Tíminn - 17.11.1944, Blaðsíða 2

394
TfMIM, föstadaglnn 17. nóv. 1944
97. blaö
Fiistudagur 17. nóv.
/
Áætlanir og fram-
kvæmdir
Stj órnarf lokkarnlr hafa nú
komizt svo langt með nýsköp-
unaráform sín, að þeir hafa
flutt frv. um sérstaka nefnd, er
geri áætlun um þörf lands-
manna fyrir ný atvinnutæki.
Slík athugun er vissulega sjálf-
sögð, en hún er þó aðeins
skammur áfangi og þarf margt
meira til, ef takmarkinu á að
verða náð.
Af hálfu Framsóknarflokksins
mun því meira en vel tekið, að
kappsamlega sé unnið að slíkri
athugun, ef hún er gerð af
raunsæi og skilningi. Fram-
sóknarflokkurinn hefir hingað
til verið eini flokkurinn, sem
hefir beitt sér fyrir því, að til
væru í stríðslokin fullkomið yf-
irlit og áætlanir um þær fram-
kvæmdir og endursköpun a(-
vinnuveganna, sem þá yrði að
hefja. Honum hefir ekki aðei^s
verið ljóst, að mörg núverandi
atvinnutðeki þyrftu endurnýj-
unar við, heldur þyrfti einnig
stóraukna atvinnu bæði til laiíds
og sjávar, þegar setuliðsvinnan
og setuliðsviðskiptin hyrfu, ef
ekki ætti að *skapast hér at-*
vinnuleysi og neyðarástand. Til
þess að mæta þessum vanda-
málum, var það eitt fyrsta verk-
efnið að gera sér þess ljósa;
grein, hvar og hvernig endur-
nýjunin og atvinnuaukningin
ætti að gerast.
í samræmi við þessa skoðun
sína, fékk Framsóknarflokkur-
inn því til leiðar komið á þing-
unum 1942 og 1943, að settar
voru þrjár milliþinganefndir til
undirbúnings þessum málum.
Ein þeirra fjallaði um rafmagns-
mál, önnur um sjávarútvegsmál
og sú þriðja um atvinnuvið-
reisnina almennt. Verkefni
hennar skyldi«vera að afla yfir-
lits um þörf atvinnuveganna
fyrir endurnýjun og aukningu
og gera ákveðnar tillögur um
framkvæmdir, er miðuðu að því
að atvinnuleysi væri fyrirbyggt.
Nefndin skyldi hafa til hliðsjón-
ar atvinnuáætlanir þær, sem
hafa verið gerðar erlendis eða
er verið að gera, og auk þess
skyldi hún athuga, hvernig
fyrirkomulagi stórrekstursins
yrði bezt háttað. Verkefni þess-
arar nefndar var því á mapgan
hátt svipað því og nýbyggingar-
ráði ríkisstjórnarinnar nú er
ætlað, aðeins enn fyllra og yfir-
gripsmeira.
Allar þessar nefndir hafa nú
starfað um nokkurt 'skeið, og er
rannsóknum og tillögum þeirra
vel á veg komið. Verði að því
horfið aðJeggja þær nú niðyr,
verður starf það, sem þær hafa
i unnið, mikill léttir og flýtisauki
fyrir hið yæntanlega nýbygg-
ingarráð. /
Auk þess, sem Framsóknar-
flokkurinn hefir þannig fengið
því framgengt, að undirbúningi
þessara mála er vel á veg komið,
hefir hann lagt frafS“á Alþingi
ákveðnar tillögur um 10 ára
ræktunaráætlun fyrir lavdbún-
aðinn. Þessar tillögur hans voru
í sumar til athugunar hjá milli-
þinganefnd Búnaðarþings og
liggja nú fyrir Alþingi í lítið
breyttu formi. Ætti að mega
Vænta þess, að þær næðu fram
að ganga og væri þar með lagð-
ur traustur grundvöllur þess, að
innan fárra ára færi allur hey-
skapur landsmanna fram á vel
ræktuðu, véltæku landi.
Þess ber samt vel að gæta, að
þótt Framsóknarflokkurinn telji
mikilsvert, að gerðar séu glögg-
ar athuganir og áætlanir um
framkvæmdir og nýsköpun at-
vinnuveganna á næstu árum,
telur hann það samt ' skipta
meginmáli, að fjárhagsleg af-
koma atvinnuveganna sé vel
tryggð. Án þess verða áætlan-
irnar aldrei meira en áætlanir
og koma ekki áð neinu gagni,
hvað vel, sem þær líta út á papp-
• írnum.
Það var til þess að tryggja
þessa fjárhagslegu undirstöðu
nýsköpunarinnar og viðreisn-
arinnar eftir styrjöldána, sem
Framsóknarmenn beittu sér íyr-
Á víðavangi
ERLENT YFIRLIT-s
Framtíð Pollands
Bátakaupin í Svíþjóð.
Kommúnistar * og Alþýðu-
flokksmenn eru bersýnilega ekki
sterktrúaðir á „nýsköpun“ nú-
verandi ríkisstjórnar. Þess vegna
keppast þeir ífú við að eigna
sér sænsku bátakaupin. Telja
þeir, sem rétt er, að þeir geti þó
airtáf eignað sér allverulega ný-
sköpun, ef þeim heppnast að slá
eign sinni á þetta verk fyrrv. at-
vinnumálaráðherra.
Það mun rétt vera, að Finnur
Jónsson hafi fyrst vakið athygli
á því opinberlega, að íslending-
ar ættu' að reyna að fá báta
keypta í Svíþjóð. Hitt er líka
jafn víst, að framkvæmd máls-
ins er aðallega Vilhjálmi Þór að
þakka. Hanh útvegaði tilboðin
og leyfin fyrir ámíði bátanna og
hann beitti sér fyrir því við
þingflokkana, að ríkið tæki þá
ábyrgð á bátakaupunum, að
hægt væri að ganga frá samn-
ingunum í tæka tíð. Kommún-
istar sýndu við það tækifæri, að
kaupin voru þeim harla lítið á-
hugamál, því að þeir svöruðu
fyrirspurn ráðherrans um
ríkisábyrgðina lengi vel út í
hött, og sá flokkur, sem þeir
styðja nú til stjórnarforustu,
Sjálfstæðisflokkurinn, svaraði
henni aldrei, þrátt fyrir margar
ítrekanir. Sænsku bátakaupin
voru því afráðin án samþykkis
Sjálfstæðisflokksins og með
mjög tregu samþykki Sósíalista-
flokksins. Það voru aðeins Fram-
sóknarflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn, ' er jafnan veittu
látakaupunum jákvæðan stuðn-
ing. *
Það er því síður en svo að
hægt sé að þakka það „nýsköp-
unaí“-flokkunujpi svokölluðu,
Sosíalistaflokknum og Sjálf-
stæðisflokknum, að íslendingar
fá á næstu missirum 45 nýja og
vandaða vélbáta frá Svíþjóð.
Það er verk manna, sem ekki
taka þátt í hinu mikla nýsköp-
unarglamri, ■ er nú má heyra
hvarvetna, en munu reynast
þeim mun drýgri á sviði fram-
kvæmdanna, eins og þetta mál
sýnir bezt.
„Leikreglur þingræðisins“ og
skilyrði kommúnista.
Morgunblaðið skýrði frá því
nýlega, að énski stjórnmálamað-
urinn Balfour hafi sagt, að
þingræðið ætti líf sitt undir því,
að leikreglur þess séu haldnar.
Mbl. bætti síðan við, frá eigin
brjósti, að ekki hafi tekizt að
mynda þingræðisstjórn i tvö ár,
vegna þess, að Framsóknar-
flokkurinn hafi brotið „leik-
reglur“ þingræðisins. Hann
hafi ekkl viljað mynda stjórn
með kommúnistum og Tíminn
hafi iðulega lýst yfir því, að
Framsóknarmenn færu ekki í
stjórn með Ólafi Thors.
Um hið fyrrnefnda þessara at-
riða er þetta að segja:
í samningatilraunum við kom-
múnista veturinn 1942—43 settu
þeir mörg skilyrði, sem Fram-
sóknarflokkurinn gat ekki geng-
ið að. Þá var „RJo'skvulínan“ sú,
að kommúnistár ættu ekki að
fara í stjórn. Eitt var og sam-
eiginlegt í fari kommúnista bæði
1942 og í haust. Það var eins
og komið væri við hjartað í
þeim, ef átti að tryggja fram-
leiðsluna. Kaupið ^Varð að
hækka. Dýrtíðin varð að auk-
ast. Framleiðslan varð að kom-
ast í þrot. Það skapaði jarðveg-
jinn fyrir byltingu.
I Er nú alveg víst, Morgun-
blaöstetur, að Framsóknar-
flokknum verði reiknað það jbil
sektar við „leikreglur“ þing-
ræðis, þótt hann vilji ekki ganga
ta<S slikum skilyrðum kommún-
ista, enda þótt Ólafur Thors
vinni það til fyrir ráðherrastól-
inn.
„Leikreglur þingræðisins“ og
Ólafur Thors.
Um síðara atriðið, að Fram-
sóknarflokkurinn vildi eigi sæta
stjórnarforustu Ólafs Thors, er
þetta að segja:
| Þegar Balfour sagði, að þing-
ræðið ætti líf sitt undir því, að
leikreglur þess séu ekki brótnar,
! þá átti hann við, að stjórnmála-
menn mættu ekkksvíkja gefin
loforð. Væri það gert, væru
brotnarj þær leikreglur, sem
iþingræðið, samningar og gagn-
|kvæm tiltrú byggðist á. Endur-
tekin sviksemi Hitlers o"g Musso-
l linis komu af stað styrjöld. Það
j er úthellt blóði til að útrýma
' stefnu þeirra og skapa orðheldni
í samningum og gagnkvæma til-
trú. Sviksemi eins norsks þing-
manns raskaði stjórnmalalífi
Noregs um skeið.
Ef Mbl. athugar þetta, ætti
það ekki að áfellast Framsókn-
arflokkinn, þótt hann vilji eigi
i vinna undir forustu Ólafs Thors
eftir þá reynslu, sem hann hefir
af honum haft. Með því e* hann
ekki að brjóta leikreglur þing-
ræðisins, heldur að halda-þeim
í heiðri. Með því er ekki heldur
fjarlægð samvinna við Sjálf-
stæðisflokkinn, því vafalaust er
honum málefnin Jsærri en Ól-
afur Thors. Og Mbl. ætti ekki
framar að flagga ummælum
Balfours um „leikreglur" þing-
ræðisins í sambandi við Ólaf
Thors. Það er að nefna snöru í
hengds manns húsi.
Fundirnir.
0
Morgunblaðið er með stöðugt
óánægjunöldur út af fundahöld-
um Framsóknarflokksins.. Ef
rökréttar'ályktanir væru dregn-
ir því á haustþinginu 1941,að dýr
yðin yrði stöðvuð, verðlagið og
kaupgjaldið fest og fram-
kvæmdasjóður ríkisins stofnað-
ur með afgangstekjum ríkis-
sjóðs. Hefði þá verið horfið að
því ráði, myndi öll framleiðslu-
fyrirtæki eiga nú stórum gildari
sjóði, því að aukning dýrtíðar-
innar síðan hefir verið mikill
mölur í tekjum þeirra, en verð-
lág útflutningsins hefir staðið í
stað. Ríkið gæti nú verið búið
að borga allar skuldir sínar og
átt samt marga tugi miljóna, í
sjóðum sínum, því að það hefði
þá losnað við allar verðuppbæt-
ur og mikinn hluta dýrtíðarupp-
bótanna. Hefði því verið horfið
að þessum ráðum Framsóknar-
manna 1941, myndu atvinnufyr-
irtækin og ríkið nú geta hafizt
handa um mikla og glæsilega
nýsköpun.
En þessu ráði var hafnað og
eins stöðvunartilrauninni, sem
var gerð með gerðardómslögun-
um 1942. Þess vegna eru nú fjár-
ráð atvinnufyrirtækjanna mjög
takmörkuð, rikið getur tæpast
staðið undir beinum rekstrar-
útgjöjdum og er stórskuldugt,
framleiðslan berst í bökkum,
þrátt fyrir stríðsverðið, og mik-
ill hallarekstur er fyrirsjáan-
legur.
Það, sem nú er þvi mikilvæg-
asta verkefnið til að tryggja
framkvæmdir og nýsköpun, er
að koma því til vegar með nið-
urfærslu dýrtíðarinnar, þ. e.
kaupgjaldsins og verðlagsins, áð
atvinnureksturinn komist á
fjárhagslega tryggannn grund-
völl. Það eV undirstaða þess, að
hægt sé að framkvæma nokkrar
stærri'áætlanir um nýsköpun í
atvinnumálum.
Svo fjarri fer því, að ríkis-
stjórnin sinni þéssu höfuðverk-
efni nokkru, að hún þvert á
móti eykur dýrtíðina með kaup-
hækkun launahæstu iðnstétt-
anna í Reykjavík og þyngir
byrðar ríkissjóðs með nýjum
launalögum og tryggingum. Með
slíku háttalagi komast áætlanir
hins væntanlega nýbyggingar-
ráðs aldrei lengra en á pappír-
inn. ,
Hér skilur á milli ríkisstjórn-
arinnar og Framsóknarflokks-
ins. Hann vill, að áætlúnir ný-
byggingarráðs geti orð4ð meira
en draumsýn, meira en „plata“,
sem stjórnin geti notað til að
blekkja almenning um stundar-
sakir. Hann vill, að þær geti
komizt til framkvæmda, ef þær
verða á skynsamlegum rökum
byggðar. Þess vegna mun hann
herða baráttuna fyrir því, að at-
vinnurekstrinum verði aftur
komið á sæmilega öruggan og
arðvænlegap fjárhagsgrundvöll,
og hann heitir á alla sanna ný-
sköpunarmenn að stýðja sig í því
«tarfi.
ar af frásögp blaðsins af fund-
unum, ætti þó þessi óánægja
þess að vera ástæðulaus, þvi að
það lætur mjög af því, hvað þeir
hafi verið illa sóttir, undirtektir
slæmar og foringjar Framsókn-
arflokksins átaldir fyrir að
styðja ekki hina nýju ríkisstjórn,
sem almennt sé fagnað af bænd-
um!
Óánægja Mbl. verður hins
vegar skiljanleg, þegar rétt er
sagt frá fundunum. Þeir voru
yfirleitt óvenjulega vel Sóttir.
Þeirri afstöðu Framsóknar-
flokksins að styðja "ekki ríkis-
stjórnina, vár hvarvetna vel
tekið og andsj^að^n gegn henni
var engu minm hjá þeim Sjálf-
stæðismönnum, er sóttu fund-
ina„ en Framsóknarmönnum.
Sérstaklega töldu bændur sig
grátt leikna, þar sem Sjálfstæð-
isflokkurinn hafði fyr^t unnið
að því, að þeir lækkuðu afurðir
sínar um 9.4%, en síðan mynd-
að stjórn á þeim grundvelli, að
launahæstu iðnstéttirnar fengu
kauphækkun og dýrtíðarskrúf-
an héldi þannig áfram. Fundar-
menn sáu á þessu og ö§ru,
að stefna nýju stjórnarinn-
ar í fjármálum og dýrtíð-
armálunum leiðir til hrur^s fyrir
þjóðina, enda til þess stofnað af
kommúnistum, ef ekki tekst að
skapa nægilegt viðnám í tæka
tíð. Þessvegna hvöttu þeir Fram-
sóknarflokkinn til að standa vel
á verði og skoruðu á menn að
fylkja sér um hann, svo að
honum yrði auðveldara að full-
nægja þessu mikilvæga hlut-
verki.
Fundir Sjálfstæðismanna.
Það er einnig annað, sem gert
hefir Mbl. gramt,í geði í sám-
bandi við fundi Framsóknar-
flokksins. Sjálfstæðismenn vildu
líka halda fundi í sveitum. Þeir
voru svo blygðunarlausir að ætla
að sýna sig í sveitunum éftir
allt, sem á undan var gengið.
Þeir auglýstu tvo fundi f upp-
sveitum Árnessýslu.' Á annan
komu aðeins 3 menn. Þeir vissu
nefnilega ekki, að Jón Pá átti
að messa þar, en fullvíst er talið,
að þá hefði enginn komið. Slíkt
álit hefir þetta verkfæri Kveld-
úlfs út um sveitirnar. Á hinn
fundinn komu fáar sálir, sem
(Framhald á 8. síðu)
Það ágreiningsmál, sem
Bandamönnum og Rússum
gengur einna erfiðlegast að
jafna, er framtíð Póllands.
Bandamenn leggja á það mikla
áherzlu, að úr rústum styrjald-
arinnar rísi nýtt, sjálfstætt og
óháð Pólland. Rússar vilja einn-
ig,-a'ð hið nýja Pólland sé frjálst
að nafninu til, en þeir vilja búa
þannig um hnútana, að þeir hafi
þar öll tögl og hagldir.
Eins og menn muna, er árás
Þjóðverja* á Pólland undirrót
núverandi styrjaldar. Banda-
menn höfðu bundizt þeim lof-
orðum að tryggja sjálfstæði
Póllands. Þess vegna er þeim
það bæði réttlætismál og mikið
metnaðarmál, að frjálstog óháð
Pólland sé endurreist. Til lítils
hefði þá verið að heyja margra
ára styrjöld, vegna árásar Þjóð-
verja á Fólland, ef það ætti eftir
sem áður að vera þjakað og þjáð
af erlendu valdi. %
I Rússar hafa hins vegar allt
aðra forsögu. Haustið 1939
(hjálpuðu þeir Þjóðverjum til að
! brjóta mótspyrnu pólsku þjóðar-
innar á bak aftur. Þeir gerðu
: síðan br,óðurlegt samkomulag
t-við Þjóðverja, þar sem þessi tvö
ríki ákváðu að skipta Póllandi
á milli sín. Rússar lýstu því þá
jafn eindregið yfir og Þjóðverj-
ar, að sjálfstætt Pólland væri úr
sögunni um aldur og ævi, og
Rússar sögðu, að það væri,
hlægilegt af Band^mönnum að
halda áfram styrjöldinni í þeim
tilgan|i að berjast fyrir frelsi
Pólverja. v
Stjórn Rúsáa í þeim héruðum
Póllands, er þeir hlutu sam-^
kvæmt þýzk-rússneska samn-
ingnum, bar þess líka öll merki,
' að ’þeir álitu, að hér væri um
| framtíðarráðstöfun að'' ræða.
Þeir létu flytja ifjölda Pólverja
úr þessum héruðum til Síberíu
eða-annarra fjarlægra landa og
er talið að mörg hundruð þús-
undir manna hafi verið fluttar
jburtu á þann hátt. Lýsingarnar
á þessum flutningum, er birzt
hafa í áreiðanlegum blöðum, t.
d. Manchester Guardian, eru
hinir ömurlegustu. Fjöldi fólks
var fluttur í gripavögnum og var
aðbúnaðurinn hinn ömurlegasti.
Þannig hírðist fólk oft dögum
og vikum saman í vögnunum.
Margt fólk dó á leiðinni, einkum
börn og gamalmenni. Hjón voru
aðskilin, börn' tekin frá foreldr-
um sínum og síðan send sitt í
hvora áttina. Aðkoman á þeim
stöðum, þar sem þessir. útlagar
voru látnir taka sér bólfestu, var
oft eins kuldaleg og framast
mátti vera. En til hinna ífyrra
heimkynna þeirra í Póllandi var
flutt fólk af rússneskum ættum
og tók það við fasteignum þeirra
og búslóð. Sovétstjórn var sett
þar á laggirpar. Hin fyrri pólsku
heruð voru þannig innlinjLuð í
Russland eins og rækilegast var
hægt að gera það.
Strdx eftir uppgjöf Póllands,
var sett á laggifnar ný pólsk
stjórn, fyrst í París og síðan í
London, er hélt áfram barátt-
unni fyrir frelsi Póllands og átti
í stríði bæði við Þýzkaland og
Rússland. Vann hún að því að
koma upp pólskum útlagaher
og hefur hans oft verið getið að
undanförnu.
Rússar gerðu fyrst um sinn
fullkomið gys að þesáari stjórn,
en þegar styrjöld þeirra og Þjóð-
verja hófst, breyttu þeir um af-
stöðu. Þeir viðurkenndu þá
pólsku stjórnina í * London og
sömdu frið við hana. Ákveðið
var, að öllum landamæradeilum
yrði frestað til stríðsloka. Þá
gáfu Rússar lausa flesta þá víg-
færa Pólverja, sem þeir höfðu
flutt frá Póllandi, og tókst þann-
ig að mynda her, sem taldi á
annað hundrað þús. manns. Má
af því marka, hve stórkostlegir
þessir fólksflutningar Rússa
hafa verið. Þessi her var fyrst
æfður í Rússlandi, en síðar var
meginhluti hans fluttur til
landa undir yfirráðum Breta.
Samkomulag Rússa og pólsku
stjórnarinnar virtist allgott
fram á vorið 1943. Þá eru ber-
synilega orðin þáttaskil ,í styrj-
öldinni og Rúsapr gera sér orðið
sigurvonir. Sambúð þeirra við
pólsku stjórnina tekur þá að
kólna, unz þeir slitu henni með
öllu. Notuðu þeir sér það tilefni,
að Pólverjar höfðu óskað eftir
hlutlausri rannsókn á gagnásök-
unum Þjóðverja og Rússa um
það, hvorir þeirra væru valdir
að múgmorðum pólsku liðsfor-
ingjanna^Hefðu Rússar vel mátt
hlíta slíkri rannsókn og jafnvel
átt að óska eftir henni,.ef Jpeir
vissu skjöld sinn hreinan.
Bandamenn, einkum Bretar,
(Framhald á 8. síðu)
MDD/R M'GRANNAMNA
í'foriStugrein Vísis 10. þ. m. er sagt
að ýmsir sendimenn frá miðstjórn
Sjálfstæðisflokksíns séu að dreifa út
ýmsum slúðursögum, t. d. um flokks-
myndun í sambandi við Vísi. Slúður-
sögurnar séu byggðar á andstöðu Vísis
við stjórnina. TJm þetta segir Vísir:
„Sendisveinarnir skilja það ekki
almennilega, að ritstjórn blaðsins
skuli dirfast að hafa eigin skoð-
anir á málunum og setja þær fram
án undansláttar, þótt þær kunni
að brjóta í bága við skoðanir
margra og misjafnra áhrifamanna
í*Sjálfstæðisflokknum. í eitt skipti
fyrir öll skal því yfir lýst, að þótt
um verulegan skoðanamun sé að
rœða innan Sjálfstœðisflokksins,
hafa aðstandendur þessa blaðs
enga tilraun gert til flokksmynd-
unar og munu ekki gera ótilneydd-
ir. Þeir menn, sem nú ráða stefnu
, Sfálfstœðisflokksins, eiga að fá
tœkifœri til að sýna, hversu affara-
sæl stefna þeirra reynist.
Hitt er ljóst, að bíði stefna nú-
1 * verandi ráðamanna flokksins veru-
legan hnekki og hyggist þeir þrátt
fyrir það að bylta sér í völdunum
innan flokksins, verður óhjákvæmi
legt að ~era upp við þá reikning-
ana, inn á við, en allt slikt bíður
fyllíngu síns tú„a.“
Þi-átt fyrir þessaí* yfirlýsingu VJsis,
er enn mikill taugaóstyrkur J Morgun-
blaðsmönnupi.. Þeir virðast ekkl hafa
mikla trú á „tækifærinu, sem þeir fá“
og eru ekki bjartsýnir um „reiknings-
uppgjörið í fyllingu síns tima.“
•* * *
Björn Ólafsson, fyrrv. vigskiptamála-
ráðherra birti ítarlega grein í Vísi 9.
þ. m„ þar sem hann telur „nýsköpun-
ar“-loforð stjórnarinnar litils virði, því
að stjórnin vanræki það, er mestu
skipti, en það sé að tryggja hallalaus-
an rekstur framleiðslunnar. Björn seg-
ir í greinarlokin:
„Loforðin um hina stórhuga ný-
sköpun atvinnuveganna, eru fall-
egar myndir, en léttvæg og innan-
tóm orð, sem verða aldrei að veru-
leika, nema búið sé svo að fram-
leiðslunni í landinu, að hún geti
borið sie. Ef henni eru sköpuð
örugg skilyrði, með lækkun fram-
leiöslukostnaðarins, þá kemur
aukningin sjálfkrafa og þá verður
enginn skortur á fé til fram-
kvæmdanna. Pyrr en henni eru
sköpuð þau skilyrði, eru allar ráða-
/ gerðlr um stórkostlega framleiðslu-
aukningu byggðar á sandi, aðeins
fánýtar bollaleggingar."
Þrátt fyrir allt skrum um nýsköp-
unina í Mbl., munu þeir Sjálfstæðis-
menn vera býsna margir, er líta svip-
uðum augum á þessi máj og Björn
Ólafsson.
* * *
Morgunblaðið svaraði grein Bjöms
11. þ. m„ þar sem það telur það aðeins
bölsýni og úrtölusemi, að vera að mikl-
ast yfir dýrtíðinni. Blaðið segir:
„Það er farsælast fyrir Björn
Ólafsson að játa, að hér skilur á
milli feigs ob ófeigs. Milli þeirra
leifa af islenzku þjóðinni, sem enn
þjáist af þeirri bölsýni, er um lang-
an aldur dró þrótt og framtak úr
mönnum og er ábyrgt fyrir örbyrgð
margra alda, og hinna, sem tekist
hefir að læra af landnámsmönn-
unum, sem síðustu áratugina hafa
lyft atvinnulífi þjóðarinnar á
margfalt hærra stig, og með því
aukið stórhug og bjartsýni hjá
öllum þorra manna, og velmegun
alls almennings í landinu."
Morgunblaðið dregur hér upp heldur
ömjirlega mynd af þeim Sjálfstæðis-
mönnum, sem enn hafa ekki látið af
þeirri skoðun, að atvinnuvegirnir
„þurfi að bpra sig“!
* * t,
Morgunb\aðið gefur kommúnistum
svohljóðandi siðferðisvottorð 9. þ. m.:
Sóslalistaflokkurinn hér á landi
neitar þvi ekki, að hann hafi sér-
stakar mœtur á kommúnistum úti
í löndum. Það var ]ívi von að marg-
ir óttuðust, að á sama veg mundi
fara fyrir honum og víðs vegar
hafði farið fyrir þeim. En til þess'
eru vítin að varast þau. Og hér í
blaðinu hefir ' marjg sinnis áður
verið að því vikið, að nú reyndi
á Sósialistafl., hvort hann vœri
hreinn byltinga- og niðurrifsflokk-
ur, eða hvort hannn vildi taka þátt
í uppbyggingu lands og þjóðar með
t framfaramönnum í öðrum flokk-
um. Því verður ekki neitað, að
hann hefir að' þessu sinni staðist
i raunina. Staðreyndirnar sýna, að
á honum stóð ekki um stjórnaar-
þátttöku."'
En ætli það sé nú víst, að kommún--
istar hafi staðist „raunina“, sem, lýð-
ræðis- og framfaraflokkur með því að
fara í stjórn með Ólafi Thors? Ætli að
siðferðisvottorðið sé ekki gefið helzt
til fljótt? Við sjáum að leikslokum.
*
Degi _ farast þannig orð um þær
mörgu heillaóskir, sem ríkisstjórninni
hafa borizt:
„Það skortir heldur ekki, að nýju
stjórninni hafi *verið vel og sæmi-
lega fagnað. “Hin óskyldustu og
ólíkustu félög og samtakaheildir
hafa keppzt við að votta henni
þegnskap sinn og lotningu, lýst
hástöfum yfir fylgi sínu við stefnu-
skrá hennar og heitið stjórnirini
fullum stuðningi sínum,' samtök
hinna róttækustu verkamanna og
félÖB stórútgerðarmanna og stríðs-
gróðahölda virðast í þetta sinn
hafa einn og sama himinn hönd-
um tekið. Drottinn láti gott á vita,
að á þeim degi, sem kommúnistar
. setjast í fyrsta sinn í ráðherrastóla
á íslandi undir forsæti ekki minni
manns en Ólafs Thors, formanns
Sjálfstæðisflokksins, urðu allir
Heródesar og Pílatusar í ríkinu
perluvinir."
Já, þeir munu vafalaust nokkuð
margir, sem láta sér í hug koma, hvort
Drottinn láti gott á vita þessar mörgu
hamingjuóskir, sem stjórninni hafa
borizt að undirlagi kommúnista og
helztu stórgróðamanna landsins. '
I