Tíminn - 19.12.1944, Blaðsíða 3

106. Mað
TÍMINN, þriðjadagiim 19. des. 1944
467
GUNNAR GRÍMSSON:
og framleiðsluhsfni
i.
Það er kunnara en um þurfi
að ræða, að við íslendingar
þurfum á tiltJÖlulega meiri við-
skiptum að halda við aðrar
þjóðir, en títt er, /ef við eigum
að geta^ lifað hér menningar-
lífi.
í umræðum þeim, er uppi hafa
verið um verðbólgu þá, er ská'p-
azt hefir hér á styrjaldarárun-
um, hefir réttilega verið haldið
fram nauðsyn þess að fram-
leiðslumöguleikar og aðstaða til
framleiðslu sé sem svipuðust
aðstöðu annara þjóða, sem við
þurfum að keppa við um mark-
aði. Er réttilega á það bent, að
höfuð-hættan, sem okkur stafar
af verðbólgunni, felst í því, að
hún vílsi okkur á annað svið um
framleiðsluaðstöðu en okkur
hentar:
Þegar mál þessi eru krufin til
mergjar, er nauðsynlegt að gera
sér grein fyrir hver þau atriði
eru,* sem fyrst og fremst skera
úr um það, hvort við erum sam-
keppnisfærir um framleiðslu
okkar aðal-útflutningsvöru.
II.
meðallagi fallið til vissra þátta yrðið
landbúnaðarframleiðslu.
Annað höfuðatriðið, sem
myndar framleiðsluhæfnina, eru
framleiðslutækin og sú tækni og
verkmenning, sem atvinnu-
greinarnar hafa yfir að ráða.
Það er almenn skoðun, og hún
vissulega rétt, að við stöndum
mjög aftarlega á þessu sviði. Er
tvímælalaust mikilla úrbóta hér
þörf, þótt ekki megi ætla, að
nýsköpun á þvi sviði • sé allra
meina bót.
Til þess að við getum hagnýtt
okkur þá góðu aðstöðu, sem við
höfum til fiskveiða, þurfum
við að endurnýja fiskvei^aflot-
ann að mestu leyti og auka tölu
fiskiskipa stórkostlega. Miklu
skiptir að stærð, gerð og útbún-
aður fiskiflotans sé með þeim
hætti, sem beztur þekkist, svo aö
reksturskostnaður geti orðið sem
minnstur en afköstin mest.
Jafnframt því, sem okkur er
nauðsynleg endurnýjun fiski-
flotans og aukning, þarf sam-
hliða byggingu ýmissa verk-
smiðja, er sinni vinnslu og hag-
nýtingu aflans, því að tak-
markið er að koma framleiðsl-
unni í sem hagnýtast og verð-
Framleiðsla er almennt í því mest ástand áður en hún .er
fólgin, að vinna úr skauti nátt- fiutt út.
úrunnar ýms verðmæti og laga í landbúnaðinum er engu síð-
þau og móta í það ástand, sem ur breytinga þörf. Koma þarf
þau eru aðgengilegust og seljan- íandbúnaðinum á sem stytztum
legust í. Meginundirstaðan tíma í það horf, að allur hey-
undir hapkvæmri framleiðslu, fengur sé vélunninn á rækt-
hverrar tegundar sem er, eru uðu landi, og búrekstrinum yfir
þau náttúruauðæfi, sem vinna höfuð komið á það stig, að ýtr-
skal úr eða afla, og aðstaðan asta tækni og verkmenning sé
til öflunar þeirra. tekin í þjónustu hans. Með öðr-
Útflutningsverðmæti okkar ís- um orðum: Nýsköpun, bæði til
lendinga eru aðallega fiskúr og lands og sjávar, er aðkallandi
fiskafurðir og landbúnaðaraf- úrlausnarefni atvinnuveganna,
urðir. Það er almennt viður- sem á samhug og skilning allra
kennt, að aðstaða okkar til fisk- hugsandi manna.
framleiðslu er ein sú bezta, sem
um er að ræöa. jJmhverfis land- • III.
ið liggja fengsæl og góð fiski- 1 Hér hefir Iauslega verið drep-
mið, er fjöldi þjóða sækir að. ið á tvö veigamikil undirstöðu-
Enda þótt atvinnugrein þessi atriði 'fýrir því, hvort við get-
byggist enn á algerri rányrkju, um vænzt þegs að vera fyllilega
spm fyr eða síðar hlýtur að leiða samkeppnisfærir um útflutn-
til alvarlegrar fækkunar á fiski- ingsframleiðslu vora á erlendum
stofninum, verði ekki bót á því markaði: Annars vegar auðlind-
ráðin með alþjóðasamstarfi á ir lands og sjávar og hins vegar
vísindalegum grundvelli, þá má framleiðslutækin og tækni og
segja, að hlutur okkar íslend- verkmenningu. En við megum
inga í þeirri þátttöku sé svo ekki blekkja okkur' á þvi að
smár, að hann breyti þeirri ætla, að enda þótt okkur auðn-
niðurstöðu í engu. Segja má því, ist að ná skjótum og miklum
hvað þetta atfiði snertir, að að- framförum í tæknislegri menn-
staða okkar til framleiðslu sjáv- ingu og framleiðsluháttum, að
arafurða standi jafnfætis við
beztu erlenda aðstöðu.
Vegna legu landsins verður að
vísu slíkt hið sama ekki sagt
um landbúnaðinn, en þó er ís^
lenzk gróðurmold af fróðum
mönnum talin svo góð, að telja
verður landið í sæmilega góðu
við komumst svo la’ngt fram úr
öðrum þjóðum, um bessa hlpti,
að við þurfum einskis annars að
gæta og getum byggt.alla okker
framtíðardrauma á nýsköpun og
aftur nýsköpun.
• Ef miöað er við núverandi
þjóðskipulag, er það fyrsta skil-
fyrir nýsköpuninni, að
menn þori að leggja fé í at-
vinnureksturinn og geti vænzt
einhverra ávaxta af starfi sínu.
í öðru lagi er það ljóst, að til
þess að við getum myndað okk-
ur viðunandi starfsgrundvöll, er
okkur nauðsynlegt að færa allt
verðlag í landinu sem næst því
verðlagi, sem um er að ræða ú
viðskiptalöndum okkar. Það
mun því vera skoðun flestra
hugsandi manna, að niðurfærsla
allra þeirra þátta, er dýrtiðina
mynda, sé óhjákvæmilegur á-
fangi til tryggingar atvjnnu-
rekstri okkar og útflutnings-
verzlun.
Þessi skoðun hefir mætt all-
mikilli mótspyrnu, einkum frá
stuðningsflokkum núverandi
ríkisstjórnar. Hefir þessi skoðun
verið túlkuð sem bein árás á
launastéttir landsins og hrein
afturhaldsstefna. Sumpart mun
þetta stafa af óheiðarlegum
málflutningi og sumpart af mis-
skilningi, þar sefn það er talið
eitt og hið sama, niðurfærsla
dýrtíðarinnar og skerðing á
kjörum þeirra, er vinnu selja.
Tvímælalaust hefir lífsafkoma
fólks hér á landi batnað
allverulega á undangengnum
stríðsárum, í beinu framhaldi
af auknum útflutningsverðmæt-
um. Það er sannarlega mein-
ing okkar að gera allt, sem unnt
er, til að halda í lengstu lö^
þeirri lífsafkomu, sem tekizt
hefir að ná. En það verða menn
að gera sér ljóst, að af-
koma einnar ákveðinnar stétf-
ar miðast ekki við það eitt, hve
margar krónur eru greiddar
fyrir ákveðið magn vinnuein-
inga, heldur hitt, hve mikið af
eftirsóttum nauðsynjum fæst
fyrir þetta sama magn. Niður-
færsla allra þeirra þátta, er
mynda verðbólguna, á því alls
ekki að rýra lífsafkomu fólks,
heldur á verðgildi hverrar krónu
að vaxa ,aö sarna skapi- og tala
þeirra fækkar. En takist okkur
að færa verðlagið í landinu til
samræmis við verðlag í við-
skiptalöndum okkar og gei;um
við stór átak til ehdurnýjunar
á framleiðslutækjum okkar og til
tæknislegrarþróunar,þá fyrst en
fyr ekki stöndum við á líkum
starfsgrundvelli og nágrannarn-
ir. Nýsköpun, án þessarar undir-
stöðu, er blekking ein og papp-
írsframkvæiji dir.
IV.
Á tiltölulega stuttum tíma
hefir orðið ör og umfangsmikil
breyting A atvinnulífi okkar ís-
lendinga. Miklu færri einstakl-
ingar taka nú beinan þátt í
framleiðslunni, eða þann veg, að
hagur þeirra sé við hana tengd-
ur. Geysifjölrrtenn og sístækk-
stétt fastlaunamanna
BÓKMENNTIR OG LISTIR
Rit Gils Guðmundsson-
ar um sUútuöldina.
Hin síðustu ár hafa tveir
ungir menn af Vesturlandi, Gils
Guðmundsson og Lúðvík Krist-
jánsson, vakið á sér vaxandi
! athygli fyrir skemmtileg og
andi
hefir risið upp, sem stafar'af
útþenslu ríkisvaldsins og margs
konar starfsemi einstakl-
inga utan við framleiðslustörf-
in. —
Jafnhliða þessari þróun hafa
skapazt meiri árekstrar og auk-
in átök um skiptingu þeirra
verðmæta, er þjóðin aflár.
Þegar þess er 'gætt, áð þau
verðmæti, sem þjóðin sem heild
framleiðir á hverjum tíma, er
undirstaða undir öllum þjóðar-
búskapnum og ákveður raun-
verulega um það, þegar til
lengdar lætur, hvað hver ein-
staklingur í landinu hefir úr að
spila, virðist ekki fjarri að at-
hugaðar séu leiðir til að koma
á eðlilegum og sanngjörnum
tengslum milli þessara stétta,
sem ekki hafa beina snertingu
við frqmleiðsluafkomuna á
hverjum tíma, og framleiðsluna
sjálfa.
Takist okkur að ná meiri og
betri framleiðsluafköstum, mið-
að við hvern íbúa í landinu, en
áður var, t. d. með fullkomnari
framleiðslutækjum, meiri tækni
og verkmenningu, þá á sú arðs-
aukning, sem af þessu stafar,
tvimælalaust að renna til allra
þeirra, er þjóðnýt störf vinna,
enda þótt þeir séu ekki beinir
þátttakendur í framleiðslunni.
Sama máli gegnir, þegar ver
gengur umframleiðsluna. Þá ( er
með öllu óviðunandi, að stórum
hluta þjóðarinnar sé það með
öllu óvið^omandi.
í fljótu bragði virðist skyn-
samleg lausn á þessu máli vera
sú, að hagstofunni sé falið að
gera ár hvert sem nákvæmast
yfirlit um framleiðsluverðmæti
landsmanna. Reiknuð sé síðan
út framleiðsluvísitala ársins
(eða t. d'f ársfjórðungs í-«senn).
Framleiðslumagn einhvers á-
kveðins árs sé síðan lagt til
grundvallar og talið 100, síðan
reiknist vísitalan til hækkunar
eða lækkunar eftir framleiðslu-
magni hvers árs. Þessi fram-
leiðsluvísitala sé síðan lögð til
grundvallar við allar kaup-
greiðslur í landinu, á sama hátt
og verðlagsvísitalan er nú.
Á þennan hátt verður þjóðinni
allri sameiginlega hagur og
kappsmál að framleiða sem mest
og fá undirstöðu atvinnuveg-
anna trygga. Með því er einnig
stýrt hjá þeim voða, að fjöl-
menn launa- og embættis-
mannastétt verði með öllu við-
skila við þá undirstöðu, sem
þjóðarbúskapur okkar og af-
koma byggist á. *
sannfróö útvarpserindi og rit-
gerðir um ýmislegt úr lífi og
sögu þjóðarinnar á liðnum tím-
um. '\
Nú hefir annar þessara
manna, Gils Guðmundsson,
sent frá sér geysistórt rit, er
nefnist „Skútuöldin“, og er það
þó aðeins fyrra bindið af tveim
ii
Gils Guðviudsson
jafn stórum. A síðara bindið að
koma út að áliðnum vetri, og
mun ritið allt verða 75—80
arkir.
Þessu bindi, sem út er komið,
er skipt í fjóra höfuðkafla. Er í
hinum fyrsta ■' sagt frá braut-
ryðjendum á sviði íslenzkrar þil-
skipaútgerðar, og er þar fyrst
getið séra Páls Björnssonar í
Selárdal, sem annars er fræ^-
astur fyrir afskipti sín af galdra-
málum. Lét hann um miðja 17.
öld, fyrstur íslenzkra manna,
smíða duggu svipaða hollenzku
duggunum, sem þá voru hér við
land, og gera hana út. Síðan
koma hver af öðrum: Duggu-
Eyvindur, Skúli fógeti, Bjarni
riddari Sívertsen, Ólafur Thor-
lacius í Bíldudal, Guðmundur
Scheving og fleiri.
í hinum köfliínum þremur er
rakin saga þilskipaútgerðarinn
ar á Vesturlandi, Norðurlandi og
Austurlandi, og eru frásagnir úr
hverjum landshluta kafli fyrir
sig. Myndir eru 200 af mönnum,
skipum og stöðum ýmsum.
í síðara bindinu verða sögur
um svaðilfarir og sjóhrakninga á
þilskipum og endurminningar
gamalla skútukarla. Það verður
og búið fjölda mynda.
Gils Guðmundsson mun hafa
unnið að samningu þessa mikla
rits í rúmt ár og er það undrun-
arefni, hve geysimiklu af fróð-
leik honum hefir tekizt qð viðá
að og semja upp úr skipulegt og
vel skrifað rit. Var Gils' áður í
miklu áliti sem merkur rithöf-
undur, en hefir nú óumdeilan-
lega áunnið sér virðulegan sess
á hinum fremsta bekk íslenzkra
fræðimanna. Er hann merkur sá
þáttur í sögu íslenzkrar alþýðu,
er hann hefir hér kannað, og
svo v.el af hendi leyst verkið, að
skylt er vel að meta.
Fyrra bindi „Skútualdarinnar“
er 590 blaðsíður í myndarlegu
broti og kostar 65 krónur óbund-
ið, 90 kr. í shirtingi og 115 kr.
í skinnbandi.
Útgefandinn er Guðjón Ó.
Guðjónsson.
,,íslenzhar þjjóðsögur
og œvinti'irV'.
' Það mun hafa vakið athygli
þeirra, sem gefa gaum að ís-
lenzkri bókaútgáfu, hversu
Leiftur h.f. hefir vandað til út-
gáfubóka sinna undanfarin ár.
Er þar skemmst að minna^t bók-
anna í ár: Ritsafns Einárs H.
Kvarans, Hallgrímsljóða, Ljóð-
jmæla Jónasar Hallgrímssonar
— allt vandaðar útgáfur. Síðasta
i bókin frá Leiftri, er svo íslenzk-
j ar þjóðsögur og ævintýri, úrval
úr íslenzkum huldufólks-,
trölla-, drauga-, galdra-, úti-
legumanna-, helgi- og gaman-
sögum o. s. frv., valdar og bún-
ar undir prentun af dr. Einari
Ól. Sveinssyni háskólabókaverði,
er einnig skrifar stuttan, en
fróðlegan, formála um þjóð-
sögur.
Þetta er geysistór bók, 502
blaðsíður í stóru broti og mjög
vönduð að prentun og frágangi,
prýdd nær sjötíu myndum eftir 1
átta íslenzka listamenn: Ásgrím
Jónsson, Eggert Guðmundsson,
Eggert Laxdal, Einar Jónsson,
Guðmund Thorsteinsson, Jó-
hannes Kjarval, Kristin Pét-
ursson og Tryggva Magnússon.
Upphafsstafir kaflanna eru
fagurlega dregnir skrautstafir,
gerðir af Hafsteini Guðmunds-
syni prentsmiðjustjóra. Er bókin
að öilu hin prýðilegasta, sögurn-
ar smekklega valdar og útgáfan
vel úr garði gerð.
„fvéfí éíf suður
til lundu^.
Önnur bók, er dr. Einar Ól.
Sveinsson hefir gert úr garði,
kom einnig út fyrir skömmu.
Það er safn ævintýra og helgi-
sagna frá miööldum og nefnist
„Leit ég suður til landa.“ Þessi
bók er gefin út af Heimskringlu
og mjög með svipuðu sniði og
„Fagrar heyrði ég raddirnar“,
vikivaka- og danskvæðin.er Ein-
ar safnaði og bjó undir prentun
fyrir Heimskringlu í fyrra.
Sú bók er mætavel úr garði
gerð og svo er og um þessa. Er
þetta hin þarfasta útgáfa, því
að hér er verið að gera almenn-
ingseign merkilegar bókmenntir,
sem þorri fólks hefir ekki átt
(Framhald á 5. siðu)
Olafur Jóhannessoní
/
Upphaf kaupíélagsskaparins
Á fimmtudaginn kemur eru 100 ár liðin síðan vefarar
í Rochdale opnuðu verzlunarbúð sína Qg hófu samvinnu-
félagsskap í þeirri mynd, er síðan hefir reynzt alþýðu
allra lýðfrjálsra landa hin öflugasta lyftistöng.
Við íslendingar megum minnast þessara útlendu manna
með þakklátum huga, því að fátt hefir reynzt okkur jafn
giftudrjúgt í framfarabaráttu síðustu árátuga og einmitt
samvinnuhreyfingin.
Ólafur Jóhannesson lögfræðingur minníst hér frum-
herjanna í Rochdale.
FIinn'21. desember þ. á. eru 100
ár liðin frá því vefararnir í
Rochdale opnuðu búð sina. Við
stofnun félagsins.i Rochdale er
aldur samvinnuhreyfingaripnar
veríjulega miðaður. Að sjálf-
sögðu spratt þó ekki samvinnu-
félagsskapurinn upp alskapaður
á einum degi. Ýmsir mætir menn
höfðu áður viljað beita sér fyrir
því.að alþýða manna tæki hönd-
um saman til að bæta lífskjör
sín og sambúð með svipuðum
hætti og samvinnufélög nútím-
ans gera. Félög, sem höfðu haft
sama tilgang og félágið í Roch-
dale, höfðu áður verið mynduð,
en þau höfðu flest orðið skamm-
líf af ýmsum ástæðum. Með fé-
laginu í Rochdale er fundið nýtt
form, eða skipulag, fyrir þessi
félög. Það veldur þáttaskiptum
og gerir gæfumuninn. Rochdale-
skipulagið hafa síðan samvinnu-
félög neytenda um allan heim
tekið upp og sniðið lög sín og
starfsreglur eftir samþykktum
vefaranna í Rochdale.
Á þessum merku tímamót-
um samvinnuhreyfingarinnar,
minnast því samvinnumenn um
allan heim brautryðjendanna
í Rochdale með þakklátum huga.
Hvarvetna, þar sem samvinnu-
menn eru frjálsir í heiminum,
er efnt til hátíðahalda í tilefni
af þessu aldarafmæli. Þau há-
tíöahöld mundu að sjálfsögðu
hafa verið með öðrum blæ og
veglegri, ef friður hefði ríkt í
heiminum.
Á þessu afmæli hefir saga vef-
aranna i Rochdale og saga félags
þeirra verið rifjuð upp. Sú saga
er merkileg og lærdómsrík. Með
fáum orðurn langar mig til að
minna á og rifja upp þennan 100
ára gamla atburð og drepa á
þróun samvinnufélagsins í
Rochdale fyrstu starfsár þess.
Sú saga er einnig bernskusaga
samvinnuhreyfingarinnar í
heiminum. /
Rochdale er iðnaðarbær í ná-
grenni ManchesteT. Fyrir einni
öld síðan voru bæjarbúar úm
14 þús. að tölu. íbúar bæjarins,
sem flestir voru verksmiðjufólk,
áttu við erfið kjör að búa. Kaup-
ið var lítið og atvinnuleysi yar
oft á tíðum. Var því eigi að
undra, þó að hugir manna
beindust .að því að finna úrræði
til úrbóta á þessu ástandi, og þó
að menn færu að hugsa um
þjóðfélagsleg vandamál.
Samvinnustefna og starf-
semi Roberts Owens var þekkt
meðal bæjarbúa. En R. Owen
hefir af sumum verið kallaður
faðir samvinnustefnunnar. —
Kaupfélög voru þó ekki aðal-
áhugamál hans, heldur öllu
fremur framleiðslufélög verka-
manna. Árið 1830 hafði meira
að segja verið gerð tilraun til
stofnunar eins konar samvinnu-
félags í Rochdale (Rochdale
Friendly Society). Félag það
fékkst við iðnað, en kom auk
þess upp litlu 1 bókasafni og
hafði lesstofu handa félag^-
mönnum. Þetta félag lifði stutta
hríð. En vafalaúst hefir það
haft sína þýðingu, orðiö mönn-
um til umhugsunar og reynslu
og undirbúið jarðveginn fyrir
Rochdale-kaupfélagið, rétt eins
og Gránufélagið og Félagsverzl-
unin við Húnaflóa undir-
bjuggu jarðveginn hér fyrir
Kaupféiag Þingeyihga og önnur
fyrstu kaupfélögin hér á landi.
Árið 1843 var erfitt fyrir íbú-
ana í Rochdale. Atvinnuleysi var
mikið og dýrtíð fór vaxandi.
Kaupið var hins vegar lágt og
fékkst eigi hækkað, þrátt fyrir
tilraunir í þá átt. Verkamenn-
irnir höfðust við í dýrum en lé-
legum 'leiguhreysum. Neyzlu-
vörur þær, sem kostur var á,
voru óvandaðar en með okur-
verði. Brýn þörf var til úrbóta
á þessu óviðunandi ástandi. En
hvað átti til brágðs að taka?
Sagan segir, að dag nokkurn í
nóvembermánuði hafi nokkrir
fátækir vefarar koínið saman
á fund til að ræða vandræði
sin. Þeir áttu ekki margra kosta
völ. Að vísu gátu þeir sagt sig
til sveitar, en þá voru þeir ekki
fullgildir borgarar framar.
Einnig gátu þeir farið úr landi.
En það var hörð refsing fyrir
það eitt að vera fátækur fædd-
ur. Þeir ákváðu því að reyna að
bæta kjör sín með sjálfsbjargar-
viðleitni. Þeir ákváðu að taka
verzlunina i sínar hendur og
spara sér þannig fé. Síðar ætl-
uðu þeir svo að leggja út í iðn-
að og framleiðslu.
En til slíkra hluta þurfti fé.
Þeir urðu þvi að safna stofnfé.
12 menn urðu að lokum sam-
mála um fjáröflun í þessu skyni
og skrifuðu undir skuldbindingu
um að leggja fram vikulega 2
pence hverí sameiginlegan sjóð.
yjáröflunin hlaut að vísuNað
ganga æði seint með þessari að-
ferð, en um annað var ekki að
ræða. Síðan bættust svo fleiri í
hópfnn og vikulega framlagið
var hækkað lítið eitt. Eitt ár
leið og margs konar erfiðleikar
steðjuðu að. Ýmsir, sem þó voru
umbótasinnaðir, létu sér fátt
um finnast þessar tilraunir og
þótti þær einber hégómi o. s.
frv. Innheimta stofnfjárgjalds-
ins gekk misjafnlega. Þótt þar
væri ekki um mikið fé að ræða,
gat sumum veitzt erfitt að inna
það af hendi. Dálítill hópur af
vefurum hélt þó saman og lét
ekki bugast.'Þegar árið var lið-
ið, ákváðu þeir að stofna félag
og byrja verzlun. Hinn 24. okt.
1844 vár félagið skrásett undir
naftiinu: Félag hinna sann-
gjörnu umbótamanna í Roch-
dale (The Rochdale Society of
Equitable Pioneers). . í sam-
þykktum félagsins var kveðið á
um tilgang þess og skipulag. Til-
gangur þess var fyrst og fremst
sá, að auka hagsæld félags-
manná, bæta kjör þeirra og
þjóðfélagslega aðstöðu. Um til-
ganginn voru m. a. eftirfarandi
ákvæði:
a) Að opna sölubúð, er hefði á
boðstólum matvörur, fatnað og
annað þ. h.
b) Að byggja eða kaupa í-
búðarhús handa félagsmönn-
um, sem þess óskuðu.
c) Að hefja iðnað og fram-
leiðslu, m. a. jarðrækt, í því
skyni að sjá félaginu fyrir vörum
og til að veita þeim félagsmönn-
um atvinnu, sem voru atvinnu-
lausir.
-ures? aeuoij suxa eujo^s ev (P
vinnunýlendu, þar sem franv-
leiðslu, vörudreifingu, mennt-
un og stjórnarfari væri komið í
sæmilegt horf- og styðja önnur
félög í að gera það sama.
Um skipulagið voru eftirfar-
andi ákvæði:
1. Félagið er opið öllum, sem
fullnægja ákveðnum skilyrðum,
sem fram eru tekin í samþykkt-
um félagsins.
2. Hver félagsmaður hefir eitt
og aðeins eitt atkvæði, án tillits
til inneignar eða viðskipta við
félagið.
3. Tekjuafgangi skal úthlutað
til félagsmanna í hlutfalli við
viðskipti þeirra hjá félaginu.
4. Vextir af stofnfé skulu vera
lágir og fastákveðnir fyrirfram.
5. Félagið selur vörur með
-t ■