Tíminn - 04.11.1944, Blaðsíða 4

372
1ÍM1M, laugardagmn 4. nóv. 1944
93. blað
Kommúnisfar og
stríðsgróðavaldíð
(Framh. af 1. siöu)
vaxið að afla fjár til daglegs
rekstrar.
Eini öruggi grundvöllurinn
fyrir raunhæfri nýsköpun er að
lækka svo kaupgjaldið og verð-
lagið innanlands, að atvinnulíf-
ið komizt á fjárhagslegan, trygg-
an grundvöll. Þá munu menn
fúslega leggja fram fé í rtýsköp-
unina og þá mun rikinu veltast
auðvelt að leggia fram þann
skerf, sem því bér.
Á „plötunni" er vandlega
sneitt fram hjá því máli, sem
nú er langstærsta vandamál
þjóðarinnar og krefst skjótastr-
ar úrlausnar, en það er dýrtíð-
armálið. Sýnir það bezt, hversu
ábyrgðarlítið er hér haldið á
málum, að þetta mál skuli alveg
vera látið liggja milli hluta, þeg-
ar verið er að gera stjórnar-
samning, sem á a. m. k. að gilda
til tveggja ára. Á sama hátt er
farið um það svo almennum orð-
um, hvernig afla skuli ríkinu
nægra tekna á næsta ári, að
augljóster, að stjórnarflokkarn-
ir hafa ekki verið búnir að gera
sér neina grein fyrir því eða
ráðgast um ákveðnar fram-
kvæmdir í þeim efnum.
„Platan“ ber það þannig á
allan hátt með sér, að ekki hefir
verið samið um viðreisn í vanda-
málum þjóðarinnar, og þó allra
sízt 1 dýrtíðarmálunum. Hún er
í rauninni fyrst og fremst áróð-
ursplagg, sem á að villa mönn-
um sýn á aðalkjarna þess sam-
komulags, sem stjórnin hvílir á,
en það er samkomulagið milli
kommúnista og stórgróðavalds-
ins.
Kjarni stjórnar*
samkomulagsins.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að allt frá síðustu
þingkosningum hefir verið víst
samspil milli Moskvadeildarinn-
ar í Sósíalistaflokknum og
Kveldúlfsdeildarinnar eða auð-
kóngadeildarinnar í Sjálfstæðis-
flokknum. Þetta samspil hefir
m. a. verið fólgið í því, að báðar
þessar klíkur hafa unnið mark-
visst gegn myndun viðreisnar-
stjórnar. Kommúnistar vissu að
slík stjórn myndi vinna að lækk-
un verðlagsins og kaupgjaldsins,
svo að lífvænlegt yrði fyrir at-
vinnuvegina i landinu. Stór-
gróðamenn vissu, að slík sfiórn
myndi skerða hlut stórgróða-
mannanna m. a. með auknum
skatta- og verðlagseftirliti.
Kommúnistar hafa talið það
aðalmál sitt, að vinna að hækk-
un kaupgjaldsins og dýrtíðar-
innar, því að slíkt myndi leiða til
fjárhagslegs hruns, er skapaði
jarðveg fyrir byltingu. Stór-
gróðamenn hafa talið það aðal-
mál sitt, að hafa sem ótak-
markaðasta aðstöðu til fjársöfn-
unar og fá tíma til að koma
gróðanum undan áður en hrunið
skylli á.
Þeir stjórnarsamningar, sem
nú hafa verið gerðir, eru raun-
verulega um þessi tvö aðalatriði.
Kommúnistar fá að halda kaup-
hækkunum áfram. Dýrtíðin
verður þannig látin halda áfram
að vaxa. Hrunið verður óum-
flýjanlegt. Stórgróðamennirnir
fá enn um stund að safna aukn-
um gróða í skjóli lélegs skatta-
og .verzlunareftirlits og fá íiuk-
inn frest til að koma honum
undan áður en hrunið skellur
yfir þjóðina.
Þann stutta tíma, sem ríkis-
stjórnin hefir starfað, hefir það
skýrzt til muna, að þetta eru
raunverulega aðalmarkmið
stjórnarinnár. Ólafur Thors hef-
ir undanfarna daga gengið á
milli atvinnurekenda og beðið þá
um að hækka kaupið hjá launa-
hæstu stéttunum innan Alþýðu-
sambandsins, járnsmiðum og
prenturum. Þetta hefir tekizt.
Báðar stéttirnar hafa fengið
kauphækkun og aukin fríðindi.
Bilið milli þeirra og annarra
stétta hefir aukizt. Aðrar stéttir
bera svo von bráðara fram kaup-
kröfur „til samræmis" við járn-
smiði og prentara og þannig
heldur kauphækkunarskriðan á-
fram koll af kolli.
Kommúnistar hafa svo aftur
efnt hinn þáttinn af samning-
unum með því að fela Pétri
Magnússyni fjármálin og við-
skiptamálin. Pétur hefir á því
sviði mesta frægð fyrir það að
lýsa því yfir í útvarpsræðu, að
óhætt væri að leggja fé í Lands-
bankann, því að hann gæfi það
ekki upp til skatts!
Stefna núverandi ríkisstjórn-
ar er þannig raunverulega fólg-
in í því að gera atvinnuvegina
óstarfhæfa og að einstakir menn
geti komið stórum hluta stríðs-
gróðans undan, svo að hann
verði óvirkur í því viðreisnar-
starfi, sem framundan er. Þessi
stefna er sannarlega hrunstefna
í fjármálum og atvinnumálum.
Viðnúm og' viðroisn.
Myndun hinnar nýju ríkis-
stjórnar er, eins og hér hefir
verið lýst, ill og uggvænleg tíð-
indi. Rammur óhugur hefir því
gripið um sig meðal hugsandi
manna um allt land.
Því fer samt betur, að þessi
óhugnanlegi atburður hefir á-
orkað meiru en að skapa óhug
og kvíða. Hann hefir ekki aðeins
snert þann þátt íslendingseðl-
isins, sem hryllir við kulda og
myrkri, þegar haustið gengur í
garð, heldur einnig til þess ís-
lenzka eðlisþáttar, sem vill velta
erfiðleil^unum viðnám, rísa gegn
þeim og vinna á þeim sigur.
Þótt óhugurinn, sem þessi ríkis-
stjórn hefir vakið, sé mikill, er
þó viðnáms- og viðreisnartil-
finningin, sem hún hefir skapað
gegn sér og stefnu sinni, miklu
ríkari. Mönnum hefir aldrei ver-
ið það jafn ljóst og nú og þó
mun það vnrða enn ljósara með
næstum hverju nýju verki, sem
þessi stjórn vinnur, að eigi að
tryggja framfarir og frelsi i
þessu landi og forða þjóðinni
undan ánauð kommúnista eða
stríðsgróðavaldsins í framtíð-
inni, þá verður að hefjast handa
um sköpun víðtækrar viðreisn-
arsamtaka og láta gömul
flokksbönd eða erjur ekki tor-
velda slíkt samstarf. Þessi skiln-
ingur nær langt inn í raðir
allra stjórnarflokkanna þriggja
og hann er sérstaklega sterkur
út á landsbyggðinni. Alveg eins
og þaðan bárust fyrst hin glæsi-
legustu sígurtíðindi i lýðveldis-
kosningunum í vor, sem örfuðu
aðra landsmenn til að gæta
skyldu sinnar og hagsmuna
þjóðarinnar, þá mun nú breiðast
þaðan sá viðnáms- og viðreisn-
arhugur, er mun feykja þessari
nýjustu íslands óhamingju úr
stóli og tryggja framtíð hins
unga lýðveldis á grundvelli
framfara og frelsis.
Rafmagnskaífikönnur
fyrir veitingahús, og f
Rennihurðir
fyrir verksmiðjubns, bílaverkstæði o. fl., íí'et-
um við nú aftur útvegað frá Ameríku.
AXiF A
Hamarshúsiitu. Sími 5012.
Samningarnir um
stjórnarmyndun.
(Framh. af 2. síöu)
tildrað er upp ábyrgðarlaust,
stefnulaust og af fullum óheil-
indum.
Sú stjórnarmyndun, sem nú
hefir átt sér stað, er hrundið í
framkvæmd af stríðsgróða-
mönnum, sem ekki vilja
þola auðjöfnun, og kommún-
istum, sem á undanförn-
um árum hafa staðið gegn
myndun umbótastjórnar, en nú
mynda stjórn með helztu auð-
mönnum landsins án þess að fá
fram nokkuð það mál, sem var-
anlegt gildi hefir fyrir alþýðu
landsins.
í stað eðlilegrar skattlagning-
ar stríðsgróðans mun koma
tekjuhaílarekstur og skulda-
söfnun, en þó stórhækkaðir
skattar á almenning. í stað
lækkunar dýrtíðar og lækkunar
á framleiðslukostnaði, munu
koma kauphækkanir margra
hinna bezt launuðu, til þess að
kommúnistar geti orðið skornir
niður úr þeirri ól, sem þeir und-
anfarið hafa reyrt að hálsi sér,
með því að flana út í eitt verk-
fallið öðru fráleitara, á sama
tíma, sem bændur landsins hafa
boðið fram læJckun verðlags af
sinni hálfu.
Þessi ríkisstjórn er byggð á
því, að launastéttir landsins
verði keyptar til fylgis við
stríðsgróðavaldið um stundar-
sakir.
Þeir, sem vinna að aðal-
atvinnuvegum þjóðarinnar eiga
að borga brúsann. Á þá á að
velta byrðunum. Það eina, sem
þeim er ætlað, er að eiga kost
á því að kaupa gjaldeyri,. til þess
að auka atvinnureksturinn við
þau glæsilegu skilyrði, sem við
blasa framleiðendum eftir að
nýja stjórnin hefir komið fjár-
lögunum upp í 130 miljónir'eða
vel það, hækkað skatta á miðl-
ungstekjum og hækkað enn
kaupgjaldið eftir kröfum komm-
únista.
Þetta á að gerast nú rétt í
stríðslokin, þegar svo að segja
dag hvern er von á lækkuðu út-
flutningsverði og þegar svo er
ástatt fyrir sjávarútveginum, að
mokafli þarf að vera, til þess
að sæmileg sé afkoma útvegsins
og hlutur fiskimannsins. Og
þrátt fyrir styrjaldarverð á fisk-
inum er búið að hækka svo
framleiðslukostnaðinn í landinu,
að borga þarf miljónatugi úr
ríkissjóði til þess að koma í veg
fyrir, að útflutningsframleiðsl-
an stöðvist.
Ennþá sem komið er a. m. k.
hefir nýja ríkisstjórnin enga
stefnu í atvinnumálum, en þeim
mun meira er gasprað um mesta
nauðsynjamál þjóðarinnar —
nýsköpun atvinnuveganna.
Mörgum hrís hugur við því, að
ábyrgðarlausir menn, úr hópi
stríðsgróðamanna og kommún-
ista, skuli nú setjast á valda-
stóla og hefja framhald þess,
sem gerðist 1942, fullir óheil-
inda og með það fyrir augum að
berjast til úrslita á rústunum,
þegar spilaborgin hrynur. Þetta
ætti þó að geta orðið til viðvör-
unar og snúizt til góðs, ef rétt er
við brugðið og því verður að
treysta, að svo fari.
Vinnandi framleiðendur og
umbótamenn í landinu munu nú
þegar hefja átökin, sem fram-
undan eru við öfgarnar til
beggja handa, sem nú hafa tek-
ið höndum saman um stundar-
sakir. Enginn þarf að efast um
úrslitin, ef menn skortir ekki
skarpskyggni, til þess að sjá við
þeim glæfrabrögðum, sem nú á
að leika.
Drengja-
taubuxur
stuttar
H. Toft
Skólavörðustíg 5. Sími 1035.
Áskriftargjald Tímans
utan Rvíkur og Hafnarfjarðar
er kr. 30.00 árgangurinn.
TJARNARBÍÓ
Sonur Greifans af
Monte Chrísto
LOUIS HAYWARD,
JOAN BENNETT,
GEORGE SANDERS.
Sýning kl. 3, 5, 7 og 9.
.
Sala aðgöngum. hefst kl. 1.
• —o—. —. .
-GAMLA BÍÓ«
KATHLEEN
Skemmtileg og hrífandi
mynd.
SHIRLEY TEMPLE
Laraine Day
Herbert MarshaU.
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
.-.—fÝJA r:ó——.»
Á ELLEFTU
STUNDU
(She knew all the An-
swers).
FRANCHOT TONE,
JOAN BENNETT.
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Sala hefst kl. 11 f. h.
Almenna fasteignasalan
hefir til sölu: Heil hús og einstakar úbúðir; jarðir og býli og
ýmis konar stærðir mótorbáta. Tökum að okkur að selja skip
og fasteignir. Önnumst ennfremur alls konar lögfræðisstörf. —
Almenna fasteignasalan
Brandur Brynjólfsson, lögfræðingur. Bankastræti 7. Sími 5743.
Hjartans þakJclœti votta ég öllum þeim, er hafa sýnt
mér vinarhug í veikindum mínum, með heimsóknum,
peningagjöfum, blómum, og öðrum verðmœtum gjöfum.
Sérstaklega þakka ég Kvenfélagi Fljótshlíðar þcer iausn-
arlegu gjafir, er mér hafa borizt í hendur frá þvi.
Guð blessi ykkur öll.
MARGRÉT EIRÍKSDÓTTIRt Hallskoti, Fljótshlíð.
i, —-----—---------------—-------------—,
r-—~~—---------———------------------— -------------——
Beztu þakkir til allra þeirra, sem sýndu mér vinar-
hót á 70 ára afmœlinu 19. þ. m.
Ásbjarnarstöðum, 21. sept. 1944.
HALLDÓR HELGASON.
—............................................
Spaðkjötid
er komið.
t
Ágætar hálltunnur og kútar
Sent heim með stuttum lyrirvara.
Samband ísL satnvennufélaga
Sími 1080.
Verkaskipting
rádherranna
(Framh. af 1. siðu)
sem ekki eru 1 úrskurði þessum
falin öðrum ráðherra, þar undir
verzlunarskólar, verzlunarfélög,
kaupfélög og samvinnufélög.
VI. Ráðherrá, Pétur Magnús-
son. Undir hann heyra fjármál
ríkisins, þar undir skattamál,
tollmál og önnur mál. er snerta
tekjur ríkissjóðs, svo sem ef
verzlun er rekin til að afla rik-
issjóði tekna. Undirskrift ríkis-
skuldabréfa. Fjárlög, fjárauka-
lög og reikningsskil ríkissjóðs.
Hin umboðslega endurskoðun.
Embættisveð. Eftirlit með inn-
heimtumönnum ríkisins. Laun
embættismarína. Eftirlaun, líf-
eyrir embættismanna og ekkna
þeirra. Peningamál, þar undir
peningaslátta. Yfirleitt fer þessi
ráðherra með öll þau mál, er
snerta fjárhag ríkisins eða
landsins í heild, nema þau eftir
eðli sínu eða sérstöku ákvæði
heyri undir annan ráðherra.
Hagstofa íslands. Mæling og
skrásetning skipa. Ennfremur
viðskiptaríiál, þar undir inn-
flutningsverzlun og utanríkis-
verzlun, bankamál og sparisjóð-
ir, gjaldeyrismál (dýrtíðarráð-
stafanir). Landbúnaðarmál, þar
undir ræktunarmál, þ.á.m. skóg-
ræktar- og sandgræðslumál,
búnaðarfélög, búnaðarskólar,
garðyrkjuskólar, húsmæðraskól-
ar, dýralækningamál, þjóðjarða-
mál.
Fyrsta verk íiýju
rlktsstjóriiariiinar
(Framh. f 1. siðu)
senöa Sigurð Thoroddsen. Hann
mun líka eingöngu hafa farið
eftir kröfu frá kommúnistum,
sem töldu sig þurfa að hafa eins
konar eftirlitsmann ,með störf-
um íslenzku nefndarmannanna.
Eru .slíkir pólitískir eftirlits-
menn alþekktir í „rauða hern-
um“. En fyrst utanríkismála-
ráðherrann hefir talið sig nauð-
beygðan að framfylgja þeirri
kröfu kommúnista, að þeir hefðu
eftirlitsmann með nefndinnr,
hefði verið háttvísara af honum
að senda einhvern annan en
einn af þeim þingmönnum kom-
múnista, er sýndu Bandaríkja-
þingi óvináttu og óvirðingu, er
það færði hinu nýstofnaða lýð-
veldi íslendinga heillaóskir sín-
ar. Mun vissulega verða tfekið
eftir þessu vestanhafs og það
þykja tákna viss stefnuhvörf í
utanríkismálaþjónustu íslend-
inga.
4. Útvarpið hefir verið tekið í
áróðursþjónustu fyrir ríkis-
stjórnina. Er þetta gert með
þeim hætti, að ýms félög, sem
kommúnistar eða stórgróðamenn
ráða yfir, (t. d. Dagsbrún, Al-
þýðusambandið, kaupmannafé-
lagið) eru látin samþykkja
traustsyfirlýsingu til ríkis-
stjórnarinnar, þar sem henni er
sungið lof og dýrð, en andstæð-
ingar hennar kallaðir aftur-
haldsmenn og öðrum slíkum
nöfnum. Yfirlýsingar þessar
eru síðan birtar í fréttatíma út-
varpsins, þar sem gæta á fyllsta
hlutleysis og ekki hafa fengizt
birtar af þeim ástæðum hinar
meinlausustu tillögur, ef þær
þóttu snerta eitthvert ágrein-
ingsmál. Þetta framferði ríkis-
stjórnarinnar ’ er því hið full-
komnasta brot á því hlutleysi,
sem hingað til hefir verið gætt
við útvarpið. Er þessi verknaður
engu betri fyrir það, þótt segja
megi, að hann komi ekki að
neinni sök, því að almennt er
litið á þetta sem „grín“ og ,þyk-
ir sýna, að stjórnin finni, að
fylgi hennar sé valt og þess
vegna reyni hún að tjalda því,
sem til er, og auglýsi það eins
kröftuglega og frekast er kostur.
Fylgízt með
Allir, sem fylgjast vilja með
almennum málum, verða að lesa
Tímann.
Gerist áskrifendur, séuð þið
það ekki ennþá. Simi 2323.