Tíminn - 12.09.1944, Page 2

342
TtMEVN, þriðjuclagiim 12. sept. 1944,
86. blað
Þriðiudagur 12, sept.
Kaupgjaldið í Bret-
landí og verkíöllín
á Islandí
Styrj aldaratbur'ðirnir seinustu
vikurnar virðast benda til þess,
að stríðslokin í Evrópu séu ekki
langt framundan. Ýmsir hern-
aðarfróðir menn hafa m. a. látið
uppi þá skoðun, að í vetur verði
„björt jól“ í Bretlandi, þ. e., að
búið verði að aflétta myrkvun-
inni . fyrir þann tíma, því að
styrjöldinni verði þá lokið.
Margar líkur benda til þess, að
helztu forráðamenn Breta álíti
stríðslokin ekki lengra undan en
þetta. Þeir hafa þegar hafizt
handa um undirbúning að af-
skráningu hermanna og útvegun
atvinnu handa þeim, því að þó
styrjöldin haldi áfram við Jap-
ani, þarfnast Bretar ekki eins
mikils herafla og áður, þegar
Evrópustríðinu er lokið.
Bretar virðast leggja á þaö
sérstaka áherzlu að beina vinnu-
afli því, sem þannig losnar, að
framleiðslu þýðingarmestu lífs-
nauðsynja og koma þá fiskveið-
arnar í fremstu röð. Hundruð
togara og annara smáskipa, sem
hafa verið við hernaðaraðgerðir
í Evrópu, verður breytt og þau
búin til fiskveiða. Smiði slíkra
skipa á stríðsárunum hefir ver-
ið< miðuð við það, að tiltölulega
auðvelt væri að breyta þeim í
fiskiskip. Seinustu fregnir frá
Bretlandi herma, að þegar sé
hafizt handa um að framkvæma
þessar breytingar í allstórum
stíl, þar sem bréyttar aðstæður
gera mörg þessi skip ónauð-
synleg við hernaðaraðgerðir.
Það má telja víst, að eftir að
brezki fiskiflotinn heldur þannig
úr höfn, verði þess eigi langt að
bíða, að fiskverðið lækki í Bret-
landi. Annars staðar verður þó
vart um hagstæðari fiskmark-
að að ræða, því að þótt þjóðirnar
á meginlandinu vilji kaupa fisk,
brestur þær fjármagn til þess,
nema hann sé tiltölulega ódýr.
Þessi staðreynd ætti vissulega
að geta orðið til þess, að íslend-
ingar færu að spyrna við fæti í
dýrtíðarmálunum og gerðu sér
ljóst, að nú er annaðhvort að
fara að snúa til baka eða falla
fram af hömrunum. Þegar setu-
liðsvinnan stöðvast alveg, verður
það fyrst og fremst útflutning-
urinn, er ber þjóðartekjurnar
uppi. Þess vegna er annað hvort
að gera að reyna að framleiða
útflutningsvörurnar fyrir svipað
verð og helztu samkeppnisþjóð-
irnar eða gefast alveg upp og
láta allt hrynja saman.
Til þess að sjá, hvar við er-
um á vegi staddir í þessum efn-
um, er fróðlegt að athuga eftir-
farandi:
Samkvæmt skýrslum Ministry
of Labour í Bretlandi eru nú
meffaltekjur verkamanna á viku
þar 123 shillingar effa um 160
ísl. kr. Meffaltal þetta nær til
bæffi ófaglærffra og faglærffra
verkamanna og affeins til þeirra,
sem eru 21 árs eða eldri, því aff
unglingar hafa lægra kaup.
Konur eru ekki meðtaldar. Eft-
irvinna og næturvinna, sem er
talsverff í ýmsum atvinnugrein-
um, er talin meff í þessum út-
reikningi.
Hér í Reykjavík mun láta
nærri, að meffalvikukaup ófag-
lærffra og faglærffra verka-
manna sé frekar ofan viff en
neðan viff 350 kr., án nokkurrar
eftirvinnu effa næturvinnu.
Kaupiff hér er því talsvert meira
en helmingi hærra en í Bret-
landi.
Þegar þessi staðreynd er at-
huguð og það jafnframt, að
lækkun fiskverðsins er á næstu
grösum og hernaðarvinnan er að
fjara út, þá virtist það eðlileg
þróun, að hér væru nú að skap-
ast samtök um að byrja á nið-
urfærslu verðlags og kaupgjalds,
lækkun verzlunarálagningar og
öðrum dýrtíðarráðstöfunum.
Slíku er þó síður en svo að
heilsa. Kommúnistarnir, sem nú
ráða verkalýðssamtökunum,
hafa hafið þá mögnuðustu verk-
fallsöldu, sem nokkuru sinni
hefir gengið yfir landið, til þess
Svíþj óðarbátamir
Nokkrar alhugasemdir frá Fískifélagi íslands
I blaðinu „Þjóðviljinn“ 31.>ág.
birtist grein um bátakaup frá
Svíþjóð. '
Þar sem í grein þessari er vikið
mjög að Fiskifélaginu og stjórn
þess og á mjög óviðurkvæmi-
legan hátt, verður ekki hjá því
komizt að leiðrétta nokkrar
verstu firrurnar í greininni og
skýra frá gangi þessa máls að
svo miklu leyti, sem hann snert-
ir Fiskifélagið.
Áður en endanlega var gengið
frá teikningum og útboðslýsing-
um á skipum þeim, sem hér um
ræðir, var hvortveggja sent
Fiskifélaginu til umsagnar.
Ráðunautar félagsstjórnarinnar
við athugun á teikningum og út-
boðslýsingum voru þeir Þor-
steinn Loftsson vélfræðiráðu-
nautur og Hafliði Hafliðason
skipasmíðameistari. Eftir nokkra
athugun á teikningunum var
ákveðið að gera tillögur til
breytinga á 50 rúml. bátunum.
Svo var og send, sem tillaga
Fiskifélagsins, önnur teikning af
80 rúml. bátum, þar sem fyrir-
komulag var nokkuð öðru vísi
en í teikningu þeirri, er atvinnu-
málaráðuneytið hafði sent fé-
laginu til umsagnar.
Það varð svo úr, að breyting
sú, er Fiskifélagið lagði til að
gerð yrði á 50 rúml. bátnum, var
tekin til greina, en það varð til
þess, að verð bátanna lækkaði
nokkuð og lestar- og þilfarsrúm
stækkaði verulega og verður að
telja það eigi þýðingarlítið. Hins
vegar varð úr, að teikning sú,
er ráðuneytið hafði látið gera
af 80 rúml. bátnum, skyldi not-
uð, þó með smávægilegri fyrir-
komulagsbreytingu, sem var
nauðsynleg vegna vélarinnar.
Er tilboð bárust í smíði bát-
anna frá Svíþjóð, voru þau send
Fisikifélaginu til athugunar og
umsagnar. Stóð þá svo á, að
stjórn félagsins gat ekki komið
saman á fund, vegna fjarveru
stjórnarnefndarmanna úr bæn-
um og veikinda fiskimálastjóra.
Hinir sömu ráðunautar athug-
uðu nú tilboðin og lögðu, að
þeirri athugun lokinni, eindreg-
ið til að tekið skyldi tilboðum
þeim, er síðar var ákveðið að
taka, þar sem þau að öllu sam-
að knýja fram almennar kaup-
hækkanir. Markmið þeirra er
bersýnilega það að gera atvinnu-
vegina enn óhæfari en þeir eru
nú til að vera samkeppnisfæra
við erlenda atvinnuvegi, svo að
hrunið og eyðileggingin verði
ekki .umflúin og kommúnistum
kunni þannig að skapast mögu-
leikar til valdatöku.
Það er næsta eðlilegt, að ýms-
ir, sem sjá og skilja hættuna
framundan, séu farnir að þreyt-
ast á verkfallsbrölti kommún-
ista, og vilji mæta yfirgangi
þeirra með sérstökum ráðstöf-
unum. En þeir, sem þannig
hugsa, mættu gjarnan hugleiða
það, að oft er gott að oflátungar
falli á eigin bragði. Kommúnist-
ar hafa verið sigursælir undan-
farið og þeir standa nú á há-
tindi sigra sinna, líkt og Hitler
við Stalingrad. Hitler taldi sig
þá ósigrandi og áleit sér allt fært
og eins er það nú með kofnmún-
istana. Verkföll geta verið kostn-
aðarsöm fyrir þjóðfélagið, en
hitt getur þó orðið kostnaðar-
samara til lengdar, að láta und-
an öllum kröfum eða grípa til
vafasamra ráðstafana, sem
kommúnistar sjálfir óska helzt
eftir til að bjarga sér undan
þeirri andúð, sem verkfallsstarf-
semi þeirra er að skapa meöal
hugsandi verkalýðs, eins og
glöggt kom fram á ísafirði, þar
sem verkamenn óhlýðnuðust
þeim fyrirmælum kommúnista,
að segja upp samningum. Rétt-
asta aðferðin er vafalaust sú,
| sem Bz-etar beittu í kolanámu-
verkföllum og skipasmíðaverk-
I föllum í vetur, og hafa oft beitt
Jáður, en hún er fólgin í því, að
lofa verkalýðnum að reyna það
jtil hlítar, að fyrir þeim, sem
j hafa ginnt hann út í verkfall,
vakir hvorki að tryggja honum
! atvinnu eða örugga afkomu,
J heldur að nota hann til að eyði-
jleggja þjóðfélagið með verkföll-
um og stöðvun atvinnulífsins.
Það er ekki ósennileg tilgáta,
að kommúnistum takist um
nokkurra mánaða skeið að skapa
einskonar allsherjar atvinnu-
leysi, þegar allir gætu haft nóg
að gera fyrir gott kaup. En slíkt
ástand mun aldrei vara lengi.því
að skynsemi fólksins mun reyn-
ast sterkari áróðri og skemmd-
armarkmiði kommúnista, og
þegar skynsemi þess hefir sigr-
að, verður hægt að hefjast
handa um að veita atvinnuveg-
unum þann aðbúnað, sem ætti
að tryggja öllum örugg og góð
lífskjör. Þ. Þ.
anlögðu væru hin hagkvæmustu
af tilboðum þeim er bárust.
Er fyrir lá svo ótvírætt álit
tveggja mjög hæfra manna um
tilboðin, varð það úr að senda
ráðuneytinu þetta álit þó eigi
tækist áður að halda stjórnar-
fund. Stjórnarnefndarmenn áttu
þess því ekki kost, að athuga
málið, áður en það var sent
ráðuneytinu, nema fiskimála-
stjóri, sem fylgdist með störfum
hinna tveggja sérfræðinga. Hins
vegar bar stjórnin fullt traust til
sérfræðinganna, að þeir fyndu
þá beztu lausn á málinu, sem
og raun hefir orðið á.
Skal nú að nokkru vikið að
einstökum atriðum fyrrnefndrar
greinar og sýnt fram á hversu
haldgóðar staðhæfingar þær eru,
er þar eru fram bornar. Er þá
bezt að víkja fyrst að vélunum,
eiz höfundur eða heimildarmað-
ur hans, virðist hafa alveg sér-
stakan áhuga fyrir því, að önn-
ur vélategund hefði verið valin
en raun varð á. Út í það skal
eigi farið að þessu sinni, hvaða
ástæður liggja til þess áhuga
hans fyrir vissri vélartegund.
Á s. 1. vetri, er mönnum var
gefinn kostur á að sækja um
kaup á væntanlegum bátum,
gátu allmargir af umsækjend-
unum um hvaða vélartegund
þeir óskuðu eftir að hafa í bát-
unum.-Kom þá í ljós, að allir
þeir, er þess gátu sérstaklega,
óskuðu eftir dieselvélum, að
fjórum undanteknum, sem ósk-
uðu eftir miðþrýstivél (June
Munktell).
Það var því eðlilegt, að í út-
boðslýsingunni væri tekið fram,
að óskað væri eftir dieselvélum
í öll skipin. En enda þótt ekki
hefði legið fyrir svo ótvíræður
vilji allmargra væntanlegra eig-
enda bátanna um gerð vélanna,
þá var þó sjálfsagt að taka ein-
ungis hið bezta fáanlega í þessi
skip. Kom því eigi annað til
greina en dieselvélar. Þegar til-
boðin svo komu reyndist aðeins
eitt þeirra, sem til greina gat
komið, vera dieselvélar (frá At-
lasvei’ksmiðjunum), en hinar
verksmiðjui’nar, sem tilboð
sendu, gátu einungis boðið mið-
þrýstivélar.
Nú er það ekkert nýtt fyrir-
brigði, að miðþrýstivélar séu ó-
dýrari í innkaupi en háþrýsti-
vélar (dieselvélar) og þó er
munurinn hér mjög lítill og alls
ekki tugir þúsunda eins og gefið
er í skyn í fyrrnefndri grein.
Verðmunurinn á dieselvélinni
og ódýrustu glóðarhausvélinni
(miðþrýstivélinni), sem til
greina gat komið í minna skipið,
er sv. kr. 13.680,00, en þá verður
að taka tillit til þess að diesel-
vélin er 170 hö., en hin vélin að-
eins 150, eða 20 hö. minni, svo
að raunverulega er verðið ekki
sambærilegt. Hinar glóðarhaus-
vélarnar, sem boðnar voru, eru
enn minni og þó er verðmunur-
inn ekki eins mikill.
Á vélunum í stærri bátana er
verðmunurifln enn minni, eða
aðeins sv. kr. 5700,00 á þeirri
ódýrustu af miöþrýstivélunum
og dieselvélinni, en dýrasta mið-
þrýstivélin (June Munktell 225
hö.) er aðeins sv. kr. 1135,00
ódýi-ari, en dieselvélin, og þó er
þar ekki innifalinn kostnaður við
klössun og vantar nokkuð af
varahlutum, en hvorttveggja
þetta hefir dieselvélin.
Annað atriði, sem einnig hef-
ir mikla þýðingu í þessu sam-
bandi, er eldsneytiseyðslan.
Eyðsla Polar-dieselvélarinnar er
talin 170 gr./ha., en ódýrustu
miðþrýstivélarinnar 200 gr./ha.
og hinna ýmist heldur meira eða
heldur minna.
Minnsta eyðsla, sem. gefin er
upp fyrir miðþrýstivélina er að
vísu 180 gr./ha. (Skandia), en
þá er miðaö við olíu, sem inni-
heldur 10500 hitaeiningar, en
170 gr./ha. eyðsla dieselvélar-
innar er miðuð við olíu sem inni-
heldur 10000 hitaeiningar. Hér
stendur því dieselvélin hinum
vélunum langtum framar og
smávægilegur munur á inn-
kaupsverði er fljótur að jafnast
upp þegar olíueyðslan er svo
mikið minni, sem hér er raun á.
Um vélastærðina má að sjálf-
sögðu lengi deila, en sé diesel-
vélin of lítil, hvað er þá um hin-
ar vélarnar, sem boðnar voru, en
þær eru 20—30 hö. minni í 50
rúml. skipin, en 15—25 hö. minni
í 80 rúml. skipin. Ganghraði
skipanna með þessum vélum er
áætlaður 9—10 mílur fyrir 50
rúml. bátinn, en tæplega 10 míl-
ur fyrir 80 rúml. bátinn og mun
það teljast full-sæmilegur gang-
hraði undir öllum venjulegum
kringumstæðum.
Óþarft er að fjölyrða um full-
yrðingar heimildarmannsins, að
vélategund sú, sem ákveðið hefir
verið að setja í skipin, „hafi enn
aldrei verið sett í einn einasta
fiskibát í allri Skandinavíu“.
Bæði íslenzk fiskiskip og norsk
fiskiskip, sem hér hafa verið,
hafa haft dieselvélar frá Atlas-
verksmiðjum eins og þær, sem
hér er gert ráð fyrir. En hvort
sem þessu væri svo vai’ið eða
ekki, þá skiptir það ekki máli og
er ekki nokkur röksemd fyrir því
að vélarnar séu ekki heppilegar.
Þessi fullyrðing er því algerlega
út í bláinn.
Páll ZópltóiiíassoM;
Jtréf til bænda
Föstudaginn 4. ágúst s. 1. voru
á 4. og 5. síðu ísafoldar greinar,
sem sérstaklega voru ætlaðar
ykkur. Um báðar þessar greinar
vildi ég mjög gjarna geta talað
við ykkur, en ástæður leyfa það
ekki, og því vel ég þá leið, að
skrifa ykkur og ræða greinarn-
ar þannig.
Greinin á fjórðu siðunni er
eftir dýralækni Sigurð E. Hlíð-
ar, og er hún prentuff í ísafold
eftir beiðni atvinnumálaráðu-
neytisins.
Þessi grein, sem er um bráð-
dauða í kúm, hefir síðan verið
endurprentuð í flestum blöðum
landsins, og ég veit að þið munið
hafa lesið hana. Greinin er mjög
athyglisverð. Sigurður hefir áð-
ur verið dýralæknir í því hér-
aði, þar sem bráðdauðinn heíir
gert mjög vart við sig. Hann
þekkir því vel sjúkdóminn. Samt
er sumt í grein hans rangt, eins
og það, að tilbúinn áburður sé
eitur fyrir bakteriulíf jarðvegs-
ins, og annað aðeins tilgátur,
byggðar á meiri eða minni lík-
um. En orsökin til þess, að ég
minnist á grein Sigurðar er sú,
að ég hefi orðið var við, að menn
skilja hana nokkuð sitt á hvað,
og margir, að ég hygg, öðruvísi
en höfundur hennar ætlast til.
Ég verð var við það, að ýmsir
halda að eina ráðið til að fyrir-
byggja að kýrnar drepist úr
bráðdauða, sé að gefa þeim eng-
an fóðurbæti, og álíta að Sigurð-
ur meini það. Þetta hygg ég al-
geran misskilning. Sigurður veit
mæta vel, að kýr, sem mjólka
mikið, þurfa fóðurbætir með
heygjöfinni, til þess að geta
haldið holdum og gefið fullan
arð, og það er fjarri honum að
ætlast til þess, að bændur reyni
ekki að hafa fullan arð af skepn-
um sínum, því að Sigurður er
bænda-' og dýravinur. Hitt er
meining hans eftir því, sem ég
skil hann, að fóðurbæti handa
kúm megi ekki nota einhliða, t.
d. tómt síldarmjöl eða fiski-
mjöl, og að menn megi ekki
heldur gefa of mikið af honum,
því að þá geti fóðrið orðið of
megnt. Að öðru leyti skal ég ekki
gera grein Sigurðar að umtals-
efni nú, en hennar vegna er
engin ástæða til að hætta að
gefa kúm fóðurbæti; en hann
vill að hann sé gefinn blandað-
ur og í hófi.
Greinin á fimmtu síðu er eftir
annan ritstjóra blaðsins, Jón
Pálmason. í henni segir hann
svo: „Aff kaupa erlent fóffur í
slíku landi sem íslandi er hálf-
gerff skrælingjamennska og á
ekki aff eiga sér staff, nema sem
neyffar ráffstöfun í harffindum.
Heyið á að vera aðalfóður og ef
annað kemur til greina, sem all-
títt getur verið, á það að vera
innlent kraftfóður". — Þetta
kennir Jón ykkur eða er látinn
gera, því að sjálfur veit Jón sem
búfróður maður, aff þessi kenn-
ing er alröng, eins og nú er
háttaff högum í landi okkar.
Jón segir, að þið eigið ekki að
nota erlend fóður, líklega ekki
einu sinni handa svínum,
hænsnum eða loðdýrum, og ef
þið gerið það, þá séuð þið hálf-
gerðir skrælingjar. Þó telur
hann, að ef þið séuð orðnir hey-
lausir, þá sé það varla skræl-
ingjaeinkenni að nota erlendan
fóðurbæti. Helzt á þó að nota
innlenda fóðui’bætinn, en af
honum er ekki til nema síldar-
mjöl, fiskimjöl og lýsi, sem allir
geta fengið, því sama sem engin
kornrækt er í landinu. Þetta eru
rammskakkar kenningar, sem
þiff eigið ekki áff fara eftir.
Ég skal nú einungis snúa mér
að fóðrun kúnna, og kenning-
um Jóns hvað þær snertir. Hann
segir, að þið eigið ekki að gefa
þeim erlendan fóðurbæti, og ef
þið þurfið að gefa þeim fóður-
bæti í harðindum, þá eigi hann
áð vera innlendur.
Hvort kýrin þarf fóðurbæti
með heygjöfinni eða ekki, fer
eftir því, hve mikla og feita
mjólk kýrin gefur, hvað hún
fæst til að éta mikið af heyi, og
hvernig heyið er. Síðustu árin
hefir meðalkýrin verið að batna,
þ. e. a. s. yngri kýrnar hafa eig-
inleika til að umsetja .meira fóð-
ur í mjólk en mæður þeirra
gátu. Þær eru því arðsamari.
Meðalkýrnytin hefir hækkað og
fituprósent mjólkurinnar hefir
aukizt. Af þessu leiðir, að kýrn-
ar þurfa meira fóður • en áður.
Árið 1929 voru aðeins 48 kýr í
öllum nautgriparæktarfélögun-
um, sem skiluðu yfir 3500 kg.
ársnyt. Nú, 1943, eru 70 kýr í
Hrunamannahreppi einum, sem
mjólka yfir 3500 kg., 61 í Öngul-
staðahreppnum, o. s. frv.
Til að sýna hvernig þörfin
fyrir fóðurbætisgjöf með hey-
inu'hefir breyzt, skal ég nefna,
að 1929 rannsakaði ég hvað
2336 kýr, sem þá voru í naut-
griparæktarfélögunum, kæmust
í mesta nyt á dag eftir burð. Nú
eru komnar til mín skýrslur um
hvað 5041 kýr hefir komizt í
mest á dag s. 1. ár. Félögunum
hefir á þessum tíma fjölgað, og
nýju féiögin og yngri félögin eru
yfirleitt með til muna verri kýr
en eldri félögin, sem lengst eru
búin að starfa. Þessi tvö ár kom-
ust kýr félaganna í dagsnyt, sem
hér segir, talið í kg.:
1929 1943
Dagsnyt Tala lcúa % Tala kúa %
ndir 12 kg. 626 26,79 261 5,18
12—13 kg. 395 16,91 328 6,51
13—14 — 334 14,30 398 7,89
14—15 — 344 14,73 675 13,39
15—16 — 264 11,30 707 14,02
16—17 — 175 7,49 774 15,36
17—18 — 84 3,60 593 11,76
18—19 — 61 2,61 552 10,95
19—20 — 28 1,20 301 5,97
20—21 — 15 0,64 237 4,70
21—22 — 1 0,04 86 1,71
22—23 — 1 0,04 64 1,27
23—24 — 2 0,09 33 0,65
24—25 — 2 0,09 16 0,32
25—26 — 2 0,09 7 ■ 0,14
26—27 — 1 0,04 5 0,10
27—28 — 0 0,00 4 0,08
29—30 — 1 0,04 0 0,00
Alls kg. 2336 100,00 5041 100,00
Þá er spurt um skrúfuna og
gefið í skyn, að hún eigi að vera
úr steypujárni, en hin tilboðin
hafi boðið stálskrúfu. Hið sanna
er, að Altasverksmiðjurnar buðu
hvorutveggja, steypujárn og stál.
Að sjálfsögðu var lagt til að
skrúfan yrði höfð úr stáli, ef
hún fengizt ekki úr bronzi, en
alls ekki úr steypujárni. Þá er
talað um að vélarnar séu „snar-
vendar“. Verksmiðjurnar bjóða
að vísu vélai’nar þannig, en
lagt er til að minni vélin verði
höfð með „backgear“.
Þetta vei’ður að nægj a um vél-
arnar.
Heimildarmaðuriizn heldur því
fram, að bátarnir samræmist
ekki íslenzkum smíðareglum í
mjög veigamiklum atriðum og er
þar vafalaust átt við kjölinn. Hið
sanna er, að í tilboði því, sem
tekið var, er spurzt fyrir um,
hvort leyft yrði að hafa kjölinn
samkvæmt sænskum reglum, en
þar er svo ákveðið, að hann skuli
vera í eins fáum hlutum og unnt
er. Stafar þessi beiðni af því,
að nokkrir erfiðleikar munu
vera á því að útvega í Svíþjóð
nægilega stór tré til þess að
hafa kjölinn samkvæmt íslenzk-
um reglum, þ. e. ekki meira en
í tveimur hlutum. Að sjálfsögðu
var þess krafizt að hér væri
haldið við hinar íslenzku regl-
ur.
Enn er talað um frumstæðan
stýrisútbúnað. Lagt hefir verið
til að fengin yrði vökvastýris-
vél.
Um tog- og dragnótavinduna,
sem sögð er ófullnægjandi, er
það að segja, að upplýsingar
þær, sem fylgdu um hana, svo
og um aðrar hjálpai’vélar á þil-
fari, voru ekki það nákvæmar,
að unnt væri að ákveða hvort
þær skyldu teknar eins og þær
voru boðnar. Fiskifélagið hefir
því ekki mælt með þeim vélum,
sem boðnar voru.
Hér hefir þá verið sýnt fram
á, hvérsu haldlausar fullyrðing-
ar þær eru, sem fram koma í of-
annefndri grein, og má nú
hverjum vei’ða ljóst, að harla
mikils ókunnugleika kenni á
máli þessu hjá heimildai’manni
greinarhöfundar, svo ekki sé
kveðið sterkar að orði.
Um annað það er fram kemur
í greininni, er hægt að vera fá-
orður. Að um einhverja dular-
fulla leynd hafi verið að ræða,
fær ekki staðizt.
Þegar er gengið hafði verið
úr skugga um hvert af tilboð-
unum er borizt höfðu, var hag-
kvæmast, var þeim aðilum, er á
s. 1. vetri höfðu sótt um að verða
kaupendur að bátunum, gefinn
kostur á að kynna sér tilboðin
í skip og vélar. Óskaði ráðu-
neytið að teikningar, útboðslýs-
ingar og tilboð fengju að liggja
(Framh. á 4. síðu)
Nú má nokkuð um það deila,
hvað kýrin þarf að mjólka mikið
á dag til þess að nauðsynlegt sé
að gefa henni fóðurbæti með
heygjöfinni. Um það deildum
við Þórir sál. Guðmuizdsson á
sínum tíma. Ég taldi þá, að ef
kýrin fengist til að éta 15 kg.
af töðu á dag, mætti ætla að
hún gæti haldið á sér allt að 15
kg. dagsnyt af meðalfeitri mjólk,
væri taðan góö. Hann taldi það
varla geta verið meir en 12—13
kg,, sem hún gæti haldið á sér.
Eiz ízú ber þess að gæta, að
kringum þriðjung af öllum kúm
laizdsins er gefið úthey að meira
eða minna leyti, mörgum um
helmingur gjafar, og sumum
meir, og að útheyið er verra en
taðan, m. a. af því, að það er
slegið seinna. Enn ber þess að
geta, að kýr sunrzan- og austan-
lands fást yfirleitt ekki til að
éta 15 kg. af töðu á dag. Hvar,
sem maður svo vill setja markið
og segja: Kýr, sem ekki mjólka
yfir þetta eða þetta, þurfa ekki
mat með heygjöfinni, þá verður
hver einasti maður, sem sér hvað
kýrnar fara í eftir burðinn, að
viðurkenna, að það er með eng-
um tökum mögulegt að láta
mikiniz hluta af okkar kúm
halda á sér eðlilegri nyt með
einni saman heygjöf. Þaff er því
alger falskenning aff segja
mönnum, að kúm eigi ekki aff
gefa erlendan fóffurbæti. Það
eiga menn að gera, því þaff á aff
fóffra kúna svo, aff hún haldist
alla ævina í sömu holdunum,
hafi alltaf nægilegt af næring-
arefnum í fóðrinu til aff halda
sjálfri sér viff, og mynda þær af-