Tíminn - 13.02.1947, Blaðsíða 3

30. blað
TÍMDÍN, fimmtadagiim 13. febr. 1947
3
Leiksýning
Menntaskólans
(Framhald af 2. síðuj
Daffa, oddvita og póstmeLstara.
Verður það hlutverk minnis-
stætt, því að það er bæði nokk-
uð sérstætt frá hendi höfundar
og vel með farið.
Deliu Daffa, dóttur Jóns en
unn\>stu Denna, leikur Svava
Jakobsdóttir. Delia verður prýði
leiksins, því að hún er eina per-
són\\n, sem ekkert hlægilegt eða
ómerkilegt kemur fram hjá og
Svava fer svo með hlutverl^ið,
að staðföst og ákveðin en hæg-
lát einbeitni Deliu vekur þægi-
lega öryggiskennd áhorfandans,
svo að hann trúir henni alveg
fyrir Denna.
Snjólaug Sveinsdóttir leikur
Ellu frænku, roskna og fyrir-
ferðarmikla piparmey, sem
reyndar verður ekki alltaf eins
hollráð og hún vill. Snjólaug
lætur áhorfandann kynnast
þessari framtakssömu konu, svo
að hún líður ekki strax úr minni,
en ekki er ég vi$s um að hún sé
hið heppilegasta konuefni fyrir
Jón Daffa.
Loks leikur svo Bergljót Garð-
arsdóttir Hönnu, þjónustustúlku
Gæju, lítiö hlutverk.
Tveir stúdentar, Friðrik Sig-
urbjörnsson og Sigurður S.
Magnússon hafa, þýtt leikritið.
Mér þótti góð skemmtun að
koma í Iðnó og horfa á Mennta-
skólaleikinn. Það er ánægjulegt
að sjá ungt fólk, sem hefir lagt
sig fram við hlutverk sitt og
tekið það af alvöru. Og sá boð-
skapur, sem leikurinn flytur er
ailrar virðingar verður.
Ég þakka þeim, sem hér hafa
að unnið fynT góða skemmtun,
og óska þess, að þeim auðnist
jafnan að líta með léttri og
græskulausri kímni á þá eigin-
leika, sem okkur voru nú sýndir
svo spaugilega.
H. Kr.
hinum órímaöa vellidrafla, svo
sökin er skáldanna, en ekki
hinnar íslenzku alþýðu, því
henni finnst ekki ómaksins vert
að lesa þau, hvað þá nema.
Fjöldi manna, sem ekki ræður
við hina erf iðu en huglj úf u
hrynjandi íslenzkrar braglistar,
rubba upp heilum kvæðabókum
og næstum heimta, að vera sett-
ir á bekk með okkar ágætustu
ljóðskáldum. Og það hörmuleg-
asta er, að menn sem geta orkt
góö og snillirimuð ljóð, og hafa
fyllilega sýnt það, henda sér nú
af einskærri leti oían af baki
Pegasusar, neðar, — niður fyrir
meðalmennsku-hagyrðingana og
æla þar upp úr sér óskapnaði,
sem þeir heimta sjálfir að sé
kölluð islenzk ljóð.
Greinin endar með þessum
orðum Jóns úr Vör: „Kvæðin
(Þorpið), eru orkt fyrir greint
alþýðufólk, og aðra sem eiga
hugarfar þess. Þeim treysti ég
bezt til þess, að koma fordóma-
laust til móts við höfundinn í
gagnkvæmum skilningi.“
Þarna erum við kitluð á
snögga blettinum, að við séum
ekki skynsöm, ef við meðtökum
ekki „jukkið“ með þökk og þakk-
læti og köllum það_ ljóðT En þetta
er ekki hægt. Ég vil taka dæmi
máli mínu til sönnunar, bótt Jón
úr Vör segi í viðtali sínu: „LjóS
er ekki hægt að leysa upp eins
og reikningsdæmi. Enginn mun
nokkru sinni mæta skáldinu í
tjáningu þess augnabliks, er
kvæðið varð til.“
Setjum nú svo, að ég gefi út
auglýsingu í útvarpi og blöðum
þess efnis, að ég sé húsasmiði.r.
Komið og sjáið hús mín, þó ég
viti að mörg ykkar kalli það ekki
hús. En ég >vara: Mitt er að
byggja hús, og hyert ykkar, sem
ekki skilur byggingarlist mína
Garaall Borgfirðingur
hniginn í valinn
í dag verður Daníel Hjálms-
son borinn til grafar frá dóm-
kirkjunni í Reykjavík. Hann var
fæddur í Norðtungu 18. okt. 1869.
Daníel var námfús og nam á
yngri árum í skóla Torfa í Ólafs-
dal. Var hann jafnan síðan mjög
umbótasinnaður eins og flestir
lærisveinar Torfa. Gerðist Dan-
iel jarðræktarmaður í æskuhér-
aði sínu að loknu búfræðinámi
og vegaverkstjóri um langt'
skeið.
Fjögur systkini hans höfðu
tekið sér búsetu í Ameríku, þar
á meðal Pétur bróðir hans, sem
lengi var prestur í Alberta.
Fór Daníel vestur til þeirra og
dvaldi vestra um skeið, en þráði
æskustöðvar sínar svo, að sú
ramma taug dróg hann aftur
heim til ættlamdsins.
Daníel Hjálmsson var
greindúr maður, sjálfstæður í
skoðunum og skoðanafastur,
talinn nokkuð séi’sinna, en jafn-
an mjög hreinskilinn. Með þess-
um eiginleikum gefur að skilja,
að hann hlaut lítt að rölta
þrauttroðnar almannagötur.
Með fráfalli Daníels er einum
borgfirzkum einbúa færra, sem
„nakinn hopaði hvergi.“
Farðu vel til fegri heima.
v.
>liiinisuioi’ki oj» viti.
Amerískur verkfræðingur,
Charles Davis að nafni, hefir
fengið þá hugmynd að reisa
líkneski af Churchill, sem vita-
turn á klettunum við Dover.
Danskur myndhöggvari, Viggo
Brandt-Eriksen, tengdasonur
Davis, mun byggja vitann.
Ljósið í vitanum á að vera neist-
inn í vindli Churchills gamla.
er undirmálsmaður, hefir ekki
meðal greind!
Jón úr Vör og aðrir „kollegar“
han? í sæíði órimaðra ljóða,
koma og skoða mín nýpyggðu
hús, og sjá — já hvað fá þeir að
sjá? Stóran hlaða a'f timbri, ef
til vill íahgan og mjóan eða
máske þríhyrndan. Þeir horfa
fyrst í þögulli undrun á timb-
urhlaðann, sem að vísu er mesta
ágætis timbur, er samanstendur
af bjálkum og borðum af öllum
hugsanlegum lengdum. Svo lila
þeir hver á annan og loks beina
þeir augum sinum til mín, og
einmitt Jóni úr Vör verður á að
segja: Við köllum þetta hérna
engin hús, hvers vegna kallar þú
þig húsasmið?
Við, sem sáum sveinsstykkið
þitt í íslenzkum stíl, dáðumst að
því og hlökkuðum til að sjá hús-
in þín, þegar þú hefðir iokið
sveinstímanum og værir orðinn
meistari. Þú hefir valdið okkur
vonbrigðum. En ég svara hik-
laust: Kröfur fólks um hús reist
’á venjulegan hátt, eiga ekki
alltaf rétt á sér. Sumum smiöum
og surnu efni hæfir betur forr.i
hins óreista húss en nokkuð
annað. — — Eftir þessa glósu
virðist mér mín greind jafngóð
Jóns.
Mér er meinilla við að akneyt-
ast við Jón úr Vör pei-sónulega.
Það er hugtakið ljóð, á íslenzk-
an mælikvarða, (sem er í öllum
mögulegum myndum, nema ó-
rímuðum), sem ég vil verja með
oddi og egg. íslenzkir ljóðavinir
og bragmæringar. Ég skora á
ykkur að vei-a vel á verði í lií-
vei-ði Braga og leyfa ekki sæti
órímaðri ljóðagerð í höll hans,
hvorki í duraskoti né óæðri bekk,
hvað þá heldur á æðra bekk eða
öndvegi. Látið ekki kitla ykkur
á snögga blettinum.
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
„Ég veit ekkert um hann,“ svaraði hún. Hin dökku augu henn-
ar vöru óræð, engin svipbreyting sást á andliti hennar. Peter
vissi ekki, hvort hún sagði satt eða Skrökvaði.
Hafði Peter verið of fljótur á sér? Hafði hann flæmt drenginn
írá sér með uppástungu sinni?
En morguninn eftir sat Ló Shí í rannsóknarstofunni eins og
áður. Fjarveru sína afsakaði hann þó ekki með einu einasta
ox'ði. Hann hóf samræðurnar, þar sem þeir höfðu endað fyrir
átta dögum.
„Ef minn göfugi fræðari óskar þess, vil ég .óverðugur hefja
hið nýja nám,“ sagði hann.
Hann minntist ekki á það einu einasta orði, að hann hafði
dvalið vikulangt í hinum yfirgefna bústað foreldra sinn'a. Hann
hafði setið í garðinum bak við bókasafnshús föður síns og horfði
á, hvernig skuggi stóra grenitrésins færðist yfir-h>ítan múrinn.
Hamx lét þess ekki heldur getið, að Sen S Mó hafði komið til hans
og sagt: „Hin nýja þekking mun gera þig ríkan, og þú geta keypt
bústað föður þíns af ríkisstjórninni.“
Síðustu árin hafði hún lagt kapp á að giæða lífsvilja hans^og
framaþrá og deyfa áhrifavald ömmu hans, sem fellt hafði hinn
hræðilega dauðadóm yfir honum og allri ættii\ni.
VI.
ENDURREISNIN í Kína hafði staðið í meira en sex ár. En
þróunin hafði gengið í aðra átt heldur en hinir sigurreifu
bi'autryðjendur væntu. Grimmlyndir og menntunarsnauðir
hershöfðingjar tóku að hei'ja landið og leggja undir sig stór svæði.
Völd og ránsfengur var hið eina, sem þeir þráðu. Það var aðeins
þolinmæði fólksins og hlýðni við valdhafana, er forðaði algerri
upplausxx í Kína.
Hin nýja öld var smám saman að sprengja af sér hinn gamla
ham þjóðfélagsins. Hið forna og virðulega mál gullaldarbók-
menntanna þokaði smám saman úr heiöurssessinum, en hið lát-
lausa, lifandi mál alþýðunnar kom í staðinn. Ný orð voru mynduð
til þess. að tákna-og skilgreina hin nýju fyrirbæri í þjóölífinu.
Peter gazt vel að þessu. Hann var meöal þeirra, sem vildu,
að kínverskt mál eignaðist sem íljótast viðunandi orð um allt,
sem snerti læknisfræði og sýkla.
í trúboðsstöðinni var ærið að starfa. Bakershjónin voru aftur
komin heim úr orlofi sínu. Kona Bergers var látin, en einn góð-
an veðurdag kom hann heim með unga og fallega stúlku, er hann
kynnti starfssystkinum sínum sem eiginkonu sína. Börnin hafði
hapn sent til Améríku. Amerísk hjúkrunarkona var nú lo'/s kom-
in i staðinn fyrir Stellu. Ungfrú Powell var hún kölluð.
Aðsóknin að skóla Díönu hafði stóraukizt, og nú hafði verið
reist ný stórbygging handa kvennaskólanum. Sen S Mó var sér-
lega hreykin af þessari nýbyggingu, hinum rúmgóðu salarkynxx-
um og fallegu borðum og stólum. Hún var i rauninni orðin
skólastjórinn, því að Díana helgaði Mei Mei miklu meiri tíma
en skólastarf hennar leyfði, ef enginn amxar hefði létt af henni
vandanum. Hún lifði í sífelldum ótta við, að dauðinn kynni enn á
ný að herja heimili hennar og ræna hana þessu eina barni, sem
hún átti eftir.
„Viltu ekki senda hana heim til Ameríku í fóstur til móður
þinnar?“ sagði Peter einu sinni við hana. „Hún kynni að vera
öruggari þar.“
„Nei,“ svaraði Díana. „Ég vil vera hjá henni sjálf. Hún getur
ekki án mín verið.“
„Ég get ekki án þín verið,“ sagði Peter.
„Þetta hafa þó aðrir getað,“ svaraði Díana.
Díana hafði stundum ympi-aö á því áður, að hún vildi helzt
íara til Ameriku með barnið, og vera þar að minnsta kosti um
nokkurra ára skeið. En þessi ráðagerð hennar hafði verið reikul.
Nú vissi hún allt í einu, hvað hún vildi. Hún varð að fara —
barnsins vegna.
Það var þó ekki fyrr en í janúar, að Díana var fei’ðbúin. Peter
fylgdi þeim mæðgunum út í stórt gufuskip, er lá við akkeri í
mynni Woosung-fljótsins. Hann 'gat verið hjá þeim einni stund
lengur með því móti. En það hlaut að koma, sem koma varð.
Kveðjustundin varð ekki umflúin. — Hann hafði aldrei verið
svona dapur og kvíðafullur, siðan Stella hvarf.
KAUPFÉLÖG — .
BÖNAÐARFÉLÖG!
Áríðamli að pantanii* í sáðvörur berist
oss oigi síðar en 20. febrííar íiæstkom-
audi.
Samband ísl. samvinnufélaga i
Málverkasýning
K j a r v a I s
í Lisiaiiianiia.skalaiiuiii er opisi daglega
frá kl. II—22.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦*•♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦*♦♦♦♦••♦♦♦»
S
Jörð til sölu
Tilboð óskast í jörðina Hól í Skefilsstaðahreppí, Skaga-
firði, sem er laus til ábúðar næstkomandi vor.
Á jörðinni er íbúðarhús úr timbri, miðstöðvarhitun, raf-
lýsing, reki, silungsveiði.^Tún slétt og grasgefið. Semja ber
við hreppsstjói'a Skefilsstaðahrepps.
Réttur áskilinn að taka hvaða tilboði sem er eða hafna
I
::
tt
♦♦
::
::
::
;t öllum.
♦♦♦•♦♦•♦•♦♦♦•♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦
Jarðir til ábúðar
1. Kirkjyijörðin Vöðlakot i Gaulverjabæjarhreppi ér laus
til ábúðar frá fardögum. Jöröinni fylgir nýlegt íbúðarhús
og gott áveituland. — Semja ber við hreppstjórann.
♦
2. Jörðin Vallarhjáleiga í Gaulverjabæjarhreppi er laus
til ábúðar frá fardögum. Jörðinni íylgja þll hús, þar á
meðal alsteypt íbúðarhús. Afgjaldið má greiða með jarða-
bótum. — Nánari upplýsingar gefur hreppstjóri.
;♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦*••♦♦♦♦♦^♦♦♦t♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦•♦♦♦♦•••♦♦♦♦♦t ■♦•♦••*•*♦•♦•?•♦♦•
♦♦*♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦••♦♦♦♦♦♦••♦•♦♦•*•♦♦♦♦♦♦♦••♦♦••♦«♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦•♦••♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦*♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Veiðijörð viö Þingvallavatn I
vel hýst, til leigu frá næstu fardögum. Einnig gæti tí
komið til mála ráðsmannsstaða á sömu jörð. tt
Þeir, sem vildu siniia þessu, leggi nöfn sín til af- ||
♦♦
greiöslu blaðsins fyrir lok febrúarmánaðar merkt »
„Veiðijörð.“ tt

♦♦
tt
:::::
VII.
BROTTFÖR Díönu var starísemi trúboðanna talsverður
hnekkir, og Sen Ló Shí saknaði Mei Mei sárt. Barnið var
orðið honum mjög hjartfólgið — hann hafði í laumi gefið
telpunni nafnið „Hvíti skugginn.“
Hin unga kona Bergei's var skipuð foi'stöðukona kvennaskólans.
Sen S Mó hafði í ár verið hinn raunvéi|alegi stjórnandi, en það
hafði aldrei verið viðurkennt af yfirmönnum trúboðsins. Kínverji
íorstöðumaður kristinnar stofnunar — nei, það kom ekki til rnála.
Nú var henni skipað að taka við undirtyllustarfi í skólanum. Hún
tók þessari óvæntu nýbreytni með venjulegri þolinmæði, enda
þótt kona Bergers væri aðeins tuttugu og eins árs og algerlega
ókunnug kínverskum háttum.
Það leið ekki á löngu, áður en fáeinar telpur i skólanum tóku
að bi-eiða út orðróm um framferði Sen S Mó: hún hnuplaði úr
skólasjóðnum, og það mátti jafnvel ætla, að hún væri sek um
verra athæfi. Frú Berger var óreýnd og lagöi eyrun við þessum
sögum. Díönu myndi sjálfsagt hafa grunað, að hér væri ekki allt
með felldu. Hefnigirnin á mikil ítök í kínverskum konum.
Sen S Mó sá, að hverju stefndi. Ætt hennar hafði átt í miklum
deilum við ætt stúlkunnar, sem stóð fyrir í'ógsherfei'ðinni. Hún
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦4
Rúðugler
Allar algengustu þykktir fyrirliggjandi
JÁRN & GLER H.F.
Laugavegi 70 og Barónsstíg 3,
ÚTBREIÐIÐ TÍMANN