Tíminn - 08.12.1944, Síða 1

Tíminn - 08.12.1944, Síða 1
RITSTJÓRI: ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON. ÚTGEPFANDI: FRAMSÓKNARFLOKKURINN. PRENTSMIÐJAN EDDA h.f. Símar 3948 og 3720. RITST J ÓR ASKRIFSTOFUR: EDDUHÚSI. Lindargötu 9A. Simar 2353 Og 4373. AFGREIÐSIiA, INNHEIMTA OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA: EDDUHÚSI. Lindargötu 9A. Simi 2333. 28. árg. Reykjavík, föstudagiiw 8. des. 1944 103. blað Einstæður atburð- Hvað ur í sðgu Alþingis fyjjf ætlar rikisstjórnin að gera til hagsbóta smáútgerðina o£ hintasiómennina? Forseti sameíoaðs þíngs lýsir pví úr forsetastóli, að forsætisráðherra hafi gengið frá orðum sínum Síðastliðinn miðvikudag kom fyrir atburður í sameinuðu Al- þingi, sem er einstæður í þingsögunni. Myndi slíkur atburður hafa vakið óhemju mikla furðu annars staðar og vel getað haft örlagaríkar efleiðingar, og hann myndi einnig hafa gert það hér, ef það væri ekki orðið næsta hversdagslegt, að forsætisráð- herrann bregðist því, sem samið er við hann einslega, ef honum reyndist.óþægilegt að efna það. Tillaga Eysteins Jónssonar um hlutleysi ríkisútvarpsins var til framhaldsumræðu í samein. þingi. Meðal ræðumanna var Jakob Möller, sem fann að þvl við forseta, Gísla Sveinsson, hvernig hann hefði kynnt ræðumenn Sjálfstæðisflokksins í nýloknum útvarpsumræðum, en forseti hafði sagt, að þeir töluðu af hálfu stuðningsmanna ríkisstjórnarinnar í Sjálfstæðisflokknum. . Forseti svaraði jafnharðan úr forsetastóli og kyað Jakob hafa getað sparað sér þessi ummæli. Þetta hefði verið gert samkvæmt ósk þeirra fimm þingmanna úr Sjálfstæðisflokknum, sem ekki styddu stjórnina, þar sem þeir hefðu ekki tekið þátt í umræðun- um. Gaf forseti jafnframt í skyn, að þeir myndu ekki hafa fengið að tala, þótt þeir hefðu um það beðið. Jafnframt kvaðst forseti hafa rætt um þetta við forsætisráðherra, sem formann Sjálf- stæðisflokksins, OG HEFÐI KYNNINGIN Á RÆÐUMÖNNUM FLOKKSINS VERIÐ ORÐUÐ SVO SEM GERT VAR, f SAM- RÁÐI VIÐ HANN. » Ólafur Thors kvaddi sér þegar hljóðs og sagði, að forseti hefði talað um þetta við sig, en kvaðst hafa sagt honum, að hann vildi ekki hafa nein afskipti af störfum forseta. Annars gæti forseti með sama rétti og hann tilkynnti ræðumenn Sjálfstæðisflokks- ins, tilkynnt, að hann (forseti) talaði í. umboði þeirra manná, sem styddu hann hér á Alþingi (hótun?). Forseti stóð np upp úr forsetastóli að nýju og var æði þung- brýnn. Mælti hann á þá leið, að hann hefði heyrt það, sem for- sætisráðherra hefði sagt, FORSÆTISRÁÐHERRA HEFÐI MEÐ ÞVÍ GENGIÐ FRÁ ÞVÍ, SEM HANN HEFÐI VIÐ SIG SAGT. Forsætisráðherra setti dreyrrauðan í andliti undir þessum orð- um forseta og muldraði eitthvað ógreinilega í barm sér. Þing- menn alla setti hljóða og mun enginn hafa efast um, að forseti hefði hér réttara að mæla og að hann hefði orðað kynninguna á ræðumönnum Sjálfstæðisflokksins í samráði við Ólaf, þótt hann vildi nú ekki við það kannast, þegar það hafði sætt gagn- rýni stuðningsmanna stjórnarinnar í Sjálfstæðisflokknum. Stjórnarflokkarnir hafa oft um það rætt, að þeir hafi myndað stjórn til að endurreisa virðingu Alþingis. Vissulega er ekkert fjær réttu lagi en að virðing þingsins verði endurreist undir for- ustu manns, sem er jafn óorðheldinn og þessi skipti hans og for- seta bera vitni um, auk þess, sem áður er kunnugt. Áreiðanlega myndi ekkert þing þola slíka eða aðra óorðheldni af forsætis- ráðherra sínum. Það myndi þykja slíkur blettur á virðingu þess, að allt yrði gert til að má hana af. En á íslandi er meirahluta þingmanna bersýnilega annað kærara en virðing þingsins. ■fc.: ..KY-VIRKIÁ" við anstnrströnd Bretlands Slík virki, sem sjá má á þessari mynd, hafa verið reist víða við austur- stiönd 3retlands tii verndar skipum þeirra. Þykja þau hafa reynzt vel og eru Bretar hinir hreyknustu yfir þessum „eyvirkjum,“ er þeir kalla svo. Algert sinnu- og athafnaleysi ríkjandi í utanríkismálum Hvað tcfnr sendlnefndina, sem átti að fara til Svíþjóðar? Nokkru áður en stjórnarskiptin urðu, hafði Vilhjálmur Þór, þáverandi utanríkismálaráðherra, samið um það við sænsku stjórnina, að íslendingar sendu sérstaka samninganefnd til Stokkhólms til viðræðna um viðskipti tslendinga og Svía eftir stríð. Þar sem stjórnarskipti voru þá í nánd, taldi Vilhjálmur rétt að eftirmaður hans tilnefndi menn í nefndina, en málið var að öðru leyti svo undirbúið, að ekki stóð á öðru en til- nefningu sendimannanna. Fundur útgerðarmanna lýsir afkomu smá- útgerðarinnar og kjörum hlutasjómanna Þegar ríkisstjórnin kom til valda, var það eitt af loforðum hennar, að hún skyldi vinna að bættri afkomu smáútgerðar- innar og bættum kjörum hlutasjómanna. Þótt nær tveir mán- uðir séu nú liðnir frá valdatöku stjórnarinnar og aðalvertíðin fari í hönd, hefir enn ekki bólað neitt -á þessum ráðstöfun- um stjórnarinnar, nema síður sé. Er þó næsta margt, sem stjórn- in gæti gert til hagsbóta fyrir smáútgerðina og fyrrv. stjórn var byrjuð að undirbúa t. d. lækkun olíuverðsins fyrir atbeina olíu- samlaga, bætt skipulag beituverzlunarinnar, fullkomnara eftir- lit með veiðarfæraverzluninni.i o. s. frv., þá bendir og reynsla Norðfirðinga til þess, að útgerðinni væri það mikill hagur, ef hún væri studd til þess að anhast sjálf útflutninginn á afla sínum. Aðalfundur Fram- sóknarfélags R.víkur Næsti fundnr félagsins á mitivikudagmn. Framsóknarfélag Reykjavík- ur hélt aðalfund sinn fyrir nokkrum dögum. Kosnir voru í stj ófn félags- ins fyrir næsta ár, Ólafur Jó- hannessQn lögfræðingifr og með- stjórnendur þeir Guðjón Teits- son, Sigurjón Guðmundsson, Guðlaugur Rósjnkranz og Krist- ján Friðriksson. í fulltrúaráð voru kosnir: Arn- ór Guðmundsson, Guðm. Kr. Guðmundsson, Jakobína Ás- geirsdóttir, Kristjón Kristjóns- son, ólafur Sveinsson, Sigurvin Einarsson og Vigfús Guðmunds- son. Auk þess á stjórn félagsins sæti í fulltrúaráðinu. Félagið mun halda næsta fund sinn í Kaupþingssalnum næsta ' miðvikudagskvöld. Viðhjálmur Þór, fyrrv. atvinnu- og utanrík- ismálaráðherra, flytur þar erindi um fjármál og verða umræður á eftir. Nýjasfa ,vlínanu Forsetakosning, sem fór fram á bráðabirgðaþingi Frakk- lands, hefir vakið mikla athygli. Ástæðan er sú, að kommúnistar gerðu bandalag við íhaldsmenn og kusu försetaefni þeirra í þeim tilgángi að fella forsetaefni jafnaðarmanna. Forsetaefni jafnaðarmanna fékk atkvæði miðflokksmanna og náði því kosningu. Þetta þykir benda til þess, að kommúnistar hafi nú aftur tek- ið upp þá gömlu „línu“, að jafn- aðarmenn og aðrir umbótamenn séu „verra en íhaldið af tvennu illu“, en fyrir það að fallast ekki á þessa skoðun var ýmsum mönnum vikið úr Kommúnista- flokknum hér, á sípum tíma, samkvæmt úrskurði Alþjóða- sambands kommúnista. Það þykir líka athyglisvert, að kommúnistar tala nú aldrei um alþýðufylkingu eða vinstri fylkingu. — Alltaf þegar skor- izt hefir í odda milli jafnaðar- manna og íhaldsmanna, t. d. í Frakjklandi, hafa þeir fylgt þeim síðarnefndu. Þótt næstum tveir mánuðir séu liðnir síðan stjórnin kom til valda, bólar. enn ekki á því, að utanríkismálaráðherrann hafi skipað þessa nefnd. Var þó vissulega mjög nauðsynlegt, að þessu máli yrði hraðað. Mörg stríðslöndin reyna nú að ná samningum við Svía um ýms mikilsverð viðskipti eftir styrj- öldina, t. d. smíði á skipum, til- búnum húsum, vélum til raf- virkjunar o. fl. Er Svíþjóð eitt það land.sem líklegast er til stór framleiðslu á slíkum vörum eftir styrjöldina. Má télja það meira en líklegt, að við gætum fengið Svía til að smíða fyrir okkur, ekki aðeins fleiri vélbáta, eins og fyrrv. stjórn hafði lagt drög að, heldur einnig togara, vélar til rafvirkjunar, tilbúin hús o. fl. Auk þess koma svo venju- leg vöruskipti. Kaup Svía á ís- lenzkum afurðum fóru sívaxandi fyrir styrjöldina. Það kann náttúrlega svo að fara, að okkur takist enn að ná hagkvæmum samningi við Svía um þessi mál, en það er eigi að síður óverjandi hirðuleysi af ríkisstjórninni að hafa frestað þessu máli jafnlengi og raun er á og sýnir vel, að hún hefir ekki eins mikinn áhuga fyrir að afla nýrra tækja inn í landið og hún vil veía láta. Samskonar sinnuleysi hefir I komið fram í sambandi við fisk- sölusamninginn. Það hefði verið sjálfsagt strax og örðugleikar sköpuðust í sambandi við það mál, að senda sérstaka sendi- nefnd til viðræðna við brezk stjórnarvöld um málið. í stað þess er hafður fullkominn seina- •gangur á málinu og sendiherr- an loks kallaður heim! Það verð- ur Vissulega ekki stjórninni að þakka, þótt mál þetta snúist ekki á verri veg. Frá afmæli Þorleifs Jónssonar í Hólum Úr bréfi frá Hornafirð segir: — Hinn 21. ágúst síðastl., átti Þorleifur Jónsson, bóndi að Hólum, áttræðisafmæli. Æviat- riða þessa merkismanns var getiö hér 1 blaðinu við það tæki- færi. v Þorleifi var haldið veglegt sam- sæti heima að Hólum, á afmæl- isdaginn. Var þar samankomið á annað hundrað manns. Þar voru og flest börn og tengda- börn Þorleifs. Var setið við veit- ingar, ræðuhöld og sön| fram á nótt. Ræður fluttu: Séra Páll Þor- leifsson, sonur afmælisbarnsins, (Framhald á 8. síðu)t Hversu illa smáútgerðin er stödd, þrátt fyrir hið hagstæða fiskverð, má bezt marka af álykt unum nýlokins fundar útvegs- manna hér i bænum. Þær álykt- anir, sem þar voru gerðar, voru vissulega ekki sprottnar af neinum illvilja til ríkisstjórnar- innar og nýsköpunarinnar, eins og stjórnarblöðin halda íram, að liggi til grundvallar á lýsing- um stjórnarandstæðmga á af- komu framleiðslunnar. Fundur þessi lýsti þvert á móti óskum sínum um, að stjórnin nyti vel- farnaöar. Hins vegar gat hann ekki komizt hjá því að lýsa hög- um útgerðarinnar, eins og þeir raunverulega eru, og gerði hann það í svohljóðandi álýktun: „Aðalfundur Landssambands ísl. útvegsmanna, haldinn í Reykjavík 29. nóv. til 2. des. 1944 gerir eftirfarandi ályktun um afkomu smáútvegsins: Þar sem allur tilkostnaður við útgerð hefir vaxið gífurlega á síðustu árum, en verð afurð- anna hins vegar að mestu stað- ið í stað, er hlutfallið á milli til- kostnaðar og afraksturs, þegar orðið mjög óhagstætt fyirr útgerðina, en að þetta hefir ekki þegar leitt til stöðvun- ar, er mest að þakka óvenju- legu aflamagni síðustu ára, bæði á þorsk- og síldveiðum, svo og álmennt bættum hag útvegs- manna fyrstu stríðsárin, en yf- irleitt hefir hagur þeirra versn- að síðan. Fundurinn telur því mjög að- kallandi nauðsyn, að afkoma smáútgerðarinnar verði bætt með einhverjum ráðum. Skorar fundurinn því á Alþingi og rík- isstjórn, að taka þessi mál nú þegar til rækiiegrar athugunar og bendir á hvort ekki muni fært að miða allar kaupgreiðslur til lands og sjávar, bæði hjá ríki og einstaklingum, við vísitölu, sem reiknuð er út eftir verðlagi og magni útflutningsafurðanna. Felur fundurinn L. f. Ú. að fylgja þessu eftir við rétta aðila. Verði útgerðarreksturinn til muna óhagstæðari en orðið er, vegna lækkunar á afurðaverð- r———— ---------------------1 I DAG birtist á 3, 4. og 5. síðu blaðsins ræða Hermanns Jónassonar, form. Fram- sóknarflokksins, við fram- hald fyrstu umræðu um fjárlögin í sameinuðu þingi á mánudaginn var. Neðanmáls á 3. og 4. síðu er grein eftir Indriða Indr- iðason um Jakob Thorar- ensen rithöfund, er á 30 ára skáldafmæli á þessu hausti. L ~--------------— inu eða. hækkunar á útgerðar- kostnaði, þá felur fundurinn stjórninni að boða alla útvegs- menn á landinu til fundar í Reykjavík til þess að taka á- kvarðanir um, hvað gera skuli til úrbóta fyrir útveginn. Þessi tillaga sýnir það eins glöggt og verða má, hvílíkur ófarnaður dýrtiðin hefir verið fyrir smáútgerðina. Meðan dýr- ‘tíðinni var nokkurnveginn hald- ið í skefjum fyrstu stríðsárin var hagur útgerðarinnar góður og hefði haldið áfram að vera það, ef fylgt hefði verið tillögum Framsóknarmanna haustið 1941 að festa bæði verðlag og kaup- gjald í landinu. í stað þess var dýrtíðinni sleppt lausri fyrir til- verknað núverandi stjórnar- flokka og þess vegna er nú svo komið, að útgerðin ber sig ekki, þrátt fyrir hið háa stríðsverð, nema aflabrögð sé í allra bezta lagi. Þess vegna er nú þörf margra ráðstafana til að bæta afkomu útgerðarinnar, eins og bent er á hér að framan, en vitanlega ' væri þó mikilvægast að koma á vísitölureikningi þeim, sem rætt er um í fram- angreindri ályktun. En það mega útgerðarmenn gera sér ljóst, að því réttlætismáli út- gerðarmanna, sjómanna og ann- ara framleiðenda verður ekki komið fram. meðan núverandi stjórnarsamsteypa Kveldúlfs og kommúnista helzt. Þá samþykkti útgerðarmanna- mannafundurinn svohljóðandi tillögu um afkomu hlutasjó- manna: Almennur fundur útvegs- manna haldinn í Rvík 29. nóv.— 2. des. 1944, vekur athygli á ,að jafnframt því, sem hagur smá- (Framhald á 8. síðu) Frá Tímanum Nokkurum mönnum úti' á landi hefir verlð sendur Tíminn til kynningar, síðan honum var breytt í átta síðu blað. Eru þettg. eingöpgu menn, sem útgáfustjórnin treystir til þess að endursenda blaðið, vilji beir ekki gerast kaupendur þess. Verði þelr ekki farnir að endur- senda blaðið um áramótin, né láta afgreiðslu þess vita á annan hátt, verða þeir taldir kaupend- ur Tímans næsta ár eins og allir aðrir, sem veita blaðinu við- töku. Vinir og velunnarar Tímans! Útvegið nýja áskrifendur og greiðið fyrir blaðinu, svo ’áð það geti orðið sem öflugast vopn I baráttunni fyrir öllu því, er miðar íslenzku þjóðinni til hellla. I

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.