Tíminn - 11.01.1947, Blaðsíða 3

7. blað
TÍMINBÍ, laugardaginn 11, jaimar 1947
3
KÆRUMÁL STÚLKNANNA
ÞRIGGJA, sem beittar voru ofbeldi á
áramótadansleik ameríska hersins hér
í Reykjavík, hefir vakið meira umtal
heldur en ætla mátti í upphafi.
Raunar er ekki því að leyna, að fólk
er gramt yfir því, hvernig framkoma
einstakra hermanna hefir verið síð-
ustu vikur, og sannast að segja er það
ekki að ástæðulausu, því miður. Eii
samt sem áður er ekki líklegt, að
þessir siðustu atburðir hefðu magnað
þá óánægju stórum, ef röggsamlega
og réttlátlega hefði verið tekið á máli
stúlknanna og þær náð rétti sínum
vafningalaust. En nú hefir sá grunur
vaknað hjá ýmsum, og ekki alveg að
tilefnislausu, að þau hernaðaryfirvöld,
sem um mál þetta hafa fjallað, vilji
hylma yfir afbrot, sem samkvæmt is-
lenzkri réttarvitund eru hin svívirði-
legustu. Þessi afstaða ábyrgra yfir-
valda hefir stórum magnað gremju
fólks. Hitt er þó ekki síður sárt, að
settur sakadómari í Reykjavík, er
flestir munu ætla að eigi að gæta
laga og réttar og sjá til þess, að varn-
arlausir þegnar þjóðfélágsins verði
ekki fótumtroðnir og svívirtir, án þess
að armur laganna nái til ofbeldis-
mannanna, hefir reynzt einkennilega
aftanþungur í þessu máli.
REYKJAVÍKURKONA hefir skrif-
að mér bréf um þetta mál. Rekur
hún gang málsins, svo að frásögn
hennar er góð til glöggvunar. Per
bréfíð hér á eftir, lítið eitt stytt:
„ÉG GET EKKI orða bundizt um
mál stúlknanna, sem urðu fyrir árás
amerísku hermannanna á nýársnótt.
Ég fæ ekki betur séð en svo hafi þar
verið á málum haldið af yfirvöldum,
íslenzkum og amerískum, að ekki sé
vanzalaust. En það, sem kom mér til
þess að hripa þetta bréf, eru þó skrif
eins Reykjavíkurblaðsins í morgun,
þar sem verið er að álasa mönnum
fyrir það að láta þetta mál ekki liggja
í þagnargildi. Að mínu áliti er það
svívirðilegt brot við réttlæti að þegja,
ef sýnt þykir, að óréttur sé framinn,
og þeim mun svívirðilegra sem þeir,
er fyrir rangsleitninni verða, mega
sín minna. — Hitt get ég svo fallizt
á,- að það sé ógætni af stúlkum að
sækja dansleiki ókunnra hermanna.
En er það ekki mörg ógætnin, sem
hendir unglingana, oft og tíðum, og
eiga þeir að vera varnarlausir leik-
soppar misendismanna þess vegna?
ÉG ÆTLA AÐ REKJA MÁLIÐ,
svo að fólk átti sig fullkomlega á því.
Stúlkurnar, sem kærðu, voru þrjár —
tvær höfðu verið hraktar og barðar,
elnni hafði verið nauðgað af tveimur
hermönnum, hélt annar henni meðan
hinn framdi vilja sinn. (Hér má
skjóta inn milli sviga, að samkvæmt
frásögn Morgunblaðsins fór ameríski
herinn alfarinn úr Reykjavík fyrir
mörgum vikum!). Það hefði mátt
ætla, að hinn setti sakadómari, sem
fékk málið til rannsóknar, að því er
virðist, hefði brugðizt skjótt við og
kannað rækilega öll atriði, sem lutu
að þessum ofbeldisverknaði. Má vera,
að hann hafi gert það að einhverju
leyti og vík ég að því siðar, en meira
virðist hann hafa haldið i loft skýrslu
frá yfirmönnum hersins, gem enn sit-
ur í Reykjavík. Er þar sagt, að stúlk-
an, sem kærði nauðgunina, hafi verið
drukkin og haft mök við hlutaðeig-
andi hermann af frjálsum vilja. Hinar
stúlkurnar, sem barðar voru, gátu til-
greint einn hermanninn, sem að þeim
verknaði stóð, en samt sem áður segir
í skýrslunni, að ekkert hafi komið á
daginn um það, „hvort stúlkur þessar
hafi verið slegnar", en sjóliðar haldi
því fram, að þær hafi verið „mjög ó-
stýrilátar.“
MÉR PINNST skörin færast upp i
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
„Hér um bil rétt!“ sagði Peter um leið og þau Díana gengu
brott. „Þetta heyri ég hundrað sinnum á hverjum degi. Þern-
urnar, burðarmennirnir, hjúkrunarmennirnir — allir nota
þessa afsökun, jafnvel Stella. Hvernig getur þetta fólk lært að
hugsa vísindalega, fyrst það getur aldrei verið nákvæmt? Nú
kemur hér enn einn óþarfur stigi. Og það veldur óþörfum töfum,
í hvert sinn sem einhver þarf að ganga á milli sjúkradeild-
anna.“
„Hvernig læturðu hann ekki bæta úr þessum ágalla?"
„Hann m'yndi vilja fá allt of mikla peninga fyrir það. Að ^
minnsta kosti myndi hann ætlast til þess, að ég borgaði honum
stórfé fyrir það. Og það, sem afgangs varð, hefi ég þegar
notað ....“ j
„Það, sem afgangs varð,“ voru hundrað dollara afsláttur, sem
Peter hafði tekizt að fá frá hinu upphaflega tilboði bygginga-
meistarans. Honum hafði fundizt, að það fé gæti hann að ó-
sekju notað til þess að kaupa ný tæki í sjúkrahúsið.
Portbjallan hringdi.
„Hann á að koma í dag.“
Þetta var líka pósturinn. Peter renndi augunum yfir bréfin,
sem dyravörðurinn færði honum. „Sjáðu — hérna er tilkynning
frá tollstjórninni. Tækin í sjúkrahúsið eru komin — nú er bara
að sækja þau.“ Hann flýtti sér að útfylla auðu dálkana og skrifaði
uafnið sitt undir, hratt og léttilega. „Við getum látið dyravörðinn
sækja þau. Ég vildi, að hann nennti nú að aka sér úr sporunum.“ ,
j „Bíddu aðeins,“' sagði Díana. „Við skulum senda Wang Ma til
bekkinn, ef þetta á að vera íokaoröið j lians Hún getUr hleypt í hann fjöri, ef það er á nokkurs manns
í þessari rannsókn — ekki sízt, þar j
sem sterkar líkur benda til og raunar
full vissa um, að hér hefir verið um
alvarleg afbrot að ræða. Ég get sem
kona borið vitni um það, að mjög ó-
líklegt er, að stúlka kæri yfir nauðg-
un, ef um slíkt hefir ekki verið að
ræða, því að það er viðkvæmt mál
og áreiðanlega ekki skemmtilegt í að
komast. Hitt er mér nær að halda, að
ýms nauðgunarmál hafi legið hér í
þagnargildi á seinni árurru vegna þess
að stúlkurnar hafl ekki haft í sér
næga harðneskju til þess að kæra
ofbeldisverknaðinn. En það, sem mér
virðist taka af öll tvímæli um réttan
vitnisburð stúlkunnar, sem telur sig
hafa orðið fyrir nauðguninni á nýárs-
nótt, og sekt hermannsins, er frásögn
Pilippusar Bjarnasonar brunavarðar
í Tímanum — einmitt mannsins,
sem stúlkan flúði til, eftir að hún
slapp úr greipum hermannanna. Hann
lýsir því, svo ekki er um að villast,
hvernig stúlkan var til reiKa, og hann
og kona hans bera það ennfremur,
að stúlkan hafi ekki neytt áfengis, svo
að merkjanlegt væri.
EN BLESSAÐUR SAKADÓMARINN
hefir ekki haft svo mikið við að leita
vitnisburðar þessa manns. Því miður
gefur það þá hugmynd, að sannleikans
í þessu móli hafi ekki verið ákaft leit-
að. f mínum augum gefur það átak-
anlega mynd af réttarfarinu í höfuð-
borginni, ásamt öðru, sem gerzt hefir
í þessu máli. Það er svívirðilegt, ef yf-
irvöldin telja það ekki skyldu að gera
(Framtiald á 4. síðu)
íæri.“
Þau sátu í heilan klukkutíma á gólfinu í skrifstofunni og rifu
upp pakkana, glöð eins og lítil börn. Peter hló hátt, þegar hann
dró gerilssneyðingartækið út úr umbúðunum. „Líttu á! Maður
gæti hér um bil freistast til þess að trúa, að það væri veitingahús
c-n ekki sjúkrahús, sem ég ræki.“
G^rilsneyðingartækið var nefnilega heljarstór gufupottur til
þess að sjóða i grænmeti. „Hann gerir sjálfsagt sitt gagn — þótt
það gerist ekki á einu andartaki. — Hvað heldurðu annars, að
læknarnir í Ameríku segðu um svona áhöld?“
Díana settist á hækjur sér við hlið hans og hló líka. Það var
eins og þessi fyrirferðarmikli pottur gæti vakið kátínu í hvers
manns hug. Peter hlustaði sæll á hlátur konu sinnar. Allt hafði
breytzt — hið gráa fortjald hversdagsleikans var dregið til hliðar
cg framundan lá beinn og breiður vegur starfs og dáða. Honum
var undralétt í skapi.
Litlu síðar kom Stella. Hún spurði, hvað ylli þessari kæti.
„Borðaðu með okkur í kvöld,“ sagði Díana. „Við ætlum að fagna
komu gufupottsins."
„Gamla sagan um það, að við stelum smábörnum og sjóðum úr
þeim læknislyf, yrði fljót að fá vængi, ef Kínverjarnir vissu, að
þetta er í rauninni pottur til þéss að sjóða í mat. Fiskisagan myndi
fljúga — jafnvel sjúklingarnir myndu trúa henni.“
Peter varð alvarlegur á svip. Bak við þessi orð grillti hann hinn
geigvænlega draug hjátrúarinnar — og það var nóg til þess að
slæva gleði hans. Svo kom Wang Ma strunsandi inn i herbergið
með gleðibros á flatneskjulegu andlitinu. Og þá hurfu skuggarnir
aftur.
Telpan Mei Ing hafði séð sér færi á að laumast inn um dyrnar,
hljóðlaust og mjúklega eins og kettlingur. Hún settist á bambus-
stól í hæfilegri fjarlægð frá’Wang Ma. Díana brosti glaðlega til
hennar, og þá færði Mei Ing sig undir eins til hennar. Hún valdi
sér sæti á gólfinu við fætur hennar.
KeðjuráFarmall
dráttarvélar
Samband ísl. samvinnuf élaga
EINANGRUNARKORK
til húsbyggin^a.
A. EINARSSON & FUNK
Tryggvagötu 28.
Sláturfélag Suðurlands
ReykjaiÁk. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag.
Kleykhús. - Frysihás.
Miðursuðuverksmiðja. — BJúgnagerð.
Framleiðir og selnr í heildsöki og smásölu: NiOur-
soðiO kjöt og fiskmeti, fjölbreytt úrval. Bjúgu og alls
konar áskurO á brauO, mest og bezt úrval á landinu.
Hangikjöt, ávaVLt nýreykt, viöurkennt fyrir gœði.
Frosið köt alls konar, fryst og geymt í vélfrystihúsi
eftir fyllstu nútímakröfum.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar
um allt land.
Þakpappi
A. EINARSSON & FUNK
Tryggvagötu 28.
leg innganga Sviþjóðar færi
fram, að honum fjarverandi.
Hins vegar þótti sjálfsagt, aö
innganga hinna þriggja rikja
færi fram samtímis.
Tíma þann, sem leið þar til
hin formlega inntökuathöfn fór
fram, notuðum við m. a. til að
kynna okkur þingskjöl og
starfsháttu þingsins.
Formleg og endanleg inntaka
hinna þriggja áðurnefndu ríkja
fór svo fram 19. nóvember, eins
og kunnugt er. Sú athöfn fór
fram út í Flusting. Hófst hún
á þvi, að formenn sendinefnd-
anna þriggja undirrituðu skuld-
bindingarskjal i viðurvist for-
seta þingsins, Mr. Spaak, aðal-
ritara Sameinuðu þjóðanna,
Trygve Lie og Mr. Komo, fram-
kvæmdastjóra þeirrar starfs-
deildar Sameinuðu þjóðanna,
er fer með lögfræðileg málefni.
Undirskriftirnar fóru fram í
nefndarherbergi einu. Auk fram-
angreindra manna voru við-
staddar sendinefndir hinna
þriggja ríkja. Ennfremur voru
þarna fregnritarar og mynda-
tökumenn. Fyrstur skrifaði
undir fulltrúi Arfhanistan, þá
fulltrúi íslands, Thor Thors,
sendiherra, og síðast íulltrúi
Svíþjóðar, Östen Undén, utan-
ríkisráðherra. Eftir að hver
fulltrúi hafði skrifað undir,
tóku hinir þrír áðurnefndu
fyrirsvarsmenn Sameinuðu þjóð-
anna i hönd hans og buðu hann
og þjóð hans velkomna í banda-
lag hinna Sameinuðu þjóða.
Athöfn þessi fór fram kl. 10.20
og stóð aðeins skamma stund.
Að henni lokinni var fulltrúum
fylgt inn í skrifstofu Mr. Spaak
og dvöldu þeir þar til kl. 11, er
fundur allsherjar þingsins hófst.
Sá fundur, er var hinn 48. í
röðinni, hófst á því, að íorseti
þingsins, Mr. Spaak, las upp
bréf frá aðalritara, Tryggve
Lie, þar sem hann tilkynnti, að
hin þrjú hlutaðeigandi ríki
hefðu undirskrifað skuldbind-
ingarskjalið og yrðu því að fé-
lögum í Bandalagi Sameinuðu
þjóðanna. Þegar Mr. Spaak
hafði lesið bréf þetta, mælti
hann nokkur orð, þar sem hann
bauð þessi þrjú ríki hjartan-
lega velkomin í samtök Sam-
einu*ðu þjóðanna. Sagði hann
m. a„ að þetta væri þýðingar-
mikjll dagur í sögu Samein-
uðu þjóðanna, því að nú hefði
verið stigið skref í áttina að
því marki þeirra, að verða að
samtökum allra þjóða. Hann
minntist þess einnig, að öll
þessi þrjú ríki væru kunn að
öruggu fylgi v ið lýðræði og
jafnréttis hugsjónir.
Að lokinn ræðu mr. Spaak
héldu formenn hinna þriggja
ríkja stuttar ræður. Fyrstur
talaöi fulltrúi Afghanistan, því
næst íulltrúi íslands og síðast
fulltrúi Svíþjóðar.
Formaður íslenzku sendi-
nefndarinnar, Thor Thors,
sendiherra, mælti m. a. á þessa
leið:
„Okkur finnst, að ísland hafi
í rauninni alltaf verið ein hinna
Sameinuðu þjóða. í síðustu
styrjöld var ísland samkvæmt
frjálsum og vinsamlegum samn-
ingi milli ríkisstjórna Banda-
ríkjanna og íslands, notað sem
hernaðarbækistöð í þágu
Bandamanna. Land okkar var
mjög þýðingarmikil bækistöð í
stríðinu um yfirráðin yfir
Atlantshafinu. Það var ómiss-
andi til varnar Ameriku og til
að vernda siglingaleiðina til
Bretlands og Rússlands. Við er-
um stoltir af því að hafa unnið
okkar hlutverk. Það hefir kost-
að miklar fórnir, því að vegna
árása óvinanna voru 2 af hverju
þúsundi þjóðarinnar drepnir og
20% af skipaflota okkar sökkt.
ísland tók þátt í öllum alls-
herjar ráðstefnum hinna Sam-
einuðu þjóða á stríðsárunum,
svo sem matvælaríáðstefnunni
og við lögðum fram okkar litla
skerf til hjálparstofnunar hinna
sameinuðu þjóða (UNNRA).
Þrátt fyrir það stóðum við utan
híns gullna hliðs í San Frans-
isco. íslenzku þjóðinni finnst, að
aldrei geti hún né vilji, á nein-
um tímum og hvernig sem ástatt
kann að vera, sagt annarri þjóð
stríð á hendur, af frjálsum vilja
og fyrir eigin ákvörðun. Sam-
kvæmt 4. gr. sáttmála hinna
sameinuðu þjóða er eitt af aðal-
skilyrðunum fyrir inngöngu
það, að þjóðirnar séu friðelsk-
andi. Það er vafasamt, hvort
nokkur þjóð uppfyllir þetta skil-
yrði svo algerlega, sem ísland,
er hefir engan her.“
Ræða formannsins var góð og
öll var framkoma hans við þetta
tækifæri sérlega virðuleg og við-
eigandi og okkur til sóma.
Að loknum ræðum formanna
sendinefndanna, voru fulltrúar
hinna nýju bandalagsríkja
leiddir til sæta þeirra í fundar-
salnum. Jafnhliða því voru fán-
ar hinna þriggja ríkja dregnir
að hún við hlið fána hinna sam-
einuðu þjóðanna.
Er inntökuathöfninni var
lokið komu ýmsir af þingfull-
trúunum til okkar og buðu okk-
ur velkomna. Skal svo ekki frek-
ar rætt um inngönguna heldur
vikið nokkuð að starfsháttum
þingsins.
Gangur þingmála er sá, að
fyrst eru þau tekin fyrir á fundi
í allsherjarþinginu og reifuð
þar. Síðan er þeim vísað til
nefndar. Eru þau síðan rædd i
nefnd og oft einnig í undirnefnd.
Nefndirnar skila síðan áliti til
allsherjarþingsins og eru málin
síðan endanlega afgreidd á
fundi þess.
Aðalnefndir þingsins eru sex.
Eru þær: Stjórnmálanefnd, er
fær til meðferðar pólitisk mál-
efn,i og öryggismiál, fjárhags-
nefnd, er fékk til meðferðaj;
hagfræðileg og fjárhagsleg at-
riði, félags- og menningarmála-
nefnd, er fékk til meðferðar
félags-, mannúðar- og menn-
ingarmál, verndargæzlunefnd,
er fór með málefni varðandi
verndargæzlusvæðin, fram-
kvæmda- og fjárveitinganefnd,
sem fékk til meðferðar atriði
varðandi framkvæmdastjórn og
fjárstjórn bandalagsins og laga-
nefnd, er fékk til meðferðar lög-
fræðileg atriði. Nefndir þessar
voru einnig kallaðar fyrsta,
önnur og þriðja nefnd o. s. frv.,
i röð þeirri, sem að framan
greinir. Auk þessara nefnda
starfaði einnig búsetunefnd, þ.
e. nefnd til að velja framtíðar-
heimili fyrir allsherjarþingið og
aðal starfsemi bandalagsins.
Hver bandalagsþjóð á einn aðal-
íulltrúa í sérhverri fastanefnd
þingsins, þ. e. hefir eitt atkvæði
í nefndinni. En hægt er að til-
nefna fleiri fulltrúa í nefndirn-
ar, bæði valkvætt og eins þann-
ig, að einn sé aðalmaður en
hinir varamenn.
Samkomustaður nefnda þess-
ara var úti í Lake Sucess, sem
er staður alllangt út á Long
Island. Tók það okkur um 50
mínútur að komast þangað frá
okkar dvalarstað.
Fundarstaðurinn var einn
endi eða álma af flugvélaverk-
smiðju einni geysimikilli. Höfðu
þar verið innréttaðir fundar-
staðir, matsalir og skrifstofu-
herbergi. Bygging þessi var hið
mesta völundarhús. Þar voii'u
m. a. fjórir stórir salir innrétt-
aðir fyrir nefndafundi. Þar var
tilhöf/un sú, að í hverjum sal
var hringborð mikið. Á það var
raðað með hæfilegu millibili
nöfnum landanna í stafrófsröð.
Við hvert nafn var síðan þre-
fölld stólaröð, þannig að þar
gátu þrír fulltrúar setið i röð,
hver aftan við annan. Skipun
þessi var þvi svipuð og í lög-
réttu forðum. Við sæti hvers
aðalfulltrúa voru hátalarar.
Ekki risu menn úr sætum sínum,
er þeir töluðu, heldur sátu kyrr-
ir í sínum stól. í tveimur þessara
stofa var útbúnaður til sam-
hliða þýðinga. Þýðendurnir voru
(Framhald á 4. síðu)