
með fórnandi dyggðunum hljóðum.
Að hefjist hér þjóðlíf með heilsteyptum brag
við hendur til átáka bjóðum,
svo fáir þú séð allrar framtíðar dag
sem frjálsust og göfgust með þjóðum.
Við elskum þig, móðir! Hver draumur, hver dáð
skal dómur um rœkt okkar vera,
að öll okkar viðleitni verði því háð
þinn veg fram til sigurs að bera.
Er dagsverki er lokið og lausnum er náð,
þá leyfðu okkur það eitt að gera:
að frjóvga í mold þinni falin þau sáð,
sem framtíð má ávexti af skera.