Tíminn - 01.12.1944, Blaðsíða 8

f*eir, sem vilja htjnna sér þjóðfélatjsnuil, inn-
lend otj útlend, þurfa að lesa Dagskrá.
1. DES. 1944
101. blaO
f ANNÁJLL TÍMAWS, \
„Einingarbrél(( BrynjólSs
Ixmlendurs
27. nóvember:
Vélbátur strandar.
Vélbáturinn „Hafaldan“, R. E.
71, strandaði austan við Önd-
verðarnes. Áhöfn bátsins bjarg-
aðist. Hann var á leið frá Ólafs-
vík til Berufjarðar. Báturinn
mölbrotnaði.
Þing Sósíalistaflokksins var
sett í Reykjavík.
Fundi atvinnurekenda, sem
hófst í Reykjavík á laugardag-
inn, var slitið.
28. nóvember:
Ijíií Signmar
Blöndal.
Frú Sigrún Blöndal forstöðu-
kona húsmæðraskólans á Hall-
ormsstað lézt. Hún var fædd að
Hallormsstað 4. apríl 1883. Frú
Sigrún hefir verið forstöðukona
húsmæðraskólans á Hallorms-
stað síðan 1930, en áður hélt hún
skóla að Mjóanesi.
29. nóvember:
Alsueimur fundur
sjávarúívegs-
utaima.
Almennur fundur sjávarút-
vegsmanna, sem haldinn er að
tilhlutun Landssambands ísl. út-
vegsmanna, var settur í Reykja-
vík.
Námsskeiði fyrir vélstjóra
frystihúsanna lauk.
Erlendur;
27. nóvember:
Síettinlus teknr
viö af Hull.
Roosevelt, forseti Bandaríkj-
anna, tilkynriti að Cordell Hull
utanríkismálaráðherra hafi beð-
izt lausnar og hafi lausnarbeiðni
hans verið samþykkt. Hull er
76 ára gamall og er orðinn all*-
heilsuveill. Varautanríkismála-
ráðherrann, Stettinius, hefir
tekið við embættinu.
Vesfurvígstöðvarnar: Heita
má, að kyrrstaða sé á vestur-
vígstöðvunum. Þó eru bardag-
ar víðast hvar mjög harðir, eink-
um í nánd við Jiilich. Patton
sækir með heri sína inn í Saar-
hérað en verður lítið ágengt.
Ýmsar fréttir: Hurley hers-
höfðingi hefir verið útnefndur
sem sendiherra Bandaríkjanna í
Kína.
28. nóvember:
Pieriotstjóruiit
fær traust. *
Belgiska þingið samþykkti
traust á Pieriotstjórnina með
116:12 atkv. Samband verklýðs-
félaganna skoraði á verkamenn
að snúa baki við kommúiiistum
og syndikalistum. Byltingatil-
raun skæruliða, sem höfðu
skipulagt göngu frá Mons til
Brussel, hefir verið bæld niður.
Allmargt skæruliða, sem átti að
afhenda vopn sín, hefir enn ekki
gert það.
Vesturvígstöðvarnar: Engar
meiriháttar breytingar hafa orð-
ið þar. Bandamenn eru sagðir
una 5 km. frá Dúren. í Saarhér-
aði hefir her Pattons heldur
unnið á.
29. nóvember:
Styr jaldarspár
Churchills.
10. xþingsetutímabil brezka
þingsins hófst. Við'það tækifæri
fluttu ræður, Georg Bretakon-
urigur og Chufchill forsætisráð-
herra. Churchill spáði því í ræðu
sinni, að Evrópustyrjöldinni
myndi ekki ljúka, fyrr en næsta
sumar, en ómögulegt væri að
segja, hvenær stríðinu við Jap-
ani lyki.
Vesturvígstöðvarnar: Banda-
menn sækja fram þrátt fyrir
harða mótspyrnu og gagnsóknir
Þjóðverja. Breytirigar hafa þó
ekki orðið miklar á aðstöðu herj-
anna. Hersveitir Pattons sækja
inn í Saar-hérað og eru þær
komnar að Saar-fljótinu á 19 km
kafla. Miklar loftárásir banda-
manna á olíustöðvar í nánd við
Hannover.
Austurvígstöðvarnar; Rússar
taka Petz í Ungverjalandi.
Ú R B Æ N U M
Skemmtisamkoma.
Næsta samkoma Framsóknarmanna
í Reykjavík verður í Sýningarskál-
anum n. k. föstudagskvöld og hefst
hún eins og venjulega með hinni
vinsælu Framsóknarvist. Vissara er
fyrir Framsóknarmenn að panta sem
Þ'rst aðgöngumiða á afgr. Tímans,
sími 2323.
/ ...
Stofnun blindraheimilis.
Aðalfundur Blindravinafélags íslands
var haldinn 26. nóvember. Formað-
ur félagsins, Þorsteinrl Bjarnason,
gaf ýtarlega skýrslu um störf fé-
lagsins á síðasta ári. Byr-ingarsjóð-
ur söfnunarnefndar félagsins var í
ársbyrjun, rúmar 115 þús. kr. Hefir
hann aukizt um 35 þús. kr. það sem
af er þessu ári. Mikil nauðsyn er á
stofnun blindraheimilis. Tala félaigs-
manna var í árslok 960.
Bókasýning.
í desembermánuði efnir Kvenfélag
Alþýöuflokksins til sýningar á bók-
um íslenzkra kvenna frá upphafi, en
kvenrithöfundar, sem gefið hafa út
bækur, munu vera um 130 talsins.
Hefir Landsbókasafnið góðfúslega lán-
að þær bækur, sem á þarf að halda,
á sýninguna.
Rektor og nokkrum nemendum
Menntaskólans boðið
til Akureyrar.
Me^ntaskólinn á Akureyri hefir
boðið rektor Menntaskólans í Re,>'kja-
vík og nokkrum nemendum úr skól-
anum, heim til Akureyrar til þess
m. a., að kynnast skólalífinu' fyrir
norðan. Rektor ætlar að fara norð-
ur svo framarlega sem ' samgöngur
leyfa, og dvelja þar nokkra daga.
Óskar Halldórsson selur togara.
Nýlega hefir Óskar Halldórsson og
dætur hans selt togarann Faxa,
R E 17, sem þau keyptu á síðasta
vori af Kveldúlfi. Faxi hét áður Arin-
björn Hersir. Kaupandinn er nýstofn-
að hlutafélag í Hafnarfirði, er heit-
ir Faxaklettur.
Tónlistarskólinn í
Þjóðleikhúsinu.
Tónlistarskólinn hefir nú flutt úr
Hljómskálanum, og í Þjóðleikhúsið.
Þar hefir hann til umráða 5—6
kennslustofur og einn lítinn sal.
Némendafjöldi skólans hefir aldrei
verið eins mikill og nú. í fyrra voru
nemendur 85 talsins, en í vetur stunda
100 nemendur nám við skólann.
Dr. Edelstein annast barnanám-
skeið «óklans, sem hafa náð miklum
vinsældum.
•Aðalfundur Ægis.
Aðalfundur Sundfélagsins „Ægir“
var haldinn nýlega. Þórður Guð-
mundsson form. gaf skýrslu um störf
félagsins síðastliðið ár. Félagið hefir
tekið þátt í öllum sundmótum, er'
haldin hafa verið í Reykjavík, en
þau voru fjögur, og auk þess hefir
félagið tekið þátt í öllum sundknatt-
leíksmótum. Formaður félagsins var
endurkosinn með öllum sreiddum atkv.
Skemmtifundur
Norðmannafélagsins.
Síðastl. föstudagskvöld, hélt Norð-
mannafélagið skemmtifund að Hótel
Bor^. Var þar samankomið um 300
manns frá öllum norðurlöndum nema
Finnlandi. Formaður félagsins, Thomas
Haarde, baxð gesti velkomna. Lárus
Pálsson leikari las upp. S. A. Friid
blaðafulltrúi flutti ýtarlegt erindi frá
Noregi. Áð lokum var stiginn dans.
Hjúskapur. '
Þann 26. þ. m. voru gefin saman í
hjónaband, á skrifstofu lögmanixs,
ungfr. Jóhanna Jakobsdóttir frá Þverá,
Miðfirði og Helgi Hóseasson ' Hverf-
isgötu 86 Reykjavík.
Gestir í bænum:
Kristinn Guðlaugsson Núpi í Dýra-
firði og frú. Jóhannes Dgvíðsson
Hjarðardal, Dýrafirði. Friðjón Jóns-
son Hofsstöðum. Jóhann Guðjónsson
Leirulæk. Halldór Ásgrímsson Vopna-
firði. Þorsteinn Jónsson Reyðarfirði.
Ragnar Pétursson NeskauDsstað. Sig.
Jónsson Arnarvatni. Einar Árnason
Eyrarlandi. Björn Kristjánsson Kópa-
skeri. Ragnar Jóhannesson Siglufirði.
Ólafur E. Olafsson Króksfjarðarnesi.
Kristján Hallsson Hofsós.
Trúlofun.
Nýlega opinberuðu trúlofun sína
ungfrú Kristín Jónasdóttir, Vatnsst. 9,
og Snorri Guðmundsson Lindargötu 12,
Reykjavík.
Gott sýmshorn um uppcldlsstarfsemi nýja
kennslumálaráðherrans.
Á Alþýðusambandsþinginu, sem nýlega er lokið, var birt bréf,
sem Brynjólfur Bjarnason, formaður Sósialistaflokksins „inn á
við“, skrifaði flokksdeildunum í júlímánuði síðastl. sumar. í bréfi
þessu er hið væntanlega Alþýðusambandsþing eina umtalsefnið
og er bréfið svo lærdómsríkt um hið margumtalaða „einingar-
starf“ kommúnista, að rétt þykir að birta nokkra kafla úr því
sem sýnishorn.
Framarlega í bréfinu segir:
„Baráttan fyrir hinni stéttar-
legu einingu verkalýðsins innan
Alþýðusambands íslands, fyrir
18. þing- þess nú. á komandi
hausti, er því langveigamesta
verkefni okkar, og verður að
beinast gegn þeim öflum, sem
vilja rjúfa þessa einingu, en það
eru hægri mennijrnir í Alþýðu-
flokknum, klíkan, sem stendur
að Alþýðublaðinu.
Gegn þessum öflum verðum
við að vinna það vel, að vonir
afturhaldsins um sundrungu í
verkalýðshreyfingunni verði
með öllu slegnar niður.
Flokksstjórnin áminnir því.
allar flokksdeildir og fulltrúa
sína í verkalýðsfélögunum, hvar
sem er, um að hefja þegar af
fullum krafti undirbúning fyrir
sambandsþingið, til að tryggja
þar stefnu flokksins, þ. e. ein-
ingunni sem glæsilegastan sig-
ur.“
Þessu næst eru talin upp
nokkur mál, sem talið er að Al-
þýðusambandið hafi komið fram
á seinasta kjörtímabili. Síðan
segir á þessa leið:
„Jafnframt sé þess einnig
minnst, að þessi dýrmæti sigur
einingarinnar á 17. þinginu
kostaði harðvítuga baráttu við
afturhaldið í Alþýðuflokknum
— og að upplýst verði hvernig
hin sömu öfl* hafa stöðugt setið
á svikráðum við eininguna og
rekið skemmdarstarf innan
sambandsstjórnarinnar. — Sýna
verður fram á, svo Ijóst sem
unnt er, að sigur einingarinnar
verður ekki fullkominn nema
með algerri einangrun Alþýðu-
blaðsklíkunnar, á sambands-
þinginu í haust.“
í áframhaldi af þessu eru svo
talin upp.nokkur atriði, er nota
eigi Alþýðuflokksmönnum til
ófrægingar, og er það m. a. talin
upp mál eins fjarskyld fagfé-
lagsskapnum og t. d. lýðveldis-
málið.
Að seinustu eru m. a. gefnar
þessar starfsreglur:
„Loks þetta:
1. Skipuleggið svo vel sem
framast er unnt liðastarfið í
verkalýðsfélögum, fyrir haustið.
Verið við því búnir að kosning
fulltrúa á sambíandsþing'hefjist
um miðjan september og standi
ekki yfir lengur en einn mán-
uð.....
3. Þar sem flokkur okkar (eða
sameiningarmenn) er ráðandi,
er nauðsynlegt að hafa undir-
búið kosningu fulltrúa það
snemma að hún geti farið fram
í fyrstu viku kosningatímabils-
ins, þetta er einkum nauðsyn-
legt, þar sem hætta er á að krat-
arnir hafi möguleika á að fá
kosna fulltrúa.
Að vera fyrstir til er jafnan
sigurvænlegast. Kosningaúrslit
er ekki nauðsynlegt að birta í
blöðum fyrst um sinn, þótt sjálf-
sagt sé að tilkynna þau skrif-
stofu flokksins.
4. Hvergi, þar sem við erum
vissir með að geta náð öllum
fulltrúunum kosnum, megum
við sleppa einum einasta manni,
sem ekki er hægt að treysta sem
ákveðnum andstæðingi Alþýðu-
blaðsklíkunnar og hægri krat-
anna, nema í nánu samráði við
flokksforustuna.
5. Þar sem svo hagar til, að
við erum ekki vissir um að ná
meirihluta, er rétt að stilla upp
blönduðum lista sem vænlegur
væri til að safna um sig fylgi,
til að hindra kosningu hægri-
krata, — sömuleiðis mætti stilla
upp millistöðumanni (sentrista)
ef um einn fulltrúa er að ræða,
eða hafa samkomulag um upp-
stillingu. En allt er þetta neyð-
arúrræði ....
7. Hafið náið samband við
okkur í sumar og látið okkur
fylgjast vel með starfi ykkar og
staðbundnum áætlunum varð-
andi undirbúning sambands-
bingsins.
Takið þetta bréf strax fyrir í
flokksfélagsstjórn og sendið
okkur um hæl nokkrar línur sem
viðurkenningu fyrir að hafa
móttekið bréfið“.
Þeir kaflar, sem hér hafa verið
birtir úr bréfi Brynjólfs, sýna
næsta ljóslega hvernig hið svo-
kallaða „einingarstarf“ kom-
múnista er rekið. Undir því yf-
irskyní, að þeir séu að vinna að
,,einingu“, reka þeir hina fyllstu
rógs- og sundrungarstarfsemi
innan verkalýðsfélaganna, er
hlýtur að skipta þeim eftir
flokkum. Þeir stimpla alla and-
stæðinga<sín'a klofningsmenn og
látast vera hinir einu sönnu
sameiningarmenn, á sama tíma,
sem þeir með starfsemi sinni
skipuleggja pólitísk samtök og
^ólitískar kosningar í verklýðs-
félögunum.
Meðan.einn stjórnmálaflokkur
rekur þannig pólitískan undir-
róður og skipuleg pólitísk sam-
tök innan verkalýðsfélaganna,
geta þau aldrei orðið sá ó-
pólitíski hagsmunafélagsskapur
verkamaníia, sem þeir áreiðan-
lega óska eftir að þau séu og
beim er líka fyrir beztu að þau
verði. Þess vegna er það nú tví-
mælalaust mikilvægasta eining-
arstarfið innan verkalýðsfélag-
anna, að uppræta þessa pólitísku
klíkustarfsemi kommúnista þar.
Bréfið er, og athygglisvert
vegna þess, að það sýnir vel eina
uppeldisstarfið, sem sá maður
hefir lagt stund á, er stjórnar-
flokkunum hefir þótt verðugast-
ur til að verða kennslumálaráð-
herra. Þetta uppeldisstarf hefir
verið fólgið í því að vinna að
rógi og sundrungu og er ekki að
efa, að hann muni njóta vel æf-
ingar sinnar í því í ráðherra-
embættinu.
Nokkrar rógsög*
ur kommúnísta
Það er bersýnilegt, að kommú-
nistar telja sig standa höllum
fæti í átökunum við Alþýðu-
flokkinn. Má m. a. marka þetta
á því, að þeir eru nú byrjaðir
að eigna Framsóknarmönnum
ýmis ummæli, sem þeir hafa
aldrei sagt og kommúnistar búa
til^sem sönnunargögn fyrir því,
að Alþýðuflokkurinn sé háður
Framsóknarflokknum.
Fyrir nokkru sagði t. d. Þjóð-
viljinn, að Hermann Jónasson
hafi sagt á fundi í haust, að
hann hefði það tryggt, að Al-
þýðuflokkurinn færi ekki í
stjórn með íhaldinu og kommú-
nistum. Þetta er hrein lygi. Her-
mann sagði á umræddum fundi,
að ekkert væri hægt að segja
um það á þessu stigi, hvað Al-
þýðuflokkurinn myndi gera, þar
sem ekki var þá víst, hvernig
hinir flokkarnir tækju skilyrð-
um hans.
Þá segir Þjóðviljinn í gær, að
Hermann Jónasson hafi á öðr-
um fundi skorað á menn að lesa
stjórnarandstöðublöðin og Al-
þýðublaðið. Þetta er líka hrein
lygi, Hermann sagði. að menn
ættu bæði að lesa blöð stjórn-
arandstæðinga og stjórnarflokk-
anna til ‘þess að geta gert sér
fulla grein fyrir málunum.
Þessi uppspuni kommúnista
sýnir vel, hve illa þeir telja sig
standa í deilum sínum við Al-
þýðuflokkinn.
—.-QAMLA BÍÓ-o—,
LPPI
HJÁ MÖGGt
(Up in Mabel’s Room)
.
Bráðskemmtilegur ame-
riskur gamanleikur.
MARJORIE REYNOLDS,
DENNIS O’KEEFE,
GAIL PATRICK,
MISCHA AUER.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
. 0—0—<—<»-*>— *
Í ~KÝJA BiÓ-~—«>«.<,
GULLTVIR
HLEKKIR
(TheyAll Kissed the Bride)
JOAN CRAWFORD
MELVYN DOUGLAS.
Fjörug gamanmynd
____________Sýnd kl, 9,
Sherlok Holmes
i Wasliington.
Spennandi leynilögreglu-
mynd, með
BASIL RATBONE Og
NIGEL BRUCE.
Sýnd kl. 5 og 7.
-----------——
r——-—-—■— — —<- LEIKFÉL. REYKJAVÍKUR
sýnir gamanleikinn „H A N N“ eftir franska skáldið ALFRED SAVOIR næsta sunnudagskvöld kl. 8. Aðg.miðar seldir kl. 4—7 á morgun (laugardag). Venjulegt leikhúsverð.

TJARNARBÍÓ
ÞAÐ RYRJAÐI
í DANSI-
(We Were Dancing)
NORMA SHEARER,
MELVYN DOUGLAS.
_____________Sýnd kl, 9.
LOFTÁRÁS Á TOKYO
(Bombardier)
RANDOLPH SCOTT,
PAT O’BRIEN.
Börn fá ekki affgang.
Sýnd kl. 5 og 7.
——__________________■
’ Erlendlr félagar
í kvöldfréttum ríkisútvarps-
ins 28. nóv. var m. a. sagt frá
þingi Sósíalistaflokksins, sem þá
var nýlega byrjað í Reykjavík;
Var frá því skýrt, að formaður
flokksins, E. Olg., hefði sett
þingið með ræðu og minnst
„látinna félaga, innlendra
og erlendra“.
Það hlýtur að hafa verið Ólafi
Thors fagnaðarefni að hlusta á
bessa útvarpsfrétt, því að sam-
kvæmt henni hefir ríkisstjórn
hans eigi aðeins stuðning inn-
lendra manna, heldur einnig er-
lendra, sem, eftir fréttinni að
dæma, eru meðlimir Sósíalista-
flokksins. Því að væntanlega
hafa ekki allir hinir erlendu
meðlimir flokksins látizt á ár-
inu.
..E^iidaYÍnátfa'*
konmiiiiiista
/
(Framhald af 1. síðu)
sýna áhuga þeirra fyrir mál-
efnum bænda.
Er Alþýðusambandsþingið kom
saman, þóttust kommúnistar
enn ætla að sýna málum bænda
frekari áhuga. Þeir létu því
bingið kjósa sérstaka landbún-
aðarnefnd. Fyrir hana lögðu
þeir samþykktir „bændaráð-
stefnunnar“. Var ætlazt til að
nefndin leggði þær síðap fyrir
bingið og þær yrðu samþykktar
þar.
En hér brást kommúnistum
bogalistin. í nefndinni áttu sæti
óháðir menn, sem höfðu einlæg-
an áhuga fyrir málum bænda.
Þeir lögðu því hinar gagnslitlu
samþykktir „bændaráðstefn-
unnar“ til hliðar og sömdu nýj-
ar tillögur, þar sem gerðar voru
kröfur um miklu meiri stuðning
við landbúnaðinn. M. a. var lögð
áhersla á byggingu áburðar-
verksmiðju, miklar raforku-
framkvæmdir, aukna ræktun-
arstyrki, vélakaup o. s. frv.
Þegar tillögur þessar voru
lagðar fyrir þingið, ætluðu for-
sprakkar kommúnista líka al-
veg að ærast. Einn þingmaður
kommúnista, Sigurður Guðna-
son, hélt æsingaræðu með miklu
handapati, þar sem hann sagði,
að slíkar tillögur mætti ekki
samþykkja, þær væru allof
„dýrar“ og ekki þýddi heldur að
láta bændur fá vélar, því að þeir
kynnu ekki með þær að fara,
heldur létu þær aðeins ryðga
niður og eyðileggjast. Margir
fleiri kommúnistar töluðu á
þessa leið, en flutningsmenn
héldu einnig fast á sínu máli.
Við nánari athugun þótti
kommúnistum það óheillavæn-
legt til afspurnar að fella til-
Ábnrðarverksmiðjn-
málið
(Framhald a/ 1. síöu)
mætti því teljast einkennileg sú
andstaða, sem fulltrúar stjórn-
arinnar í landbúnaðarnefnd
sýndu þessu máli. En sér kæmi
þetta að vísu ekki á óvart. Fyrir
þeim væri þetta mál aðeins eitt
atriði þeirrar „plötu“, sem væri
fyrst og fremst búin til sem lýð-
skrum."
Allmiklar íimræður urðu síð-
an um málið milli þessara
þriggja manna. Að þeim loknum
fór fram atkvæðagreiðsla og var
tillaga meirahluta landbúnað-
arnefndar samþykkt með 18:13
atkvæðum. Móti tillögunni
greid^u atkvæði Framsóknar-
menri allir, óísli Sveinsson,
Ingólfur Jónsson, Jón Sigurðs-
son og Pétur Ottesen.
Með þessari atkvæðagreiðslu
virðist það fullreynt, að stjórn-
arflokkarnir ætla að stöðva á-
burðarverksmiðjumálið, enda
þótt hún, sé eitt helzta atriði
á „nýsköþunarplötu" þeirra og
það atriðið, sem bezt er undirbú-
ið. Mun reynslan líka vafalaust
eiga eftir að sanna, að ekki verði
meira um framkvæmdir á öðrum
sviðum, þótt ekki skorti þar nú
glamur og gífuryrðin eins og
upphaflega í áburðarverk-
smiðjumálinu.
Fyrir þá, sem vilja hrinda á-
burðarverksmiðjumálinu fram,
er nú um að gera að knýja sem
fastast á og láta þá, sem ætla að
svæfa málið, engan frið hafa.
Sá fundur má vart vera haldinn
í sveitum landsins, þar sem ekki
er gerð ályktun um þetta mál. í
næstu kosningum verða svo
bændur að sýna Jóni Pálmasyni,
Gunnari Thoroddsen, Garðari
Þorsteinssyni, Sigurði Bjarna-
syni og öðrum afturhaldsseggj-
um, hvað það gildir að vera á
móti slíkum málum.
lögurnar. Það var því þrauta-
lending þeirra að flytja rök-
studda ^dagskrá þess efnis, að
væntanlegri stjórn Alþýðusam-
bandsins yrði heimilað að gera
á þeim lagfæringar og þannig
breyttar skyldu þær teljast á-
lyktanir frá þinginu.
Þessi dagskrártillaga kom-
múnista var vitaniega samþykkt,
þar sem þeir voru í meirihluta.
Mun slík afgreiðsla áreiðanlega
vera einsdæmi, þar sem þing er
látið heimila stjórn að gera
lagfæringar á tillögum, sem
það veit ekkert hverjar veröa,
og þannig breyttar eiga þær svo
að skoðast ályktun þingsins!
Er þessi eindæma afgreiðsla
landbúnaðartillagnanna Ú Al-
þýðusambandsþingi vissulega
glöggt dæmi um hina raunveru-
legu afstöðu kommúnista til
framfaramála landbúnaðarins.