Tíminn - 01.02.1947, Síða 3

22. blað
TÍMINN, laugardagiim 1. febr. 1947
3
MNNINGARORB:
Séra Ofeigur Vigfússon
fyrrv. prófastur í Fellsmííla
Hann andaðist 21. jan. að
heimili sinu á 82. aldursári, eftir
5 dága legu af heilablæðingu.
Fæddur var hann í Framnesi á
Skeiðum 3. júlí 1865, sonur hjón-
anna Margrétar Si;gurðardótt-
ur frá Arnarbæli í Grímsnesi og
Vigfúsar Ófeigssonar hins ríka
á Fjalli á Skeiðum, og bar séra
Ófeigur nafn afa sins. Hann var
næstelztur 7 systkina og ólzt upp
með þeim við skorinn skammt
til 18 ára aldurs. Fýsti hann þá
að auka öfurlítið við barnanám
sitt, sem var, eins og þá gerðist,
aðeins fermingarundirbúningur.
Gekk hann þá í Flensborgar-
skólann, en stundaði sjóróðra
jöfnum höndum sér til fram-
dráttar, því farareyrir var eðli-
lega enginn úr föðurgarði og
örvun til náms enn minni frá
þeim, er töldu sig það mál varða.
— Um þær mundir varð ekkja
nokkur honum ókunn, á leið
hans er lagði hlýja hönd og
gullpening í lófa hans. Var
honum sá peningur æ síðan eft-
irminnilegur og sennilega drýgra
vegarnesti en hærri fjárhæð, er
hann hefði talið sig eiga rétt til.
Úr Flensborgarskóla fór hann í
2. bekk Latínuskólans. Jafn-
framt námi þar og síðar i
Prestaskólanum, vann hann
hvert það verk, er hann átti
kost á, að sumrinu, en stundaði
kennslu að vetrinum. Guðfræði-
prófi lauk hann 1892 og ári síð-
ar var honum veitt Holtaþing,
þegar séra Ólafur mágur hans,
síðar fríkirkjuprestur, fluttist að
Arnarbæli í Ölvesi. Árið 1900
var séra Ófeigi veitt Land-
prestakall, sem þá var kennt við
Stóru-Velli. Var hann þar sókn-
arprestur til 1941 að hann varð
að láta af embætti fyrir aldurs-
sakir. Er ekki kunnugt, að nokk-
ur prestur hafi þar áður verið
jafn lengi. Og enn vann hann
þar ýms prestsverk, eftir að
hann lét af embætti, til enda-
dægurs. Prófastur í Rangárþingi
var hann frá 1926—1941. —
Árið 1893 giftist séra Ófeigur
Ólafíu ÓÍafsdóttur bæjarfull
trúa í Reykjavík. Var heimili
þeirra alkunnugt fyrir rausn og
híbýlaprýði, enda voru þau hjón
óvenjulega samhent um snyrti-
lega umgengni, nýtni og nær-
gætni við þá, sem að garði bar.
Sonu áttu þau tvo, er upp kom-
ust: séra Ragnar Ófeigsson í
Fellsmúla og Grétar Fells rithöf.
í Reykjavík. Hafa þeir nýlega
(30. f. m.) fyllt fimmta tug ára
sinna. Áður höfðu þau eignast
2 sonu, (einnig tvíbura) en
njisst þá i bernsku. Frú Ólafia
andaðist 28. nóv. 1939.
Séra Ófeigur vakti á ýmsan
hátt eftirtekt, hvar sem hann
fór og hvað sem hann vann.
Hann var með minnstu mönn-
um á vöxt, en eigi leið á löngu
þangað til þeir urðu að líta upp
fyrir sig, er í náin, kynni við
hann komust, og sáu að þar var
„maður stór lítill.“ Svo var þekk-
ihg hans og prúðmennska mikil.
Verk sín vann hann með svo
frábærri vandvirkni og trú-
mennsku, að lengi verður til
jafna|ð af þeim er þekktu og
skiptí engu hvert verkið var.
í embættisverk tókst honum að
leggja svo sál sína, að t. d. helgi-
siðir kirkjunnar urðu i hóndum
hans í senn, hátíðlegir, áhrifa-
miklir og þó látlausir. — Ekkert
var fjær honum en umbúðir og
prjál. Eigi var laust við, að ýms-
úfci fyndist ræður hans helsti
lángar. Hafi svo verið, þá staf-
aði það af því, að honum hefir
fundist, að hann væri annars
ekki búinn að gera efninu full
skil. Þar mátti ekki áskorta um
vinnubrögð fremur en annars
staðar. — Menntamaður, sem
hlýddi eitt sinn messu hans, lét
þau orð falla á eftii', að hann
hefði aldrei heyrt stólræðu á
jafnvönduðu máli. Og þau um-
mæli eru höfð eftir héraðslækn-
inum, að það brygðist varla, væri
hann sóttur í Landsveit, að hann
yrði séra Ófeigs var. Væri hann
ekki við rúm sjúklingsins, þá
væri hann að koma, eða þá ný-
lega farinn. Hvort tveggja um-
mælin lýsa nokkru og þurfa
ekki skýringa.
En skyldurækni hans náði
lengra en til embættisstarfa.
Hún náði einnig til þjóðfélags
ins og þeirra manna, er á leið
hans uröu. Samhliða embættis-
störfum hélt hann uppi ungl-
ingafræöslu á heimili sínu jafn-
an eftir að hann kom að Fells-
múla. Stunduðu þar nám innan-
og utansveitar ungmenni og eigi
svo fáir úr höfuðstaðnum sjálf-
um. Undirbúning^barna undir
fermingu rækti hann af þeirri
alúð, að vel mætti vera minnis-
stætt þeim, er hlut áttu að máli
og verður varla efast um að
önnur fræðsla hafi verið með
svipuðum hætti. En bezt mega
þeir um dæma, er nutu. Árið
1924 gerðist séra Ragnar aðstoð-
arprestur föður sins og var hon
um úr því jafnt til aðstoðar við
kennslu og önnur störf, sem
eðlilega færðust smám saman
yfir á hann og aldur yfir öld-
unginn. Má því segja, að þeir
feðgar hafi í sameiningu haldið
uppi merki Oddaverjanna fornu
síðustu áratugina. Allmargir
nemendur frá Fellsmúla hafa
gengið beint þaðan að stúdents-
prófi.
Sá, er þessar línur ritar var
mjög handgenginn Ófeigi um
nærri hálfrar aldar skeið og
lengst af næsti nágranni, þekkti
því heimili hans við breytileg
kjör, og vann með honum all-
mörg og ólík störf, t. d. i hrepps
nefnd um 40 ár o. fl. En allt af
var það sami staðfasti, skyldu-
rækni, samvizkusami og hátt-
prúði maðurinn, sem fyrir var
og sem aldrei féll verk úr hendi
Alltaf var hann boðinn og búinn
til hvers verks, er hann sá að
þurfti að vinna og horfði til
mannbóta og studdi hversu smá-
an félagsskap, sem var, ef hann
horfði til heilla. En andlegur
þroski sóknarbarna hans og
annarra meðbræðra var honum
ofar öllu. — Ég efast um, að
hann hafi nokkurn tíma verið
ánægður með verk sitt. Svo er
þeim oft farið, sem vilja betur
en þeir geta.
í trúmálum var séra Ófeigur
(Framhald á 4. siöu)
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
djúpt fyrir henni. En hin hvössu augu hennar uppgötvuðu fljótt
veikleika hans. Jú — hann var sannur, orðrómurinn, sem henni
hafði borizt. Hann var ekki eins og hann átti að sér, og hún bauð
honum ekki sæti. i
„Hvaða fyrirskipanir eru það, sem ráðsmaðurinn lætur út
ganga? Eigum við að rækta korn á ópíumekrum okkar í Szec-
/úan?“ spurði hún og lézt alls ekkert vita um keisarabréfið. „Það
er fráleit fyrirætlun. Engan ávöxt er jafn auðvelt að flytja lands-
hluta á milli sem ópíum. Engin ræktun gefur okkur jafn mikinn
arð.“
Sonur hennar stóð andspænis henni. Hann vissi ekki, hvað til
bragðs skyldi taka. „Við verðum að draga ópíumræktina saman
um þriðjung í ár,“ sagði hann. „Næsta ár um tvo þriðju. Þeir,
sem óhlýðnast, verða teknir af lífi.“
„Það verður hægt að fara í kringum það,“ sagði hún og reyndi
að gera sig blíða. „Þú þarft ekki að fyrirskipa neitt, sem brýtur
bága við vilja stjórnarinnar. Láttu ráðsmanninn skilja, að
hann eigi að leyna ópíumekrunum milli reina, þar sem sáð er há-
vöxnu korni. Og svo þarf kannske að vikja einhverju að embætt-
ismönnunum.,,
„Göfugir menn ata ekki hinn hvíta kyrtil sæmdarinnar auri,“
svaraði sonur hennar. „Það getur ekki verið vilji minnar tignu
móður.“
Þessi orð vöktu undir eins reiði ættmóðurinnar. Hún hóf
stafinn sinn á loft og benti á Sen. „Eiga þarfir ættar þinnar að
víkja fyrir einhverjum grillum um kyrtil sæmdarinnar? Heimski
sonur! Skilur þú ekki, að það eru hvítu djöflarnir, sem hafa
bruggað þetta samsæri gegn okkur? Þeir ætla að koma ópíum-
ræktinni á kné, svo að þeir geti sjálfir grætt á innflutningnum.
Viltu, að útlendu djöflarnir tortími ætt þinni?“ Rödd hennar var
iskyggilega skræk og skalf af reiði og gremju. Augun glóðu.
Ætlarðu að bregðast sonarskyldum þínum? Ég drottna í þessu
húsi, og ég skipa þér að gera vilja minn.“
„Verði þér að óskum þínum,“ svaraði Sen þreytulega. Fæt-
urnir skulfu, og andrúmsloftið í bústað móður hans var ilmsætt
og höfugt af ópíumangan. „Þinn vilji skal ráða. En aðeins þetta
eina ár. Næsta ár hlýðnumst við fyrirskipununum.“
Hann hneigði sig og gekk út. Hann laut höfði og spennti
greipar innan í víðum kyrtilermunum. Hann gat ekki haldið
máli sínu til streitu — hann var of miður sín til þess. Hann ætl
aði að búa í Búddhamusterinu uppi í fjöllunum um skeið. Þang-
að hafði hann oft leitað, þegar deilur innan ættarinnar reynd-
ust honum ofviða. Þar gleymdi hann erjum heimsins. Þar öðl-
aðist hann frið og jafnvægi.
XXVIII.
VETURINN var enn á ný setztur að völdum. Peter var hiað-
inn störfum, og undarlegt eirðarleysi hafði altekiö hann
Sá tími nálgaðist, að Diana yrði léttari, en hvernig sem á
þvi stóð, gat hann ekki vikið frá sér lamandi beyg við eitthvað
illt, sem væri í vændum.
Fæðingin gekk samt vel, þegar þar að kom. Díana ól son.
Kvöld eitt sat Peter heima hjá konu sinni að loknu erfiðu dags-
verki. Það var hlýtt og notalegt í stofunni, og Peter var rórri og
sælli en hann hafði lengi verið.
Allt i einu seildist Díana eftir hönd hans og nefndi nafn hans.
„Já,“ svaraði hann. Hann vaknaði sem af draumi.
„Nú eigum við tvö börn, Peter,“ sagði hún. „Og ég get ekki al-
ið upp fleiri börn, ef ég á að rækja starf mitt. Þú vilt vonandi
ekki, aö við hrúgum niður börnum eins og Bergershjónin?“
„Auðvitað ejtki,“ sváraði hann forviða.
„Það er líka á okkar valdi .... Skilurðu, hvað ég á við?“
„Nei.“
„Þú mátt ekki gera tilkall til mín lengur.“
Það sló þögn á Peter. Díönu hafði þá aðeins langað til þess að
eignast börn — það var ekki hann sjálfur, sem hún hafði þráð
Díana gaf honum gætur í laumi. Hann var allt í einu orðinn
svo þreytulegur og niðurbeygður. En hún var líka þreytt — hún
gat ekki oröið við kröfum beggja, barnanna og eiginmannsins
Snögglega setti að henni grát.
Peter var læknir og vanur að gegna kalli skyldunnar, hvort
sem það var ljúft 'eða leitt. Nú fylltist hann meðaumkvun með
konu sinni. Hann ætlaði að taka á sig byrðina — nú eins og
endranær.
■ v <•
XXIX.
TORTRYGGNI trúboöánna í garð Stellu náði hámarki sínu
þegar leið fram á vorið. Guðlaus orð, sem hún átti að hafa
látið falla, voru orðin eitt helzta umræðuefnið. Loks var
látið til skarar skriða gegn henni. Trúboðanefnd í Shanghai átti
að útkljá, hvort skoðanir hennar gætu samrýmzt starfi hennar.
Peter og ungfrú Dyer voru skipuð í nefndina, sem átti að rann-
saka mál hennar. Þau lögðu af stað til fihanghai — sjálf hafði
Stella farið þangaö fáum dögum áður. Lestin var sex klukku-
stundir á leiðinni. Peter starði út um gluggann. Ungfrú Dyer sat
allan tímann við bóklestur. Þegar lestin nálgaðist borgina, skellti
hún bókinni fyrst aftur. „Nú vona ég, að þér lítið raunhæfum
augum á þetta vandamál og látið ekki glepjast- af neinu öðru,“
sagði hún.
„Hvað eigið þér við?“
„Ég krefst þess, að trúaralvaran v.erði æðsta sjónarmið. Kristin
dómurinn spyr ekki um samúð eða andúð. Mér er hlýtt tii Stellu
— en ég læt það ekki brjála dómgreind mína. Vinátta er einskis
virði.“
„Hvað er þá einhvers virði?" spurði Peter.
„Skyldan við guð,“ svaraði hún helkaldri röddu.
Kaupfélög!
FJÖLYRKJAR
Planet Junior nr. 11
Pantanir óskast hið fyrst.
Samband ísl. samvinnuf élaga
Tónlistarsýningin
£R OPIIN DAGLEGA FRÁ KL. 12.30—
23.00.
Gestaheimili
Á þossum herðum
I (Framhald af 2. síðu)
lega sömu verkefni bíða þar
Við lestur greinar í Tímanum hvorra tveggja. Það vantar síma,
nýlega um veitingaskatt og raflýsingu, aukna skólafræðslu,
verðlagsákvæði rifjaðist margt bílfæra vegi og margt annað,
upp fyrir mér um veitinga- og sem tilheyrir nútíma menning-
gistihúsin. Á mörgum stöðum, arlífi.
Dar sem ég hefi farið um, hefir Viðtökurnar eru líka nákvæm-
þeim verið áfátt, og sums stað- lega eins. Óttablandin tortryggnl
ar mjög skort á aö þau væru til. fólksins fyrst í stað. Hvað vilt
En óvíða virðist þessi skortur þú strákur með bæjarsniðið?
jafn tilfinnanlegur og í sjálfum’ En baráttulokin eru ekki alls-
höfuðstaðnum. Þar vantar til- staðar á eina lund. Þar sem
finnanlega matsölustaði og herðarnar eru nógu hraustar og
gistiherbergi, er hæfi vel al- breiðar og viljinn nógu einbeitt-
mennum ferðamönnum. J ur fer á sömu lund, sem í sögu
Þegar Jóhannes Jósefsson kom Ketils í Engihlíð og Móahverf-
úr sínum víkingaferðum fyrir isins. Framfarirnar koma með
írærri 20 árum lagði hann pen- J þeim sigurkrafti, sem hrífur
inga sína í að reisa myndar-
legt hótel í höfuðstaðnum með
aðstoð stórhuga áhrifamanna í
þjóðmálunum.
Á allri þessari peninga- og
kaupsýsluöld, sem yfir landið
hefir gengið síðustu árin, er
varla hægt að segja, að nokkur
maður hafi lagt fjármuni síiia I
að reisa hótel I Reykjavík,
siðan Jóhannes gerði það. Skyldi
það vera að kenna slæmri að-
búð ríkisvaldsins við þessa starf-
semi?
Hótel Borg hefir löngum stór-
bætt úr hótelþörfum höfuðstað-
arins, en annar því ekki ná-
lægt því, sem þörf krefur. Og
nú kvað ríkið leigja fjölda her-
bergja hótelsins fyrir bústaði
alla með. Þetta vantaði allt sam-
an. Nú er það einhver munur,
enda tekur allt stakkaskiptum,
fólkið, húsakynnin, húsdýrin
og yfirbragð sveitarinnar, sem
allt af var ætlað að verða drottn-
ing, en ekki að sitja í ambátt-
arsessi.
Þetta er sagan, sem við þekkj -
um og eigum að læra svo, að við
gleymum henni ekki. Hún se^ir
okkur frá fólkinu og lífinu eins
og það er, og dýpkar skilning-
inn og glæðir ást og trú á mátt
moldar og sjálfsbjargar. Hún er
hugvekjan, sem við þurfum
einmitt á að halda nú í dag, og
hinn hollasti lestur.
Allur frágangur bókarinnar
er hinn vandaðasti, og prófarka-
alþingismanna. Sýnist það vera lestur í góðu lagi. Þýðing Kon-
reglulegt neyðarúrræði að láta ráðs er í heild ágæt, en nokkrir
þá festa mánuðum saman þessi hnökrar i meðferð tungunnar í
fáu góðu gestaherbergi f Rvík, upphaíi bókarinnar.
á meðan bæði erlendir menn og __________________________________
íslendingar, sem gista höfuð-1
staðinn, þurfa að hrekjast hér £ -
og þar og fá tæplega nokkurs 230*31*
staðar boðlega dvalarstaði.
Það er máske af því að ég
ferðast svo mikið, aö mér er sér-
stök ánægja að, þar sem ég sé
framfarirnar i hótelmálunum,
eins og á Akureyri og allvlða
annars staðar á landinu. En ég
undrast, að ríkisvaldið skuli
leggja stein í götu þessarrar
þörfu starfsemi með óhæfileg-
um sköttum og skriffinnsku,
eins og glöggt kemur fram i áð-
urntfndri grein í Tímanum.
Það er varla hægt að full-
meta hve mikils virði gott gesta-
heimili (hótel) er fyrir okkur,
sem víða förum. Finnst mér, að
ríkið ætti fremur að verðlauna
þá menn, sem halda uppi góðum
gestaheimilum, heldur en að
hundelta þá með alls konar á-
lögum.
Ferðamaffur.
Gulrófur
Fiskbúðin,
Hverfisgötu 123.
Sími 1456.
Hafliði Baldvinsson.
NÝKOMIN
NORBLENZK
SALTSlLD.
Fiskbúðin.
Hverfisgötu 123.
Sími 1456.
Hafliffi Baldvinsson.
Vímtid ötullega fyrir
Timann.
HVAÐ ER MALTKO?
títbreiðið Timann!