Tíminn - 06.02.1947, Síða 1
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
j ÚTGEPANDI:
PR AMSÓKN ARFLOKKURINN
l
Símar 2353 og 4373
1 PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
31. árg.
Reykjavík, fimmtudaglnn 6. febr. 1947
J RITSTJÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚ3I. Lindargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
J OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÖSI, Lindargötu 9A
) Sími 2323
25. blað
Málefnasamningur ríkisstjórnarinnar:
Stefiia hennar er að stöðva dýrtíðina
Komið verður fastri skipan á fjárfestinguna og fjármagn tryggt til nýsköpun-
---------------------|Q
arinnar jafnóðum. —
Nær þrjátíu þúsund mál Faxa-
flóasíldar hafa þegar aflast
l'asl að elnna rmiljún krwna virði við brygg'jn
í Rcykjavík
Sildin í Faxaflóa ællar að verða drjúgt búsílag, þótt mörg
vandkvæði séu á því að hagnýta sér hana, samanborið við það, sem
hægt væri ef aðstaða væri góð. Eins og kunnugt er varð þessarar
miklu síldargöngu fyrst vart í Kollafirði, og hófst veiði þar 18.
desember, og hefir hún síðan verið stunduð þar eftir föngum, þar
til um síðustu helgi, að síldin hvarf skyndilega, þótt ekki væri
hún alfarin, því að nú stunda síldarskipin veiðar á sundunum og
jafnvel ytri höfninni í Reykjávík og inni í Hvalfirði.
Þegar síldin kom.
Um miöjan desembermánuö
urðu fiskimenn og aðrir sjófar-
endur varir viö óvenjulega
hvalagöngu í Faxaflóa. Hyggja
menn, að hvalirnir hafa veriö
aö elta sildartorfurnar og jafn-
vel hrakiö hana hér inn í firð-
ina. Ekki þarf þó svo aö vera,
síld hefir áöur gengið' hér inn,
bæði aö fornu og nýju. Er þess
skemmst að mirinast, að i jan-
úarmánuöi í fyrra varö síldar
vart hér í sundunum, þótt ekki
væri í líkt því eins' stórum stíl
og nú. En þó veiddu einstaka
bátar, er þessu sinntu, dável í
nokkra daga.
Síldveiðarnar i Kollafirdi
hefjast.
Bændur á Kjalarnesi munu
fyrst hafa orðið varir við' komu
síldarinnar. Var hvort tveggja,
að óvenjuleg hvalaganga kom í
fjörðinn og mergð fugls tók aö
safnast á Kollafjörö.
Kolbeinn Ko'ibeinsson bóndi i
Kollafiröi átti þéttriöið ádrátt-
arnet, átta faðma langt, sem
hann lagöi nú á fjörurnar. í
fyrstu lögn fékk hann aðeins
fáeinar síldir, en næst brá svo
viö, aö þaö fylltist aö kalla af
síld, þótt óhentugt væri til þess
háttar veiðibragða. í þennan
netstúf hefir hann síöan veitt
þarna á fjörunum fjórtán til
fimmtán t.unnur síldar í fjórum
lögnum. Einu sinni fékk han sjö
tunnur í einni lögnv
Þegar fréttir bárust um sild-
argengdina í firöinum, var þess
skammt að bíöa, að skip væru
búin á síldveiöar. Þegar afli
þeirra reyndist góður, fóru
fleiri að dæmi þeirra.
35 skip skráð hjá L.Í.Ú.
Alls mun nú hafa verið skráö
35 skip og bátar á sildveiöarnar
hjá Landsambandi íslenzkra út-
vegsmanna, en auk þess hafa
nokkrir bátar frá Vestmapna-
eyjum, sem ekki eru skráðir hjá
landsambandinu, stundað þess-
ar veiöar um tíma. Ekki munu
þó svona mörg skip vera viö
síldveiðar nú, og veldur þar
mestu, hversu tregt gengur að
koma síldinni í flutningaskipin,
sökum erfiörar aðstöðu, og
l’lytja hana norður til Siglu*
fjaröar til bræðslu.
Aflinn siðustu dœgur.
í gær og fyrradag var góður
afli á ytri höfninni i Reykjavík
óg í sundunum við Engey, og
voru nokkrir bátar þar að veið-
um. Garðar kom í gær inn með
um 400 mál sildar, sem hann
fékk á ytri höfninni á skömm-
um tíma, þá um daginn.
Flestir þeir sildarbátar, sem
(Framhald á 4. síðu)
bænda fá af-
urðasölumálin í sínar hendur, Ræktunarsjóður verð-
ur efldur og jarðræktarstyrkurinn hækkaður. —
Nauðsynlegar íbúðabyggingar í sveitum og kaup-
túnum verða auknar.
eyrismálin og
— Fjárfestingarmálin,
verðlagseftirlitið mun heyra
gjald-
undir
alla ríkisstjórnina
Á fundi sameinaðs Alþingis, sem haldinn var kl. 2 e. h. í gær, gerði hinn nýji forsætisráð-
herra, Stefán Jóhann Stefánsson, grein fyrir verkaskiptingu ráðherranna og málefnasamningi
ríkisstjórnarinnar. Jafnframt rakti hann aðdragandann að stjórnarmynduninni. Ræða hins nýja
forsætisráðherra var vel flutt og var athöfn þessi hin virðulegasta. Þegar hann hafði lokið máli
sínu, kvaddi Einar Olgeirsson sér hljóðs og lysti yfir því, að Sameiningarflokkur alþýðu — Sós-
íalistaflokkurinn myndi verða í stjórnarandstöðu.
Malefnasamningur ríkisstjórnarinnar fer orðréttur hér á eftir: ,
I
Þjófar hand-
samaðir
Sjómanna-
verkfallið
Eins og menn muna voru
margir þjófnaðir framdir hér í i *
bænum fyrir nokkru síöan — j Sjómailliaverkf allimi í
Hefir rannsóknarlögreglunni Eyjum aflétt — 60—
tekizt að hafa hendur í hári 80 bátar g'erðir jiaðail
nokkurra unglinga, sem játað j r . , -
hafa á sig að vera valdir aö;
þjófnuðunum. | Sættir hafa
riú náðst í deilu
Þrír 17 ára piltar hafa játað . þeirri, sem staðið hefir yfir milli
á sig að hafa brotizt í verzlan- j útvegsmanna og sjómanna í
irnar í Lækjargötu 6b, Bókaverzl.! Vestmannaeyjum. Var verkfall-
Æskunnar, Verzl. Álfabrekku ‘ inu aflétt í gærmorgun, eftir að
við Suðurlandsbraut, mjólkur- samningar höfðu tekizt.
búð vjð Háteigsveg og verzl. Pét- j Niðurstaðan varð sú, að sjó-
urs Péturssonar i Hafnarstræti, ‘ menn fengu kauptryggingu sína
en þar stálu þeir 6000 krónum. > hækkaða úr 580 krónum upp í
Auk þess gerðu þeir víðar til- ‘ 610 krónur á mánuði, að við-
raun til innbrota og þjófnaðar.! bættri vísitölu.
Venjulega voru piltarnir sam- J Sjósókn er nú að hefjast {
an, er þeir frömdu innbrotin. j Eyjum af fullum kra$i, en það-
Þá hefir lögreglan hapdtekið an verða gerðir út 60—80 bátar
danskan mann, sem játað hefir á þessari vertíð. Strax og verk-
á sig innbrot, sem framiö var
4 verzl. Stellu i Bankastræti. Þá
hafa ýmsir smærri þjófnaðir og
innbrot upplýzt að undanförnu.
fallinu lauk í gærmorgun reri
einn bát.ur, en 1 gærkvöldi ætl-
uðu menn almennt á sjó, þeir
sem tilbúnir eru til róðra.
Það er höfuðhlutverk ríkis-
stjórnarinnar
að vernda og tryggja sjálf-
stæði landsins.
að koma í framkvæmd end-
urskoðun á stjórnarskránni.
að tryggja góð og örugg lífs-
kjör allra landsmanna og áfram-
haldandi velmegun, og
að halda áfram og auka ný-
sköpun í íslenzku atvinnulífi.
í samræmi við þetta hlutverk
verði lögð megináherzla á eftir-
farandi.
Utanríkismál.
Það er stefna ríkisstjórnar-
innar að kappkosta að liafa sem
bezta sambúð við aðrar þjóðir
og að leggja sérstaka áherzlu á
samstarf við hinar Norðurlanda-
þjóðirnar. Húri mun af alefli
vinna að því aö afla sem víðast
markaða fyrir islcnzkar fram-
leiðsluvörur, og vinna að stækk-
un íslenzkrar landhelgi.
Endurskobiin
stjúrnarskrár.
Rikisstjórnin mun beita sér
fyrir því að lokið verði endur-
skoðun stjórnarskrárinnar og
setninsu nýrrar stjórnarskrár
hrað^o eftir því, sem frekast er
unnt. *
Rekstur |tjúúarbiisius.
Ríkisstjórnin telur að á með-
an hinar miklu framkvæmdir í
íslenzku atvinnulífi standa yfir,
þurfi að samræma framkvæmd-
ir einstaklinga og almanna-
valdsins svo að þær verði gerðar
eftir fyrirfram saminni áætlun,
þar sem einkum sé lögð
áherzla á.
að öll framleiðslustarfsemi sé
hagnýtt til fulls og öllum verk-
færum mönnum tryggð næg og
örugg atvinna,
að öllum vinnandi mönnum,
og þá sérstaklega þeim, sem
stunda framleiðsluijnnu til
sjávar og sveita séu tryggðar
réttlátar tekjur fyrir vinnu sína,
en komið I veg fyrir óeðlileg sér-
réttindi og spákaupmennsku.
að neytendur eigi kost á að
kaupa neyzluvörur sínar og
framleiðendur rekstrarvörur
sínar á hagkvæm^sta hátt og
vörukaup til landsins og vöru-
dreifing innanlands gerð eins
ódýr og hagkvæm og frekast er
unnt.
að áframhald verði á öflun
nýrra og fullkominna fram-
leiðslutækja til landsins, eftir
því sem_ gjaldeyrisástæður og
vinnuafl leyfir frekast, enda
veröi tryggt fé til framkvæmd-
anna jafnóðum.
•að byggðar verði verksmiðjur
og iðjuver til þess að vinna sem
mest og bezt úr öllum fram-
leiðsluvörum til lands og sjáv-
ar, þannig að þær séu seldar úr
landi eins fullkomnar og frek-
ast er kostur, og við staðsetn-
ingu verksmiðjanna verði tekið
tillit til hvort tveggja í senn,
framleiðsluskilyrða og atvinnu-
þarfa einstakra byggðarlaga.
að atvinnuvegir landsmanna
verði reknir á sem hagkvæm-
astan hátt á arðbærum grund-
velli og stöðvist ekki vegna verð-
bólgu og dýrtíðar.
að húsnæðisskorti og heilsu-
spillandi íbúðum hvar sem er
á landinu verði útrýmt með
byggingu
húsa.
liagkvæmra íbúöar-
Skipun
f iárlia gsráfts.
Til þess að semja áætlun þá,
sein að framan greinir skal skip-
uð áérstök nefnd, er liéiti fjár-
hagsráð og komi m. a. í stað'
Viðskiptaráðs og Nýbyggingar-
^áðs. Skal nánar mælt fyrir um
það í lögum. í áætluninni skal
gerð grein fyrir kostnaði viö
hverja framkvæmd svo og með
hvcrjurp hætti fjárins skuli afl-
að, enda skal kvéðið á um það
í hverri röð framkvæmdir skuli
verða, svo að vinnuafl og fjár-
magn hagnýtist þannig að sem
mest not verði að. í því sam-
bandi skal lögð megináherzla
á byggingu íbúðarhúsa við al-
menningshæfi bæði til sjávar
og sveita m. a. með útvegun
lánsfjár og byggingarefnis.
Fjárhagsráð skal hafa með
höndum framkvæmd áætlunar-
innar eftir því sem nánar veröur
mælt fyrir í lögum svo og veit-
ingu fjárfestingarleyfa, inn-
flutningsleyfa og gjaldeyrlsleyfa
og verðlagseftirlit: Ríkisstjórnin
í heild hefir yfirstjórn fjár-
hagsráðs og teleur ákvarðanir
um höfuðatriði og sker úr þeim
ágrciningsmálum, sem einhver
fjárhagSráðsmaöur skýtur til
hennar.
Eigiiaköiiiiuii
Ojs; sknftamál.
Til þéss*að tryggja rétt fram-
töl til skatts og afla fjár til ný-
sköpunar verði sett ný lög um
eignakönnun og skyldulán.
Gerðar verði ráðstafanir að
eignakönnuninni aflokinni og í
sambandi við hana, til þess að
hafa betra og öruggasa eftirlit
með skattaframtölum, enda fari
þá og fram heildarendurskoðun
á skattalöggjöfinni.
¥iðski|itaiiiá).
Ríkisstjórnin leggur á það
áherzlu, að innflutningsverzlun-
inni verði háttað svo, að verzl-
unarkostnaðurinn verði sem
minnstur. Reynt verði, eftir því
sem frekast er unnt, að láta þá
sitja fyrir innflutningsleyfum,
sem bezt og hagkvæmust inn-
kaup gera og sýna fram á, að
þeir selji vörur sýnar ódýrast í
landinu, hvort sem þar er um að
ræða einstaklinga eða félög.
Sérstök innkaupastofnun á
vegum gjkisins verði sett á
stofn og annist hún innkaup til
ríkisstofnana (vita, hafna, vega-
og brúargerða, verksmiðja, op-
inberra bygginga, sjúkrahvisa,
skóla o. fl.).
Sú deild Fjárhagsráðs, sem
hefir með höndum veitingu
innflutnings- og gjaldeyrisleyfa,
skal taka til athugunar og
rannsóknar á hvern hátt takast
mætti að haga innkaupum og
vörudreifingu á sem hagkvæm-
astan hátt fyrir þjóðina í heild,
einnig með hliðsjón af samn-
ingum yið erlend ríki um sölu
íslenzkra afurða.
Dýrtíðar-
w|>' verSflagsmál.
Það er stefna ríkisstjórnar-
innar að vinna að því af alefli
að stöðva hækkun dýrtfðar og
framleiðslukostnaðar, og at-
huga möguleika á lækkun henn-
ar. í því skyni verði leitað til
samtaka launastéttanna og
samtaka framleiðenda til sjávar
og sveita til þess að gera ráð-
stafanir gegn frekari vexti dýr-
tíðarinnar og um leiðir til lækk-
unar.
Það er samkomulag milli
stjórnarflokkanna að greiða
niður fyrst um sinn vöruverö af
ríkisfé, svo mikið, að vfsitala
hækki ekki frá þvf, sem nú er.
Verðlagseftirlitið verði skerpt
og aukið og tekið til athugunar
(Framhald á 4. síðu/
Pálrai Einarsson
ráðinn landnámsstjóri
Á furidi nýbýlastj órnar ríkis-
ins 5. febrúar voru lp.gðar fram
umsóitnir frá tlu mönnum um
stöðu landnámsstjóra, sem
stofnuð er samkvæmt lögum frá
15. apríl 1946, um landnám, ný-
byggðir jDg endurbyggingar 1
sveitum.
Samþykkt var með öllum at-
kvæðpm nefndarmanna að ráða
til starfans Pálma Einarssón
j arðræktarráðunaut Búnaðar-
félag> íslands.
Tekur hann við starfinu að
nokkru nú þegar og að fullu á
næsta vori.
Páimi Einarsson hefir helgað
íslenzkum landbúnaði alla
starfskrafta sína. Hann hefir
verið jarðræktarráðunautur i
meira en tuttugu ár, starfað
að „tilraunamálum landbúnað-
arins, vélamálum sg mörgu
fleira af miklum dugnaði. Mun
það almennt þykja hið bezta
ráðið að fela honum þetta þýð-
ingarmikla starf.